Þjálfunartíminn Hermundur Sigmundsson og Svava Hjaltalín skrifa 14. nóvember 2023 11:30 Forsvarsmönnum rannsóknar og þróunarverkefnisins Kveikjum neistann er umhugað um velferð og velgengni allra barna. Verkefnið er skipulagt með það í huga að efla bæði árangur og líðan þeirra. Það varð ekki lengur við það búið að fjöldi barna útskrifist eftir tíu ár í grunnskóla með miður góða lestrarfærni. Farið var í aðgerðir og við gerð verkefnisins var leitað í sarpinn til viðurkenndra fræðimanna, kenningar þeirra púslaðar saman svo úr varð heildstæð nálgun sem nú þegar hefur sýnt bæði eftirtektaverðan og einstaklega góðan árangur. Kveikjum neistann hugmyndafræðin byggir á kenningum fremstu vísindamanna heims: Gottlieb, Edelman, Ericsson, Csikszentmihalyi, Bandura, Stanislas, Lyytinen, Snowling, Nation, Duckworth og Dweck. Vísindamenn sem hafa sýnt fram á árangur í sambandi við þróun, nám, færni, flæði, ástríðu, þrautseigju og hugarfar. Er það árangur sem UNESCO (2023) kallar ‘evidence based’ og biður skóla að nota eingöngu aðferðafræði sem er þannig til besta fyrir börn og unglinga. Áskoranir: 15 ára: 38% ná ekki grunnfærni í lesskilningi og stærðfræði (UNESCO, 2020). 34% drengja og 19% stúlkna (samtals 26% drengir og stúlkur saman) lesa sér ekki til gagns (PISA 2018). Meðan finnskir unglingar skora 14% (drengir og stúlkur saman). 7/8 ára: 39% lesa sér ekki til gagns eftir 2. bekk (tölur frá Reykjavík, 2019). 48% geta ekki lesið og skilið texta eftir 2 bekk. 20 skólar víðsvegar um landið, samtals 498 börn (2023). -3 ára: Tölur benda til þess að sífellt fleiri börn glíma við vanda er varðar málþróun, málskilning og orðaforða. Hafa sést tölur sem benda til að allt að 40% barna glíma við slíkan vanda. Það er að sjálfsögðu gífurlega stór áskorun því málskilningur er einn af lykil þáttum fyrir lesskilning, skapandi skrif og framsögn. Vísindi: Gerald Edelman kom með kenninguna um ‘neural Darwinism’ árið 1987. Kenningin sýnir fram á að sérhæfð þjálfun byggir upp tauganet (‘neural network’). Endurtekning er mikilvæg til að styrkja tauganet: ‘use it and improve it’.K. Anders Ericsson kom með kenninguna um ‘deliberate practice’ árið 1993. Lykillinn er markviss þjálfun þar sem einfalt stöðumat er útgangspunkturinn. Þjálfuninni er fylgt eftir af kennara/þjálfara.Csikszentmihalyi kom með kenninguna ‘flow’ árið 1975. Kenningin leggur áherslu á að áskoranir verða að vera í samræmi við færni. Of stórar áskoranir miðað við færni geta valdið kvíða en of litlar áskoranir miðað við færni leiða. Meðan að vera í flæði gefur ´mastery´og tilfinninguna ÉG GET. Möguleikar: Í verkefninu Kveikjum neistann er markmiðið að efla grunnfærni barna. Fyrstu tvö árin er aðal áherslan á að brjóta lestrarkóðann, ná að lesa texta og skilja hann (FULLLÆS). Til að ná því markmiði er sérstakur þjálfunartími settur í stundatöflu fjórum sinnum í viku. Í eyjum eru um það bil 50 börn á hverju ári sem er skipt í 3 námshópa og hver hópur hefur sinn umsjónarkennara. Í þjálfunartímanum er börnunum skipt í 4 hópa þvert á árganginn og við bætist fjórði kennarinn/sérkennari. Þannig má tryggja á einfaldan máta ‘áskoranir miðað við færni’ og fókuseraða þjálfun. Þjálfunartíminn hefur reynst svo vel að skólastjórnendur Grunnskóla Vestmannaeyja hafa einnig sett hann í stundatöflu í 4. og 5. bekk þrátt fyrir að Kveikjum neistann verkefnið sé eingöngu komið í fyrstu þrjá bekkina. Við verðum ávallt að spyrja okkur hvernig við getum sem best tryggt með ‘evidence based’ aðferðum að sem flest eða öll börn nái viðunandi árangri. Eitt af markmiðum Kveikjum neistann fyrir utan að ná góðri grunnfærni er að bæta líðan og efla áhugahvöt. Til að ná því marki hefur hreyfing verið aukin, ástríðutímar settir inn fjórum sinnum í viku og í síðasta tíma á föstudögum er gjarnan sungið og dansað. Öll börn á Íslandi eru skylduð til að ganga í skóla frá 1. og upp í 10. bekk grunnskóla og engrar undankomu auðið. Skólinn ber gríðarlega mikla ábyrgð og verður að vera vakinn og sofinn yfir verkefninu sem honum er falið. Öll börn þurfa að ná árangri. Þau þurfa að koma út úr skólanum dansandi kát og glöð með þau orð á vörum ÉG GET! Í góðri samvinnu við heimilin náum við þessu. Hermundur Sigmundsson, prófessor Norska tækni – og vísindaháskólaninn og Háskóla Íslands.Svava Hjaltalín, sérkennari Giljaskóla og verkefnastjóri Rannsóknarsetur um menntun og hugarfar, Háskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hermundur Sigmundsson Svava Þ. Hjaltalín Börn og uppeldi Mest lesið Gerræðisleg áform í anda Ráðstjórnarríkjanna Guðmundur Fertram Sigurjónsson Skoðun Hvernig hljómar 100.000 kr. mánaðarlegur samgöngustyrkur? Valur Elli Valsson Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir Skoðun Staða þorpshálfvita er laus til umsóknar Jón Daníelsson Skoðun Stóðhryssur ekki moldvörpur Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen Skoðun Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson Skoðun Gerist þetta aftur á morgun? Ísak Hilmarsson Skoðun Hvar er fyrirsjáanleikinn, forsætisráðherra? Monika Margrét Stefánsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Fasteignagjöld eru lág í Reykjavík Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Gerræðisleg áform í anda Ráðstjórnarríkjanna Guðmundur Fertram Sigurjónsson skrifar Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar Skoðun Nýbakaðir foreldrar og óbökuð loforð Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þegar bráðamóttakan drepur þig hraðar Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Samkeppnin tryggir hag neytenda Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Stóðhryssur ekki moldvörpur Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Við getum gert betur Einar Bárðarson skrifar Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Skoðun Hvernig hljómar 100.000 kr. mánaðarlegur samgöngustyrkur? Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Ábyrg stefna í útlendingamálum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Týndu hermennirnir okkar Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Gerist þetta aftur á morgun? Ísak Hilmarsson skrifar Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Staða þorpshálfvita er laus til umsóknar Jón Daníelsson skrifar Skoðun Að reikna veiðigjald af raunverulegum aflaverðmætum Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Fréttir af baggavélum og lömbum Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Auglýsingaskrum Landsvirkjunar Stefán Georgsson skrifar Skoðun Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland skrifar Skoðun Takk Trump! Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Fíllinn á teikniborði Landsvirkjunar Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tími til að staldra við Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Hvar er fyrirsjáanleikinn, forsætisráðherra? Monika Margrét Stefánsdóttir skrifar Skoðun 25 metrar í Fannborg Hákon Gunnarsson skrifar Skoðun Krossferðir - Íslamófóbía - Palestína Kristján Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Gefum heimild fyrir kyrrð og kærleik Aðalheiður Mjöll Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Frumvarp til ólaga Jón Ásgeir Sigurvinsson skrifar Skoðun Hervirki í höfuðborg - Svefngenglar við stjórnvölinn Örn Sigurðsson skrifar Skoðun „Drifkraftur að óöryggi og óvissu“ Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Klerkaveldi, trú og stjórnmál Sigurður Árni Þórðarson skrifar Sjá meira
Forsvarsmönnum rannsóknar og þróunarverkefnisins Kveikjum neistann er umhugað um velferð og velgengni allra barna. Verkefnið er skipulagt með það í huga að efla bæði árangur og líðan þeirra. Það varð ekki lengur við það búið að fjöldi barna útskrifist eftir tíu ár í grunnskóla með miður góða lestrarfærni. Farið var í aðgerðir og við gerð verkefnisins var leitað í sarpinn til viðurkenndra fræðimanna, kenningar þeirra púslaðar saman svo úr varð heildstæð nálgun sem nú þegar hefur sýnt bæði eftirtektaverðan og einstaklega góðan árangur. Kveikjum neistann hugmyndafræðin byggir á kenningum fremstu vísindamanna heims: Gottlieb, Edelman, Ericsson, Csikszentmihalyi, Bandura, Stanislas, Lyytinen, Snowling, Nation, Duckworth og Dweck. Vísindamenn sem hafa sýnt fram á árangur í sambandi við þróun, nám, færni, flæði, ástríðu, þrautseigju og hugarfar. Er það árangur sem UNESCO (2023) kallar ‘evidence based’ og biður skóla að nota eingöngu aðferðafræði sem er þannig til besta fyrir börn og unglinga. Áskoranir: 15 ára: 38% ná ekki grunnfærni í lesskilningi og stærðfræði (UNESCO, 2020). 34% drengja og 19% stúlkna (samtals 26% drengir og stúlkur saman) lesa sér ekki til gagns (PISA 2018). Meðan finnskir unglingar skora 14% (drengir og stúlkur saman). 7/8 ára: 39% lesa sér ekki til gagns eftir 2. bekk (tölur frá Reykjavík, 2019). 48% geta ekki lesið og skilið texta eftir 2 bekk. 20 skólar víðsvegar um landið, samtals 498 börn (2023). -3 ára: Tölur benda til þess að sífellt fleiri börn glíma við vanda er varðar málþróun, málskilning og orðaforða. Hafa sést tölur sem benda til að allt að 40% barna glíma við slíkan vanda. Það er að sjálfsögðu gífurlega stór áskorun því málskilningur er einn af lykil þáttum fyrir lesskilning, skapandi skrif og framsögn. Vísindi: Gerald Edelman kom með kenninguna um ‘neural Darwinism’ árið 1987. Kenningin sýnir fram á að sérhæfð þjálfun byggir upp tauganet (‘neural network’). Endurtekning er mikilvæg til að styrkja tauganet: ‘use it and improve it’.K. Anders Ericsson kom með kenninguna um ‘deliberate practice’ árið 1993. Lykillinn er markviss þjálfun þar sem einfalt stöðumat er útgangspunkturinn. Þjálfuninni er fylgt eftir af kennara/þjálfara.Csikszentmihalyi kom með kenninguna ‘flow’ árið 1975. Kenningin leggur áherslu á að áskoranir verða að vera í samræmi við færni. Of stórar áskoranir miðað við færni geta valdið kvíða en of litlar áskoranir miðað við færni leiða. Meðan að vera í flæði gefur ´mastery´og tilfinninguna ÉG GET. Möguleikar: Í verkefninu Kveikjum neistann er markmiðið að efla grunnfærni barna. Fyrstu tvö árin er aðal áherslan á að brjóta lestrarkóðann, ná að lesa texta og skilja hann (FULLLÆS). Til að ná því markmiði er sérstakur þjálfunartími settur í stundatöflu fjórum sinnum í viku. Í eyjum eru um það bil 50 börn á hverju ári sem er skipt í 3 námshópa og hver hópur hefur sinn umsjónarkennara. Í þjálfunartímanum er börnunum skipt í 4 hópa þvert á árganginn og við bætist fjórði kennarinn/sérkennari. Þannig má tryggja á einfaldan máta ‘áskoranir miðað við færni’ og fókuseraða þjálfun. Þjálfunartíminn hefur reynst svo vel að skólastjórnendur Grunnskóla Vestmannaeyja hafa einnig sett hann í stundatöflu í 4. og 5. bekk þrátt fyrir að Kveikjum neistann verkefnið sé eingöngu komið í fyrstu þrjá bekkina. Við verðum ávallt að spyrja okkur hvernig við getum sem best tryggt með ‘evidence based’ aðferðum að sem flest eða öll börn nái viðunandi árangri. Eitt af markmiðum Kveikjum neistann fyrir utan að ná góðri grunnfærni er að bæta líðan og efla áhugahvöt. Til að ná því marki hefur hreyfing verið aukin, ástríðutímar settir inn fjórum sinnum í viku og í síðasta tíma á föstudögum er gjarnan sungið og dansað. Öll börn á Íslandi eru skylduð til að ganga í skóla frá 1. og upp í 10. bekk grunnskóla og engrar undankomu auðið. Skólinn ber gríðarlega mikla ábyrgð og verður að vera vakinn og sofinn yfir verkefninu sem honum er falið. Öll börn þurfa að ná árangri. Þau þurfa að koma út úr skólanum dansandi kát og glöð með þau orð á vörum ÉG GET! Í góðri samvinnu við heimilin náum við þessu. Hermundur Sigmundsson, prófessor Norska tækni – og vísindaháskólaninn og Háskóla Íslands.Svava Hjaltalín, sérkennari Giljaskóla og verkefnastjóri Rannsóknarsetur um menntun og hugarfar, Háskóla Íslands.
Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen Skoðun
Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson Skoðun
Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar
Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar
Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir,Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Inga Sæland skrifar
Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen Skoðun
Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson Skoðun