Einföld og afgerandi skref í þágu líffræðilegrar fjölbreytni Andrés Ingi Jónsson skrifar 22. maí 2024 15:01 Á degi líffræðilegrar fjölbreytni er hollt að spyrja sig: Hvað getum við gert til að sýna náttúrunni betur hvað okkur þykir vænt um hana? Það er skrítið hvað Ísland, eins háð og við erum hafinu í kringum okkur, hefur gert lítið til að verja náttúru og lífríki hafsins. Vonandi horfir það til betri vegar, því fyrir tveimur árum samþykkti ríkisstjórnin alþjóðlegan sáttmála um að vernda 30% af land- og hafsvæði fyrir árið 2030. Ísland hefur nánast ekkert friðlýst á hafi En hver er staðan í dag? Á landi gengur ágætlega. Þar er búið að friðlýsa næstum 25% af flatarmáli Íslands, þannig að 30% markmiðið er innan seilingar. Ef stjórnarflokkarnir hefðu ekki svikið almenning um miðhálendisþjóðgarð undir lok síðasta kjörtímabils, þá værum við jafnvel komin í mark. Á hafi erum við hins vegar engan veginn að standa okkur. Þar er bara búið að friðlýsa 0,4% af efnahagslögsögunni, skv. svari sem ég fékk frá umhverfisráðherra í vetur. Nánast öll 30 prósentin sem ríkisstjórnin stefnir á að verði friðuð eftir sex ár eru ókláruð. Það ætti samt að vera auðvelt að finna svæði sem verðskulda friðun í kringum Ísland. Hafið okkar er troðfullt af mögnuðu og einstöku lífríki. Víðfeðm kórallarif, stór svæði full af svampdýrum, eldvirk svæði, og hverastrýtur sem viðhalda einstökum vistkerfum – það eru endalaus tækifæri í hafinu okkar. Beitum okkur gegn djúpsjávarnámagreftri og bönnum olíuleit Þegar við tölum um líffræðilega fjölbreytni, þá eru það oftast aðgerðir mannfólksins sem þarf að verja hana fyrir. Þar eru margar skýrar og einfaldar aðgerðir sem Ísland gæti gripið til. Ísland gæti tekið skýra afstöðu gegn djúpsjávarnámagreftri. Þar fer eitthvað brjálaðasta bissnisplan sem er í gangi þessa dagana, að skræla upp hafsbotninn og rústa lífríkinu þar - allt til að ná í málma sem er ekki einu sinni víst að sé eftirspurn eftir. Ísland skrópar á fundunum þar sem er verið að ræða að banna djúpsjávarnámagröft á alþjóðavísu. Við Píratar höfum kallað eftir því að það breytist: Ísland á að mæta á fundi Alþjóðahafsbotnssstofnunarinnar og tala máli lífríkisins í hafinu. Ísland á líka að setja niður fótinn gagnvart Noregi, sem ákvað í vetur að stefna á námagröft í hafinu í bakgarðinum okkar. Það gæti verið gríðarlegt hagsmunamál fyrir sjávarútveginn, en sofandahátturinn er slíkur að þegar matvælaráðherra var spurð út í þetta í vetur var hún að heyra af málinu í fyrsta sinn. Ísland getur líka sýnt gott fordæmi og bannað olíuleit, eins og við Píratar höfum lengi talað fyrir. Olíuleitarævintýrið fór af stað í von um skyndigróða fyrir fimmtán árum, en lauk sem betur fer án þess að nokkur vinnsla færi af stað. Ríkisstjórnin segist ekki ætla að gefa út ný leyfi til olíuleitar en þorir ekki að samþykkja formlegt bann. Hér þarf skýra, afgerandi og formlega afstöðu: Ísland á að setja lög sem banna olíuleit, friðlýsa Drekasvæðið þar sem leitað var að olíu og beita sér fyrir alþjóðlegu banni við olíuleit. Sjókvíaeldi og hvalveiðar þurfa að heyra til fortíðar Við þurfum líka að standa með villta laxastofninum með því að koma í veg fyrir að eldislax valdi óafturkræfum skaða á honum – en til þess þurfum við að banna fiskeldi í opnum sjókvíum eins og Píratar hafa lagt til. Tillögur ríkisstjórnarinnar að nýjum lögum um sjókvíaeldi ganga engan veginn nógu langt, það þarf að gera miklu betur. Og við þurfum að banna hvalveiðar, sem væri einfaldast að gera með því að samþykkja frumvarp okkar Pírata frá því í haust. Það þarf að hætta að murka lífið úr þessum dásamlegu dýrum með ómannúðlegum aðferðum. Verndum hvalina sem eru mikilvægur hlekkur í lífkeðju hafsins. Á þessum degi er gott að muna hvað Ísland getur gert ótrúlega margt í þágu líffræðilegrar fjölbreytni, sérstaklega vegna þess hversu fjölbreytt lífríkið er í hafinu kringum eyjuna okkar. En til þess þurfum við nýja ríkisstjórn sem gerir allt sem hún getur til að sýna í verki hvað okkur þykir vænt um náttúruna og dýrin sem mynda samfélagið með okkur. Höfundur er þingmaður Pírata. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Andrés Ingi Jónsson Píratar Mest lesið Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun Einu sinni enn Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Jöfn skipting skulda og eigna í sambúð Sævar Þór Jónsson Skoðun Frumframleiðendur og sérstaða Íslands í alþjóðasamhengi Sveinn Margeirsson, Rakel Halldórsdóttir og Páll Gunnar Pálsson Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Einu sinni enn Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Skuggahliðar á þéttingu byggðar Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar Skoðun Jöfn skipting skulda og eigna í sambúð Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ólögleg veðmálastarfsemi á Íslandi Hákon Skúlason skrifar Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson skrifar Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson skrifar Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann skrifar Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason skrifar Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Sjá meira
Á degi líffræðilegrar fjölbreytni er hollt að spyrja sig: Hvað getum við gert til að sýna náttúrunni betur hvað okkur þykir vænt um hana? Það er skrítið hvað Ísland, eins háð og við erum hafinu í kringum okkur, hefur gert lítið til að verja náttúru og lífríki hafsins. Vonandi horfir það til betri vegar, því fyrir tveimur árum samþykkti ríkisstjórnin alþjóðlegan sáttmála um að vernda 30% af land- og hafsvæði fyrir árið 2030. Ísland hefur nánast ekkert friðlýst á hafi En hver er staðan í dag? Á landi gengur ágætlega. Þar er búið að friðlýsa næstum 25% af flatarmáli Íslands, þannig að 30% markmiðið er innan seilingar. Ef stjórnarflokkarnir hefðu ekki svikið almenning um miðhálendisþjóðgarð undir lok síðasta kjörtímabils, þá værum við jafnvel komin í mark. Á hafi erum við hins vegar engan veginn að standa okkur. Þar er bara búið að friðlýsa 0,4% af efnahagslögsögunni, skv. svari sem ég fékk frá umhverfisráðherra í vetur. Nánast öll 30 prósentin sem ríkisstjórnin stefnir á að verði friðuð eftir sex ár eru ókláruð. Það ætti samt að vera auðvelt að finna svæði sem verðskulda friðun í kringum Ísland. Hafið okkar er troðfullt af mögnuðu og einstöku lífríki. Víðfeðm kórallarif, stór svæði full af svampdýrum, eldvirk svæði, og hverastrýtur sem viðhalda einstökum vistkerfum – það eru endalaus tækifæri í hafinu okkar. Beitum okkur gegn djúpsjávarnámagreftri og bönnum olíuleit Þegar við tölum um líffræðilega fjölbreytni, þá eru það oftast aðgerðir mannfólksins sem þarf að verja hana fyrir. Þar eru margar skýrar og einfaldar aðgerðir sem Ísland gæti gripið til. Ísland gæti tekið skýra afstöðu gegn djúpsjávarnámagreftri. Þar fer eitthvað brjálaðasta bissnisplan sem er í gangi þessa dagana, að skræla upp hafsbotninn og rústa lífríkinu þar - allt til að ná í málma sem er ekki einu sinni víst að sé eftirspurn eftir. Ísland skrópar á fundunum þar sem er verið að ræða að banna djúpsjávarnámagröft á alþjóðavísu. Við Píratar höfum kallað eftir því að það breytist: Ísland á að mæta á fundi Alþjóðahafsbotnssstofnunarinnar og tala máli lífríkisins í hafinu. Ísland á líka að setja niður fótinn gagnvart Noregi, sem ákvað í vetur að stefna á námagröft í hafinu í bakgarðinum okkar. Það gæti verið gríðarlegt hagsmunamál fyrir sjávarútveginn, en sofandahátturinn er slíkur að þegar matvælaráðherra var spurð út í þetta í vetur var hún að heyra af málinu í fyrsta sinn. Ísland getur líka sýnt gott fordæmi og bannað olíuleit, eins og við Píratar höfum lengi talað fyrir. Olíuleitarævintýrið fór af stað í von um skyndigróða fyrir fimmtán árum, en lauk sem betur fer án þess að nokkur vinnsla færi af stað. Ríkisstjórnin segist ekki ætla að gefa út ný leyfi til olíuleitar en þorir ekki að samþykkja formlegt bann. Hér þarf skýra, afgerandi og formlega afstöðu: Ísland á að setja lög sem banna olíuleit, friðlýsa Drekasvæðið þar sem leitað var að olíu og beita sér fyrir alþjóðlegu banni við olíuleit. Sjókvíaeldi og hvalveiðar þurfa að heyra til fortíðar Við þurfum líka að standa með villta laxastofninum með því að koma í veg fyrir að eldislax valdi óafturkræfum skaða á honum – en til þess þurfum við að banna fiskeldi í opnum sjókvíum eins og Píratar hafa lagt til. Tillögur ríkisstjórnarinnar að nýjum lögum um sjókvíaeldi ganga engan veginn nógu langt, það þarf að gera miklu betur. Og við þurfum að banna hvalveiðar, sem væri einfaldast að gera með því að samþykkja frumvarp okkar Pírata frá því í haust. Það þarf að hætta að murka lífið úr þessum dásamlegu dýrum með ómannúðlegum aðferðum. Verndum hvalina sem eru mikilvægur hlekkur í lífkeðju hafsins. Á þessum degi er gott að muna hvað Ísland getur gert ótrúlega margt í þágu líffræðilegrar fjölbreytni, sérstaklega vegna þess hversu fjölbreytt lífríkið er í hafinu kringum eyjuna okkar. En til þess þurfum við nýja ríkisstjórn sem gerir allt sem hún getur til að sýna í verki hvað okkur þykir vænt um náttúruna og dýrin sem mynda samfélagið með okkur. Höfundur er þingmaður Pírata.
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Frumframleiðendur og sérstaða Íslands í alþjóðasamhengi Sveinn Margeirsson, Rakel Halldórsdóttir og Páll Gunnar Pálsson Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun
Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar
Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Frumframleiðendur og sérstaða Íslands í alþjóðasamhengi Sveinn Margeirsson, Rakel Halldórsdóttir og Páll Gunnar Pálsson Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun