Þetta er meðal þess sem fram kemur í ófjárhagslegri upplýsingagjöf sem fylgdi með síðasta ársreikningi Samherja Holding ehf., sem samþykktur var um miðjan ágúst síðastliðinn. Ársreikningum Samherja Holding og Samherja hf., félaganna sem mynda Samherja-samstæðuna á Íslandi, hefur undanfarin ár lokið á útlistun á „margvíslegum stefnum og áætlunum“ samstæðunnar um samfélagslega ábyrgð, en í þeim síðasta var í fyrsta sinn sérstaklega fjallað um afstöðu fyrirtækisins til mútuþægni og spillingar.
Þetta þykir áhugavert í ljósi þess sem fram kom í Kveiksþætti gærkvöldsins, að vísbendingar hafi fundist um rúmlega milljarðsgreiðslur frá Samherja til ráðamanna í Namibíu. Peningarnir hafi verið notaðar til að greiða leið fyrirtækisins að auðlindum landsins og því sé jafnt um spillingu og mútur að ræða.
Klippa/Líma
Ófjárhagslegu upplýsingarnar virðast að mestu hafa verið afritaðar á milli ársreikninga. Ártali hefur þó verið breytt. Í ársreikningum Samherja er þess þannig getið að félagið hafi unnið að innleiðingu ýmissa úrræða til að bæta vinnumhverfi starfsfólks; svo sem „viðbragðsáætlun gegn einelti, kynferðislegu og kynbundnu áreiti og ofbeldi, mannréttindastefnu, stefnu í vinnuverndar- og öryggismálum, jafnréttisáætlun, persónuverndarstefnu og fleira.“Innleiðingin virðist þó ganga hægar en vonir Samherja höfðu staðið til, því í ársreikningum er þess getið að vinnan við framangreindar stefnur sé „vel á veg komin“ og að vonir standi til að þær verði innleiddar á næsta rekstrarári; 2018 eða 2019.
Samherji segir í síðustu ársreikningum jafnframt vera að vinna að gerð mannréttindastefnu samstæðunnar. Engum skuli mismunað og engum „haldið í nauðungarvinnu eða barnaþrælkun og hafnar Samherji hvers kyns þrældómi, nauðungarvinnu og mansali,“ eins og þar segir. Ekki fylgir sögunni hvenær gert er ráð fyrir að stefnumótuninni ljúki.
Innleiðing stendur yfir
Þá segir í ársreikningunum að fyrirhugað sé að stefna Samherja um samfélagslega ábyrgð gildi á öllum starfsstöðvum félagsins um allan heim. „Samherji lítur ekki einungis á samfélagslega ábyrgð sem ábyrgð heldur einnig tækifæri til að bæta velferð nærsamfélagsins,“ eins og þar segir orðrétt á milli ársreikninga.Umhverfis- og mannauðsmál eru Samherja jafnframt hugleikin, en félagið hefur undanfarna ársreikninga sagt að unnið sé að persónuverndarstefnu - „en með henni verður reynt að tryggja friðhelgi einkalífs starfsmanna með sem bestum hætti.“
Stærsti munurinn á ófjárhagslegum upplýsingum ársreikninga áranna 2017 og 2018 er kafli sem bætt var við síðarnefnda ársreikning Samherja Holding, kafla sem ber heitið Siðferði, spilling, mútur og mannréttindi.
Þar segist Samherji virða almenn mannréttindi, rétt til félagafrelsins og kjarasamninga. „Áhersla er lögð á að verktakar og undirverktakar fari eftir gildandi lögum er varðar alla sína starfsmenn, hvort sem það eru þeirra launþegar eða eigin undirverktakar,“ segir í kaflanum.
Þar er þó tekið fram, eins og með margar aðrar stefnur Samherja, að félagið hafi ekki enn sett sér skrifleg viðmið um siðferði, spillingu, mannréttindi eða mútur. „[V]inna við það hefur verið í gangi og líkur væntanlega á árinu 2019.“
