Rangfærslur um innflytjendur á Norðurlöndum hraktar Ingólfur Shahin skrifar 24. febrúar 2024 10:00 Í vaxandi umræðu um málefni innflytjenda á Íslandi draga sumir upp mynd af innflytjendum sem byrði á samfélaginu og ræða um áhyggjur af efnahagslegu álagi, menningarátökum og öryggisógnum. Í því samhengi er ein algengasta setningin sem heyrist "viljum við virkilega enda eins og nágrannaríki okkar". Þetta orðalag vísar oft til skandinavísku landanna. Hins vegar bendir nánari skoðun á gögnum til þess að innflytjendur hafi í raun auðgað Skandinavíu á margvíslegan hátt, en ekki öfugt. Lítum á staðreyndirnar. Efnahagsleg áhrif Innflytjendur hafa lagt mikið af mörkum til efnahagslífsins í Svíþjóð og Danmörku. Samkvæmt rannsókn Sænsku félagsrannsóknastofnunarinnar frá árinu 2017 eru innflytjendur ábyrgir fyrir næstum fjórðungi af vergri landsframleiðslu Svíþjóðar. Í Danmörku er hlutfall innflytjenda á vinnumarkaði hærra en innfæddra Dana og þeir greiða meira í skatta en þeir fá í bætur. Rannsókn frá 2018 á vegum dönsku hagfræðistofnuninnar leiddi í ljós að innflytjendur efli danska hagkerfið um áætlaða 10 milljarða evra á ári. Að afneita jákvæðum áhrifum innflytjenda á skandinavíska hagkerfið má líkja við stjórnanda sem virðir framlag starfsfólks síns að vettugi. Rétt eins og velgengni fyrirtækja byggir á sameiginlegu átaki vinnuaflsins er hagsæld og framþróun Norðurlanda nátengd framlagi innflytjenda. Arfleifð þeirra er augljós í líflegum borgum, blómlegu efnahagslífi og þeim menningarlega fjölbreyttu samfélögum sem þessar þjóðir eru orðnar. Menningarleg fjölbreytni og nýsköpun Innflytjendur hafa einnig auðgað norræn samfélög með því að kynna ný menningarviðhorf og hefðir. Þess háttar fjölbreytni hefur gert þessi lönd líflegri og kraftmeiri og hún hefur einnig leitt til nýrra listforma, tónlistar, matargerðar, bókmennta og fleira. Til dæmis hefur hin rómaða matargerð Svíþjóðar orðið fyrir áhrifum frá innflytjendum alls staðar að úr heiminum og Kaupmannahöfn er orðin miðstöð alþjóðlegrar matargerðar. Margir af ástsælustu tónlistarmönnum Norðurlanda eru af erlendum uppruna. Allt fólk sem hefur haft tækifæri til að heimsækja þessar þjóðir getur staðfest að það er ánægjuleg upplifun. Margir Íslendingar vilja frekar búa í Kaupmannahöfn og Stokkhólmi en í Reykjavík eða á Akureyri, einfaldlega vegna þess að þeim þykir bæði skemmtilegra og notalegra að búa í menningarlega fjölbreyttum skandinavískum borgum en í hinni tiltölulega einsleitu Reykjavík. Félagsleg samheldni og umburðarlyndi Þrátt fyrir ýmsar áskoranir, sem minnka þó verulega með komandi kynslóðum og kynslóðum innflytjenda sem aðlagast menningunni betur, hafa innflytjendur einnig stuðlað að félagslegri samheldni og umburðarlyndi í Skandinavíu. Innflytjendur hafa tekið virkan þátt í að byggja upp ný hverfi og samfélög og þeir hafa hjálpað til við að brjóta niður félagslegar hindranir. Rannsókn Pew Research Center frá árinu 2015 leiddi í ljós að innflytjendur í Svíþjóð og Danmörku eru líklegri til að styðja umburðarlyndi og fjölbreytileika en innfæddir. Ranghugmyndir um glæpi Einnig er mikilvægt að fjalla um glæpi og rangfærslur um þá. Þó að sumar rannsóknir sýni að glæpatíðni sé hærri meðal innflytjenda má skýringuna oft finna bæði í félags- og hagfræðilegum þáttum og kynþáttafordómum í réttarkerfinu. Rannsókn frá árinu 2021 á vegum Sænska afbrotavarnaráðsins leiddi í ljós að fólk fætt erlendis var 250% líklegra til að vera talið grunað um glæpi en fólk fætt í Svíþjóð sem á tvo innfædda foreldra. Hlutfallið lækkar þó verulega þegar tekið er tillit til aldurs, kyns og lífsskilyrða. Þetta bendir til þess að innflytjendur séu ekki í eðli sínu líklegri til að fremja glæpi heldur standi þeir frammi fyrir stærri áskorunum sem geta leitt til hærri glæpatíðni. Kaupmannahöfn, sem oft er notuð sem dæmi um borg sem innflytjendur hafa skemmt, var nýlega valin öruggasta borg heims af rannsóknardeild The Economist. Ákærur fyrir hryðjuverk Það er einnig mikilvægt að muna að meirihluti stærstu hryðjuverka í Skandinavíu hafa í gegnum tíðina verið framin af hægri öfgafólki. Þekktari atvik á borð við árásirnar í Noregi árið 2011 sem kostuðu 77 manns lífið og aðrar áberandi aðgerðir hægri öfgafólks undirstrika þessa ógn. Æsilegar yfirlýsingar stjórnmálamanna og lýðskrum eru eldsneyti á bál hægri öfgafólks, nokkuð sem þeir ættu að hafa í huga þegar þeir fara með rangfærslur um innflytjendur. Áskoranir og efling aðlögunar Þótt óumdeilt sé að innflutningur fólks hafi haft margvíslegan ávinning í för með sér í Skandinavíu er mikilvægt að viðurkenna að þar hefur einnig verið þörf á að takast á við erfiðar áskoranir. Aðlögun hefur ekki alltaf verið auðveld og sumir innflytjendur hafa þurft að þola mismunun og félagslega útilokun. Því er brýnt að leggja áherslu á að þróa skilvirka aðlögunarstefnu sem hjálpar innflytjendum að taka fullan þátt í samfélaginu. Með því að viðurkenna jákvætt framlag innflytjenda og takast á við áskoranir með skilvirkri aðlögunarstefnu getur Ísland áfram notið góðs af öflugu atvinnulífi knúnu áfram af fjölbreytni og krafti alla íbúa landsins. Félagslegur hreyfanleiki er undirstaða farsællar innflytjendastefnu. Skrímslavæðing innflytjenda mun eingöngu leiða til erfiðari aðlögunar að samfélaginu og skaða landið okkar til lengri tíma litið. Höfundur er frumkvöðull. Heimildir ●"Efnahagsleg áhrif innflytjenda í Svíþjóð" Sænska félagsrannsóknastofnunin (2017) ●"Innflytjendur efla danskan efnahag um 10 milljarða evra á ári" Danska hagrannsóknastofnunin (2018) ●"Innflytjendamál og félagsleg samheldni: Gögn frá 19 löndum" Pew rannsóknarmiðstöðin (2015) ●Samræmingaraðili framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins gegn hryðjuverkum. (2022). 2021 Skýrsla ESB um hryðjuverk og þróun. ●https://safecities.economist.com/ Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Innflytjendamál Danmörk Reykjavík Akureyri Svíþjóð Mest lesið Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun Deyr mjólkurkýrin ef eigandi hennar fær eitt viðbótar mjólkurglas? Þórður Snær Júlíusson Skoðun Er þetta í alvöru umdeild skoðun fámenns hóps? Snorri Másson Skoðun Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir Skoðun Aðför að landsbyggðinni – og tilraun til að slá ryki í augu almennings Ingibjörg Isaksen Skoðun Getur Sturlunga snúið aftur? Leifur B. Dagfinnsson Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum Skoðun „Þessu er alltaf lofað fyrir kosningar en alltaf svikið“ Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Liðveisla fyrir öll Atli Már Haraldsson Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson Skoðun Skoðun Skoðun Mælt fyrir miklum kjarabótum öryrkja og aldraðra Inga Sæland skrifar Skoðun Mannréttindabrot og stríðsglæpir Rússa í Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum skrifar Skoðun Snjallborgin eða Skuggaborgin Reykjavík: Gervigreindarknúið höfuðborgarsvæði Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Getur Sturlunga snúið aftur? Leifur B. Dagfinnsson skrifar Skoðun Vaka stendur með Menntavísindasviði í verki Gunnar Ásgrímsson skrifar Skoðun Vorbókaleysingar Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru umdeild skoðun fámenns hóps? Snorri Másson skrifar Skoðun Liðveisla fyrir öll Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir skrifar Skoðun Að standa við stóru orðin Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Aðför að landsbyggðinni – og tilraun til að slá ryki í augu almennings Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Deyr mjólkurkýrin ef eigandi hennar fær eitt viðbótar mjólkurglas? Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir skrifar Skoðun Ég virði þig og þín mörk, virðir þú mig og mín mörk ? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun „Þessu er alltaf lofað fyrir kosningar en alltaf svikið“ Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þjóðaröryggi að vera aðildarríki að Evrópusambandinu Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Fullvalda utan sambandsríkja Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar - Salómonsdómur, lög og ólög Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Sjálfstæðir grunnskólar í hættu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Borgaralegur vígbúnaður Dr. Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Áskoranir og tækni í heilbrigðisþjónustu Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Ósunginn óður til doktorsnema Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Frjáls umræða ekki lengur leyfð í USA – Skoðanafrelsi í hættu – Amerískt Gestapo í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Tannhjól í mulningsvél? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Fækkum kennurum um 90% Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Uppsagnarbréf til góða fólksins Daníel Freyr Jónsson skrifar Skoðun Kristni og íslam: Samfélag sem hvílir á skilningi Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson skrifar Sjá meira
Í vaxandi umræðu um málefni innflytjenda á Íslandi draga sumir upp mynd af innflytjendum sem byrði á samfélaginu og ræða um áhyggjur af efnahagslegu álagi, menningarátökum og öryggisógnum. Í því samhengi er ein algengasta setningin sem heyrist "viljum við virkilega enda eins og nágrannaríki okkar". Þetta orðalag vísar oft til skandinavísku landanna. Hins vegar bendir nánari skoðun á gögnum til þess að innflytjendur hafi í raun auðgað Skandinavíu á margvíslegan hátt, en ekki öfugt. Lítum á staðreyndirnar. Efnahagsleg áhrif Innflytjendur hafa lagt mikið af mörkum til efnahagslífsins í Svíþjóð og Danmörku. Samkvæmt rannsókn Sænsku félagsrannsóknastofnunarinnar frá árinu 2017 eru innflytjendur ábyrgir fyrir næstum fjórðungi af vergri landsframleiðslu Svíþjóðar. Í Danmörku er hlutfall innflytjenda á vinnumarkaði hærra en innfæddra Dana og þeir greiða meira í skatta en þeir fá í bætur. Rannsókn frá 2018 á vegum dönsku hagfræðistofnuninnar leiddi í ljós að innflytjendur efli danska hagkerfið um áætlaða 10 milljarða evra á ári. Að afneita jákvæðum áhrifum innflytjenda á skandinavíska hagkerfið má líkja við stjórnanda sem virðir framlag starfsfólks síns að vettugi. Rétt eins og velgengni fyrirtækja byggir á sameiginlegu átaki vinnuaflsins er hagsæld og framþróun Norðurlanda nátengd framlagi innflytjenda. Arfleifð þeirra er augljós í líflegum borgum, blómlegu efnahagslífi og þeim menningarlega fjölbreyttu samfélögum sem þessar þjóðir eru orðnar. Menningarleg fjölbreytni og nýsköpun Innflytjendur hafa einnig auðgað norræn samfélög með því að kynna ný menningarviðhorf og hefðir. Þess háttar fjölbreytni hefur gert þessi lönd líflegri og kraftmeiri og hún hefur einnig leitt til nýrra listforma, tónlistar, matargerðar, bókmennta og fleira. Til dæmis hefur hin rómaða matargerð Svíþjóðar orðið fyrir áhrifum frá innflytjendum alls staðar að úr heiminum og Kaupmannahöfn er orðin miðstöð alþjóðlegrar matargerðar. Margir af ástsælustu tónlistarmönnum Norðurlanda eru af erlendum uppruna. Allt fólk sem hefur haft tækifæri til að heimsækja þessar þjóðir getur staðfest að það er ánægjuleg upplifun. Margir Íslendingar vilja frekar búa í Kaupmannahöfn og Stokkhólmi en í Reykjavík eða á Akureyri, einfaldlega vegna þess að þeim þykir bæði skemmtilegra og notalegra að búa í menningarlega fjölbreyttum skandinavískum borgum en í hinni tiltölulega einsleitu Reykjavík. Félagsleg samheldni og umburðarlyndi Þrátt fyrir ýmsar áskoranir, sem minnka þó verulega með komandi kynslóðum og kynslóðum innflytjenda sem aðlagast menningunni betur, hafa innflytjendur einnig stuðlað að félagslegri samheldni og umburðarlyndi í Skandinavíu. Innflytjendur hafa tekið virkan þátt í að byggja upp ný hverfi og samfélög og þeir hafa hjálpað til við að brjóta niður félagslegar hindranir. Rannsókn Pew Research Center frá árinu 2015 leiddi í ljós að innflytjendur í Svíþjóð og Danmörku eru líklegri til að styðja umburðarlyndi og fjölbreytileika en innfæddir. Ranghugmyndir um glæpi Einnig er mikilvægt að fjalla um glæpi og rangfærslur um þá. Þó að sumar rannsóknir sýni að glæpatíðni sé hærri meðal innflytjenda má skýringuna oft finna bæði í félags- og hagfræðilegum þáttum og kynþáttafordómum í réttarkerfinu. Rannsókn frá árinu 2021 á vegum Sænska afbrotavarnaráðsins leiddi í ljós að fólk fætt erlendis var 250% líklegra til að vera talið grunað um glæpi en fólk fætt í Svíþjóð sem á tvo innfædda foreldra. Hlutfallið lækkar þó verulega þegar tekið er tillit til aldurs, kyns og lífsskilyrða. Þetta bendir til þess að innflytjendur séu ekki í eðli sínu líklegri til að fremja glæpi heldur standi þeir frammi fyrir stærri áskorunum sem geta leitt til hærri glæpatíðni. Kaupmannahöfn, sem oft er notuð sem dæmi um borg sem innflytjendur hafa skemmt, var nýlega valin öruggasta borg heims af rannsóknardeild The Economist. Ákærur fyrir hryðjuverk Það er einnig mikilvægt að muna að meirihluti stærstu hryðjuverka í Skandinavíu hafa í gegnum tíðina verið framin af hægri öfgafólki. Þekktari atvik á borð við árásirnar í Noregi árið 2011 sem kostuðu 77 manns lífið og aðrar áberandi aðgerðir hægri öfgafólks undirstrika þessa ógn. Æsilegar yfirlýsingar stjórnmálamanna og lýðskrum eru eldsneyti á bál hægri öfgafólks, nokkuð sem þeir ættu að hafa í huga þegar þeir fara með rangfærslur um innflytjendur. Áskoranir og efling aðlögunar Þótt óumdeilt sé að innflutningur fólks hafi haft margvíslegan ávinning í för með sér í Skandinavíu er mikilvægt að viðurkenna að þar hefur einnig verið þörf á að takast á við erfiðar áskoranir. Aðlögun hefur ekki alltaf verið auðveld og sumir innflytjendur hafa þurft að þola mismunun og félagslega útilokun. Því er brýnt að leggja áherslu á að þróa skilvirka aðlögunarstefnu sem hjálpar innflytjendum að taka fullan þátt í samfélaginu. Með því að viðurkenna jákvætt framlag innflytjenda og takast á við áskoranir með skilvirkri aðlögunarstefnu getur Ísland áfram notið góðs af öflugu atvinnulífi knúnu áfram af fjölbreytni og krafti alla íbúa landsins. Félagslegur hreyfanleiki er undirstaða farsællar innflytjendastefnu. Skrímslavæðing innflytjenda mun eingöngu leiða til erfiðari aðlögunar að samfélaginu og skaða landið okkar til lengri tíma litið. Höfundur er frumkvöðull. Heimildir ●"Efnahagsleg áhrif innflytjenda í Svíþjóð" Sænska félagsrannsóknastofnunin (2017) ●"Innflytjendur efla danskan efnahag um 10 milljarða evra á ári" Danska hagrannsóknastofnunin (2018) ●"Innflytjendamál og félagsleg samheldni: Gögn frá 19 löndum" Pew rannsóknarmiðstöðin (2015) ●Samræmingaraðili framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins gegn hryðjuverkum. (2022). 2021 Skýrsla ESB um hryðjuverk og þróun. ●https://safecities.economist.com/
Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun
Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir Skoðun
Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum Skoðun
Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson Skoðun
Skoðun Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson skrifar
Skoðun Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum skrifar
Skoðun Snjallborgin eða Skuggaborgin Reykjavík: Gervigreindarknúið höfuðborgarsvæði Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir skrifar
Skoðun Aðför að landsbyggðinni – og tilraun til að slá ryki í augu almennings Ingibjörg Isaksen skrifar
Skoðun Deyr mjólkurkýrin ef eigandi hennar fær eitt viðbótar mjólkurglas? Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir skrifar
Skoðun Frjáls umræða ekki lengur leyfð í USA – Skoðanafrelsi í hættu – Amerískt Gestapo í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun
Réttur til endurtektarprófa: Jafnræði í námi fyrir alla stúdenta Vera Mist Magnúsdóttir,Guðlaug Eva Albertsdóttir Skoðun
Ákvarðanir teknar í Reykjavík – afleiðingarnar skella á okkur Hópur Framsóknarmanna í sveitarstjórnum Skoðun
Áskorun til Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og Háskóla Íslands Ríkharður Ólafsson,Styrmir Hallsson Skoðun