Gögn sem ekki er hægt að TReysta Kristófer Már Maronsson skrifar 11. september 2024 18:33 Í gær birti ég hér grein undir nafninu “Þið mótmælið… afleiðingum eigin gjörða”. Greinin var svargrein við hluta af grein formanns VR og þingmanns Flokks fólksins þar sem þau boðuðu fólk með sér til mótmæla á Austurvelli. Í upphafi greinar tók ég dæmi þeirra af einstæðri móður í erfiðri stöðu og reyndi að átta mig á forsendunum. Til þess notaði ég m.a. reiknivél sem var að finna á vef TR (Tryggingastofnunar Ríkisins), opinberrar stofnunar, til þess að reyna að áætla hvaða ráðstöfunartekjur einstæða móðirin hefði. Það voru mistök, enda komst ég að því eftir á að reiknivélin var gölluð. Það kom hvergi fram þegar forsendurnar voru slegnar inn. Mér fannst tekjurnar háar, miðað við umræðuna um kjör öryrkja, þegar ég hafði slegið inn forsendurnar. Ég skoðaði reiknivélina aftur og bað annan aðila um að athuga hvort hann fengi sömu niðurstöður. Ég skoðaði einnig upplýsingar um fjárhæðir örorku- og endurhæfingarlífeyris á vefsíðu TR og gat ekki séð að þar væru einhverjir fyrirvarar. Hér má sjá hvað stendur þar: Þá er nánar fjallað um framfærsluuppbót þar sem sagt að hún greiðist sjálfkrafa þeim sem eru undir viðmiðunartekjum. Margir hafa sagt mér, misfallega, að ég hefði nú átt að vita að þessi niðurstaða gæti ekki verið rétt. Í einfeldni minni hélt ég að ég væri með réttar tölur í höndunum þegar ég var búinn að skoða reiknivél, sem opinber stofnun birtir á island.is og nánari útskýringar sem birtar eru þar. Mér hefur verið gert ljóst að þessi opinberu gögn eru röng sem ég vísaði í - í góðri trú. Reiknivélin hefur nú verið tekin úr umferð, sem er vel og rétt hjá TR á meðan unnið er að viðgerð á henni. Ég vona að TR skýri einnig í kjölfarið betur út hvernig fjárhæðirnar spila saman á vefsíðu sinni. Mér þykir leitt að þessi mistök hafi átt sér stað. Ég vísaði í opinber gögn mér til stuðnings og vildi trúa því að þau væru rétt. Stundum er sagt um gögn á lélegri íslensku: “bullshit in, bullshit out” og er þá vísað í að gagnavinnsla skili ekki réttum niðurstöðum ef gögnin eru ekki rétt. Það á vel við í þessu tilfelli. Við hefðum að vísu getað sloppið við þennan misskilning ef greinarhöfundar hefðu upprunalega vísað í gögn og birt ráðstöfunartekjur einstæðu móðurinnar frekar en að skilja þann hluta eftir fyrir ímyndunaraflið. Þá þyrftu lesendur eins og ég ekki að gefa sér forsendur. Mig langaði raunverulega að vita hver staðan væri, því það er mikilvægt að við grípum utan um þá sem minnst hafa á milli handanna. Hver er þá staðan í raun og veru? Hér er uppfærður útreikningur eftir að hafa ráðfært mig við aðila sem er betur að sér í örorkulífeyriskerfinu en ég: Frá TR eftir skatt: tæplega 475 þús. kr. Barna- og vaxtabætur: tæplega 124 þús. kr.Samtals: rúmlega 598 þús. kr. sé öllum bótum deilt jafnt á mánuði, en barna- og vaxtabætur greiðast ársfjórðungslega Þessu til viðbótar fær einstæða móðirin 200 þús kr. í sérstakan vaxtastuðning í ár (16.667 kr. ef deilt á 12 mánuði) sem hún getur notað til að lækka afborgun húsnæðislánsins og myndi þá auka ráðstöfunartekjur á meðan heimildin er nýtt. Þetta er auðvitað allt saman eftir að ég gef mér ákveðnar forsendur, t.d. um eignastöðu, en ég birti útreikninga mína fyrir hvern sem er að skoða og talan gæti verið einhversstaðar á þessu bili ef það eru ekki fleiri villur í reiknivél og upplýsingum á vefsíðu TR. Ráðstöfunartekjurnar væru svo hærri ef einstæða móðirin hefði einhverjar atvinnutekjur sjálf, en það hafa ekki allir öryrkjar kost á að afla sér tekna og því ákvað ég að miða við engar tekjur. Ég var ekki að gera lítið úr öryrkjum Í fyrri grein minni var ekki meiningin að gera lítið úr öryrkjum eða segja að einstæða móðirin hefði það bara sæmilegt. Ég bað fólk um að dæma fyrir sig hvort þetta væri glæpsamlegt ofbeldi eins og það var kallað. Það eru stór orð að tala um glæpsamlegt ofbeldi. Miðað við uppfærðar ráðstöfunartekjur og þær forsendur sem gefnar voru upp um afborganir þá væri afborgun af verðtryggðu láni um 26% af ráðstöfunartekjum (155 þús. kr. á mánuði) og af óverðtryggðu láni um 45% af ráðstöfunartekjum (270 þús. kr. á mánuði) án sérstaks vaxtastuðnings. Mér finnst mikilvægt að allar forsendur séu settar fram þegar við ræðum um kjör fólks. Slík umræða verður að byggja á staðreyndum en ekki tilfinningum - því kerfin okkar eru flókin. Hvort sem það er örorkulífeyris-, barnabóta- eða skattkerfið. Mín persónulega skoðun er sú að þessi einstæða móðir sem er vitnað í geti ráðið við afborgun á verðtryggðu láni m.v. þessar forsendur reynist þær réttar. Ég hef hins vegar mun meiri áhyggjur af þeim sem ekki hafa getað eignast fasteign, hvort sem það eru öryrkjar eða heilsuhraustir. Þessi grein er birt til þess að leiðrétta villur sem rötuðu í inngang greinar minnar í gær. Það er ekki gott að gögn frá opinberri stofnun séu röng og ekki nægilega skýr. Það er alltaf hægt að gera enn betur og ég mun sannarlega læra af þessu. Það breytir því ekki að það sem á eftir kom í greininni var aðalatriðið og þar var vísað í gögn OECD og skýrslu Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Ég ætla að leyfa mér að treysta því að þessar alþjóðlegu stofnanir séu með rétt gögn. Ég mun svara Ragnari Þór sérstaklega í grein, en mér fannst viðeigandi að þessi grein skyldi fjalla eingöngu um villurnar sem var að finna í inngangi fyrri greinar minnar og þær leiðréttar með réttum tölum. Höfundur er hagfræðingur og starfsmaður þingflokks Sjálfstæðisflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sjálfstæðisflokkurinn Fjármál heimilisins Verðlag Efnahagsmál Kristófer Már Maronsson Mest lesið Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Sjá meira
Í gær birti ég hér grein undir nafninu “Þið mótmælið… afleiðingum eigin gjörða”. Greinin var svargrein við hluta af grein formanns VR og þingmanns Flokks fólksins þar sem þau boðuðu fólk með sér til mótmæla á Austurvelli. Í upphafi greinar tók ég dæmi þeirra af einstæðri móður í erfiðri stöðu og reyndi að átta mig á forsendunum. Til þess notaði ég m.a. reiknivél sem var að finna á vef TR (Tryggingastofnunar Ríkisins), opinberrar stofnunar, til þess að reyna að áætla hvaða ráðstöfunartekjur einstæða móðirin hefði. Það voru mistök, enda komst ég að því eftir á að reiknivélin var gölluð. Það kom hvergi fram þegar forsendurnar voru slegnar inn. Mér fannst tekjurnar háar, miðað við umræðuna um kjör öryrkja, þegar ég hafði slegið inn forsendurnar. Ég skoðaði reiknivélina aftur og bað annan aðila um að athuga hvort hann fengi sömu niðurstöður. Ég skoðaði einnig upplýsingar um fjárhæðir örorku- og endurhæfingarlífeyris á vefsíðu TR og gat ekki séð að þar væru einhverjir fyrirvarar. Hér má sjá hvað stendur þar: Þá er nánar fjallað um framfærsluuppbót þar sem sagt að hún greiðist sjálfkrafa þeim sem eru undir viðmiðunartekjum. Margir hafa sagt mér, misfallega, að ég hefði nú átt að vita að þessi niðurstaða gæti ekki verið rétt. Í einfeldni minni hélt ég að ég væri með réttar tölur í höndunum þegar ég var búinn að skoða reiknivél, sem opinber stofnun birtir á island.is og nánari útskýringar sem birtar eru þar. Mér hefur verið gert ljóst að þessi opinberu gögn eru röng sem ég vísaði í - í góðri trú. Reiknivélin hefur nú verið tekin úr umferð, sem er vel og rétt hjá TR á meðan unnið er að viðgerð á henni. Ég vona að TR skýri einnig í kjölfarið betur út hvernig fjárhæðirnar spila saman á vefsíðu sinni. Mér þykir leitt að þessi mistök hafi átt sér stað. Ég vísaði í opinber gögn mér til stuðnings og vildi trúa því að þau væru rétt. Stundum er sagt um gögn á lélegri íslensku: “bullshit in, bullshit out” og er þá vísað í að gagnavinnsla skili ekki réttum niðurstöðum ef gögnin eru ekki rétt. Það á vel við í þessu tilfelli. Við hefðum að vísu getað sloppið við þennan misskilning ef greinarhöfundar hefðu upprunalega vísað í gögn og birt ráðstöfunartekjur einstæðu móðurinnar frekar en að skilja þann hluta eftir fyrir ímyndunaraflið. Þá þyrftu lesendur eins og ég ekki að gefa sér forsendur. Mig langaði raunverulega að vita hver staðan væri, því það er mikilvægt að við grípum utan um þá sem minnst hafa á milli handanna. Hver er þá staðan í raun og veru? Hér er uppfærður útreikningur eftir að hafa ráðfært mig við aðila sem er betur að sér í örorkulífeyriskerfinu en ég: Frá TR eftir skatt: tæplega 475 þús. kr. Barna- og vaxtabætur: tæplega 124 þús. kr.Samtals: rúmlega 598 þús. kr. sé öllum bótum deilt jafnt á mánuði, en barna- og vaxtabætur greiðast ársfjórðungslega Þessu til viðbótar fær einstæða móðirin 200 þús kr. í sérstakan vaxtastuðning í ár (16.667 kr. ef deilt á 12 mánuði) sem hún getur notað til að lækka afborgun húsnæðislánsins og myndi þá auka ráðstöfunartekjur á meðan heimildin er nýtt. Þetta er auðvitað allt saman eftir að ég gef mér ákveðnar forsendur, t.d. um eignastöðu, en ég birti útreikninga mína fyrir hvern sem er að skoða og talan gæti verið einhversstaðar á þessu bili ef það eru ekki fleiri villur í reiknivél og upplýsingum á vefsíðu TR. Ráðstöfunartekjurnar væru svo hærri ef einstæða móðirin hefði einhverjar atvinnutekjur sjálf, en það hafa ekki allir öryrkjar kost á að afla sér tekna og því ákvað ég að miða við engar tekjur. Ég var ekki að gera lítið úr öryrkjum Í fyrri grein minni var ekki meiningin að gera lítið úr öryrkjum eða segja að einstæða móðirin hefði það bara sæmilegt. Ég bað fólk um að dæma fyrir sig hvort þetta væri glæpsamlegt ofbeldi eins og það var kallað. Það eru stór orð að tala um glæpsamlegt ofbeldi. Miðað við uppfærðar ráðstöfunartekjur og þær forsendur sem gefnar voru upp um afborganir þá væri afborgun af verðtryggðu láni um 26% af ráðstöfunartekjum (155 þús. kr. á mánuði) og af óverðtryggðu láni um 45% af ráðstöfunartekjum (270 þús. kr. á mánuði) án sérstaks vaxtastuðnings. Mér finnst mikilvægt að allar forsendur séu settar fram þegar við ræðum um kjör fólks. Slík umræða verður að byggja á staðreyndum en ekki tilfinningum - því kerfin okkar eru flókin. Hvort sem það er örorkulífeyris-, barnabóta- eða skattkerfið. Mín persónulega skoðun er sú að þessi einstæða móðir sem er vitnað í geti ráðið við afborgun á verðtryggðu láni m.v. þessar forsendur reynist þær réttar. Ég hef hins vegar mun meiri áhyggjur af þeim sem ekki hafa getað eignast fasteign, hvort sem það eru öryrkjar eða heilsuhraustir. Þessi grein er birt til þess að leiðrétta villur sem rötuðu í inngang greinar minnar í gær. Það er ekki gott að gögn frá opinberri stofnun séu röng og ekki nægilega skýr. Það er alltaf hægt að gera enn betur og ég mun sannarlega læra af þessu. Það breytir því ekki að það sem á eftir kom í greininni var aðalatriðið og þar var vísað í gögn OECD og skýrslu Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Ég ætla að leyfa mér að treysta því að þessar alþjóðlegu stofnanir séu með rétt gögn. Ég mun svara Ragnari Þór sérstaklega í grein, en mér fannst viðeigandi að þessi grein skyldi fjalla eingöngu um villurnar sem var að finna í inngangi fyrri greinar minnar og þær leiðréttar með réttum tölum. Höfundur er hagfræðingur og starfsmaður þingflokks Sjálfstæðisflokksins.
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun