Yazan á heima hér! Alma Ýr Ingólfsdóttir og Unnur Helga Óttarsdóttir skrifa 11. ágúst 2024 09:01 Landssamtökin Þroskahjálp og ÖBÍ réttindasamtök standa vörð um réttindi og hagsmuni fatlaðs fólks. Okkar leiðarstef í allri vinnu er samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks, sem íslenska ríkið fullgilti árið 2016 og skuldbatt sig þar með til að virða og framfylgja. Í samstarfssáttmála núverandi ríkisstjórnar er kveðið á um að samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks verði lögfestur á yfirstandandi kjörtímabili og fyrr í vetur var samþykkt þingsályktun um landsáætlun í málefnum fatlaðs fólks sem er liður í innleiðingu og lögfestingu samningsins. Í lok júní sl. sendum við, formenn ÖBÍ réttindasamtaka og Þroskahjálpar, talsmenn tveggja heildarsamtaka fatlaðs fólks á Íslandi, opið bréf til allra ráðherra og alþingismanna. Í bréfinu sagði m.a.: Samtökin minna stjórnvöld á ríka skyldu sína til að tryggja sérstök réttindi fatlaðs fólks, þar með talið barna, og yfirstandandi áform ríkisstjórnarinnar um lögfestingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks. Einnig landsáætlun ríkisstjórnarinnar í málefnum fatlaðs fólks sem er liður í lögfestingu samningsins. Samkvæmt upplýsingum og reynslu samtakanna er mál Yazans á meðal þeirra alvarlegustu sem komið hafa fram og varðar brottflutning fatlaðs einstaklings, nánar til tekið barns, frá landinu. Sem fyrr segir eru þau gögn sem liggja fyrir í málinu afdráttarlaus um þá hættu sem getur falist í rofi á meðferðum. Þrátt fyrir það hefur niðurstaða íslenskra stjórnvalda í málinu hingað til verið að falla ekki frá flutningi Yazans úr landi. Samtökin hafa miklar áhyggjur af því að stjórnvöld taki ekki fullnægjandi tillit til réttinda og aðstæðna fatlaðs fólks við meðferð mála á sviði alþjóðlegrar verndar. Samtökin skora á ráðherra og þingmenn að láta þetta mál sig varða og stuðla að því að fallið verði frá flutningi Yazan úr landi og tryggja með fullnægjandi hætti öryggi hans. Í bréfinu er líka farið ítarlega yfir þær rangfærslur og vafasömu forsendur sem útlendingayfirvöld hafa gefið sér sem grundvöll fyrir þeirri ómannúðlegu niðurstöðu að taka mál Yazans ekki til efnislegrar meðferðar. En málið er í raun alls ekkert flókið. Í samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks segir: „Í öllum aðgerðum, sem snerta fötluð börn, skal fyrst og fremst hafa það að leiðarljósi sem er viðkomandi barni fyrir bestu.“ Og í Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, sem hefur verið lögfestur hér á landi, segir að það sem er barni fyrri bestu skuli ávallt hafa forgang þegar stjórnvöld gera ráðstafanir sem varða börn. Þar segir einnig að aðildarríki skuli virða og tryggja hverju barni innan lögsögu sinnar þau réttindi sem kveðið er á um í samningnum án mismunar, uppruna með tilliti til þjóðernis. Augljóst er að brottvísun Yazans, ef af henni verður, gengur þvert á ákvæði þessara mikilvægu mannréttindasamninga. En stundum heyrist hið gagnstæða. „Að það sé bara verið að framfylgja lögum og reglum.“ „Að hendur okkar séu bundnar.“ Að fólk sé aðeins að vinna vinnuna sína og gera skyldu sína.“ Þetta stenst ekki. Hið rétta er að Dyflinarreglugerðin, sem segir að mál umsækjenda um alþjóðlega vernd skuli taka fyrir í því ríki sem þeir koma fyrst til og er meginástæða þess að mál Yazans fær ekki efnismeðferð, veitir aðeins leyfi (heimild), en felur ekki í sér skyldu til að brottvísa umsækjendum aftur til fyrsta viðkomustaðar innan Evrópu. Við ítrekum að reglugerðin felur í sér heimild, en er alls ekki skylda. Að beita þessari heimild í máli Yazans og leggja þannig líf fatlaðs drengs í hættu með ófyrirsjáanlegum afleiðingum er mjög ómannúðlegt. Frá örófi alda hafa samfélög sett sér félagsleg viðmið um mannúð og samhjálp. Í hinni kristnu Biblíu er þetta kallað „gullna reglan“ „Allt sem þér viljið að aðrir menn gjöri yður, það skuluð þér og þeim gjöra.“ Nærri öll trúarbrögð og siðferðisáttavitar innihalda sama boðskap, sem mætti súmmera með orðunum: „Verum næs.“ Það væri því þungt högg fyrir íslenskt samfélag ef þessi ómannúðlegi gjörningur verður að raunveruleika. En - fyrst og fremst væri það auðvitað þyngst fyrir Yazan og fjölskyldu hans. Við erum hluti af öflugum hópi fólks sem kallar sig „Vinir Yazans“. Sá hópur hefur safnað undirskriftum undir yfirlýsingu þar sem skorað er á stjórnvöld að Yazan fái að vera hér og að fallið verði frá brottvísun hans. Fjöldi fólks víðs vegar að úr þjóðfélaginu hefur skrifað undir og hvetjum við öll til að láta sig málið varða. Hér er hægt að nálgast yfirlýsinguna og undirskriftirnar hér á heimasíðunni Vinir Yazan Við skorum á íslensk stjórnvöld að sýna mannúð í máli ellefu ára, fatlaðs barns sem glímir við alvarlegan hrörnunarsjúkdóm. Við sendum Yazan og fjölskyldu okkar hlýjustu strauma. Fyrir hönd Vina Yazans, Höfundar eru annars vegar formaður ÖBÍ og hins vegar formaður Landssamtakanna Þroskahjálpar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Sjá meira
Landssamtökin Þroskahjálp og ÖBÍ réttindasamtök standa vörð um réttindi og hagsmuni fatlaðs fólks. Okkar leiðarstef í allri vinnu er samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks, sem íslenska ríkið fullgilti árið 2016 og skuldbatt sig þar með til að virða og framfylgja. Í samstarfssáttmála núverandi ríkisstjórnar er kveðið á um að samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks verði lögfestur á yfirstandandi kjörtímabili og fyrr í vetur var samþykkt þingsályktun um landsáætlun í málefnum fatlaðs fólks sem er liður í innleiðingu og lögfestingu samningsins. Í lok júní sl. sendum við, formenn ÖBÍ réttindasamtaka og Þroskahjálpar, talsmenn tveggja heildarsamtaka fatlaðs fólks á Íslandi, opið bréf til allra ráðherra og alþingismanna. Í bréfinu sagði m.a.: Samtökin minna stjórnvöld á ríka skyldu sína til að tryggja sérstök réttindi fatlaðs fólks, þar með talið barna, og yfirstandandi áform ríkisstjórnarinnar um lögfestingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks. Einnig landsáætlun ríkisstjórnarinnar í málefnum fatlaðs fólks sem er liður í lögfestingu samningsins. Samkvæmt upplýsingum og reynslu samtakanna er mál Yazans á meðal þeirra alvarlegustu sem komið hafa fram og varðar brottflutning fatlaðs einstaklings, nánar til tekið barns, frá landinu. Sem fyrr segir eru þau gögn sem liggja fyrir í málinu afdráttarlaus um þá hættu sem getur falist í rofi á meðferðum. Þrátt fyrir það hefur niðurstaða íslenskra stjórnvalda í málinu hingað til verið að falla ekki frá flutningi Yazans úr landi. Samtökin hafa miklar áhyggjur af því að stjórnvöld taki ekki fullnægjandi tillit til réttinda og aðstæðna fatlaðs fólks við meðferð mála á sviði alþjóðlegrar verndar. Samtökin skora á ráðherra og þingmenn að láta þetta mál sig varða og stuðla að því að fallið verði frá flutningi Yazan úr landi og tryggja með fullnægjandi hætti öryggi hans. Í bréfinu er líka farið ítarlega yfir þær rangfærslur og vafasömu forsendur sem útlendingayfirvöld hafa gefið sér sem grundvöll fyrir þeirri ómannúðlegu niðurstöðu að taka mál Yazans ekki til efnislegrar meðferðar. En málið er í raun alls ekkert flókið. Í samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks segir: „Í öllum aðgerðum, sem snerta fötluð börn, skal fyrst og fremst hafa það að leiðarljósi sem er viðkomandi barni fyrir bestu.“ Og í Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, sem hefur verið lögfestur hér á landi, segir að það sem er barni fyrri bestu skuli ávallt hafa forgang þegar stjórnvöld gera ráðstafanir sem varða börn. Þar segir einnig að aðildarríki skuli virða og tryggja hverju barni innan lögsögu sinnar þau réttindi sem kveðið er á um í samningnum án mismunar, uppruna með tilliti til þjóðernis. Augljóst er að brottvísun Yazans, ef af henni verður, gengur þvert á ákvæði þessara mikilvægu mannréttindasamninga. En stundum heyrist hið gagnstæða. „Að það sé bara verið að framfylgja lögum og reglum.“ „Að hendur okkar séu bundnar.“ Að fólk sé aðeins að vinna vinnuna sína og gera skyldu sína.“ Þetta stenst ekki. Hið rétta er að Dyflinarreglugerðin, sem segir að mál umsækjenda um alþjóðlega vernd skuli taka fyrir í því ríki sem þeir koma fyrst til og er meginástæða þess að mál Yazans fær ekki efnismeðferð, veitir aðeins leyfi (heimild), en felur ekki í sér skyldu til að brottvísa umsækjendum aftur til fyrsta viðkomustaðar innan Evrópu. Við ítrekum að reglugerðin felur í sér heimild, en er alls ekki skylda. Að beita þessari heimild í máli Yazans og leggja þannig líf fatlaðs drengs í hættu með ófyrirsjáanlegum afleiðingum er mjög ómannúðlegt. Frá örófi alda hafa samfélög sett sér félagsleg viðmið um mannúð og samhjálp. Í hinni kristnu Biblíu er þetta kallað „gullna reglan“ „Allt sem þér viljið að aðrir menn gjöri yður, það skuluð þér og þeim gjöra.“ Nærri öll trúarbrögð og siðferðisáttavitar innihalda sama boðskap, sem mætti súmmera með orðunum: „Verum næs.“ Það væri því þungt högg fyrir íslenskt samfélag ef þessi ómannúðlegi gjörningur verður að raunveruleika. En - fyrst og fremst væri það auðvitað þyngst fyrir Yazan og fjölskyldu hans. Við erum hluti af öflugum hópi fólks sem kallar sig „Vinir Yazans“. Sá hópur hefur safnað undirskriftum undir yfirlýsingu þar sem skorað er á stjórnvöld að Yazan fái að vera hér og að fallið verði frá brottvísun hans. Fjöldi fólks víðs vegar að úr þjóðfélaginu hefur skrifað undir og hvetjum við öll til að láta sig málið varða. Hér er hægt að nálgast yfirlýsinguna og undirskriftirnar hér á heimasíðunni Vinir Yazan Við skorum á íslensk stjórnvöld að sýna mannúð í máli ellefu ára, fatlaðs barns sem glímir við alvarlegan hrörnunarsjúkdóm. Við sendum Yazan og fjölskyldu okkar hlýjustu strauma. Fyrir hönd Vina Yazans, Höfundar eru annars vegar formaður ÖBÍ og hins vegar formaður Landssamtakanna Þroskahjálpar.
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun