Yazan á heima hér! Alma Ýr Ingólfsdóttir og Unnur Helga Óttarsdóttir skrifa 11. ágúst 2024 09:01 Landssamtökin Þroskahjálp og ÖBÍ réttindasamtök standa vörð um réttindi og hagsmuni fatlaðs fólks. Okkar leiðarstef í allri vinnu er samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks, sem íslenska ríkið fullgilti árið 2016 og skuldbatt sig þar með til að virða og framfylgja. Í samstarfssáttmála núverandi ríkisstjórnar er kveðið á um að samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks verði lögfestur á yfirstandandi kjörtímabili og fyrr í vetur var samþykkt þingsályktun um landsáætlun í málefnum fatlaðs fólks sem er liður í innleiðingu og lögfestingu samningsins. Í lok júní sl. sendum við, formenn ÖBÍ réttindasamtaka og Þroskahjálpar, talsmenn tveggja heildarsamtaka fatlaðs fólks á Íslandi, opið bréf til allra ráðherra og alþingismanna. Í bréfinu sagði m.a.: Samtökin minna stjórnvöld á ríka skyldu sína til að tryggja sérstök réttindi fatlaðs fólks, þar með talið barna, og yfirstandandi áform ríkisstjórnarinnar um lögfestingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks. Einnig landsáætlun ríkisstjórnarinnar í málefnum fatlaðs fólks sem er liður í lögfestingu samningsins. Samkvæmt upplýsingum og reynslu samtakanna er mál Yazans á meðal þeirra alvarlegustu sem komið hafa fram og varðar brottflutning fatlaðs einstaklings, nánar til tekið barns, frá landinu. Sem fyrr segir eru þau gögn sem liggja fyrir í málinu afdráttarlaus um þá hættu sem getur falist í rofi á meðferðum. Þrátt fyrir það hefur niðurstaða íslenskra stjórnvalda í málinu hingað til verið að falla ekki frá flutningi Yazans úr landi. Samtökin hafa miklar áhyggjur af því að stjórnvöld taki ekki fullnægjandi tillit til réttinda og aðstæðna fatlaðs fólks við meðferð mála á sviði alþjóðlegrar verndar. Samtökin skora á ráðherra og þingmenn að láta þetta mál sig varða og stuðla að því að fallið verði frá flutningi Yazan úr landi og tryggja með fullnægjandi hætti öryggi hans. Í bréfinu er líka farið ítarlega yfir þær rangfærslur og vafasömu forsendur sem útlendingayfirvöld hafa gefið sér sem grundvöll fyrir þeirri ómannúðlegu niðurstöðu að taka mál Yazans ekki til efnislegrar meðferðar. En málið er í raun alls ekkert flókið. Í samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks segir: „Í öllum aðgerðum, sem snerta fötluð börn, skal fyrst og fremst hafa það að leiðarljósi sem er viðkomandi barni fyrir bestu.“ Og í Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, sem hefur verið lögfestur hér á landi, segir að það sem er barni fyrri bestu skuli ávallt hafa forgang þegar stjórnvöld gera ráðstafanir sem varða börn. Þar segir einnig að aðildarríki skuli virða og tryggja hverju barni innan lögsögu sinnar þau réttindi sem kveðið er á um í samningnum án mismunar, uppruna með tilliti til þjóðernis. Augljóst er að brottvísun Yazans, ef af henni verður, gengur þvert á ákvæði þessara mikilvægu mannréttindasamninga. En stundum heyrist hið gagnstæða. „Að það sé bara verið að framfylgja lögum og reglum.“ „Að hendur okkar séu bundnar.“ Að fólk sé aðeins að vinna vinnuna sína og gera skyldu sína.“ Þetta stenst ekki. Hið rétta er að Dyflinarreglugerðin, sem segir að mál umsækjenda um alþjóðlega vernd skuli taka fyrir í því ríki sem þeir koma fyrst til og er meginástæða þess að mál Yazans fær ekki efnismeðferð, veitir aðeins leyfi (heimild), en felur ekki í sér skyldu til að brottvísa umsækjendum aftur til fyrsta viðkomustaðar innan Evrópu. Við ítrekum að reglugerðin felur í sér heimild, en er alls ekki skylda. Að beita þessari heimild í máli Yazans og leggja þannig líf fatlaðs drengs í hættu með ófyrirsjáanlegum afleiðingum er mjög ómannúðlegt. Frá örófi alda hafa samfélög sett sér félagsleg viðmið um mannúð og samhjálp. Í hinni kristnu Biblíu er þetta kallað „gullna reglan“ „Allt sem þér viljið að aðrir menn gjöri yður, það skuluð þér og þeim gjöra.“ Nærri öll trúarbrögð og siðferðisáttavitar innihalda sama boðskap, sem mætti súmmera með orðunum: „Verum næs.“ Það væri því þungt högg fyrir íslenskt samfélag ef þessi ómannúðlegi gjörningur verður að raunveruleika. En - fyrst og fremst væri það auðvitað þyngst fyrir Yazan og fjölskyldu hans. Við erum hluti af öflugum hópi fólks sem kallar sig „Vinir Yazans“. Sá hópur hefur safnað undirskriftum undir yfirlýsingu þar sem skorað er á stjórnvöld að Yazan fái að vera hér og að fallið verði frá brottvísun hans. Fjöldi fólks víðs vegar að úr þjóðfélaginu hefur skrifað undir og hvetjum við öll til að láta sig málið varða. Hér er hægt að nálgast yfirlýsinguna og undirskriftirnar hér á heimasíðunni Vinir Yazan Við skorum á íslensk stjórnvöld að sýna mannúð í máli ellefu ára, fatlaðs barns sem glímir við alvarlegan hrörnunarsjúkdóm. Við sendum Yazan og fjölskyldu okkar hlýjustu strauma. Fyrir hönd Vina Yazans, Höfundar eru annars vegar formaður ÖBÍ og hins vegar formaður Landssamtakanna Þroskahjálpar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Nokkur orð um sérlausn í flugi Birna Sigrún Hallsdóttir,Hrafnhildur Bragadóttir Skoðun Iðjuþjálfun í verki Þóra Leósdóttir Skoðun Geta öll dýrin í skóginum verið vinir? Steinar Bragi Sigurjónsson Skoðun Stóriðjutíminn á Íslandi er að renna sitt skeið Guðmundur Franklin Jónsson Skoðun Kirkjur og kynfræðsla Bjarni Karlsson Skoðun Draghi-skýrslan og veikleikar Íslands Pawel Bartoszek Skoðun Túrverkir og hitakóf – má ræða það í vinnunni? Já endilega! Katrín Björg Ríkarðsdóttir Skoðun Að læra íslensku sem annað mál: ný brú milli íslensku og ensku Guðrún Nordal Skoðun Í nafni frelsis og valdeflingar Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Hamona Benedikt S. Benediktsson Skoðun Skoðun Skoðun Túrverkir og hitakóf – má ræða það í vinnunni? Já endilega! Katrín Björg Ríkarðsdóttir skrifar Skoðun Draghi-skýrslan og veikleikar Íslands Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Nokkur orð um sérlausn í flugi Birna Sigrún Hallsdóttir,Hrafnhildur Bragadóttir skrifar Skoðun Geta öll dýrin í skóginum verið vinir? Steinar Bragi Sigurjónsson skrifar Skoðun Iðjuþjálfun í verki Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íbúðalán Landsbankans og fyrstu kaupendur Helgi Teitur Helgason skrifar Skoðun Að læra íslensku sem annað mál: ný brú milli íslensku og ensku Guðrún Nordal skrifar Skoðun Hamona Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Ógn og ofbeldi á vinnustöðum – hvað er til ráða Gísli Níls Einarsson skrifar Skoðun Lesum meira með börnunum okkar Steinn Jóhannsson skrifar Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Stóriðjutíminn á Íslandi er að renna sitt skeið Guðmundur Franklin Jónsson skrifar Skoðun Núll mínútur og þrjátíuogeittþúsund Grétar Birgisson skrifar Skoðun Barnvæn borg byggist á traustu leikskólakerfi Stefán Pettersson skrifar Skoðun Kirkjur og kynfræðsla Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Ójöfnuður í fjármögnun nýsköpunarverkefna Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Dánaraðstoð er viðurkenning á sjálfræði sjúklings og mannlegri reisn” Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Þjóð án máls – hver þegir, hver fær að tala? Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar Skoðun Lýðræði og samfélagsmiðlar Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun „Þú þarft ekki að skilja, bara virða“ Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Þetta er ekki tölfræði, heldu líf fólks Sandra B. Franks skrifar Skoðun Stjórnmálaklækir og hræsni Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Samfélag sem stendur saman Benóný Valur Jakobsson skrifar Skoðun Er biðin á enda? Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hærri skattar á ferðamenn draga úr tekjum ríkissjóðs Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Ósýnilegu bjargráð lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson skrifar Sjá meira
Landssamtökin Þroskahjálp og ÖBÍ réttindasamtök standa vörð um réttindi og hagsmuni fatlaðs fólks. Okkar leiðarstef í allri vinnu er samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks, sem íslenska ríkið fullgilti árið 2016 og skuldbatt sig þar með til að virða og framfylgja. Í samstarfssáttmála núverandi ríkisstjórnar er kveðið á um að samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks verði lögfestur á yfirstandandi kjörtímabili og fyrr í vetur var samþykkt þingsályktun um landsáætlun í málefnum fatlaðs fólks sem er liður í innleiðingu og lögfestingu samningsins. Í lok júní sl. sendum við, formenn ÖBÍ réttindasamtaka og Þroskahjálpar, talsmenn tveggja heildarsamtaka fatlaðs fólks á Íslandi, opið bréf til allra ráðherra og alþingismanna. Í bréfinu sagði m.a.: Samtökin minna stjórnvöld á ríka skyldu sína til að tryggja sérstök réttindi fatlaðs fólks, þar með talið barna, og yfirstandandi áform ríkisstjórnarinnar um lögfestingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks. Einnig landsáætlun ríkisstjórnarinnar í málefnum fatlaðs fólks sem er liður í lögfestingu samningsins. Samkvæmt upplýsingum og reynslu samtakanna er mál Yazans á meðal þeirra alvarlegustu sem komið hafa fram og varðar brottflutning fatlaðs einstaklings, nánar til tekið barns, frá landinu. Sem fyrr segir eru þau gögn sem liggja fyrir í málinu afdráttarlaus um þá hættu sem getur falist í rofi á meðferðum. Þrátt fyrir það hefur niðurstaða íslenskra stjórnvalda í málinu hingað til verið að falla ekki frá flutningi Yazans úr landi. Samtökin hafa miklar áhyggjur af því að stjórnvöld taki ekki fullnægjandi tillit til réttinda og aðstæðna fatlaðs fólks við meðferð mála á sviði alþjóðlegrar verndar. Samtökin skora á ráðherra og þingmenn að láta þetta mál sig varða og stuðla að því að fallið verði frá flutningi Yazan úr landi og tryggja með fullnægjandi hætti öryggi hans. Í bréfinu er líka farið ítarlega yfir þær rangfærslur og vafasömu forsendur sem útlendingayfirvöld hafa gefið sér sem grundvöll fyrir þeirri ómannúðlegu niðurstöðu að taka mál Yazans ekki til efnislegrar meðferðar. En málið er í raun alls ekkert flókið. Í samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks segir: „Í öllum aðgerðum, sem snerta fötluð börn, skal fyrst og fremst hafa það að leiðarljósi sem er viðkomandi barni fyrir bestu.“ Og í Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, sem hefur verið lögfestur hér á landi, segir að það sem er barni fyrri bestu skuli ávallt hafa forgang þegar stjórnvöld gera ráðstafanir sem varða börn. Þar segir einnig að aðildarríki skuli virða og tryggja hverju barni innan lögsögu sinnar þau réttindi sem kveðið er á um í samningnum án mismunar, uppruna með tilliti til þjóðernis. Augljóst er að brottvísun Yazans, ef af henni verður, gengur þvert á ákvæði þessara mikilvægu mannréttindasamninga. En stundum heyrist hið gagnstæða. „Að það sé bara verið að framfylgja lögum og reglum.“ „Að hendur okkar séu bundnar.“ Að fólk sé aðeins að vinna vinnuna sína og gera skyldu sína.“ Þetta stenst ekki. Hið rétta er að Dyflinarreglugerðin, sem segir að mál umsækjenda um alþjóðlega vernd skuli taka fyrir í því ríki sem þeir koma fyrst til og er meginástæða þess að mál Yazans fær ekki efnismeðferð, veitir aðeins leyfi (heimild), en felur ekki í sér skyldu til að brottvísa umsækjendum aftur til fyrsta viðkomustaðar innan Evrópu. Við ítrekum að reglugerðin felur í sér heimild, en er alls ekki skylda. Að beita þessari heimild í máli Yazans og leggja þannig líf fatlaðs drengs í hættu með ófyrirsjáanlegum afleiðingum er mjög ómannúðlegt. Frá örófi alda hafa samfélög sett sér félagsleg viðmið um mannúð og samhjálp. Í hinni kristnu Biblíu er þetta kallað „gullna reglan“ „Allt sem þér viljið að aðrir menn gjöri yður, það skuluð þér og þeim gjöra.“ Nærri öll trúarbrögð og siðferðisáttavitar innihalda sama boðskap, sem mætti súmmera með orðunum: „Verum næs.“ Það væri því þungt högg fyrir íslenskt samfélag ef þessi ómannúðlegi gjörningur verður að raunveruleika. En - fyrst og fremst væri það auðvitað þyngst fyrir Yazan og fjölskyldu hans. Við erum hluti af öflugum hópi fólks sem kallar sig „Vinir Yazans“. Sá hópur hefur safnað undirskriftum undir yfirlýsingu þar sem skorað er á stjórnvöld að Yazan fái að vera hér og að fallið verði frá brottvísun hans. Fjöldi fólks víðs vegar að úr þjóðfélaginu hefur skrifað undir og hvetjum við öll til að láta sig málið varða. Hér er hægt að nálgast yfirlýsinguna og undirskriftirnar hér á heimasíðunni Vinir Yazan Við skorum á íslensk stjórnvöld að sýna mannúð í máli ellefu ára, fatlaðs barns sem glímir við alvarlegan hrörnunarsjúkdóm. Við sendum Yazan og fjölskyldu okkar hlýjustu strauma. Fyrir hönd Vina Yazans, Höfundar eru annars vegar formaður ÖBÍ og hins vegar formaður Landssamtakanna Þroskahjálpar.
Skoðun Túrverkir og hitakóf – má ræða það í vinnunni? Já endilega! Katrín Björg Ríkarðsdóttir skrifar
Skoðun Mannfræðingar á atvinnumarkaði: opið bréf til íslenskra atvinnuveitenda Elísabet Dröfn Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Kynjajafnrétti á ekki að stöðvast við hurð heilbrigðiskerfisins Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun „Dánaraðstoð er viðurkenning á sjálfræði sjúklings og mannlegri reisn” Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar