Gamalt handrit úr Valhöll Sigmar Guðmundsson skrifar 23. maí 2023 08:00 Það var áhugavert að lesa viðtal við nýjan formann Samfylkingarinnar, Kristrúnu Frostadóttur, um helgina. Þar var hún eðlilega spurð um stefnubreytingu flokksins í Evrópumálum. Svarið var vægast sagt áhugavert. „Það þýðir ekkert að halda einhverju til streitu sem er kannski ekki vilji fyrir meðal þjóðarinnar. Ef hlutirnir snúast við og það verður knýjandi þörf og vilji hjá landsmönnum til að ganga inn í Evrópusambandið þá mun alls ekki standa á okkur. Við getum ekki keyrt stórt mál eins og þetta í gegn ef það eru einungis tveir stjórnmálaflokkar á þingi sem hafa áhuga á því.“ Svo mörg voru þau orð. Þessa hugsun má umorða í þekktan frasa: ESB er ekki á dagskrá. Hljómar vissulega kunnuglega, en ekki úr þessari átt. Í áratugi hafa Sjálfstæðisflokkur og Framsókn kyrjað þessa möntru, stundum með trúarlegri innlifun. Málið er ekki á dagskrá. Handrit frasans og samskonar slagorða er skrifað í Valhöll og lesið yfir og blessað af Kaupfélagi Skagfirðinga og fleiri hagsmunaaðilum sem lifa og hrærast í fákeppnisumhverfi sem þjónar þeirra hagsmunum en ekki hagsmunum almennings. Fyrir fólk sem hefur trú á því að Evrópusambandið sé leið að því markmiði að á Íslandi ríki meiri stöðugleiki og að verðbólga og vextir séu ekki að jafnaði miklu hærri hér en í nágrannalöndunum, hljóta þessi orð Kristrúnar að teljast talsverð vonbrigði. Ekki bara vegna þess hve vel þau ríma við orð valdaflokkana heldur líka vegna þess að þau eru efnislega röng. Það er mikill vilji meðal þjóðarinnar að ganga í ESB. 44 prósent þeirra sem taka afstöðu eru því fylgjandi en 34 prósent andvíg. Í átta af níu stjórnmálaflokkum er svo meirihluti kjósenda hlynntur þjóðaratkvæðagreiðslu um viðræður um aðild að ESB. Reyndar er mestur stuðningur við það meðal kjósenda Samfylkingarinnar af öllum flokkum, eða 84 prósent. Það væri vissulega fengur fyrir Evrópuhugsjónina ef formaður Samfylkingarinnar væri í þeim hópi. Höldum því samt til haga að nokkrir þingmanna Samfylkingarinnar hafa talað fyrir þessum málstað, þrátt fyrir stefnubreytinguna. Og einn þeirra er í stjórn Evrópuhreyfingarinnar. En afstaða formannsins er samt sú að málið sé ekki á dagskrá, en verði það mögulega, kannski og ef til vill ef kannanir gefa gott veður. Ekki er hægt að skilja tilvitnuð orð Kristrúnar öðruvísi og því ljóst að Evrópuhugsjónin er ekki ofarlega á lista flokksins. Orð formannsins hafa mikið vægi þótt þau rími illa við kannanir um ESB aðild. Og reyndar er hálf furðulegt, í ljósi sögunnar, að í rökræðum Kristrúnar og Bjarna Benediktssonar um Evrópumálin í Silfrinu um helgina, sé það Bjarni sem er nær sannleikanum þegar hann sagði að Samfylkingin hafi pakkað þessu stefnumáli ofan í kassa. Samkvæmt skoðanakönnunum er Samfylkingin að ná sama styrk og fyrir hrun en þá mældist flokkurinn með yfir 26 prósent fylgi í öllum kosningum frá stofnun flokksins. Þeim árangri náði flokkurinn með ESB sem hryggjarstykkið í stefnu sinni og því holur hljómur í fullyrðingum andstæðinga ESB að stefnubreyting nú sé skýringin á fylgisaukningunni. Slíkar kenningar falla um sjálft sig þegar kannanir eru rýndar, líkt og sú sem fyrr er nefnd. Sömu raddir planta gjarnan inn þeirri viðbótarskýringu að stefnubreytingin nú sé tilraun til að byggja brú yfir til Sjálfstæðisflokksins. Ekki ætla ég gera nýjum formanni flokksins upp þá höfuðsynd, því það væri ávísun á áframhaldandi vaxta og verðbólguáþján íslenskra heimila í boði krónunnar. Og þá að ástæðunni fyrir þessari grein. Mín ábending til Evrópusinna allra flokka er þessi: ef það dugar ekki að drjúgur meirihluti þeirra sem taka afstöðu í ítrekuðum könnunum vilji ganga í ESB og að meirihluti sé fyrir því meðal kjósenda átta flokka af níu að efna til þjóðaratkvæðis um aðildarviðræður, hvað þarf þá til? Ætlum við í alvöru að láta Sjálfstæðisflokkinn ráða þessu áfram og taka undir möntruna um að málið sé ekki á dagskrá? Jafnvel þegar kannanir benda allar til að málið sé einmitt á dagskrá! Hvað þarf vaxtastig í landinu að verða hátt, og verðbólgan líka, til að við snúum bökum saman og knýjum á um viðræður við ESB að undangengnu þjóðaratkvæði? Þessi barátta er sérlega brýn í dag þegar við sjáum öfl vera að snúast gegn EES samningnum og vilja leiða okkur aftur inn í torfbæina, þangað sem bresku afturhaldi tókst með lygum og áróðri að teyma bresku þjóðina. Þessi öfl eru sterk innan Sjálfstæðisflokksins, en finnast líka í öðrum flokkum sem sæti eiga á Alþingi. Sturluð staðreynd. Svo er heldur ekki rétt hjá formanni Samfylkingarinnar, og vitna ég til orða sem féllu í Silfrinu, að aðild að ESB sé eingöngu utanríkismál. Ef slík rörsýn á eitt stærsta hagsmunamál fyrirtækja og heimila, sem jafnframt er lykilinn að meiri samkeppni á íslenskum fákeppnismörkuðum, er ráðandi, þá náum við aldrei árangri. ESB er á dagskrá. Núna. Höfundur er þingmaður Viðreisnar Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigmar Guðmundsson Evrópusambandið Utanríkismál Viðreisn Alþingi Mest lesið Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson Skoðun Það sem Njáll sagði ykkur ekki Inga Lind Karlsdóttir Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Sjá meira
Það var áhugavert að lesa viðtal við nýjan formann Samfylkingarinnar, Kristrúnu Frostadóttur, um helgina. Þar var hún eðlilega spurð um stefnubreytingu flokksins í Evrópumálum. Svarið var vægast sagt áhugavert. „Það þýðir ekkert að halda einhverju til streitu sem er kannski ekki vilji fyrir meðal þjóðarinnar. Ef hlutirnir snúast við og það verður knýjandi þörf og vilji hjá landsmönnum til að ganga inn í Evrópusambandið þá mun alls ekki standa á okkur. Við getum ekki keyrt stórt mál eins og þetta í gegn ef það eru einungis tveir stjórnmálaflokkar á þingi sem hafa áhuga á því.“ Svo mörg voru þau orð. Þessa hugsun má umorða í þekktan frasa: ESB er ekki á dagskrá. Hljómar vissulega kunnuglega, en ekki úr þessari átt. Í áratugi hafa Sjálfstæðisflokkur og Framsókn kyrjað þessa möntru, stundum með trúarlegri innlifun. Málið er ekki á dagskrá. Handrit frasans og samskonar slagorða er skrifað í Valhöll og lesið yfir og blessað af Kaupfélagi Skagfirðinga og fleiri hagsmunaaðilum sem lifa og hrærast í fákeppnisumhverfi sem þjónar þeirra hagsmunum en ekki hagsmunum almennings. Fyrir fólk sem hefur trú á því að Evrópusambandið sé leið að því markmiði að á Íslandi ríki meiri stöðugleiki og að verðbólga og vextir séu ekki að jafnaði miklu hærri hér en í nágrannalöndunum, hljóta þessi orð Kristrúnar að teljast talsverð vonbrigði. Ekki bara vegna þess hve vel þau ríma við orð valdaflokkana heldur líka vegna þess að þau eru efnislega röng. Það er mikill vilji meðal þjóðarinnar að ganga í ESB. 44 prósent þeirra sem taka afstöðu eru því fylgjandi en 34 prósent andvíg. Í átta af níu stjórnmálaflokkum er svo meirihluti kjósenda hlynntur þjóðaratkvæðagreiðslu um viðræður um aðild að ESB. Reyndar er mestur stuðningur við það meðal kjósenda Samfylkingarinnar af öllum flokkum, eða 84 prósent. Það væri vissulega fengur fyrir Evrópuhugsjónina ef formaður Samfylkingarinnar væri í þeim hópi. Höldum því samt til haga að nokkrir þingmanna Samfylkingarinnar hafa talað fyrir þessum málstað, þrátt fyrir stefnubreytinguna. Og einn þeirra er í stjórn Evrópuhreyfingarinnar. En afstaða formannsins er samt sú að málið sé ekki á dagskrá, en verði það mögulega, kannski og ef til vill ef kannanir gefa gott veður. Ekki er hægt að skilja tilvitnuð orð Kristrúnar öðruvísi og því ljóst að Evrópuhugsjónin er ekki ofarlega á lista flokksins. Orð formannsins hafa mikið vægi þótt þau rími illa við kannanir um ESB aðild. Og reyndar er hálf furðulegt, í ljósi sögunnar, að í rökræðum Kristrúnar og Bjarna Benediktssonar um Evrópumálin í Silfrinu um helgina, sé það Bjarni sem er nær sannleikanum þegar hann sagði að Samfylkingin hafi pakkað þessu stefnumáli ofan í kassa. Samkvæmt skoðanakönnunum er Samfylkingin að ná sama styrk og fyrir hrun en þá mældist flokkurinn með yfir 26 prósent fylgi í öllum kosningum frá stofnun flokksins. Þeim árangri náði flokkurinn með ESB sem hryggjarstykkið í stefnu sinni og því holur hljómur í fullyrðingum andstæðinga ESB að stefnubreyting nú sé skýringin á fylgisaukningunni. Slíkar kenningar falla um sjálft sig þegar kannanir eru rýndar, líkt og sú sem fyrr er nefnd. Sömu raddir planta gjarnan inn þeirri viðbótarskýringu að stefnubreytingin nú sé tilraun til að byggja brú yfir til Sjálfstæðisflokksins. Ekki ætla ég gera nýjum formanni flokksins upp þá höfuðsynd, því það væri ávísun á áframhaldandi vaxta og verðbólguáþján íslenskra heimila í boði krónunnar. Og þá að ástæðunni fyrir þessari grein. Mín ábending til Evrópusinna allra flokka er þessi: ef það dugar ekki að drjúgur meirihluti þeirra sem taka afstöðu í ítrekuðum könnunum vilji ganga í ESB og að meirihluti sé fyrir því meðal kjósenda átta flokka af níu að efna til þjóðaratkvæðis um aðildarviðræður, hvað þarf þá til? Ætlum við í alvöru að láta Sjálfstæðisflokkinn ráða þessu áfram og taka undir möntruna um að málið sé ekki á dagskrá? Jafnvel þegar kannanir benda allar til að málið sé einmitt á dagskrá! Hvað þarf vaxtastig í landinu að verða hátt, og verðbólgan líka, til að við snúum bökum saman og knýjum á um viðræður við ESB að undangengnu þjóðaratkvæði? Þessi barátta er sérlega brýn í dag þegar við sjáum öfl vera að snúast gegn EES samningnum og vilja leiða okkur aftur inn í torfbæina, þangað sem bresku afturhaldi tókst með lygum og áróðri að teyma bresku þjóðina. Þessi öfl eru sterk innan Sjálfstæðisflokksins, en finnast líka í öðrum flokkum sem sæti eiga á Alþingi. Sturluð staðreynd. Svo er heldur ekki rétt hjá formanni Samfylkingarinnar, og vitna ég til orða sem féllu í Silfrinu, að aðild að ESB sé eingöngu utanríkismál. Ef slík rörsýn á eitt stærsta hagsmunamál fyrirtækja og heimila, sem jafnframt er lykilinn að meiri samkeppni á íslenskum fákeppnismörkuðum, er ráðandi, þá náum við aldrei árangri. ESB er á dagskrá. Núna. Höfundur er þingmaður Viðreisnar
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar
Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun