Sviðnir sviðslistamenn við útdeilingu úr aðgerðapakkanum Jakob Bjarnar skrifar 13. maí 2020 07:52 Tómt hús. Samkomubannið kemur verst við þá sem reiða sig á flutning listar sinnar fyrir áhorfendum. Þeim er hins vegar aðeins ætlað brot af því sem útdeila á aukalega vegna kórónuveirunnar. GETTY/JACOBS STOCK PHOTOGRAPHY LTD Í aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar til að mæta þrengingum vegna Covid-19 er ætlunin að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. Áður var 650 milljónum króna varið í málaflokkinn og hlutu 325 listamenn af þeim 1544 sem um sóttu starfslaun listamanna. Í fyrstu leist listamönnum prýðilega á þetta en nú er komið babb í bátinn varðandi skiptingu þessara fjármuna en lögum samkvæmt deilist féð eftir tiltekinni formúlu: Rithöfundar fá um 35 prósent starfslauna, myndlistarmenn 27 prósent, hönnuðir 3 prósent, sviðslistarfólk tæp 12 prósent, tónlistarflytjendur 11 prósent og tónskáld 12 prósent. Sem er ekki í nokkru samræmi við það hvar skórinn kreppir helst. Enginn spurði bransann Ríkisútvarpið greindi frá því í vikunni að í umsögn forsvarsmanna stéttar-og fagfélaga tónlistar og sviðslistarfólks til efnahags-og viðskiptanefndar sé lýst yfir verulegum áhyggjum vegna þessa. Enda er ekki í neinu samræmi við það hvar þrengingarnar koma þyngst niður. Einkum eru það sviðslistamenn; tónlistarmenn og leikarar, sem fá að súpa seyðið af samkomubanni. Eins og kom berlega fram í umfjöllun Vísis af viðbrögðum listamanna við ummælum Þórólfs Guðnasonar sóttvarnarlæknis þess efnis að tveggja metra reglan yrði í gildi út árið. Erling Jóhannesson er forseti BÍL. Hann segir að gleymst hafi að spyrja bransann þegar tekin var ákvörðun um framkvæmdina. Erling Jóhannesson, forseti Bandalags íslenskra listamanna, segir þetta rétt. „Ákvörðun um skiptinguna var tekin í ráðuneytinu án aðkomu okkar og byggist á þeim prósentuhlutföllum sem fyrir eru í skiptingunni. Óánægjan er sú að þeir sem eru í hópi „performing“ listgreina hafa fyrir lágt hlutfall en telja sig hafa orðið fyrir mestum áföllum í þessu ástandi.“ Erling segir þetta hlutfall úthlutana bundin í lög og ef úthluta eigi aukafjármagni úr sjóðnum þurfi að koma til lagabreyting. „Það er ekki hægt að gera með reglugerð eða einhliða ákvörðun til dæmis ráðherra. Þegar viðskipta og efnahagsnefnd útfærði lagabreytinguna, held ég að þeir hafi leitað eftir ráðleggingu frá menntamálaráðuneytinu en enginn spurði bransann.“ Hafa kannað stöðu mismunandi hópa listamanna Og það má ætla, eðli máls samkvæmt, að covid-faraldurinn hafi einmitt minnst áhrif á störf rithöfunda, ef svo má segja? Meðan sviðslistamenn eru úti á köldum klaka? „Við eigum ekki mjög áreiðanleg gögn til að bera greinarnar saman, en flestar greinar þar með talið rithöfundar, hafa gert kannanir á stöðu sinnar stéttar. Það sem þær sýna er að höggið var vissulega fyrst og harðast á tónlistarmenn og leiklistarfólk en læddist hægar og eigum við að segja lymskulegar inn á greinar rithöfunda og myndlistarmanna þannig að þær greinar hafa verið að hægfrjósa.“ Erling vill ekki taka undir það sjónarmið að þetta ástand hafi að einhverju leyti afhjúpað það að listamannalaunin, eins takmörkuð og þau eru, geti virkað mismunandi. „Nei. Tilgangur listamannalauna er einn og hann er að efla listsköpun í landinu og eini mælikvarðinn er sá, hvort með aukningu og eflingu þeirra, að við fáum meiri skáldskap, fleiri tónverk og meira af myndlist. Sá er tilgangur og þeirra og besta fjárfesting hins opinbera í menningu og listsköpun er að beina fjármagni sem næst starfi listamanna. Þetta er eingöngu prósent af fjármagni sem rennur til menningar og listar í landinu svo líklega best ráðstafað hluta þess sjóðs. En það eru margir veikleikar okkar samfélagsgerðar að opinberast í þessu áhlaupi og hvað listamenn varðar er það líklegast afleit staða þeirra varðandi almenn vinnumarkaðsúrræði.“ Skelfileg staða listamanna Jájá, tilgangurinn er ábyggilega góður en opinberar þetta ekki vankanta á fyrirkomulaginu? „Nei, ég vil greina á milli þessarar einskiptisaðgerðar þar sem ágreiningurinn stendur um það hvernig til hafi tekist hjá hinu opinbera með skiptingu aukafjárveitingar og laganna um starfslaun listamanna sem eru í ákaflega góðum farvegi, þó eflaust megi endurskoða þau, síðasta endurskoðun þeirra var árið 2009.“ Erling segir ef til vill mikilvægast í þessu að átta sig á að starfslaun eru ekki vinnumarkaðsúræði, þau séu fjárfestng í innviðum. „Þessi staða kemur upp núna því hin hefðbundnu vinnumarkaðsúrræði virka ekki. Sjötíu og fimm prósent listamanna sem leitað hafa til Vinnumálastofnunar hafa ekki fengið úrlausn sinna mála vegna flækjustigs einyrkjaumhverfisins sem VMST getur ekki dílað við. Þessi hópur hefur verið settur á ís fram á haust af stofnuninni. Ásamt, reikna ég með, stórum hópi einyrkja úr ýmsum greinum samfélagsins.“ Samkomubann á Íslandi Efnahagsmál Vinnumarkaður Tónlist Leikhús Listamannalaun Tengdar fréttir Segir marga veikleika í atvinnuumhverfi listamanna hafa komið upp á yfirborðið Í nýjum aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar kemur fram að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. 21. apríl 2020 23:00 Veislustjórar á köldum klaka vegna kórónuveirunnar Skemmtikraftar afbókaðir í stórum stíl. 6. mars 2020 07:39 Mest lesið Allkröpp lægð á leiðinni til landsins Veður Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Innlent Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Innlent Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Innlent Tugir missa vinnuna í sumar Innlent Snurða hljóp á þráðinn í nótt Innlent Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Innlent Hefur í hótunum við New York vegna „kommúnistans“ Mamdani Erlent Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Innlent Borgin fékk frest til að svara Umboðsmanni um fundargerðarbreytingar Innlent Fleiri fréttir Sviptur prófinu eftir að hafa ekið á 185 Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Sá sem réðst á Ingunni áfrýjar til hæstaréttar Bein útsending: Rektorsskipti í Háskóla Íslands Snurða hljóp á þráðinn í nótt Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Strandveiðibátur sökk úti fyrir Patreksfirði Reynt að ná saman um þinglok og hart deilt um Vorstjörnuna Máttu ekki eyða gögnum fyrr en málum væri lokið á öllum dómstigum Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Skoða ekki hvort maður hafi mátt binda barn niður og kitla Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Svörin líklega að finna á Íslandi: Vonlítill um að Jón Þröstur sé á lífi Skjálfti upp á þrjá í Kötlu Fundar með þingflokksformönnum Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Borgin fékk frest til að svara Umboðsmanni um fundargerðarbreytingar Ekkert samkomulag í höfn enn um þinglok Hringsund um Ísland skapi verðmæta þekkingu Óákveðin hvort hún fari aftur fram fyrir Sósíalista: „Mér finnst þetta bara orðið bull“ Tugir missa vinnuna í sumar Segir ráðherra sjálfum í lófa lagið að breyta leikreglum svo ágóðinn rati vestur Segir gömlu samræmdu prófin ekki hafa mælt það sem þurfti Múmínlundurinn verður Ævintýraskógur á meðan leyst er úr höfundarrétti Störf á landsbyggðinni, skortur á sérfræðiþekkingu kennara og óperugala Sektaður fyrir að vera á 101 kílómetra hraða í 101 Rektorar allra íslenskra háskóla lýsa yfir miklum áhyggjum Ekki gagnlegt að stilla fyrirtækjum upp gegn starfsfólki Krefst aðkomu Vinstri grænna að endurmótun varnarmálastefnu Skýrslutökum írsku lögreglunnar lokið Sjá meira
Í aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar til að mæta þrengingum vegna Covid-19 er ætlunin að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. Áður var 650 milljónum króna varið í málaflokkinn og hlutu 325 listamenn af þeim 1544 sem um sóttu starfslaun listamanna. Í fyrstu leist listamönnum prýðilega á þetta en nú er komið babb í bátinn varðandi skiptingu þessara fjármuna en lögum samkvæmt deilist féð eftir tiltekinni formúlu: Rithöfundar fá um 35 prósent starfslauna, myndlistarmenn 27 prósent, hönnuðir 3 prósent, sviðslistarfólk tæp 12 prósent, tónlistarflytjendur 11 prósent og tónskáld 12 prósent. Sem er ekki í nokkru samræmi við það hvar skórinn kreppir helst. Enginn spurði bransann Ríkisútvarpið greindi frá því í vikunni að í umsögn forsvarsmanna stéttar-og fagfélaga tónlistar og sviðslistarfólks til efnahags-og viðskiptanefndar sé lýst yfir verulegum áhyggjum vegna þessa. Enda er ekki í neinu samræmi við það hvar þrengingarnar koma þyngst niður. Einkum eru það sviðslistamenn; tónlistarmenn og leikarar, sem fá að súpa seyðið af samkomubanni. Eins og kom berlega fram í umfjöllun Vísis af viðbrögðum listamanna við ummælum Þórólfs Guðnasonar sóttvarnarlæknis þess efnis að tveggja metra reglan yrði í gildi út árið. Erling Jóhannesson er forseti BÍL. Hann segir að gleymst hafi að spyrja bransann þegar tekin var ákvörðun um framkvæmdina. Erling Jóhannesson, forseti Bandalags íslenskra listamanna, segir þetta rétt. „Ákvörðun um skiptinguna var tekin í ráðuneytinu án aðkomu okkar og byggist á þeim prósentuhlutföllum sem fyrir eru í skiptingunni. Óánægjan er sú að þeir sem eru í hópi „performing“ listgreina hafa fyrir lágt hlutfall en telja sig hafa orðið fyrir mestum áföllum í þessu ástandi.“ Erling segir þetta hlutfall úthlutana bundin í lög og ef úthluta eigi aukafjármagni úr sjóðnum þurfi að koma til lagabreyting. „Það er ekki hægt að gera með reglugerð eða einhliða ákvörðun til dæmis ráðherra. Þegar viðskipta og efnahagsnefnd útfærði lagabreytinguna, held ég að þeir hafi leitað eftir ráðleggingu frá menntamálaráðuneytinu en enginn spurði bransann.“ Hafa kannað stöðu mismunandi hópa listamanna Og það má ætla, eðli máls samkvæmt, að covid-faraldurinn hafi einmitt minnst áhrif á störf rithöfunda, ef svo má segja? Meðan sviðslistamenn eru úti á köldum klaka? „Við eigum ekki mjög áreiðanleg gögn til að bera greinarnar saman, en flestar greinar þar með talið rithöfundar, hafa gert kannanir á stöðu sinnar stéttar. Það sem þær sýna er að höggið var vissulega fyrst og harðast á tónlistarmenn og leiklistarfólk en læddist hægar og eigum við að segja lymskulegar inn á greinar rithöfunda og myndlistarmanna þannig að þær greinar hafa verið að hægfrjósa.“ Erling vill ekki taka undir það sjónarmið að þetta ástand hafi að einhverju leyti afhjúpað það að listamannalaunin, eins takmörkuð og þau eru, geti virkað mismunandi. „Nei. Tilgangur listamannalauna er einn og hann er að efla listsköpun í landinu og eini mælikvarðinn er sá, hvort með aukningu og eflingu þeirra, að við fáum meiri skáldskap, fleiri tónverk og meira af myndlist. Sá er tilgangur og þeirra og besta fjárfesting hins opinbera í menningu og listsköpun er að beina fjármagni sem næst starfi listamanna. Þetta er eingöngu prósent af fjármagni sem rennur til menningar og listar í landinu svo líklega best ráðstafað hluta þess sjóðs. En það eru margir veikleikar okkar samfélagsgerðar að opinberast í þessu áhlaupi og hvað listamenn varðar er það líklegast afleit staða þeirra varðandi almenn vinnumarkaðsúrræði.“ Skelfileg staða listamanna Jájá, tilgangurinn er ábyggilega góður en opinberar þetta ekki vankanta á fyrirkomulaginu? „Nei, ég vil greina á milli þessarar einskiptisaðgerðar þar sem ágreiningurinn stendur um það hvernig til hafi tekist hjá hinu opinbera með skiptingu aukafjárveitingar og laganna um starfslaun listamanna sem eru í ákaflega góðum farvegi, þó eflaust megi endurskoða þau, síðasta endurskoðun þeirra var árið 2009.“ Erling segir ef til vill mikilvægast í þessu að átta sig á að starfslaun eru ekki vinnumarkaðsúræði, þau séu fjárfestng í innviðum. „Þessi staða kemur upp núna því hin hefðbundnu vinnumarkaðsúrræði virka ekki. Sjötíu og fimm prósent listamanna sem leitað hafa til Vinnumálastofnunar hafa ekki fengið úrlausn sinna mála vegna flækjustigs einyrkjaumhverfisins sem VMST getur ekki dílað við. Þessi hópur hefur verið settur á ís fram á haust af stofnuninni. Ásamt, reikna ég með, stórum hópi einyrkja úr ýmsum greinum samfélagsins.“
Samkomubann á Íslandi Efnahagsmál Vinnumarkaður Tónlist Leikhús Listamannalaun Tengdar fréttir Segir marga veikleika í atvinnuumhverfi listamanna hafa komið upp á yfirborðið Í nýjum aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar kemur fram að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. 21. apríl 2020 23:00 Veislustjórar á köldum klaka vegna kórónuveirunnar Skemmtikraftar afbókaðir í stórum stíl. 6. mars 2020 07:39 Mest lesið Allkröpp lægð á leiðinni til landsins Veður Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Innlent Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Innlent Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Innlent Tugir missa vinnuna í sumar Innlent Snurða hljóp á þráðinn í nótt Innlent Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Innlent Hefur í hótunum við New York vegna „kommúnistans“ Mamdani Erlent Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Innlent Borgin fékk frest til að svara Umboðsmanni um fundargerðarbreytingar Innlent Fleiri fréttir Sviptur prófinu eftir að hafa ekið á 185 Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Sá sem réðst á Ingunni áfrýjar til hæstaréttar Bein útsending: Rektorsskipti í Háskóla Íslands Snurða hljóp á þráðinn í nótt Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Strandveiðibátur sökk úti fyrir Patreksfirði Reynt að ná saman um þinglok og hart deilt um Vorstjörnuna Máttu ekki eyða gögnum fyrr en málum væri lokið á öllum dómstigum Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Skoða ekki hvort maður hafi mátt binda barn niður og kitla Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Svörin líklega að finna á Íslandi: Vonlítill um að Jón Þröstur sé á lífi Skjálfti upp á þrjá í Kötlu Fundar með þingflokksformönnum Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Borgin fékk frest til að svara Umboðsmanni um fundargerðarbreytingar Ekkert samkomulag í höfn enn um þinglok Hringsund um Ísland skapi verðmæta þekkingu Óákveðin hvort hún fari aftur fram fyrir Sósíalista: „Mér finnst þetta bara orðið bull“ Tugir missa vinnuna í sumar Segir ráðherra sjálfum í lófa lagið að breyta leikreglum svo ágóðinn rati vestur Segir gömlu samræmdu prófin ekki hafa mælt það sem þurfti Múmínlundurinn verður Ævintýraskógur á meðan leyst er úr höfundarrétti Störf á landsbyggðinni, skortur á sérfræðiþekkingu kennara og óperugala Sektaður fyrir að vera á 101 kílómetra hraða í 101 Rektorar allra íslenskra háskóla lýsa yfir miklum áhyggjum Ekki gagnlegt að stilla fyrirtækjum upp gegn starfsfólki Krefst aðkomu Vinstri grænna að endurmótun varnarmálastefnu Skýrslutökum írsku lögreglunnar lokið Sjá meira
Segir marga veikleika í atvinnuumhverfi listamanna hafa komið upp á yfirborðið Í nýjum aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar kemur fram að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. 21. apríl 2020 23:00
Veislustjórar á köldum klaka vegna kórónuveirunnar Skemmtikraftar afbókaðir í stórum stíl. 6. mars 2020 07:39