Segir að fórnarkostnaður Vatnsfjarðarvirkjunar sé falinn í umræðunni Magnús Jochum Pálsson skrifar 18. ágúst 2023 09:22 Tómas Guðbjartsson með fossa friðlandsins í Vatnsfirði í bakgrunni. Magnús Karl Magnússon Tómas Guðbjartsson, læknir og umhverfisverndarsinni, segir að mikilfenglegir fossar og árgljúfur Vatnsdalsár séu aldrei sýnd í fjölmiðlaumræðu um Vatnsfjarðarvirkjun. Ekki sé rétt að lítið rask yrði á umhverfinu ef kæmi til virkjunar heldur myndu helstu gimsteinar friðlandsins hverfa. Tómas fjallar um Vatnsfjarðarvirkjun og fórnarkostnaðinn sem hlýst af henni í skoðanagrein sem hann birti á Vísi í morgun. Þar segir hann að undanfarið hafi möguleg 20-30 MW virkjun í Vatnsfirði verið töluvert í umræðunni, ekki síst að frumkvæði Orkubús Vestfjarða sem „telja hana nánast leysa orkuvanda Vestfjarða“. Ýmsir framámenn hafi tekið undir áformin en án þess að ræða fórnarkostnaðinn, friðuðum náttúruperlum svæðisins. Máli sínu til stuðnings lætur Tómas myndir af fossum og öðrum perlum svæðisins fylgja með. Þessi fossatvenna gleður augað og er einn af helstu gullmolum friðlandsins. Það að flestir þessara fossa séu nafnlausir dregur ekkert úr verndunargildi þeirra, enda bíða þeir heimsfrægðar líkt og Dynjandi aðeins norðar.TG Aðrar lausnir en virkjun gullkúa Tómas segist sýna óþolinmæði Vestfirðinga, sem telja sig afskipta hvað varðar orkuöryggi, skilning í greininni. Lausnin sé þó ekki að fórna friðuðum náttúruperlum heldur bæta dreifikerfi rafmagns vestur og leggja áherslu á smærri virkjanir. Þá nefnir hann að síðustu öld og fram á þessa hafi staðið til að virkja fossinn Dynjanda, eina helstu gullkú Vestfjarða og helsta viðkomustað ferðamanna þar. Vatnsfjörður sé sömuleiðis dýrmæt náttúruperla með einstökum fossum og náttúru sem beri að láta í friði. Það hafi ekki verið að ástæðulausu að staðirnir tveir voru friðlýstir á sínum tíma. Ónefndur foss í friðlandi Vatnsfjarðar.TG Orkubú Vestfjarða farið fram úr sér Tómas segir Orkubú Vestfjarða hafa sent virkjanatillögu sína til orkumála- og umhverfisráðherra. Það verði að teljast undarlegt útspil, enda sé það hlutverk rammaáætlunar að fara með verndar- og orkunýtingaráætlun. Núna sé verið að ræða í rammaáætlun möguleika á virkjun Kjálkafjarðarár í næsta firði austan við Vatnsfjörð, og nýta þá vötn á sunnanverðu Glámuhálendinu. Orkubú Vestfjarða hafi þannig farið fram úr sér með tillögu um virkjun í Vatnsfirði. Eðlilegt hefði verið að bíða niðurstöðu næsta áfanga rammaáætlunar. Fossarnir upp af Vatnsfirði eru skreyttir afar snotrum birkiskógi, sem ekki er svo víða að finna á Vestfjörðum, og styður við ríkulegt fuglalíf og flóru.ÓMB Þá segir Tómas það vera undarlegt hvað ljómsyndir af mikilfenglegum fossum og gljúfrum Vatnsdalsár. Hann veltir því fyrir sér hvort það sé tilviljun eða sami skollaleikur og með fossana sem stóð til að slátra við Hvalárvirkjun. Birtar séu fábrotnar myndir af umhverfinu, gjarnan í dumbungi og staðsetning stöðvarhússins í miðju friðlandsins sé þannig réttlætt. Þessi mynd hefur verið notuð í fjölmiðlum af þeim sem vilja Vatnsfjarðarvirkjun og sýnir staðsetningu virkjanahússins. Fossarnir og gljúfrin sjást ekki, og sama má segja um skóginn. Þá segir hann að í skýrslu um virkjunina sé sagt að rask á umhverfinu yrði lítið og vísað til þess að uppistöðulón yrðu lítt sjáanleg uppi á stórgrýttri heiði. Þar sé ekkert minnst á fossana sem myndu hverfa „og eru tvímælalaust helstu gimsteinar friðlandsins.“ il vinstri við þessa fossasyrpu vilja menn planta niður stöðvarhúsi Vatnsfjarðarvirkjun.TG Sögulegur og dýrmætur staður Í greininni rifjar Tómas upp merkilega sögu Vatnsfjarðar þegar Hrafna-Flóki nam þar land og Vestfirðingar héldu rúmlega tíu þúsund manna útihátíð árið 1974 til að fagna 1100 ára afmæli Íslandsbyggðar. Fossarnir eru af öllum stærðum og gerðum, og fjölbreytnin í fossalandslaginu einstök.TG Það sé þó ekki bara vegna sögulegrar tengingar sem Vatnsfjörður var gerður að friðlandi árið 1975 segir Tómas. Í honum sé sérlega mikil gróðursæld og fallegur birkiskógur, einn sá stærsti á Vestfjörðum, og styður við ríkulegt fuglalíf. „Vatnsdalsvatn setur síðan skemmtilegan svip á dalinn líkt og vatnsmikil Vatnsdalsáin sem hlykkjast eftir dalnum innanverðum. Í henni er bæði lax og bleikja og innst í dalnum eru tugir af stórkostlegum fossum, hver öðrum fallegri. Að þessari fossaveislu er auðvelt að komast gangandi og upplifa fegurðina,“ segir Tómas. „Vatnsfjörður er því með réttu friðland, samtals 22.000 hektarar að stærð, og átti nýlega að verða hluti af þjóðgarði á sunnanverðum Vestfjörðum, en þau áform voru því miður blásin af, ekki síst vegna þrýstings frá Orkuveitu Vestfjarða og bæjarstjórnar Ísafjarðar,“ segir einnig. Foss sem fellur í skemmtilegum stöllum og minnir á lítinn Gullfoss. TG Gljúfur, tugir fossa og iðagrænn skógur mynda skemmtilega heild í friðlandinu. Þessu umhverfi má ekki rústa með vegum og stöðvarhúsi, né heldur þurrka upp fossana og skilja eftir tóm gljúfur. TG Innst í Vatnsdal rennur Vatnsdalsá ofan af grýttri heiði um þröng gljúfur sem í er fjöldi fossa sem minna á perluband. ÓMB Vesturbyggð Umhverfismál Vatnsaflsvirkjanir Mest lesið Bein útsending: Páfakjör í Páfagarði Erlent Lá alblóðugur á gangstétt eftir að hafa komist undan árás æskuvinarins Innlent Hafi verið rangkynjuð oftar en hún geti talið og segir transfóbíu bitna á öllum Innlent Samþykktu Trump-samninginn einróma Erlent „Rotnir starfshættir og ríkisrekið ofbeldi gegn borgurunum“ Innlent Vantraust á framkvæmdastjóra Félagsbústaða talið alvarlegt Innlent Þungt hugsi og í áfalli Innlent Hafdís hafi bara umlað „hann reyndi að drepa mig“ Innlent Reyndi til hins síðasta að koma skikki á fjármál Vatíkansins Erlent Miklum meirihluta finnst auglýsingar SFS slæmar Innlent Fleiri fréttir Lá alblóðugur á gangstétt eftir að hafa komist undan árás æskuvinarins Þungt hugsi og í áfalli Telja Jón Þór hafa tryllst af afbrýðissemi Viðsnúningur eftir krappan dans Vantraust á framkvæmdastjóra Félagsbústaða talið alvarlegt Rúmir níu milljarðar runnið úr ríkissjóði til flokkanna Ólafur Þór undrandi og dómsmálaráðherra talar um svik við þjóðina Heilsa, vellíðan, friður, réttlæti og jöfnuður mikilvægustu markmiðin Svik við almenning, kerfið og samstarfsfólk Ein breyting á stjórn sem leggja á niður „Rotnir starfshættir og ríkisrekið ofbeldi gegn borgurunum“ Miklum meirihluta finnst auglýsingar SFS slæmar Hafdís hafi bara umlað „hann reyndi að drepa mig“ Annar snarpur skjálfti í Ljósufjallakerfi Hafi verið rangkynjuð oftar en hún geti talið og segir transfóbíu bitna á öllum „Þetta er mál sem varðar ekki einungis kaþólsku kirkjuna“ „Íslenskir bankar eru með belti, axlabönd, sikrisnælur og hjálma“ „Þetta er svona eitraður kokteill” Til skoðunar hvort hægt sé að innheimta leigu beint af tekjum Hefur áhyggjur af því að Amgen „gleypi Íslenska erfðagreiningu og spýti því út“ Efla eftirlit með áfengissölu á íþróttaleikjum Páfaspenna, drykkjulæti og umdeildur útburður „Hann var með háðslegt glott, þetta var svo lítið mál“ Skora á stjórnvöld að skoða áhrifin af hærra veiðigjaldi á Vestfirði Konan í gæsluvarðhaldi í mánuð til viðbótar Sagðir hafa stolið viðkvæmum rannsóknargögnum frá lögreglu og saksóknara Bein útsending: Staða ungs fatlaðs fólks á húsnæðis- og leigumarkaði Segist hafa tryllst þegar Hafdís hótaði forræðissviptingu Ekkert sem bendi til málþófs um veiðigjöld Þeir sem gangi inn sem páfaefni gangi út sem kardinálar Sjá meira
Tómas fjallar um Vatnsfjarðarvirkjun og fórnarkostnaðinn sem hlýst af henni í skoðanagrein sem hann birti á Vísi í morgun. Þar segir hann að undanfarið hafi möguleg 20-30 MW virkjun í Vatnsfirði verið töluvert í umræðunni, ekki síst að frumkvæði Orkubús Vestfjarða sem „telja hana nánast leysa orkuvanda Vestfjarða“. Ýmsir framámenn hafi tekið undir áformin en án þess að ræða fórnarkostnaðinn, friðuðum náttúruperlum svæðisins. Máli sínu til stuðnings lætur Tómas myndir af fossum og öðrum perlum svæðisins fylgja með. Þessi fossatvenna gleður augað og er einn af helstu gullmolum friðlandsins. Það að flestir þessara fossa séu nafnlausir dregur ekkert úr verndunargildi þeirra, enda bíða þeir heimsfrægðar líkt og Dynjandi aðeins norðar.TG Aðrar lausnir en virkjun gullkúa Tómas segist sýna óþolinmæði Vestfirðinga, sem telja sig afskipta hvað varðar orkuöryggi, skilning í greininni. Lausnin sé þó ekki að fórna friðuðum náttúruperlum heldur bæta dreifikerfi rafmagns vestur og leggja áherslu á smærri virkjanir. Þá nefnir hann að síðustu öld og fram á þessa hafi staðið til að virkja fossinn Dynjanda, eina helstu gullkú Vestfjarða og helsta viðkomustað ferðamanna þar. Vatnsfjörður sé sömuleiðis dýrmæt náttúruperla með einstökum fossum og náttúru sem beri að láta í friði. Það hafi ekki verið að ástæðulausu að staðirnir tveir voru friðlýstir á sínum tíma. Ónefndur foss í friðlandi Vatnsfjarðar.TG Orkubú Vestfjarða farið fram úr sér Tómas segir Orkubú Vestfjarða hafa sent virkjanatillögu sína til orkumála- og umhverfisráðherra. Það verði að teljast undarlegt útspil, enda sé það hlutverk rammaáætlunar að fara með verndar- og orkunýtingaráætlun. Núna sé verið að ræða í rammaáætlun möguleika á virkjun Kjálkafjarðarár í næsta firði austan við Vatnsfjörð, og nýta þá vötn á sunnanverðu Glámuhálendinu. Orkubú Vestfjarða hafi þannig farið fram úr sér með tillögu um virkjun í Vatnsfirði. Eðlilegt hefði verið að bíða niðurstöðu næsta áfanga rammaáætlunar. Fossarnir upp af Vatnsfirði eru skreyttir afar snotrum birkiskógi, sem ekki er svo víða að finna á Vestfjörðum, og styður við ríkulegt fuglalíf og flóru.ÓMB Þá segir Tómas það vera undarlegt hvað ljómsyndir af mikilfenglegum fossum og gljúfrum Vatnsdalsár. Hann veltir því fyrir sér hvort það sé tilviljun eða sami skollaleikur og með fossana sem stóð til að slátra við Hvalárvirkjun. Birtar séu fábrotnar myndir af umhverfinu, gjarnan í dumbungi og staðsetning stöðvarhússins í miðju friðlandsins sé þannig réttlætt. Þessi mynd hefur verið notuð í fjölmiðlum af þeim sem vilja Vatnsfjarðarvirkjun og sýnir staðsetningu virkjanahússins. Fossarnir og gljúfrin sjást ekki, og sama má segja um skóginn. Þá segir hann að í skýrslu um virkjunina sé sagt að rask á umhverfinu yrði lítið og vísað til þess að uppistöðulón yrðu lítt sjáanleg uppi á stórgrýttri heiði. Þar sé ekkert minnst á fossana sem myndu hverfa „og eru tvímælalaust helstu gimsteinar friðlandsins.“ il vinstri við þessa fossasyrpu vilja menn planta niður stöðvarhúsi Vatnsfjarðarvirkjun.TG Sögulegur og dýrmætur staður Í greininni rifjar Tómas upp merkilega sögu Vatnsfjarðar þegar Hrafna-Flóki nam þar land og Vestfirðingar héldu rúmlega tíu þúsund manna útihátíð árið 1974 til að fagna 1100 ára afmæli Íslandsbyggðar. Fossarnir eru af öllum stærðum og gerðum, og fjölbreytnin í fossalandslaginu einstök.TG Það sé þó ekki bara vegna sögulegrar tengingar sem Vatnsfjörður var gerður að friðlandi árið 1975 segir Tómas. Í honum sé sérlega mikil gróðursæld og fallegur birkiskógur, einn sá stærsti á Vestfjörðum, og styður við ríkulegt fuglalíf. „Vatnsdalsvatn setur síðan skemmtilegan svip á dalinn líkt og vatnsmikil Vatnsdalsáin sem hlykkjast eftir dalnum innanverðum. Í henni er bæði lax og bleikja og innst í dalnum eru tugir af stórkostlegum fossum, hver öðrum fallegri. Að þessari fossaveislu er auðvelt að komast gangandi og upplifa fegurðina,“ segir Tómas. „Vatnsfjörður er því með réttu friðland, samtals 22.000 hektarar að stærð, og átti nýlega að verða hluti af þjóðgarði á sunnanverðum Vestfjörðum, en þau áform voru því miður blásin af, ekki síst vegna þrýstings frá Orkuveitu Vestfjarða og bæjarstjórnar Ísafjarðar,“ segir einnig. Foss sem fellur í skemmtilegum stöllum og minnir á lítinn Gullfoss. TG Gljúfur, tugir fossa og iðagrænn skógur mynda skemmtilega heild í friðlandinu. Þessu umhverfi má ekki rústa með vegum og stöðvarhúsi, né heldur þurrka upp fossana og skilja eftir tóm gljúfur. TG Innst í Vatnsdal rennur Vatnsdalsá ofan af grýttri heiði um þröng gljúfur sem í er fjöldi fossa sem minna á perluband. ÓMB
Vesturbyggð Umhverfismál Vatnsaflsvirkjanir Mest lesið Bein útsending: Páfakjör í Páfagarði Erlent Lá alblóðugur á gangstétt eftir að hafa komist undan árás æskuvinarins Innlent Hafi verið rangkynjuð oftar en hún geti talið og segir transfóbíu bitna á öllum Innlent Samþykktu Trump-samninginn einróma Erlent „Rotnir starfshættir og ríkisrekið ofbeldi gegn borgurunum“ Innlent Vantraust á framkvæmdastjóra Félagsbústaða talið alvarlegt Innlent Þungt hugsi og í áfalli Innlent Hafdís hafi bara umlað „hann reyndi að drepa mig“ Innlent Reyndi til hins síðasta að koma skikki á fjármál Vatíkansins Erlent Miklum meirihluta finnst auglýsingar SFS slæmar Innlent Fleiri fréttir Lá alblóðugur á gangstétt eftir að hafa komist undan árás æskuvinarins Þungt hugsi og í áfalli Telja Jón Þór hafa tryllst af afbrýðissemi Viðsnúningur eftir krappan dans Vantraust á framkvæmdastjóra Félagsbústaða talið alvarlegt Rúmir níu milljarðar runnið úr ríkissjóði til flokkanna Ólafur Þór undrandi og dómsmálaráðherra talar um svik við þjóðina Heilsa, vellíðan, friður, réttlæti og jöfnuður mikilvægustu markmiðin Svik við almenning, kerfið og samstarfsfólk Ein breyting á stjórn sem leggja á niður „Rotnir starfshættir og ríkisrekið ofbeldi gegn borgurunum“ Miklum meirihluta finnst auglýsingar SFS slæmar Hafdís hafi bara umlað „hann reyndi að drepa mig“ Annar snarpur skjálfti í Ljósufjallakerfi Hafi verið rangkynjuð oftar en hún geti talið og segir transfóbíu bitna á öllum „Þetta er mál sem varðar ekki einungis kaþólsku kirkjuna“ „Íslenskir bankar eru með belti, axlabönd, sikrisnælur og hjálma“ „Þetta er svona eitraður kokteill” Til skoðunar hvort hægt sé að innheimta leigu beint af tekjum Hefur áhyggjur af því að Amgen „gleypi Íslenska erfðagreiningu og spýti því út“ Efla eftirlit með áfengissölu á íþróttaleikjum Páfaspenna, drykkjulæti og umdeildur útburður „Hann var með háðslegt glott, þetta var svo lítið mál“ Skora á stjórnvöld að skoða áhrifin af hærra veiðigjaldi á Vestfirði Konan í gæsluvarðhaldi í mánuð til viðbótar Sagðir hafa stolið viðkvæmum rannsóknargögnum frá lögreglu og saksóknara Bein útsending: Staða ungs fatlaðs fólks á húsnæðis- og leigumarkaði Segist hafa tryllst þegar Hafdís hótaði forræðissviptingu Ekkert sem bendi til málþófs um veiðigjöld Þeir sem gangi inn sem páfaefni gangi út sem kardinálar Sjá meira