Fjölbreyttar raddir borgarasamfélagsins - forsenda sjálfbærrar þróunar Eva Harðardóttir og Vala Karen Viðarsdóttir skrifa 13. mars 2024 13:30 Um mitt síðasta ár fóru íslensk stjórnvöld þess á leit við Félag Sameinuðu þjóðanna (FSÞ) á Íslandi að virkja rödd borgarasamfélagsins um stöðu og innleiðingu heimsmarkmiða Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun. Óhætt er að segja að áhugi og þátttaka hafi farið fram úr björtustu vonum en rúmlega 75 frjáls félagasamtök lýstu yfir áhuga á þátttöku í ferlinu. Að endingu tóku 55 félög þátt í vinnu sem skilaði sér í landrýniskýrslu borgarasamfélagsins samhliða opinberri rýni á sama efni. Samráð svo margra félagasamtaka hlýtur að teljast met en þrátt fyrir fjöldann gekk vinnan snuðrulaust fyrir sig. Reglulegir rafrænir vinnufundir tóku fljótt á sig form lýðræðislegra skoðanaskipta þar sem fólk í forsvari fyrir ólík félagasamtök ræddi saman af mikilli og fjölbreyttri þekkingu um sjálfbæra þróun. Í vinnunni var lagt mat á það sem vel hefur tekist til í íslensku samfélagi ásamt því að reifa nauðsynlegar aðgerðir til úrbóta. Þegar svo mörg samtök koma saman til að rýna íslenskt samfélag út frá heimsmarkmiðunum 17 verður til djúpur og dýrmætur spegill á samtímann. Í óformlegri könnun sem Félag Sameinuðu þjóðanna sendi út til allra þátttakenda mátti greina mikla jákvæðni með vettvanginn og samstarfið í heild. Flest félagasamtökin þekktu til heimsmarkmiðanna í upphafi samstarfsins en töldu jafnframt að vettvangurinn hefði aukið víðsýni þeirra og þekkingu á málefnum sjálfbærrar þróunar. Mikill meirihluti aðspurðra taldi vettvanginn sérlega mikilvægan til þess að varpa ljósi á raunverulega upplifun borgaranna en töluvert bar í milli á stöðumati stjórnvalda og borgarasamfélagsins líkt og lesa má um í skýrslunni. Jákvæð reynsla þátttakenda af samráðsferlinu og niðurstöður þess benda með skýrum hætti til þess mikilvæga hlutverks sem borgarasamfélagið vill og ætti að gegna þegar kemur að því að leiða og leggja mat á stöðu sjálfbærni hér á landi. Við skorum því á íslensk stjórnvöld að tryggja til lengri tíma samráðsvettvang borgarasamfélagsins á Íslandi en ljóst er að slíkan vettvang má nýta til að skerpa verulega á reglubundnu samtali og samvinnu milli almennings og stjórnvalda. Mannréttindastofnun Sameinuðu þjóðanna (OHCHR) og Evrópuvakt heimsmarkmiðanna hafa lagt aukna áherslu á að tryggja aðkomu og aðild borgara að innleiðingu og árangursmati heimsmarkmiðanna. Félag Sameinuðu þjóðanna á Íslandi er tilbúið að leiða slíkan borgaralegan vettvang áfram með áherslu á opna lýðræðislega samræðu þar sem fjölbreyttar skoðanir fá notið sín á sama tíma og leitast er eftir sameiginlegum lausnum fyrir sjálfbært Ísland. Eva Harðardóttir, formaður FSÞ á Íslandi Vala Karen Viðarsdóttir, framkvæmdastjóri FSÞ á Íslandi Alexandra Ýr van Erven, Landssamtök íslenskra stúdenta Anna Berg Samúelsdóttir, Dýraverndarsamband Íslands Anna Lára Steindal, Landssamtökin Þroskahjálp Alma Ýr Ingólfsdóttir, ÖBÍ réttindasamtök Benedikt Traustason, Landvarðafélag Íslands Berglind Gunnarsdóttir Strandberg, Foreldrahús Birna Þórarinsdóttir, UNICEF á Íslandi Elfa Dögg Leifsdóttir, Rauði Krossinn á Íslandi Elínborg Kolbeinsdóttir, Hennar rödd Eva Magnúsdóttir, FKA Guðrún Schmidt, Landvernd Helga Björg Steinþórsdóttir, FKA Helga Hvanndal Björnsdóttir, Landvarðafélag Íslands Hjördís Ýrr Skúladóttir, MS-félag Íslands Hlynur Gauti Sigurðsson, Bændasamtök Íslands Hlöðver Stefán Þorgeirsson, Vatns- og fráveitufélag Íslands Katrín Kemp Stefánsdóttir, Skátarnir Kristjana Fenger, Rauði Krossinn á Íslandi Sigrún Birna Björnsdóttir, Kennarasamband Íslands Sigurður Sigurðsson, Heimili og skóli Stella Samúelsdóttir, UN Women á Íslandi Sædís Ósk Helgadóttir, Skátarnir Sölvi Rúnar Vignisson, Hið íslenska náttúrufræðifélag Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sameinuðu þjóðirnar Mest lesið Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun Til þeirra sem fagna Sigurður Gísli Bond Snorrason Skoðun Geislameðferð sem lífsbjörg Ingibjörg Isaksen Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson Skoðun Þetta eru ekki eðlileg vinnubrögð Bryndís Haraldsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar Skoðun Geislameðferð sem lífsbjörg Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Þetta eru ekki eðlileg vinnubrögð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Hversu mikið er nóg? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Sigurður Gísli Bond Snorrason skrifar Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson skrifar Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon skrifar Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal skrifar Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Sjá meira
Um mitt síðasta ár fóru íslensk stjórnvöld þess á leit við Félag Sameinuðu þjóðanna (FSÞ) á Íslandi að virkja rödd borgarasamfélagsins um stöðu og innleiðingu heimsmarkmiða Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun. Óhætt er að segja að áhugi og þátttaka hafi farið fram úr björtustu vonum en rúmlega 75 frjáls félagasamtök lýstu yfir áhuga á þátttöku í ferlinu. Að endingu tóku 55 félög þátt í vinnu sem skilaði sér í landrýniskýrslu borgarasamfélagsins samhliða opinberri rýni á sama efni. Samráð svo margra félagasamtaka hlýtur að teljast met en þrátt fyrir fjöldann gekk vinnan snuðrulaust fyrir sig. Reglulegir rafrænir vinnufundir tóku fljótt á sig form lýðræðislegra skoðanaskipta þar sem fólk í forsvari fyrir ólík félagasamtök ræddi saman af mikilli og fjölbreyttri þekkingu um sjálfbæra þróun. Í vinnunni var lagt mat á það sem vel hefur tekist til í íslensku samfélagi ásamt því að reifa nauðsynlegar aðgerðir til úrbóta. Þegar svo mörg samtök koma saman til að rýna íslenskt samfélag út frá heimsmarkmiðunum 17 verður til djúpur og dýrmætur spegill á samtímann. Í óformlegri könnun sem Félag Sameinuðu þjóðanna sendi út til allra þátttakenda mátti greina mikla jákvæðni með vettvanginn og samstarfið í heild. Flest félagasamtökin þekktu til heimsmarkmiðanna í upphafi samstarfsins en töldu jafnframt að vettvangurinn hefði aukið víðsýni þeirra og þekkingu á málefnum sjálfbærrar þróunar. Mikill meirihluti aðspurðra taldi vettvanginn sérlega mikilvægan til þess að varpa ljósi á raunverulega upplifun borgaranna en töluvert bar í milli á stöðumati stjórnvalda og borgarasamfélagsins líkt og lesa má um í skýrslunni. Jákvæð reynsla þátttakenda af samráðsferlinu og niðurstöður þess benda með skýrum hætti til þess mikilvæga hlutverks sem borgarasamfélagið vill og ætti að gegna þegar kemur að því að leiða og leggja mat á stöðu sjálfbærni hér á landi. Við skorum því á íslensk stjórnvöld að tryggja til lengri tíma samráðsvettvang borgarasamfélagsins á Íslandi en ljóst er að slíkan vettvang má nýta til að skerpa verulega á reglubundnu samtali og samvinnu milli almennings og stjórnvalda. Mannréttindastofnun Sameinuðu þjóðanna (OHCHR) og Evrópuvakt heimsmarkmiðanna hafa lagt aukna áherslu á að tryggja aðkomu og aðild borgara að innleiðingu og árangursmati heimsmarkmiðanna. Félag Sameinuðu þjóðanna á Íslandi er tilbúið að leiða slíkan borgaralegan vettvang áfram með áherslu á opna lýðræðislega samræðu þar sem fjölbreyttar skoðanir fá notið sín á sama tíma og leitast er eftir sameiginlegum lausnum fyrir sjálfbært Ísland. Eva Harðardóttir, formaður FSÞ á Íslandi Vala Karen Viðarsdóttir, framkvæmdastjóri FSÞ á Íslandi Alexandra Ýr van Erven, Landssamtök íslenskra stúdenta Anna Berg Samúelsdóttir, Dýraverndarsamband Íslands Anna Lára Steindal, Landssamtökin Þroskahjálp Alma Ýr Ingólfsdóttir, ÖBÍ réttindasamtök Benedikt Traustason, Landvarðafélag Íslands Berglind Gunnarsdóttir Strandberg, Foreldrahús Birna Þórarinsdóttir, UNICEF á Íslandi Elfa Dögg Leifsdóttir, Rauði Krossinn á Íslandi Elínborg Kolbeinsdóttir, Hennar rödd Eva Magnúsdóttir, FKA Guðrún Schmidt, Landvernd Helga Björg Steinþórsdóttir, FKA Helga Hvanndal Björnsdóttir, Landvarðafélag Íslands Hjördís Ýrr Skúladóttir, MS-félag Íslands Hlynur Gauti Sigurðsson, Bændasamtök Íslands Hlöðver Stefán Þorgeirsson, Vatns- og fráveitufélag Íslands Katrín Kemp Stefánsdóttir, Skátarnir Kristjana Fenger, Rauði Krossinn á Íslandi Sigrún Birna Björnsdóttir, Kennarasamband Íslands Sigurður Sigurðsson, Heimili og skóli Stella Samúelsdóttir, UN Women á Íslandi Sædís Ósk Helgadóttir, Skátarnir Sölvi Rúnar Vignisson, Hið íslenska náttúrufræðifélag
Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson Skoðun
Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar
Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar
Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson Skoðun
Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun