„Svakaleg“ markaðsetning hjá sólbaðsstofum landsins Margrét Björk Jónsdóttir skrifar 24. september 2023 09:47 Jenna Huld Eysteinsdóttir vill banna notkun ljósabekkja alfarið hér á landi. Vísir/Vilhelm/Getty Merki eru um að ungmenni sæki í síauknum mæli í ljósabekki. Húðlæknir segir markaðsetningu villandi en dæmi séu um að sólbaðstofur auglýsi ljósabekki sem sagðir eru auka collagen framleiðslu húðarinnar og séu d-vítamínbætandi. Hún telur að banna ætti ljósabekkjanotkun algjörlega hér á landi. Jenna Huld Eysteinsdóttir, húðlæknir á Húðlæknastöðinn var til viðtals í Reykjavík síðdegis á föstudag. Tilefnið var frétt Rúv þar sem sagt var frá því að ljósabekkir væru komnir aftur í tísku. Rætt var við ungmenni í Verslunarskóla Íslands sem margir hverjir stunduðu slíka bekki í þeim tilgangi að verða „brún og sæt.“ Þrátt fyrir að átján ára aldurstakmark virtust krakkarnir ekki eiga í neinum vandræðum með að komast í bekkina, þeir væru sjaldnast spurðir um skilríki og ef svo færi væri lítið mál að hringja í foreldra sem gæfu leyfi. Jenna segir þetta hræðilegar fréttir og það að ljósabekkjanotkun sé að aukast væri veruleg afturför. „Við vitum að ljósabekkir valda húðkrabbameini. Það eru rannsóknir á bakvið það og við vitum það öllsömul.“ Jenna vill að ljósabekkir verði alfarið bannaðir hér á landi. „Þegar þetta kom fyrst fram á sjónarsviðið héldu menn að þetta væri skaðlaust fyrirbæri. Svo fara gögnin að hrannast inn sem sýndu það gagnstæða. Við vitum í dag hversu krabbameinsvaldandi þetta er. Alþjóðaheilbrigðisstofnun er búin að skilgreina þetta sem krabbameinsvald, líkt og reykingar.“ Hún bendir á nýlega rannsókn á 63 konum sem greinst höfðu með sortuæxli, alvarlegustu tegund húðkrabbameina. „97% af þeim höfðu stundað ljósabekki. Þetta voru ungar konur, þetta er ekki krabbamein eldra fólksins. En þegar maður er ungur heldur maður að maður sé ódauðlegur og ekkert komi fyrir mann.“ Það er svo mikið af gögnum og mikil tengsl sem við sjáum í mörgum rannsóknum. Þannig ég skil ekki af hverju þetta er enn þá leyft.“ Aðspurð um hvort ljósabekkir séu skárri en sjálf sólin segir Jenna þetta í raun jafn skaðlegt. „Ef þú ert í sólinni á Tenerife og verð þig ekki fyrir geislunum. Þessir náttúrulegu útfjólubláu geislar eru í sólinni og við vitum að þeira valda krabbameini. Í ljósabekkjunum ertu með artificial, eða gervi-útfjólubláa geisla.“ Markaðsetning hjá sólbaðstofum „svakaleg“ Jenna gagnrýnir markaðsetningu sólbaðsstofa sem oft reyni að láta líta út fyrir að bekkirnir séu skaðlausari en raun ber vitni. „Það er í raun verið að selja krökkum að þetta sé d-vítamín bætandi, að þetta sé collagen, að þetta séu græn ljós og eitthvað svoleiðis. Þetta er í rauninni allt til að rugla okkur, við verðum ekki brún nema verða fyrir útfjólublárri geislun. Ef húðin verður brún þá hefurðu orðið fyrir útfjólublárri geislun og skaða á erfðaefninu í húðinni. Þetta hreinlega brýtur líka niður collagen og elastín og öldrun á húðinni líka. “ Sólarvörn alltaf betri en ekki Talsverð umræða skapaðist fyrir skömmu um sólarvarnir og hættuleg efni sem mögulega kynnu að leynast í þeim sem gætu borist inn í blóðkerfið. Jenna segir að það þurfi að fara varlega í þá umræðu. „Sólin er mun meira krabbameinsvaldandi heldur en nokkur kemísk efni í sólarvörnum í snefilmagni. Ég mæli algjörlega með því að nota sólarvörn. Það voru fjögur efni sem fundust í blóði einstaklinga sem höfðu borið á sig sólarvörn í ríkulegu magni. Hvaða hlutverki það gegnir svo, hvort það sé skaðlegt mannslíkamanum eða ekki vitum við hreinlega ekki.“ Það þarf að rannsaka það betur, fara varlega í orðræðuna og ekki vera að hræða fólk. Það er miklu betra fyrir lýðheilsuna að verja sig. En fyrir þá sem eru staðráðnir í að fara í ljós, er betra að bera á sig sólarvörn? „Auðvitað vitum við að þú ert ekki að fara gera það, þú ert að borga pening fyrir að fá á þig brúna litinn. Og sólarvörnin náttúrulega blokkar fyrir það.“ Jenna segir þörf á því að ráðast í átak og mikla fræðslu varðandi ljósabekkjanotkun. „Ljósabekkir hafa verið bannaðir í mörgum löndum, við á Íslandi þurfum núna að keyra í gang alla fræðslu til þess að koma í veg fyrir þessa þróun. Þegar ljósabekkjanotkun stóð sem hæst hér á landi á milli 2000 og 2005, þá var tíðni sortuæxla algjörlega í hlutfalli við ljósabekkjanotkun. Svo þegar notkunin minnkaði þá féll tíðni sortuæxla líka. Ef þetta heldur áfram svona þá munum við sjá þvílíka tíðni í aukningu sortuæxla næstu ár.“ Hér að neðan má hlusta á viðtalið við Jennu í heild sinni. Heilbrigðismál Auglýsinga- og markaðsmál Ljósabekkir Tengdar fréttir Ljósabekkjum fer fjölgandi á höfuðborgarsvæðinu Lítilleg fjölgun hefur orðið á þeim fjölda ljósabekkja sem fólki er seldur aðgangur að hér á landi frá árinu 2017. Eru þeir nú 97 talsins og hefur fjölgað um sjö á síðustu þremur árum. Aukningin á sér öll stað á höfuðborgarsvæðinu en fjöldi ljósabekkja á landsbyggðinni hefur minnkað lítillega á sama tímabili. 13. janúar 2021 14:47 Mest lesið Allkröpp lægð á leiðinni til landsins Veður Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Innlent Hefur í hótunum við New York vegna „kommúnistans“ Mamdani Erlent Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Innlent Tugir missa vinnuna í sumar Innlent Borgin fékk frest til að svara Umboðsmanni um fundargerðarbreytingar Innlent Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Innlent Svörin líklega að finna á Íslandi: Vonlítill um að Jón Þröstur sé á lífi Innlent Aftur kjörin formaður þrátt fyrir fjárdráttinn sem felldi hana Erlent Hitamet slegið á Spáni um helgina Erlent Fleiri fréttir Samstöðin loki mögulega í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Strandveiðibátur sökk úti fyrir Patreksfirði Reynt að ná saman um þinglok og hart deilt um Vorstjörnuna Máttu ekki eyða gögnum fyrr en málum væri lokið á öllum dómstigum Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Skoða ekki hvort maður hafi mátt binda barn niður og kitla Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Svörin líklega að finna á Íslandi: Vonlítill um að Jón Þröstur sé á lífi Skjálfti upp á þrjá í Kötlu Fundar með þingflokksformönnum Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Borgin fékk frest til að svara Umboðsmanni um fundargerðarbreytingar Ekkert samkomulag í höfn enn um þinglok Hringsund um Ísland skapi verðmæta þekkingu Óákveðin hvort hún fari aftur fram fyrir Sósíalista: „Mér finnst þetta bara orðið bull“ Tugir missa vinnuna í sumar Segir ráðherra sjálfum í lófa lagið að breyta leikreglum svo ágóðinn rati vestur Segir gömlu samræmdu prófin ekki hafa mælt það sem þurfti Múmínlundurinn verður Ævintýraskógur á meðan leyst er úr höfundarrétti Störf á landsbyggðinni, skortur á sérfræðiþekkingu kennara og óperugala Sektaður fyrir að vera á 101 kílómetra hraða í 101 Rektorar allra íslenskra háskóla lýsa yfir miklum áhyggjum Ekki gagnlegt að stilla fyrirtækjum upp gegn starfsfólki Krefst aðkomu Vinstri grænna að endurmótun varnarmálastefnu Skýrslutökum írsku lögreglunnar lokið Veðurstofan nýtir ofurtölvu til að herma eftir hraunflæði „Samfélagsleg ábyrgð þessa fyrirtækis virðist ekki vera nein“ Óhress innviðaráðherra, öryggis- og varnarmál og ofurtölva Árásarmaðurinn ölvaður Íslendingur Ný kirkjuhandbók og kaldar kveðjur til ferðaþjónustunnar Sjá meira
Jenna Huld Eysteinsdóttir, húðlæknir á Húðlæknastöðinn var til viðtals í Reykjavík síðdegis á föstudag. Tilefnið var frétt Rúv þar sem sagt var frá því að ljósabekkir væru komnir aftur í tísku. Rætt var við ungmenni í Verslunarskóla Íslands sem margir hverjir stunduðu slíka bekki í þeim tilgangi að verða „brún og sæt.“ Þrátt fyrir að átján ára aldurstakmark virtust krakkarnir ekki eiga í neinum vandræðum með að komast í bekkina, þeir væru sjaldnast spurðir um skilríki og ef svo færi væri lítið mál að hringja í foreldra sem gæfu leyfi. Jenna segir þetta hræðilegar fréttir og það að ljósabekkjanotkun sé að aukast væri veruleg afturför. „Við vitum að ljósabekkir valda húðkrabbameini. Það eru rannsóknir á bakvið það og við vitum það öllsömul.“ Jenna vill að ljósabekkir verði alfarið bannaðir hér á landi. „Þegar þetta kom fyrst fram á sjónarsviðið héldu menn að þetta væri skaðlaust fyrirbæri. Svo fara gögnin að hrannast inn sem sýndu það gagnstæða. Við vitum í dag hversu krabbameinsvaldandi þetta er. Alþjóðaheilbrigðisstofnun er búin að skilgreina þetta sem krabbameinsvald, líkt og reykingar.“ Hún bendir á nýlega rannsókn á 63 konum sem greinst höfðu með sortuæxli, alvarlegustu tegund húðkrabbameina. „97% af þeim höfðu stundað ljósabekki. Þetta voru ungar konur, þetta er ekki krabbamein eldra fólksins. En þegar maður er ungur heldur maður að maður sé ódauðlegur og ekkert komi fyrir mann.“ Það er svo mikið af gögnum og mikil tengsl sem við sjáum í mörgum rannsóknum. Þannig ég skil ekki af hverju þetta er enn þá leyft.“ Aðspurð um hvort ljósabekkir séu skárri en sjálf sólin segir Jenna þetta í raun jafn skaðlegt. „Ef þú ert í sólinni á Tenerife og verð þig ekki fyrir geislunum. Þessir náttúrulegu útfjólubláu geislar eru í sólinni og við vitum að þeira valda krabbameini. Í ljósabekkjunum ertu með artificial, eða gervi-útfjólubláa geisla.“ Markaðsetning hjá sólbaðstofum „svakaleg“ Jenna gagnrýnir markaðsetningu sólbaðsstofa sem oft reyni að láta líta út fyrir að bekkirnir séu skaðlausari en raun ber vitni. „Það er í raun verið að selja krökkum að þetta sé d-vítamín bætandi, að þetta sé collagen, að þetta séu græn ljós og eitthvað svoleiðis. Þetta er í rauninni allt til að rugla okkur, við verðum ekki brún nema verða fyrir útfjólublárri geislun. Ef húðin verður brún þá hefurðu orðið fyrir útfjólublárri geislun og skaða á erfðaefninu í húðinni. Þetta hreinlega brýtur líka niður collagen og elastín og öldrun á húðinni líka. “ Sólarvörn alltaf betri en ekki Talsverð umræða skapaðist fyrir skömmu um sólarvarnir og hættuleg efni sem mögulega kynnu að leynast í þeim sem gætu borist inn í blóðkerfið. Jenna segir að það þurfi að fara varlega í þá umræðu. „Sólin er mun meira krabbameinsvaldandi heldur en nokkur kemísk efni í sólarvörnum í snefilmagni. Ég mæli algjörlega með því að nota sólarvörn. Það voru fjögur efni sem fundust í blóði einstaklinga sem höfðu borið á sig sólarvörn í ríkulegu magni. Hvaða hlutverki það gegnir svo, hvort það sé skaðlegt mannslíkamanum eða ekki vitum við hreinlega ekki.“ Það þarf að rannsaka það betur, fara varlega í orðræðuna og ekki vera að hræða fólk. Það er miklu betra fyrir lýðheilsuna að verja sig. En fyrir þá sem eru staðráðnir í að fara í ljós, er betra að bera á sig sólarvörn? „Auðvitað vitum við að þú ert ekki að fara gera það, þú ert að borga pening fyrir að fá á þig brúna litinn. Og sólarvörnin náttúrulega blokkar fyrir það.“ Jenna segir þörf á því að ráðast í átak og mikla fræðslu varðandi ljósabekkjanotkun. „Ljósabekkir hafa verið bannaðir í mörgum löndum, við á Íslandi þurfum núna að keyra í gang alla fræðslu til þess að koma í veg fyrir þessa þróun. Þegar ljósabekkjanotkun stóð sem hæst hér á landi á milli 2000 og 2005, þá var tíðni sortuæxla algjörlega í hlutfalli við ljósabekkjanotkun. Svo þegar notkunin minnkaði þá féll tíðni sortuæxla líka. Ef þetta heldur áfram svona þá munum við sjá þvílíka tíðni í aukningu sortuæxla næstu ár.“ Hér að neðan má hlusta á viðtalið við Jennu í heild sinni.
Heilbrigðismál Auglýsinga- og markaðsmál Ljósabekkir Tengdar fréttir Ljósabekkjum fer fjölgandi á höfuðborgarsvæðinu Lítilleg fjölgun hefur orðið á þeim fjölda ljósabekkja sem fólki er seldur aðgangur að hér á landi frá árinu 2017. Eru þeir nú 97 talsins og hefur fjölgað um sjö á síðustu þremur árum. Aukningin á sér öll stað á höfuðborgarsvæðinu en fjöldi ljósabekkja á landsbyggðinni hefur minnkað lítillega á sama tímabili. 13. janúar 2021 14:47 Mest lesið Allkröpp lægð á leiðinni til landsins Veður Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Innlent Hefur í hótunum við New York vegna „kommúnistans“ Mamdani Erlent Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Innlent Tugir missa vinnuna í sumar Innlent Borgin fékk frest til að svara Umboðsmanni um fundargerðarbreytingar Innlent Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Innlent Svörin líklega að finna á Íslandi: Vonlítill um að Jón Þröstur sé á lífi Innlent Aftur kjörin formaður þrátt fyrir fjárdráttinn sem felldi hana Erlent Hitamet slegið á Spáni um helgina Erlent Fleiri fréttir Samstöðin loki mögulega í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Strandveiðibátur sökk úti fyrir Patreksfirði Reynt að ná saman um þinglok og hart deilt um Vorstjörnuna Máttu ekki eyða gögnum fyrr en málum væri lokið á öllum dómstigum Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Skoða ekki hvort maður hafi mátt binda barn niður og kitla Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Svörin líklega að finna á Íslandi: Vonlítill um að Jón Þröstur sé á lífi Skjálfti upp á þrjá í Kötlu Fundar með þingflokksformönnum Fötlun þýði ekki að börn njóti þess minna að róla og leika sér Borgin fékk frest til að svara Umboðsmanni um fundargerðarbreytingar Ekkert samkomulag í höfn enn um þinglok Hringsund um Ísland skapi verðmæta þekkingu Óákveðin hvort hún fari aftur fram fyrir Sósíalista: „Mér finnst þetta bara orðið bull“ Tugir missa vinnuna í sumar Segir ráðherra sjálfum í lófa lagið að breyta leikreglum svo ágóðinn rati vestur Segir gömlu samræmdu prófin ekki hafa mælt það sem þurfti Múmínlundurinn verður Ævintýraskógur á meðan leyst er úr höfundarrétti Störf á landsbyggðinni, skortur á sérfræðiþekkingu kennara og óperugala Sektaður fyrir að vera á 101 kílómetra hraða í 101 Rektorar allra íslenskra háskóla lýsa yfir miklum áhyggjum Ekki gagnlegt að stilla fyrirtækjum upp gegn starfsfólki Krefst aðkomu Vinstri grænna að endurmótun varnarmálastefnu Skýrslutökum írsku lögreglunnar lokið Veðurstofan nýtir ofurtölvu til að herma eftir hraunflæði „Samfélagsleg ábyrgð þessa fyrirtækis virðist ekki vera nein“ Óhress innviðaráðherra, öryggis- og varnarmál og ofurtölva Árásarmaðurinn ölvaður Íslendingur Ný kirkjuhandbók og kaldar kveðjur til ferðaþjónustunnar Sjá meira
Ljósabekkjum fer fjölgandi á höfuðborgarsvæðinu Lítilleg fjölgun hefur orðið á þeim fjölda ljósabekkja sem fólki er seldur aðgangur að hér á landi frá árinu 2017. Eru þeir nú 97 talsins og hefur fjölgað um sjö á síðustu þremur árum. Aukningin á sér öll stað á höfuðborgarsvæðinu en fjöldi ljósabekkja á landsbyggðinni hefur minnkað lítillega á sama tímabili. 13. janúar 2021 14:47