Betri umferð Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar 20. október 2021 12:01 Samfélagið er smám saman að færast í fyrra horf frá því heimsfaraldur hóf göngu sína og umturnaði því skipulagi sem við eigum að venjast. Vissulega er þetta ekki búið en smám saman fækkar takmörkunum og má meðal annars merkja það á nýjustu umferðartölum. En aukinni umferð fylgir aukin hætta á árekstrum. Umferðarmet í september Samkvæmt mælingum Vegagerðarinnar var umferð á höfuðborgarsvæðinu í september 6% meiri en í fyrra, en umferð í september hefur aldrei mælst jafnmikil. Þetta er mesta umferð í einum mánuði fyrir utan að örlítið meiri umferð mældist í maí árið 2019. September 2021 er því næstmesti umferðarmánuður frá upphafi mælinga. Skemmst er þess að minnast þegar umferð dróst verulega saman árið 2020 í kjölfar sóttvarnaraðgerða en mælanleg áhrif sóttvarnaraðgerða komu fram í viku 12 árið 2020. Nú hefur umferðin aukist um 6,3% frá áramótum það sem af er ári miðað við sama tímabil á síðasta ári. Samkvæmt upplýsingum Vegagerðarinnar þarf að leita aftur til ársins 2017 til að finna meiri aukningu miðað við árstíma. Fleiri á ferðinni Óhjákvæmilegur fylgifiskur aukins umferðarálags er aukin hætta á árekstrum. Því fleiri sem eru á ferðinni því meiri líkur á samstuði. Því er eftir sem áður mikilvægt að vera vel vakandi í umferðinni og fara eftir umferðarreglum. Ein leið til að minnka líkur á árekstri er að gæta vel að hámarkshraða en fjölda slysa má rekja til hraðaksturs. Því hraðar sem bíll fer þeim mun lengri er hemlunarvegalengdin. Því meiri sem hraðinn er, því meiri líkur á alvarlegu slysi. Þegar ekið er of hratt eiga ökumenn erfiðara með að bregðast við á öruggan hátt ef eitthvað óvænt kemur upp á og líklegra er að ökumaður missi stjórn á ökutækinu. Hámarkshraði er mikilvægur Í mörgum íbúðarhverfum og í grennd við skóla gildir 30 km hámarkshraði. Þar er algengt að gangandi vegfarendur séu á ferð og oft börn sem ferðast hvað mest með virkum hætti, gangandi eða hjólandi. Mikill munur er á því að vera á 30 kílómetra eða 50 kílómetra hraða, svo dæmi sé tekið. Hemlunarvegalengd lengist umtalsvert en það er sú vegalengd sem ökutækið fer frá því byrjað er að hemla þar til ökutækið stöðvast. Hemlunarvegalengd ökutækja á 50 km hraða er um 14 metrar. Á undan líður viðbragðstími frá því ökumaður skynjar nauðsyn þess að hemla þar til hann stígur á bremsuna. Viðbragðstími bílstjóra er yfirleitt um það bil ein sekúnda en bíllinn getur engu að síður farið nokkra tugi metra á þeim tíma ef hraðinn er umtalsverður. Við getum því rétt ímyndað okkur atburðarásina ef barn hleypur skyndilega yfir gangbraut og bíl er ekið á yfir 50 km hraða á klukkustund. Hemlunarvegalengd er einkum háð ökuhraða og veggripi og því er einnig mikilvægt að vera vel búin á góðum dekkjum sem henta aðstæðum. Loftþrýstingur í dekkjum hefur einnig áhrif á stöðugleika og hemlunarvegalengd og hafa þarf í huga að ökutæki hreyfast á mismunandi hátt eftir því hversu stór og þung þau eru. Athygli við aksturinn Auk þess að vera vel búin og virða umferðarreglur er nauðsynlegt að hafa fulla athygli við aksturinn. Umferðin er samspil margra hluta, síbreytileg og kvik. Því getur augnabliks athugunarleysi reynst dýrkeypt. Þegar þú notar símann undir stýri er margfalt líklegra að þú lendir í slysi. Ef þú skrifar skilaboð undir stýri líturðu af veginum í fimm sekúndur að meðaltali. Það þýðir að á 70 kílómetra hraða keyrir þú nær 100 metra blindandi. Á 90 kílómetra hraða keyrir þú 125 metra blindandi sem er lengra en heill fótboltavöllur! Það gefur augaleið að við þessar aðstæður ertu lengur að bremsa, viðbragðstíminn lengist um allt að helming og líkur á að þú lendir í umferðarslysi tuttugufaldast. Með því að sleppa því að nota síma undir stýri eykur þú öryggi þitt og annarra í umferðinni til muna og rétt er að minna á að ólöglegt er að nota farsíma án handfrjáls búnaðar við akstur ökutækja. Þegar rökkva tekur er enn fremur mikilvægt að vera á varðbergi og taka vel eftir. Börn á leið í skóla sjást oft illa í ljósaskiptunum og mikilvægt er að nota endurskinsmerki. Endurskin virkar eins og blikkljós þegar ljós skín á þau og ökumenn sjá óvarða vegfarendur með endurskin fimm sinnum fyrr en ella. Hægt er að fá endurskinsmerki víða, meðal annars hjá Sjóvá og gæta þarf þess að hafa þau sýnileg. Leggjumst á eitt Við erum öll hluti af umferðinni og því er það sameiginlegt verkefni okkar að láta hana ganga upp þannig að allir skili sér heilir heim. Það gerist ekki öðruvísi en að allir axli ábyrgð, fari eftir umferðarreglum og sýni varkárni. Höfundur er verkefnastjóri forvarna hjá Sjóvá. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hrefna Sigurjónsdóttir Umferðaröryggi Umferð Samgöngur Slysavarnir Mest lesið Gunnar Smári hvað er hann? Birgir Dýrfjörð Skoðun Halldór 15.3.2025 Halldór Ísland er leiðandi ljós og hvatning til fjölmiðla Hrönn Egilsdóttir Skoðun Bakpokinn sem þyngist aðeins hjá öðrum Inga Sæland Skoðun Ég kýs Magnús Karl sem rektor Bylgja Hilmarsdóttir Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke Skoðun Jóhann Páll: Vertu í liði með náttúrunni ekki gegn henni Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Örlög Íslendinga og u-beygja áhrifamesta fjármálamanns heims Snorri Másson Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson Skoðun Mataræði í stóra samhengi lífsins Birna Þórisdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Gunnar Smári hvað er hann? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson skrifar Skoðun Ísland er leiðandi ljós og hvatning til fjölmiðla Hrönn Egilsdóttir skrifar Skoðun Forvarnir á ferð Erlingur Sigvaldason skrifar Skoðun Vertu meðbyr mannúðar Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Fegurð sem breytir skólum Einar Mikael Sverrisson skrifar Skoðun Það læra börnin sem fyrir þeim er haft Sigurður Örn Hilmarsson skrifar Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar Skoðun Verður Frelsið fullveldinu að bráð? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mataræði í stóra samhengi lífsins Birna Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvað varð um loftslagsmálin? Kamma Thordarson skrifar Skoðun Bakpokinn sem þyngist aðeins hjá öðrum Inga Sæland skrifar Skoðun Örlög Íslendinga og u-beygja áhrifamesta fjármálamanns heims Snorri Másson skrifar Skoðun Ég kýs Magnús Karl sem rektor Bylgja Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Jóhann Páll: Vertu í liði með náttúrunni ekki gegn henni Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Lífið gefur engan afslátt Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kolbrún Pálsdóttir sem næsti rektor HÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vitskert veröld Einar Helgason skrifar Skoðun Draumurinn um hið fullkomna öryggisnet Signý Jóhannesdóttir skrifar Skoðun Sönnunarbyrði og hagsmunaárekstur Arnar Sigurðsson skrifar Skoðun Sem doktorsnemi styð ég Silju Báru til Rektors Háskóla Íslands Eva Jörgensen skrifar Skoðun Sterk og breið samtök – tími til að styrkja rödd minni fyrirtækja Friðrik Árnason skrifar Skoðun Nýjar ráðleggingar um mataræði María Heimisdóttir skrifar Skoðun Börn með fjölþættan vanda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru slæmar fyrir ímynd Íslands Clive Stacey skrifar Skoðun Netöryggi á krossgötum: Hvernig tryggjum við íslenska innviði? Heimir Fannar Gunnlaugsson skrifar Skoðun Í heimi sem samþykkir þjóðarmorð er ekkert jafnrétti Najlaa Attaallah skrifar Skoðun Heilinn okkar og klukka lífsins Birna V. Baldursdóttir ,Heiðdís B. Valdimarsdóttir skrifar Sjá meira
Samfélagið er smám saman að færast í fyrra horf frá því heimsfaraldur hóf göngu sína og umturnaði því skipulagi sem við eigum að venjast. Vissulega er þetta ekki búið en smám saman fækkar takmörkunum og má meðal annars merkja það á nýjustu umferðartölum. En aukinni umferð fylgir aukin hætta á árekstrum. Umferðarmet í september Samkvæmt mælingum Vegagerðarinnar var umferð á höfuðborgarsvæðinu í september 6% meiri en í fyrra, en umferð í september hefur aldrei mælst jafnmikil. Þetta er mesta umferð í einum mánuði fyrir utan að örlítið meiri umferð mældist í maí árið 2019. September 2021 er því næstmesti umferðarmánuður frá upphafi mælinga. Skemmst er þess að minnast þegar umferð dróst verulega saman árið 2020 í kjölfar sóttvarnaraðgerða en mælanleg áhrif sóttvarnaraðgerða komu fram í viku 12 árið 2020. Nú hefur umferðin aukist um 6,3% frá áramótum það sem af er ári miðað við sama tímabil á síðasta ári. Samkvæmt upplýsingum Vegagerðarinnar þarf að leita aftur til ársins 2017 til að finna meiri aukningu miðað við árstíma. Fleiri á ferðinni Óhjákvæmilegur fylgifiskur aukins umferðarálags er aukin hætta á árekstrum. Því fleiri sem eru á ferðinni því meiri líkur á samstuði. Því er eftir sem áður mikilvægt að vera vel vakandi í umferðinni og fara eftir umferðarreglum. Ein leið til að minnka líkur á árekstri er að gæta vel að hámarkshraða en fjölda slysa má rekja til hraðaksturs. Því hraðar sem bíll fer þeim mun lengri er hemlunarvegalengdin. Því meiri sem hraðinn er, því meiri líkur á alvarlegu slysi. Þegar ekið er of hratt eiga ökumenn erfiðara með að bregðast við á öruggan hátt ef eitthvað óvænt kemur upp á og líklegra er að ökumaður missi stjórn á ökutækinu. Hámarkshraði er mikilvægur Í mörgum íbúðarhverfum og í grennd við skóla gildir 30 km hámarkshraði. Þar er algengt að gangandi vegfarendur séu á ferð og oft börn sem ferðast hvað mest með virkum hætti, gangandi eða hjólandi. Mikill munur er á því að vera á 30 kílómetra eða 50 kílómetra hraða, svo dæmi sé tekið. Hemlunarvegalengd lengist umtalsvert en það er sú vegalengd sem ökutækið fer frá því byrjað er að hemla þar til ökutækið stöðvast. Hemlunarvegalengd ökutækja á 50 km hraða er um 14 metrar. Á undan líður viðbragðstími frá því ökumaður skynjar nauðsyn þess að hemla þar til hann stígur á bremsuna. Viðbragðstími bílstjóra er yfirleitt um það bil ein sekúnda en bíllinn getur engu að síður farið nokkra tugi metra á þeim tíma ef hraðinn er umtalsverður. Við getum því rétt ímyndað okkur atburðarásina ef barn hleypur skyndilega yfir gangbraut og bíl er ekið á yfir 50 km hraða á klukkustund. Hemlunarvegalengd er einkum háð ökuhraða og veggripi og því er einnig mikilvægt að vera vel búin á góðum dekkjum sem henta aðstæðum. Loftþrýstingur í dekkjum hefur einnig áhrif á stöðugleika og hemlunarvegalengd og hafa þarf í huga að ökutæki hreyfast á mismunandi hátt eftir því hversu stór og þung þau eru. Athygli við aksturinn Auk þess að vera vel búin og virða umferðarreglur er nauðsynlegt að hafa fulla athygli við aksturinn. Umferðin er samspil margra hluta, síbreytileg og kvik. Því getur augnabliks athugunarleysi reynst dýrkeypt. Þegar þú notar símann undir stýri er margfalt líklegra að þú lendir í slysi. Ef þú skrifar skilaboð undir stýri líturðu af veginum í fimm sekúndur að meðaltali. Það þýðir að á 70 kílómetra hraða keyrir þú nær 100 metra blindandi. Á 90 kílómetra hraða keyrir þú 125 metra blindandi sem er lengra en heill fótboltavöllur! Það gefur augaleið að við þessar aðstæður ertu lengur að bremsa, viðbragðstíminn lengist um allt að helming og líkur á að þú lendir í umferðarslysi tuttugufaldast. Með því að sleppa því að nota síma undir stýri eykur þú öryggi þitt og annarra í umferðinni til muna og rétt er að minna á að ólöglegt er að nota farsíma án handfrjáls búnaðar við akstur ökutækja. Þegar rökkva tekur er enn fremur mikilvægt að vera á varðbergi og taka vel eftir. Börn á leið í skóla sjást oft illa í ljósaskiptunum og mikilvægt er að nota endurskinsmerki. Endurskin virkar eins og blikkljós þegar ljós skín á þau og ökumenn sjá óvarða vegfarendur með endurskin fimm sinnum fyrr en ella. Hægt er að fá endurskinsmerki víða, meðal annars hjá Sjóvá og gæta þarf þess að hafa þau sýnileg. Leggjumst á eitt Við erum öll hluti af umferðinni og því er það sameiginlegt verkefni okkar að láta hana ganga upp þannig að allir skili sér heilir heim. Það gerist ekki öðruvísi en að allir axli ábyrgð, fari eftir umferðarreglum og sýni varkárni. Höfundur er verkefnastjóri forvarna hjá Sjóvá.
Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke Skoðun
Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson Skoðun
Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson skrifar
Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar
Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar
Skoðun Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Netöryggi á krossgötum: Hvernig tryggjum við íslenska innviði? Heimir Fannar Gunnlaugsson skrifar
Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke Skoðun
Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson Skoðun