Gagnrýna Rúv fyrir að ala á sundrungu Magnús Jochum Pálsson skrifar 3. júlí 2023 00:14 Hanna Katrín, Ugla Stefanía og Þorbjörg Þorvaldsdóttir eru meðal þeirra sem hafa gagnrýnt fréttaflutning Rúv um Hýryrði. Samsett/Vilhelm/Shannon Kilgaron/Aðsent Fjöldi fólks í Samtökunum '78 hafa gagnrýnt fréttaflutning Rúv um nýyrðasamkeppni samtakanna. Rúv hafi einblínt á neikvæð ummæli fólks úti í bæ frekar en að ræða við sérfræðinga. Þannig hafi þau alið á frekari misskilningi um málið. Viðmælandi Rúv segir að meginatriðin í viðtali við hana hafi ekki endurspeglast í endanlegri frétt. Samtökin '78 settu í þriðja sinn í gang Hýryrði, nýyrðasamkeppni sem hefur það að markmiði að gefa almenningi kost á að taka þátt í að stækka íslenskan orðaforða um hinsegin tilveru. Keppnin hefur verið haldin tvisvar áður, 2015 og 2020, og þá urðu til orð á borð við eikynhneigð, kvár og stálp. Í ár er meðal annars leitað að kynhlutlausum orðum fyrir ömmu og afa. Rétt eins og oft vill verða þá misskildi ákveðinn hópur markmiðið með keppninni og taldi eiga að skipta út þessum sígildu orðum fyrir ný kynhlutlaus orð. Rúv fjallaði um viðbrögðin við Hýryrði í kvöldfréttum í kvöld en fréttaflutningurinn hefur verið gagnrýndur af hinsegin samfélaginu fyrir að gefa neikvæðum rödd pláss á kostnað sérfræðinga og ala þannig á frekari misskilningi um keppnina. Fréttaflutningur Rúv gamaldags og óábyrgur Bjarndís Helga Tómasdóttir, varaformaður samtakanna '78, vakti fyrst athygli á „gamaldags“ fréttaflutningi Rúv um Hýryrðakeppnina á Facebook. Hún segir að talað hafi verið við Ástu Kristínu Benediktsdóttur, lektor við íslenskudeild Háskóla Íslands og formanneskju dómnefndar hýryrðakeppninnar, sem „skýrði vel frá því að ekkert væri að óttast, engin væri að reyna að hreinsa málið af orðunum afi og amma“ en hins vegar hafi miklu meira púðri verið eytt í skoðanir fólks úti í bæ. Bjarndís Helga Tómasdóttir furðar sig á fréttaflutningi Rúv um HýryrðiBylgjan „Það sem mér finnst furðulegt og í raunar algjörlega óásættanlegt var að í stað þess að gefa sérfræðingum meira rými til þess að skýra um hvað málið snýst valdi RÚV að vera með svo gamaldags gjörning að mér leið eins og árið væri 1995. Þar gaf RÚV fólki á götunni fleiri fleiri mínútur til þess að segja skoðun sína á einhverju sem tengist tilveru hinsegin fólks,“ segir í færslunni. Bjarndís segir að lokum að það sé ekki ábyrgt, sérstaklega þegar það er bakslag í málefnum hinsegin fólks, að nýta fréttaplássið í að tala um viðbrögðin frekar en að nota tækifærið „til þess að leiðrétta rangskilning sem virðist hafa valdið mörgum ansi miklu uppnámi.“ „Ótrúlega furðuleg framsetning“ Við færslu Bjarndísar hefur fjöldi stórra nafna innan hinsegin samfélagsins tekið undir orð hennar. Ásta Kristín sem var viðmælandi Rúv í fréttinni furðar sig þar á endanlegri fréttinni sem hafi endurspeglað meginatriðin í viðtalinu við hana. „Viðtalið sem hún tók við mig var um 10 mínútur í heildina og ég verð að segja að meginatriðin í því endurspegluðust því miður ekki í endanlegri frétt,“ skrifar Ásta. Ásta Kristín hefur fjallað mikið um hinsegin bókmenntir í fræðimennsku sinni við Íslensku- og menningardeild Háskóla Íslands.Kristinn Ingvarsson „Það er til dæmis lykilatriði í þessari umræðu að mínu mati að þetta snýst ekki eingöngu um að finna orð yfir kynsegin fólk sem á barnabörn heldur kynhlutlaust orð, sambærilegt við foreldri og systkini, um foreldri foreldris. Enskan á grandparent, danskan bedsteforældre, okkur vantar orð.“ „Þetta er í grunninn ótrúlega beisik umræða sem ætti bara alls ekki að þurfa að kalla á þessi dramatísku viðbrögð. En þetta þótti greinilega ekki mjög fréttnæmt,“ segir einnig í ummælum hennar. Þá skrifaði Hanna Katrín Friðriksson, þingmaður Viðreisnar, ummæli við færsluna og segir „Ég tók eftir þessu, og engin tilraun gerð til að leiðrétta fólk.“ Þorbjörg Þorvaldsdóttir, bæjarfulltrúi Garðabæjarlistans , verkefnastýra Samtakanna '78 og fyrrverandi formaður þeirra, skrifar „Ótrúlega furðuleg framsetning“ og Ugla Stefanía, aktívisti og fyrrverandi formaður Trans Ísland, skrifar „Þetta er stórundarleg frétt. Það er ekki einu sinni reynt að útskýra þennan misskilning.“ Hanna Katrín Friðriksson og Þorbjörg Þorvaldsdóttir hafa báðar furðað sig á fréttaflutningi Rúv.Samsett/Vilhelm/Baldur Hrafnkell Lélegur fréttaflutningur sem ali á misskilningi Færslu Bjarndísar hefur einnig verið deilt fimmtán sinnum en þar á meðal hefur Ugla Stefanía deilt færslunni til að gagnrýna hana frekar. „Þetta er frekar lélegur fréttaflutningur. Þessi grein er bara mjög slitrótt og nánast ekkert gert til að leiðrétta þann misskilning sem hefur myndast. Eiga fjölmiðlar ekki að sjá til þess að upplýsa almenning og segja frá skýrt og greinilega?“ spyr hún í upphafi deilingarinnar. Ugla Stefanía gagnrýnir fréttaflutning Rúv harðlega.Aðsent „Þessi grein mun allavega gera rosa lítið frekar en að ala á frekari misskilning, sérstaklega hjá fólki sem virtist eiga erfitt með að skilja upprunalega tilgang þessarar keppni, sem er svo sannarlega ekki að finna nýtt orð yfir amma og afi, heldur bæta við sambærilegu orði í flóruna. Það hefði verið mjög auðvelt að gera þetta skýrt í þessum fréttaflutning, en það er bara alls ekki gert hér,“ segir hún. „Í staðinn er fókuserað á neikvæð komment frá fólki sem skilur tilganginn bara alls ekki, í stað þess að fókusera á það að leiðrétta misskilning og fræða fólk um hver er tilgangurinn, hvers vegna þetta er mikilvægt, og hvernig þetta snýst um að auðga tungumálið svo við fáum öll pláss,“ segir að lokum. Málefni trans fólks Hinsegin Íslensk tunga Ríkisútvarpið Mest lesið Bein útsending: Konur streyma á Arnarhól Innlent Meinað að taka þátt þar sem hún þurfti að hafa barnið með sér Innlent Nýtt fíkniefni læðist inn á íslenskan markað Innlent Sættir sig ekki við sýknu tálbeitunnar Innlent Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Trump stendur loks við stóru orðin Erlent Blöskrar „vælið“ vegna Norðuráls Innlent Allt að áttatíu þúsund mæti í miðbæinn og götulokanir í gildi Innlent Vara við vafasömum Excel-skjölum í umferð „bókstaflega út um allt“ Innlent Hóf störf of snemma eftir kvörtun vegna heimilisofbeldis Innlent Íslendingar meðal sakborninga en enginn í varðhaldi Innlent Fleiri fréttir Stuttur fundur og hittast næst á mánudag Kvennaverkfall og lánabreytingar hjá Landsbanka Nýtt fíkniefni læðist inn á íslenskan markað Hóf störf of snemma eftir kvörtun vegna heimilisofbeldis Vara við vafasömum Excel-skjölum í umferð „bókstaflega út um allt“ Meinað að taka þátt þar sem hún þurfti að hafa barnið með sér Vill fund vegna „alvarlegrar stöðu“ á lánamarkaði Þingnefnd ræðir stöðuna á Grundartanga: „Þetta er bara óljóst“ Sjálfstæðismenn stefna á leiðtogaprófkjör í borginni Íslendingar meðal sakborninga en enginn í varðhaldi Bein útsending: Konur streyma á Arnarhól Blöskrar „vælið“ vegna Norðuráls Neita öllum ásökunum um samráð Leggja til breytingar við Reykjavíkurflugvöll eftir að lá við árekstri kennsluvéla Sættir sig ekki við sýknu tálbeitunnar Heimilar umferð um Vonarskarð Sennilegt að ástand Þingvallavegar hafi haft áhrif á aðdraganda banaslyss Miðla sögu jafnréttisbaráttunnar á Íslandi til útlanda Bein útsending: Nútíma kvennabarátta – Staða kvenna af erlendum uppruna á vinnumarkaði Dóra Björt stefnir á formanninn Þjóðin klofin í afstöðu til þess hvort jafnrétti kynjanna hafi verið náð Bein útsending: Umhverfismat vegna Sundabrautar kynnt Varnar- og öryggisstefna fyrir Ísland: Áhersla á Norðurslóðir, NATO og samstarf við Bandaríkin Allt að áttatíu þúsund mæti í miðbæinn og götulokanir í gildi Flugumferðarstjórar aflýsa vinnustöðvunum á morgun og laugardag Lofar látum og vísar gagnrýni Samtaka atvinnulífsins á bug „Fyrst og fremst erum við að biðja um að fá að vera skráð í okkar hús“ Þriggja ára fangelsi eftir flug frá Berlín Fann aldagamlan mun, brást hárrétt við og langar að gerast fornleifafræðingur Brunaði austur til að finna litla frænda Sjá meira
Samtökin '78 settu í þriðja sinn í gang Hýryrði, nýyrðasamkeppni sem hefur það að markmiði að gefa almenningi kost á að taka þátt í að stækka íslenskan orðaforða um hinsegin tilveru. Keppnin hefur verið haldin tvisvar áður, 2015 og 2020, og þá urðu til orð á borð við eikynhneigð, kvár og stálp. Í ár er meðal annars leitað að kynhlutlausum orðum fyrir ömmu og afa. Rétt eins og oft vill verða þá misskildi ákveðinn hópur markmiðið með keppninni og taldi eiga að skipta út þessum sígildu orðum fyrir ný kynhlutlaus orð. Rúv fjallaði um viðbrögðin við Hýryrði í kvöldfréttum í kvöld en fréttaflutningurinn hefur verið gagnrýndur af hinsegin samfélaginu fyrir að gefa neikvæðum rödd pláss á kostnað sérfræðinga og ala þannig á frekari misskilningi um keppnina. Fréttaflutningur Rúv gamaldags og óábyrgur Bjarndís Helga Tómasdóttir, varaformaður samtakanna '78, vakti fyrst athygli á „gamaldags“ fréttaflutningi Rúv um Hýryrðakeppnina á Facebook. Hún segir að talað hafi verið við Ástu Kristínu Benediktsdóttur, lektor við íslenskudeild Háskóla Íslands og formanneskju dómnefndar hýryrðakeppninnar, sem „skýrði vel frá því að ekkert væri að óttast, engin væri að reyna að hreinsa málið af orðunum afi og amma“ en hins vegar hafi miklu meira púðri verið eytt í skoðanir fólks úti í bæ. Bjarndís Helga Tómasdóttir furðar sig á fréttaflutningi Rúv um HýryrðiBylgjan „Það sem mér finnst furðulegt og í raunar algjörlega óásættanlegt var að í stað þess að gefa sérfræðingum meira rými til þess að skýra um hvað málið snýst valdi RÚV að vera með svo gamaldags gjörning að mér leið eins og árið væri 1995. Þar gaf RÚV fólki á götunni fleiri fleiri mínútur til þess að segja skoðun sína á einhverju sem tengist tilveru hinsegin fólks,“ segir í færslunni. Bjarndís segir að lokum að það sé ekki ábyrgt, sérstaklega þegar það er bakslag í málefnum hinsegin fólks, að nýta fréttaplássið í að tala um viðbrögðin frekar en að nota tækifærið „til þess að leiðrétta rangskilning sem virðist hafa valdið mörgum ansi miklu uppnámi.“ „Ótrúlega furðuleg framsetning“ Við færslu Bjarndísar hefur fjöldi stórra nafna innan hinsegin samfélagsins tekið undir orð hennar. Ásta Kristín sem var viðmælandi Rúv í fréttinni furðar sig þar á endanlegri fréttinni sem hafi endurspeglað meginatriðin í viðtalinu við hana. „Viðtalið sem hún tók við mig var um 10 mínútur í heildina og ég verð að segja að meginatriðin í því endurspegluðust því miður ekki í endanlegri frétt,“ skrifar Ásta. Ásta Kristín hefur fjallað mikið um hinsegin bókmenntir í fræðimennsku sinni við Íslensku- og menningardeild Háskóla Íslands.Kristinn Ingvarsson „Það er til dæmis lykilatriði í þessari umræðu að mínu mati að þetta snýst ekki eingöngu um að finna orð yfir kynsegin fólk sem á barnabörn heldur kynhlutlaust orð, sambærilegt við foreldri og systkini, um foreldri foreldris. Enskan á grandparent, danskan bedsteforældre, okkur vantar orð.“ „Þetta er í grunninn ótrúlega beisik umræða sem ætti bara alls ekki að þurfa að kalla á þessi dramatísku viðbrögð. En þetta þótti greinilega ekki mjög fréttnæmt,“ segir einnig í ummælum hennar. Þá skrifaði Hanna Katrín Friðriksson, þingmaður Viðreisnar, ummæli við færsluna og segir „Ég tók eftir þessu, og engin tilraun gerð til að leiðrétta fólk.“ Þorbjörg Þorvaldsdóttir, bæjarfulltrúi Garðabæjarlistans , verkefnastýra Samtakanna '78 og fyrrverandi formaður þeirra, skrifar „Ótrúlega furðuleg framsetning“ og Ugla Stefanía, aktívisti og fyrrverandi formaður Trans Ísland, skrifar „Þetta er stórundarleg frétt. Það er ekki einu sinni reynt að útskýra þennan misskilning.“ Hanna Katrín Friðriksson og Þorbjörg Þorvaldsdóttir hafa báðar furðað sig á fréttaflutningi Rúv.Samsett/Vilhelm/Baldur Hrafnkell Lélegur fréttaflutningur sem ali á misskilningi Færslu Bjarndísar hefur einnig verið deilt fimmtán sinnum en þar á meðal hefur Ugla Stefanía deilt færslunni til að gagnrýna hana frekar. „Þetta er frekar lélegur fréttaflutningur. Þessi grein er bara mjög slitrótt og nánast ekkert gert til að leiðrétta þann misskilning sem hefur myndast. Eiga fjölmiðlar ekki að sjá til þess að upplýsa almenning og segja frá skýrt og greinilega?“ spyr hún í upphafi deilingarinnar. Ugla Stefanía gagnrýnir fréttaflutning Rúv harðlega.Aðsent „Þessi grein mun allavega gera rosa lítið frekar en að ala á frekari misskilning, sérstaklega hjá fólki sem virtist eiga erfitt með að skilja upprunalega tilgang þessarar keppni, sem er svo sannarlega ekki að finna nýtt orð yfir amma og afi, heldur bæta við sambærilegu orði í flóruna. Það hefði verið mjög auðvelt að gera þetta skýrt í þessum fréttaflutning, en það er bara alls ekki gert hér,“ segir hún. „Í staðinn er fókuserað á neikvæð komment frá fólki sem skilur tilganginn bara alls ekki, í stað þess að fókusera á það að leiðrétta misskilning og fræða fólk um hver er tilgangurinn, hvers vegna þetta er mikilvægt, og hvernig þetta snýst um að auðga tungumálið svo við fáum öll pláss,“ segir að lokum.
Málefni trans fólks Hinsegin Íslensk tunga Ríkisútvarpið Mest lesið Bein útsending: Konur streyma á Arnarhól Innlent Meinað að taka þátt þar sem hún þurfti að hafa barnið með sér Innlent Nýtt fíkniefni læðist inn á íslenskan markað Innlent Sættir sig ekki við sýknu tálbeitunnar Innlent Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Trump stendur loks við stóru orðin Erlent Blöskrar „vælið“ vegna Norðuráls Innlent Allt að áttatíu þúsund mæti í miðbæinn og götulokanir í gildi Innlent Vara við vafasömum Excel-skjölum í umferð „bókstaflega út um allt“ Innlent Hóf störf of snemma eftir kvörtun vegna heimilisofbeldis Innlent Íslendingar meðal sakborninga en enginn í varðhaldi Innlent Fleiri fréttir Stuttur fundur og hittast næst á mánudag Kvennaverkfall og lánabreytingar hjá Landsbanka Nýtt fíkniefni læðist inn á íslenskan markað Hóf störf of snemma eftir kvörtun vegna heimilisofbeldis Vara við vafasömum Excel-skjölum í umferð „bókstaflega út um allt“ Meinað að taka þátt þar sem hún þurfti að hafa barnið með sér Vill fund vegna „alvarlegrar stöðu“ á lánamarkaði Þingnefnd ræðir stöðuna á Grundartanga: „Þetta er bara óljóst“ Sjálfstæðismenn stefna á leiðtogaprófkjör í borginni Íslendingar meðal sakborninga en enginn í varðhaldi Bein útsending: Konur streyma á Arnarhól Blöskrar „vælið“ vegna Norðuráls Neita öllum ásökunum um samráð Leggja til breytingar við Reykjavíkurflugvöll eftir að lá við árekstri kennsluvéla Sættir sig ekki við sýknu tálbeitunnar Heimilar umferð um Vonarskarð Sennilegt að ástand Þingvallavegar hafi haft áhrif á aðdraganda banaslyss Miðla sögu jafnréttisbaráttunnar á Íslandi til útlanda Bein útsending: Nútíma kvennabarátta – Staða kvenna af erlendum uppruna á vinnumarkaði Dóra Björt stefnir á formanninn Þjóðin klofin í afstöðu til þess hvort jafnrétti kynjanna hafi verið náð Bein útsending: Umhverfismat vegna Sundabrautar kynnt Varnar- og öryggisstefna fyrir Ísland: Áhersla á Norðurslóðir, NATO og samstarf við Bandaríkin Allt að áttatíu þúsund mæti í miðbæinn og götulokanir í gildi Flugumferðarstjórar aflýsa vinnustöðvunum á morgun og laugardag Lofar látum og vísar gagnrýni Samtaka atvinnulífsins á bug „Fyrst og fremst erum við að biðja um að fá að vera skráð í okkar hús“ Þriggja ára fangelsi eftir flug frá Berlín Fann aldagamlan mun, brást hárrétt við og langar að gerast fornleifafræðingur Brunaði austur til að finna litla frænda Sjá meira