Bálkakeðjan spili lykilhlutverk í bólusetningarvottorðum sem Íslendingar þróa í samstarfi við WHO Eiður Þór Árnason skrifar 1. mars 2021 14:00 Guðjón Vilhjálmsson, forstöðumaður heilbrigðislausna hjá Origo, segir Íslendinga standa framarlega þegar kemur að nýtingu tæknilausna í heilbrigðiskerfinu. Mynd/Hari Íslenskir sérfræðingar aðstoða nú Alþjóðaheilbrigðismálastofnunina (WHO) við þróun alþjóðlegs bólusetningarvottorðs. Guðjón Vilhjálmsson, forstöðumaður heilbrigðislausna hjá Origo, vonar að lausnin verði til á næstu tveimur til þremur mánuðum. Það velti þó á því hvenær ríki komi sér saman um útfærsluna. „Þetta sprettur eiginlega upp úr því að við höfum unnið mikið með embætti landlæknis í þessum faraldri til að búa til lausnir sem einfalda heilbrigðisstarfsfólki lífið,“ sagði Guðjón í Bítinu á Bylgjunni. Origo þróaði meðal annars tölvukerfin sem notuð eru til að skipuleggja og halda utan um Covid-19 skimanir og bólusetningar hér á landi. WHO áhugasamt um þá leið sem var farin á Íslandi Guðjón sagði Ísland vera með fyrstu ríkjunum til að gefa út sérstakt vottorð fyrir þá sem hafa lokið bólusetningu við Covid-19 og leyfa þeim að nálgast það á netinu. Það vottorð nýtist þó núna fyrst og fremst til þess að hjálpa fólki að sleppa við sóttkví og sýnatöku við heimkomu til Íslands þar sem ríki heims hafi ekki komið sér saman um alþjóðlega viðurkennt vottorð. „Í gegnum það samstarf þá höfum við komið að þessu samtali við WHO um hvernig er hægt að búa til svona bólusetningarvottorð sem allir geta treyst.“ Enn er unnið að útfærslu lausnarinnar en til skoðunar er að nýta svokallaða QR-kóða og bálkakeðjutækni (e. Blockchain) til þess að koma í veg fyrir að átt sé við vottorðin og upplýsingum breytt. QR-kóðar eru ákveðin gerð strikamerkja sem hafa orðið sífellt meira áberandi á síðustu árum og bálkakeðjur eru tæknilausn sem er ætlað að stuðla að auknu trausti í ýmis konar samskiptum og viðskiptum en algengast er að heyra þær nefndar í samhengi við rafeyri á borð við bitcoin. Dæmi um QR-kóða sem bæði er hægt að skanna með snjallsímum og sérstökum skönnum. „Þá eru ákveðnar upplýsingar settar í þennan QR-kóða sem eru dulkóðaðar og þessi bálkakeðjutækni hefur sannað sig sem tækni sem gerir það að verkum að það er ekki hægt að falsa þessi vottorð,“ sagði Guðjón en stefnt er að því að bæði verði hægt að hafa vottorðið í snjallsíma og prenta það út. Mörg flókin úrlausnarefni Að sögn Guðjóns er tæknin sé ekki flóknasta úrlausnarefnið þegar kemur að þróun alþjóðlegra viðurkenndra bólusetningarvottorða. Spurningin sé ekki síður hverjir megi gefa út slík vottorð í ríkjum þar sem margir ólíkir aðilar koma að bólusetningu. „Hér á Íslandi höfum þennan miðlæga bólusetningagrunn, við getum á einum stað séð alla sem eru bólusettir en það er mjög óvíða þannig. Það eru einstaka lönd sem eiga svona grunna en jafnvel sum Norðurlöndin hafa þetta ekki á landsvísu. Í einhverjum tilfellum eru einkaaðilar að bólusetja og geyma þær upplýsingar hjá sér. Þá þurfum við að sannreyna að sá sem gefur út vottorðið sé traustsins verður og að hann sé ekki að selja það eða eitthvað slíkt og það er alls konar svona flækjustig sem er verið að skoða.“ Guðjón sagði að jafnaði starfi sjö til átta manns í heilbrigðislausnateyminu hjá Origo en að talan hafi farið hæst upp í 50 manns í sumar þegar mest vinna var lögð í það að þróa tæknilausnir í tengslum við faraldurinn. Mikið í húfi Ljóst er að mikið er í húfi þegar kemur að umræddum bólusetningarvottorðum en að sögn Guðjóns hafa stjórnvöld víða um allan heim reynt að finna örugga leið til að sannreyna slík vottorð áður en dyrnar séu opnar fyrir bólusettum einstaklingum. Hann sagði ekki standi til að hýsa gagnagrunn vottorðanna á einum stað heldur verði honum dreift með hjálp bálkakeðjutækninnar. „Það verður eiginlega annað vandamál ef við ætlum að reyna að sannfæra allar þjóðir heims um að setja upplýsingar um sína borgara í einn sameiginlegan gagnagrunn. Þar væru persónuverndarsjónarmið sem þyrfti að skoða og fleira, svo hugmyndin er þarna að það væri ekki einn miðlægur gagnagrunnur, það er eiginlega auðveldara pólitískt séð.“ Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Bólusetningar Tækni Tengdar fréttir Bjóða bólusettum kórónuvegabréf Danir undirbúa nú útgáfu sérstakra kórónuvegabréfa í von um að geta opnað landamærin og samfélagið á ný. 3. febrúar 2021 19:00 Rafræn bólusetningarvottorð aðgengileg á morgun Þeir fyrstu sem fengu bólusetningu við covid-19 hér á landi fá sína seinni sprautu í dag og á morgun. Embætti landlæknis leggur nú lokahönd á rafræna lausn sem á að gera fólki kleift að nálgast bólusetningarvottorð í gegnum netið á heimasíðunni heilsuvera.is. 20. janúar 2021 18:24 Bólusetningarvottorð tekin gild á landamærum Heilbrigðisráðherra hefur samþykkt tillögu vinnuhóps um vottorð, þess efnis að bólusetningarvottorð sem uppfylla leiðbeiningar sóttvarnalæknis og gefin eru út í EES/EFTA-ríki, verði tekin gild á landamærum Íslands. Þetta kemur fram í tilkynningu á vef stjórnarráðsins. 15. janúar 2021 15:27 Mest lesið Innbú Play til sölu: Gæti aflað búinu fjórtán milljóna króna Viðskipti innlent Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Viðskipti innlent Telur um dulda launahækkun skrifstofufólks að ræða Viðskipti innlent Segja falda launauppbót hjá níu af hverjum tíu stofnunum ríkisins Viðskipti innlent Nú er ekki hægt að afskrá flugvélar nema að greiða gjöldin Viðskipti innlent Ísland verði leiðandi í þróun varna og viðskipta á Norðurslóðum Viðskipti innlent Eva og Guðrún nýir forstöðumenn hjá Icelandair Viðskipti innlent „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Viðskipti innlent Bein útsending: Er gervigreindin alvöru tækifæri fyrir Ísland? Viðskipti innlent Óvæntur atvinnumissir: Óttinn verstur en mörg góð ráð Atvinnulíf Fleiri fréttir Innbú Play til sölu: Gæti aflað búinu fjórtán milljóna króna Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Eva og Guðrún nýir forstöðumenn hjá Icelandair Nú er ekki hægt að afskrá flugvélar nema að greiða gjöldin Telur um dulda launahækkun skrifstofufólks að ræða Davíð Ernir til liðs við Athygli Netvís tekur við af SAFT Bein útsending: Er gervigreindin alvöru tækifæri fyrir Ísland? Ísland verði leiðandi í þróun varna og viðskipta á Norðurslóðum Segja falda launauppbót hjá níu af hverjum tíu stofnunum ríkisins „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Sjá meira
„Þetta sprettur eiginlega upp úr því að við höfum unnið mikið með embætti landlæknis í þessum faraldri til að búa til lausnir sem einfalda heilbrigðisstarfsfólki lífið,“ sagði Guðjón í Bítinu á Bylgjunni. Origo þróaði meðal annars tölvukerfin sem notuð eru til að skipuleggja og halda utan um Covid-19 skimanir og bólusetningar hér á landi. WHO áhugasamt um þá leið sem var farin á Íslandi Guðjón sagði Ísland vera með fyrstu ríkjunum til að gefa út sérstakt vottorð fyrir þá sem hafa lokið bólusetningu við Covid-19 og leyfa þeim að nálgast það á netinu. Það vottorð nýtist þó núna fyrst og fremst til þess að hjálpa fólki að sleppa við sóttkví og sýnatöku við heimkomu til Íslands þar sem ríki heims hafi ekki komið sér saman um alþjóðlega viðurkennt vottorð. „Í gegnum það samstarf þá höfum við komið að þessu samtali við WHO um hvernig er hægt að búa til svona bólusetningarvottorð sem allir geta treyst.“ Enn er unnið að útfærslu lausnarinnar en til skoðunar er að nýta svokallaða QR-kóða og bálkakeðjutækni (e. Blockchain) til þess að koma í veg fyrir að átt sé við vottorðin og upplýsingum breytt. QR-kóðar eru ákveðin gerð strikamerkja sem hafa orðið sífellt meira áberandi á síðustu árum og bálkakeðjur eru tæknilausn sem er ætlað að stuðla að auknu trausti í ýmis konar samskiptum og viðskiptum en algengast er að heyra þær nefndar í samhengi við rafeyri á borð við bitcoin. Dæmi um QR-kóða sem bæði er hægt að skanna með snjallsímum og sérstökum skönnum. „Þá eru ákveðnar upplýsingar settar í þennan QR-kóða sem eru dulkóðaðar og þessi bálkakeðjutækni hefur sannað sig sem tækni sem gerir það að verkum að það er ekki hægt að falsa þessi vottorð,“ sagði Guðjón en stefnt er að því að bæði verði hægt að hafa vottorðið í snjallsíma og prenta það út. Mörg flókin úrlausnarefni Að sögn Guðjóns er tæknin sé ekki flóknasta úrlausnarefnið þegar kemur að þróun alþjóðlegra viðurkenndra bólusetningarvottorða. Spurningin sé ekki síður hverjir megi gefa út slík vottorð í ríkjum þar sem margir ólíkir aðilar koma að bólusetningu. „Hér á Íslandi höfum þennan miðlæga bólusetningagrunn, við getum á einum stað séð alla sem eru bólusettir en það er mjög óvíða þannig. Það eru einstaka lönd sem eiga svona grunna en jafnvel sum Norðurlöndin hafa þetta ekki á landsvísu. Í einhverjum tilfellum eru einkaaðilar að bólusetja og geyma þær upplýsingar hjá sér. Þá þurfum við að sannreyna að sá sem gefur út vottorðið sé traustsins verður og að hann sé ekki að selja það eða eitthvað slíkt og það er alls konar svona flækjustig sem er verið að skoða.“ Guðjón sagði að jafnaði starfi sjö til átta manns í heilbrigðislausnateyminu hjá Origo en að talan hafi farið hæst upp í 50 manns í sumar þegar mest vinna var lögð í það að þróa tæknilausnir í tengslum við faraldurinn. Mikið í húfi Ljóst er að mikið er í húfi þegar kemur að umræddum bólusetningarvottorðum en að sögn Guðjóns hafa stjórnvöld víða um allan heim reynt að finna örugga leið til að sannreyna slík vottorð áður en dyrnar séu opnar fyrir bólusettum einstaklingum. Hann sagði ekki standi til að hýsa gagnagrunn vottorðanna á einum stað heldur verði honum dreift með hjálp bálkakeðjutækninnar. „Það verður eiginlega annað vandamál ef við ætlum að reyna að sannfæra allar þjóðir heims um að setja upplýsingar um sína borgara í einn sameiginlegan gagnagrunn. Þar væru persónuverndarsjónarmið sem þyrfti að skoða og fleira, svo hugmyndin er þarna að það væri ekki einn miðlægur gagnagrunnur, það er eiginlega auðveldara pólitískt séð.“
Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Bólusetningar Tækni Tengdar fréttir Bjóða bólusettum kórónuvegabréf Danir undirbúa nú útgáfu sérstakra kórónuvegabréfa í von um að geta opnað landamærin og samfélagið á ný. 3. febrúar 2021 19:00 Rafræn bólusetningarvottorð aðgengileg á morgun Þeir fyrstu sem fengu bólusetningu við covid-19 hér á landi fá sína seinni sprautu í dag og á morgun. Embætti landlæknis leggur nú lokahönd á rafræna lausn sem á að gera fólki kleift að nálgast bólusetningarvottorð í gegnum netið á heimasíðunni heilsuvera.is. 20. janúar 2021 18:24 Bólusetningarvottorð tekin gild á landamærum Heilbrigðisráðherra hefur samþykkt tillögu vinnuhóps um vottorð, þess efnis að bólusetningarvottorð sem uppfylla leiðbeiningar sóttvarnalæknis og gefin eru út í EES/EFTA-ríki, verði tekin gild á landamærum Íslands. Þetta kemur fram í tilkynningu á vef stjórnarráðsins. 15. janúar 2021 15:27 Mest lesið Innbú Play til sölu: Gæti aflað búinu fjórtán milljóna króna Viðskipti innlent Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Viðskipti innlent Telur um dulda launahækkun skrifstofufólks að ræða Viðskipti innlent Segja falda launauppbót hjá níu af hverjum tíu stofnunum ríkisins Viðskipti innlent Nú er ekki hægt að afskrá flugvélar nema að greiða gjöldin Viðskipti innlent Ísland verði leiðandi í þróun varna og viðskipta á Norðurslóðum Viðskipti innlent Eva og Guðrún nýir forstöðumenn hjá Icelandair Viðskipti innlent „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Viðskipti innlent Bein útsending: Er gervigreindin alvöru tækifæri fyrir Ísland? Viðskipti innlent Óvæntur atvinnumissir: Óttinn verstur en mörg góð ráð Atvinnulíf Fleiri fréttir Innbú Play til sölu: Gæti aflað búinu fjórtán milljóna króna Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Eva og Guðrún nýir forstöðumenn hjá Icelandair Nú er ekki hægt að afskrá flugvélar nema að greiða gjöldin Telur um dulda launahækkun skrifstofufólks að ræða Davíð Ernir til liðs við Athygli Netvís tekur við af SAFT Bein útsending: Er gervigreindin alvöru tækifæri fyrir Ísland? Ísland verði leiðandi í þróun varna og viðskipta á Norðurslóðum Segja falda launauppbót hjá níu af hverjum tíu stofnunum ríkisins „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Sjá meira
Bjóða bólusettum kórónuvegabréf Danir undirbúa nú útgáfu sérstakra kórónuvegabréfa í von um að geta opnað landamærin og samfélagið á ný. 3. febrúar 2021 19:00
Rafræn bólusetningarvottorð aðgengileg á morgun Þeir fyrstu sem fengu bólusetningu við covid-19 hér á landi fá sína seinni sprautu í dag og á morgun. Embætti landlæknis leggur nú lokahönd á rafræna lausn sem á að gera fólki kleift að nálgast bólusetningarvottorð í gegnum netið á heimasíðunni heilsuvera.is. 20. janúar 2021 18:24
Bólusetningarvottorð tekin gild á landamærum Heilbrigðisráðherra hefur samþykkt tillögu vinnuhóps um vottorð, þess efnis að bólusetningarvottorð sem uppfylla leiðbeiningar sóttvarnalæknis og gefin eru út í EES/EFTA-ríki, verði tekin gild á landamærum Íslands. Þetta kemur fram í tilkynningu á vef stjórnarráðsins. 15. janúar 2021 15:27
Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Viðskipti innlent
Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Viðskipti innlent