Óttinn við að tjá sig og tóm skynseminnar Valerio Gargiulo skrifar 13. mars 2024 09:31 Í núverandi samfélagi er vaxandi ótti við að tjá eigin skoðanir, knúinn áfram af tilhneigingu til að fylgja þeim sem gera hávaða og falla að markaðsráðandi stöðu. Þetta fyrirbæri er einkenni mikils skorts á sanngirni. Óttinn við að tjá skoðanir sínar er ýtt undir meðvitund um hættuna á að vera dæmdur eða jaðarsettur fyrir hugmyndir sínar. Þetta getur haft keðjuverkandi áhrif (e. snowball effect) þar sem fólk byrjar hatursherferð án þess þó að vita staðreyndir eða leggja hlutlaust mat á stöðuna. Þessi hegðun endurspeglar tilhneigingu til mikillar pólunar og umburðarleysis gagnvart ólíkum skoðunum, sem grefur undan möguleikanum á borgaralegum samræðum án aðgreiningar. Til að efla menningu virðingar og víðsýni er nauðsynlegt að verja rétt sérhvers einstaklings til að tjá skoðanir sínar án þess að óttast hefndaraðgerðir eða neikvæða dóma, til að hvetja til uppbyggjandi og innihaldsríkrar samræðu innan samfélagsins. Heimurinn er ekki svartur eða hvítur, en það eru margvíslegir litir þar á milli. Tómið á sanngirni er augljóst í skorti á upplýstri og virðingarfullri umræðu á samfélagmiðlum, þar sem skoðanir eru oft nýttar í pólitískum eða hugmyndafræðilegum tilgangi frekar en að stunda uppbyggilega og innihaldsríka umræðu. Þessi einsleitni hugsunar takmarkar ekki aðeins getu okkar til að hugsa gagnrýnt og sjálfstætt, heldur grefur hún einnig undan kjarna lýðræðis og borgaralegrar sambúðar. Til að rjúfa þennan hring samkennslu og einsleitni verðum við að læra að meta fjölbreytileika sjónarmiða og verja rétt sérhvers einstaklings til að tjá skoðanir sínar án þess að óttast hefndaraðgerðir eða neikvæða dóma. Einungis þannig getum við gert okkur vonir um að fylla upp í tómarúm skynseminnar og stuðla að auknu samfélagi fyrir alla og opna fyrir samræður þar sem skoðanir eru metnar út frá réttmæti þeirra og samræmi, frekar en eftir vinsældum eða samræmi við markaðsráðandi stöður. Höfundur er skáld, rithöfundur og þýðandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Tjáningarfrelsi Valerio Gargiulo Tengdar fréttir Er Eurovision komið út í öfgar? Síðan Hera Björk var valin til þátttöku í Eurovision hefur hatursherferð gegn henni hafist, meira að segja eru myndir af söngkonunni við hlið palestínskra barna sem voru drepin á Gaza. Hér er fólk að slátra henni á samfélagsmiðlum og gera hana samseka ríkisstjórn Ísraels sem eru sökudólgarnir í þessu máli fyrir það að ætla að taka þátt í undankeppni Eurovision. 10. mars 2024 14:01 Mest lesið Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir Skoðun Geislameðferð sem lífsbjörg Ingibjörg Isaksen Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun Til þeirra sem fagna Sigurður Gísli Bond Snorrason Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson Skoðun Þetta eru ekki eðlileg vinnubrögð Bryndís Haraldsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar Skoðun Geislameðferð sem lífsbjörg Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Þetta eru ekki eðlileg vinnubrögð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Hversu mikið er nóg? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Sigurður Gísli Bond Snorrason skrifar Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson skrifar Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon skrifar Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal skrifar Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Sjá meira
Í núverandi samfélagi er vaxandi ótti við að tjá eigin skoðanir, knúinn áfram af tilhneigingu til að fylgja þeim sem gera hávaða og falla að markaðsráðandi stöðu. Þetta fyrirbæri er einkenni mikils skorts á sanngirni. Óttinn við að tjá skoðanir sínar er ýtt undir meðvitund um hættuna á að vera dæmdur eða jaðarsettur fyrir hugmyndir sínar. Þetta getur haft keðjuverkandi áhrif (e. snowball effect) þar sem fólk byrjar hatursherferð án þess þó að vita staðreyndir eða leggja hlutlaust mat á stöðuna. Þessi hegðun endurspeglar tilhneigingu til mikillar pólunar og umburðarleysis gagnvart ólíkum skoðunum, sem grefur undan möguleikanum á borgaralegum samræðum án aðgreiningar. Til að efla menningu virðingar og víðsýni er nauðsynlegt að verja rétt sérhvers einstaklings til að tjá skoðanir sínar án þess að óttast hefndaraðgerðir eða neikvæða dóma, til að hvetja til uppbyggjandi og innihaldsríkrar samræðu innan samfélagsins. Heimurinn er ekki svartur eða hvítur, en það eru margvíslegir litir þar á milli. Tómið á sanngirni er augljóst í skorti á upplýstri og virðingarfullri umræðu á samfélagmiðlum, þar sem skoðanir eru oft nýttar í pólitískum eða hugmyndafræðilegum tilgangi frekar en að stunda uppbyggilega og innihaldsríka umræðu. Þessi einsleitni hugsunar takmarkar ekki aðeins getu okkar til að hugsa gagnrýnt og sjálfstætt, heldur grefur hún einnig undan kjarna lýðræðis og borgaralegrar sambúðar. Til að rjúfa þennan hring samkennslu og einsleitni verðum við að læra að meta fjölbreytileika sjónarmiða og verja rétt sérhvers einstaklings til að tjá skoðanir sínar án þess að óttast hefndaraðgerðir eða neikvæða dóma. Einungis þannig getum við gert okkur vonir um að fylla upp í tómarúm skynseminnar og stuðla að auknu samfélagi fyrir alla og opna fyrir samræður þar sem skoðanir eru metnar út frá réttmæti þeirra og samræmi, frekar en eftir vinsældum eða samræmi við markaðsráðandi stöður. Höfundur er skáld, rithöfundur og þýðandi.
Er Eurovision komið út í öfgar? Síðan Hera Björk var valin til þátttöku í Eurovision hefur hatursherferð gegn henni hafist, meira að segja eru myndir af söngkonunni við hlið palestínskra barna sem voru drepin á Gaza. Hér er fólk að slátra henni á samfélagsmiðlum og gera hana samseka ríkisstjórn Ísraels sem eru sökudólgarnir í þessu máli fyrir það að ætla að taka þátt í undankeppni Eurovision. 10. mars 2024 14:01
Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson Skoðun
Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar
Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar
Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson Skoðun
Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun