Í kjölfarið samþykkti Úkraínuþing herlög að beiðni Petro Porosjenkó Úkraínuforseta sem ná til tíu héraða í Úkraínu. Forsetinn óttast innrás Rússa inn í landið en meðal annars hefur fullorðnum rússneskum karlmönnum verið bannað að koma yfir landamærin til Úkraínu þar sem herlögin eru í gildi.
Úkraínski blaðamaðurinn Maxim Eristavi sem er rannsóknarfélagi hjá hugveitunni Atlantic Council skrifar grein í Washington Post í liðinni viku þar sem hann lýsir áhyggjum sínum af herlögunum en hann telur þau geta grafið undan lýðræðinu í Úkraínu, ógni forsetakosningum sem fram fara á næsta ári og þjóni beinlínis hagsmunum stjórnarherranna í Kremlin.
„Ég held að það sé mikilvægt að íhuga í hvaða samhengi herlögin eru sett,“ segir Maxim. „Samhengið er að við erum að glíma við fjögurra og hálfs árs hersetu Rússa í Úkraínu,“ og á hann þar við Krímskagann sem var hertekinn og innlimaður í Rússland árið 2014.
„Auk þess erum við að glíma við skort á alþjóðlegum viðbrögðum af hálfu bandamanna Úkraínu í Evrópu og Bandaríkjunum.“
Við þessar kringumstæður finni almenningur í Úkraínu til skorts á samstöðu á meðan ágangur Rússa ágerist.
Tilfellið við Kerch-sund virðist hafa verið kornið sem fyllti mælinn fyrir Úkraínuforseta og áðurnefndar aðstæður hafi gert honum kleift að fá herlögin samþykkt. Maxim segir þetta skapa hættu.
„Stjórnmálaflokkar, sér í lagi Porosjenkó og bandamenn hans, geta misnotað sér ástandið og gert tilraun til valdaráns.“
Maxim segir að upphafleg drög að herlögunum hafi verið mun alvarlegri aðför að lýðræðinu en Porosjenkó vildi upphaflega að herlögin næðu til allrar Úkraínu en ekki bara tíu héraða, að þau myndu gilda í 60 daga en ekki 30 og að forsetakosningum á næsta ári yrði frestað en þingið varð ekki við því og málamiðlunartillaga samþykkt.
„Við vitum ekki nákvæmlega hvernig forsetinn mun nýta sér valdheimildirnar sem felast í herlögunum,“ segir hann. „Hvort hann muni skerða mannréttindi með einhverjum hætti eða stjórnarskrárvarinn rétt almennings og hvaða áhrif þetta hafi á forsetakosningarnar og kosningabaráttuna til dæmis með beinum eða óbeinum takmörkunum á kosningarétti.“
Skoðanakannanir benda til þess að Porosjenkó eigi nær enga möguleika á að tryggja sér endurkjör sem forseti. Maxim segir að hann geti nýtt sér herlögin og aðstæðurnar til að veita sjálfum sér forskot fyrir kosningar til dæmis með hræðsluáróðri eða með því að mála mynd af sjálfum sér sem sterkum leiðtoga í stríðsaðstæðum.
Þrátt fyrir að forsetinn sé að nýta sér aðstæðurnar til að magna upp hræðsluáróður telur Maxim að möguleikinn á innrás Rússa engu að síður til staðar.
Þá telur hann að herlög Úkraínuforseta þjóni beinlínis hagsmunum stjórnvalda í Rússlandi.
„Meginmarkmið Pútíns og Kremlar er að knésetja lýðræðisstofnanir í Úkraínu og Evrópudrauma almennings auk þess að draga Úkraínu aftur undir óbein yfirráð Rússlands“ segir Maxim. „Augljóslega draga herlögin úr vægi lýðræðisstofnana og færa völdin á fáar hendur með því að draga úr stjórnarskrárbundnum rétti almennings og riðla til kosningum. Öll þróun í þessa átt spilar beint upp í hendurnar á Vladímír Pútín.“
