Í greiningu Samtaka iðnaðarins segir að áætlanir bendi til að tæplega 9 milljónum klukkustunda verði sóað í umferðartafir innan höfuðborgarinnar á árinu 2019, sem samsvarar um 40 klukkustundum á hvern íbúa höfuðborgarinnar. Þessi tala hafi hækkað nokkuð á undanförnum árum, „en ferðatími á annatíma hefur lengst um hátt í 50% á fáeinum árum,“ segir í greiningunni og er þar stuðst við nýlegt umferðarlíkan og mælingar Vegagerðarinnar.
Einkabíllinn ber fæsta
Ætla má að þetta skýrist að hluta að aukinni hlutdeild einkabílsins í umferðinni á höfuðborgarsvæðinu, sem nú er um 79 prósent og hefur því hækkað um fjögur prósentustig frá árinu 2014. Enginn samgöngumáti er verr til fjöldafólksflutninga fallinn, einkabíllinn getur borið um 600 til 1600 farþega á akrein á klukkustund, samanborið við þá 4000 til 8000 farþega á klukkustund sem strætó getur borið á forgangsakreinum.Sigurborg Ósk Haraldsdóttir, formaður Skipulags- og samgönguráðs Reykjavíkur, hefur vakið máls á þessu í tengslum við þann umferðarþunga sem Mosfellingar hafa kvartað undan síðustu morgna.
Flutningsgetan frá Mosfellsbæ til Reykjavíkur, þar sem eru tvær akreinar í hvora átt, sé nú um 2000 til 5600 manns á klukkustund. Óformleg könnun fréttastofu benti til að þorri þeirra sem óku frá Mosfellsbæ til borgarinnar voru einir í bíl og því óhætt að áætla að flutningsgetan sé nær neðri mörkum bilsins.
Hægt væri að nánast tvöfalda flutningsgetuna ef annarri akreininni í hvora átt væri breytt í forgangsrein fyrir strætó að sögn Sigurborgar, eða upp í 5000 til 10800 farþega á klukkustund. Í þessu samhengi má nefna að hálfsársuppgjör Strætó ber með sér að 400 þúsund fleiri farþegar hafi ferðast með strætisvagni á fyrri helmingi ársins, í samanburði við sama tímabil í fyrra.
Í dag er flutningsgetan milli MOS og RVK 2.000-5.600 manns á klst.
— Sigurborg Ósk Haraldsdóttir (@SigurborgOsk) August 31, 2019
Ef að einni akrein í hvora átt væri breytt í forgangsrein fyrir strætó myndi flutningsgetan aukast upp í 5.000-10.800.
Ef að einnig væri byggð hjólahraðbraut myndi hún aukast upp í 12.500 til 18.300 manns á klst. pic.twitter.com/48y8DhsRrw
Verri umferð án breyttra venja
Það séu því aðeins breyttar ferðavenjur sem geti haft einhver marktæk áhrif á umferðarþungann í Reykjavík að sögn Sigurborgar, sem tekur þar í sama streng og samgönguráðherra sem viðraði sambærilega skoðun í Bítinu í liðinni viku. Íbúum höfuðborgarsvæðisins ætti eftir að fjölga um tugi þúsunda á næstu áratugum, með tilheyrandi umferðaraukningu sem hefðbundnar stofnbrautarframkvæmdir myndu ekki ná að anna. Lykilatriðið í að minnka umferð væri að breyta ferðavenjum á höfuðborgarsvæðinu.„Staðreyndin er þessi og það eru til ágætar niðurstöður rannsókna síðustu missera um það að ef við förum ekki í það að breyta ferðavenjum okkar í auknum mæli þá mun traffíkin verða sífellt erfiðari og óskilvirkari,“ sagði Sigurður Ingi Jóhannsson.
Sjá einnig: Sigurður Ingi: Umferðin sífellt erfiðari og óskilvirkari án breyttra ferðavenja
Í máli sínu minntist hann aukinheldur á snjallstýringu á umferðarljósum, sem hann telur að gæti verið hentug lausn til að stýra flæði umferðarinnar á höfuðborgarsvæðinu betur. Borgarstjórnarflokkur Sjálfstæðismanna og Samtök iðnaðarins vilja líta til þessarar lausnar, þau síðarnefndu telja ávinningin af slíkri stýringu vera 15 prósent tímasparnað fyrir einkabíla, 50 prósent minni biðtíma ökutækja í biðröðum og 20 prósent meira flæði almenningssamgangna. Stofnkostnaðurinn væri um 1,5 milljarðar króna og eru þar ótaldir aðrir ábataþættir á við minni loftmengun og sparnað í öðrum aksturskostnaði.
Þó er sá galli á gjöf Njarðar að umferðarstýringu sem þessari er ætlað að auka hraðann á stofnbrautum með því að lengja biðtímann annars staðar, hún „ákveður hvenær best er að hleypa gangandi vegfarendum yfir eða bílum á hliðargötum“ eins og það var orðað í Morgunblaðinu. Ökumenn og aðrir vegfarendur þvergatna þurfa því að bíða lengur á ljósum eftir því að komast inn á snjallstýrðar stofnbrautir.
Hugmyndir um að vinna bug á umferð með því að stilla ljósin betur er því „snákaolía borgarmálanna,“ eins og Gísli Marteinn Baldursson, sem er með MSc gráðu í borgarfræðum, kemst að orði og tekur dæmi:
„Það eru 5 ljósagatnamót á Miklubraut. Á hvaða þvergötu vilt þú lengja biðina? Grensás, Háaleiti, Kringlumýrar, Lönguhlíð eða Njarðargötu?“
Þessi hugmynd um að laga umferð með því að stilla ljósin betur er snákaolía borgarmálanna. Auðvitað þarf að endurnýja búnað reglulega, en það hefur ítrekað komið fram að þeir sem ætla að stytta biðtíma bíla hyggjast gera það á kostnað gangandi og hjólandi. #aðförin pic.twitter.com/wORZUV9dK3
— Gísli Marteinn (@gislimarteinn) September 2, 2019