Börn á Íslandi, best í heimi! Sigríður Gísladóttir skrifar 20. nóvember 2024 20:01 Ef marka má tímann sem fer í samfélagsumræðu fullorðins fólks um aðstæður, líf og framtíð barna og ungmenna mætti ætla að börn hefðu aldrei haft það betra og að það að vinna með börnum og ungmennum séu mikilvægustu störf þjóðarinnar. Að vera foreldri og sinna fjölskyldulífi með börnum og ungmennum sé sannkallað virðingarhlutverk en ekki baggi á atvinnulífinu sem þurfi að leysa á sem ódýrastan hátt. Vísbendingar vísindanna Okkur berast misvísandi skilaboð um líðan og gengi íslenskra ungmenna. Ólæsir ungir karlar ráfi hér um göturnar og geti ekki lesið á umferðarskilti því skólakerfið hafi brugðist þeim. Að orkudrykkjaneysla og níkótínpúðar muni steypa æskunni í glötun. En svo koma líka jákvæð skilaboð frá vísindasamfélaginu. Ungmenni á Íslandi eru ánægð í skólanum og tengsl námsárangurs við félagslega stöðu eru minni en í öðrum löndum. Hér ríkir almennt meiri jöfnuður. En þó ein mæling gefi neikvæða niðurstöðu og önnur jákvæða verður að horfa á heildarmyndina og stækka fókusinn. Á heimsvísu eru vísbendingar um að börn og ungmenni upplifi aukna vanlíðan vegna skorts á félagslegum stuðningi frá fjölskyldum sínum og jafningjum og að þau eigi sífellt erfiðara með að takast á við kröfur í námi og sitt félagslega umhverfi. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) segir að stjórnvöld um allan heim verði að bæta og laga stuðningskerfi sín á öllum stigum samfélagsins og bendir á að brýnast sé að styðja lágtekjufjölskyldur því þeirra börn hafi það mun verra en önnur börn. Íslenska æskulýðsrannsóknin gefur okkur upplýsingar um stöðu íslenskra barna og nýjustu upplýsingar þaðan gefa til kynna að líðan barna á Íslandi hafi farið batnandi á undanförnum árum en sérstakan gaum þurfi þó að gefa félagslegri stöðu barna og styðja sérstaklega við ungar stúlkur sem sýna merki um andlega vanlíðan. Jöfnuður og ungmennahús Við í VG teljum mikilvægt að horft sé á staðreyndir málsins út frá því sem rannsóknirnar sýna: Menntakerfið er okkar mikilvægasta jöfnunartæki og aukinn jöfnuður bætir líf. Með því að bjóða upp á gjaldfrjálsa skóla og styðja enn betur við íþrótta- og tómstundastarf er komið í veg fyrir stéttaskiptingu og efnahagur foreldra ekki látinn ráða framtíðarmöguleikum barna. Skólinn er ekki bara mikilvægur einn og sér, því jafnvægi milli félagslífs og skóla er líka grunnþáttur í því að stuðla að auknum jafningjastuðningi og bættri andlegri líðan ungmenna. Fara þarf í uppbyggingu á ungmennahúsum fyrir 16 til 25 ára og fella þau undir lögbundin hlutverk sveitarfélaga, þar sem ungmennum býðst vettvangur fyrir skipulagt félagsstarf undir leiðsögn fagaðila. Slík hús hafa mikið forvarnargildi og stuðla að aukinni farsæld barna. Þróunin hér á landi síðustu ár hefur verið á þá leið að sveitarfélög hafa frekar skorið niður heimildir til reksturs slíkra húsa og sýnir það vel hvernig forgangsröðun stjórnvalda getur verið þegar á hólminn er komið. Skólastarf á að vera gjaldfrjálst Ryðja þarf efnahagslegum hindrunum úr vegi sem koma í veg fyrir að börn getið tekið þátt í tómstundastarfi og félagslífi. Foreldrar lenda allt of oft í því að þurfa að greiða fyrir þátttöku barnanna sinna í skólastarfi, hvort sem það eru skólaferðalög eða annað óhefðbundið skólastarf. Börn einstæðra foreldra og innflytjenda eru hópur sem þarf að huga sérstaklega að, en það er ein versta fátæktargildra sem til er að vera einstætt foreldri eða innflytjandi. Allur þessi aukakostnaður í skólastarfi ýtir undir ójöfnuð og stéttaskiptingu og ætti að vera óheimill. Kennari og tómstundafræðingur ættu að vera eftirsóttustu titlar landsins og virðing samfélagsins og mikilvægi þeirra fyrir framtíðarkynslóðir ætti að endurspeglast í þeim launum sem þessum stéttum eru greidd. Kvenfrelsi og náttúruvernd eru líka málefni barna og ungmenna Þegar unnið er að bættum aðstæðum barna og ungmenna þurfa kynjasjónarmið að vera höfð að leiðarljósi. Þetta nefnir WHO sem mikilvægan þátt og með tilliti til niðurstaðna Íslensku æskulýðsrannsóknarinnar um slæma líðan ungra stúlkna er þetta augljóslega mikilvægt mál í íslenskum veruleika. Vinstri græn vilja berjast gegn upprisu hægri afla í samfélaginu sem vilja svipta konur og hinsegin fólk mannréttindum. Það sem hefur gerst í öðrum löndum getur gerst hér. Þessi sömu öfl afneita loftslagsbreytingum og spila með framtíð ungs fólks. Við megum ekki ræna náttúrugæðum og umhverfi frá börnunum okkar. Ungt fólk að borðinu Síðast en ekki síst telja Vinstri græn mikilvægt að í öllu því sem varðar börn og ungmenni sémikilvægt að þau hafi öfluga rödd sem heyrist og fái aukin völd yfir eigin lífi og ákvörðunum sem snerta þeirra líf. Við viljum færa kosningaaldur sveitarstjórnarkosninga úr 18 í 16 ár og efla þannig lýðræðisvitund og lýðræðisþátttöku ungs fólks í sínu nærumhverfi með öflugum hætti. Stjórnvöld þurfa að sýna í verki að þeim sé raunverulega annt um börn og ungmenni og það þarf að berjast gegn öflum* í samfélaginu sem vinna gegn velferð barna. *já, ég er að tala um kapítalismann. Höfundur er frá Ísafirði og skipar 3. sæti á lista Vinstri grænna í Norðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Vinstri græn Norðvesturkjördæmi Börn og uppeldi Mest lesið „Eruð þið sammála lausagöngu katta?“ Sighvatur Björgvinsson Skoðun Hverjir borga leikskólann í Kópavogi? Örn Arnarson Skoðun Fimm staðreyndir fyrir Gunnþór Ingvason Arnar Þór Ingólfsson Skoðun Þegar óttinn er ekki sannur Sigurður Árni Reynisson Skoðun Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman Skoðun Tökum samtalið Gunnþór Ingvason Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson Skoðun Á flandri í klandri Jens Garðar Helgason Skoðun „Skömmin þín“ Jokka G. Birnudóttir Skoðun Þegar illfygli leiðir stórmennskubrjálæðing Ole Anton Bieltvedt Skoðun Skoðun Skoðun Þegar óttinn er ekki sannur Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Fimm staðreyndir fyrir Gunnþór Ingvason Arnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Réttlæti byggir ekki á rangfærslum – svar við málflutningi þingflokksformanns Samfylkingar um veiðigjaldafrumvarpið Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Björgun hvala og orðræðan sem máli skiptir Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Á flandri í klandri Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Átak til að stytta biðlista barna eftir sérfræðiaðstoð Helga Þórðardóttir skrifar Skoðun Hverjir borga leikskólann í Kópavogi? Örn Arnarson skrifar Skoðun Tölvupóstar fjórðu iðnbyltingarinnar Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun „Skömmin þín“ Jokka G. Birnudóttir skrifar Skoðun Tökum samtalið Gunnþór Ingvason skrifar Skoðun „Eruð þið sammála lausagöngu katta?“ Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Réttlæti fyrir þjóðina, framfarir fyrir landsbyggðina Guðmundur Ari Sigurjónson skrifar Skoðun Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman skrifar Skoðun Stuðningur við nýsköpun í menntun: Leið að betra mati Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þegar illfygli leiðir stórmennskubrjálæðing Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Afruglari Þórður Björn Sigurðsson skrifar Skoðun Þjóðkirkja á réttri leið Þórður Guðmundsson skrifar Skoðun Staðreyndir um einfaldara regluverk Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar Skoðun Við þurfum hagkvæmu virkjunarkostina Gunnar Guðni Tómasson skrifar Skoðun Falin tækifæri til náms Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í námi: 5 lykilskref fyrir öryggi nemenda Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson skrifar Skoðun „Jákvæð viðbrögð“ um veiðigjaldið? Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Skattgreiðendur látnir borga brúsann Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nokkur orð um Kúbudeiluna og viðskiptabannið Gylfi Páll Hersir skrifar Skoðun Ráðherrar með reiknivél og leyndarhyggju Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Gróf misbeiting illa fengins valds Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) grein 2 Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley skrifar Sjá meira
Ef marka má tímann sem fer í samfélagsumræðu fullorðins fólks um aðstæður, líf og framtíð barna og ungmenna mætti ætla að börn hefðu aldrei haft það betra og að það að vinna með börnum og ungmennum séu mikilvægustu störf þjóðarinnar. Að vera foreldri og sinna fjölskyldulífi með börnum og ungmennum sé sannkallað virðingarhlutverk en ekki baggi á atvinnulífinu sem þurfi að leysa á sem ódýrastan hátt. Vísbendingar vísindanna Okkur berast misvísandi skilaboð um líðan og gengi íslenskra ungmenna. Ólæsir ungir karlar ráfi hér um göturnar og geti ekki lesið á umferðarskilti því skólakerfið hafi brugðist þeim. Að orkudrykkjaneysla og níkótínpúðar muni steypa æskunni í glötun. En svo koma líka jákvæð skilaboð frá vísindasamfélaginu. Ungmenni á Íslandi eru ánægð í skólanum og tengsl námsárangurs við félagslega stöðu eru minni en í öðrum löndum. Hér ríkir almennt meiri jöfnuður. En þó ein mæling gefi neikvæða niðurstöðu og önnur jákvæða verður að horfa á heildarmyndina og stækka fókusinn. Á heimsvísu eru vísbendingar um að börn og ungmenni upplifi aukna vanlíðan vegna skorts á félagslegum stuðningi frá fjölskyldum sínum og jafningjum og að þau eigi sífellt erfiðara með að takast á við kröfur í námi og sitt félagslega umhverfi. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) segir að stjórnvöld um allan heim verði að bæta og laga stuðningskerfi sín á öllum stigum samfélagsins og bendir á að brýnast sé að styðja lágtekjufjölskyldur því þeirra börn hafi það mun verra en önnur börn. Íslenska æskulýðsrannsóknin gefur okkur upplýsingar um stöðu íslenskra barna og nýjustu upplýsingar þaðan gefa til kynna að líðan barna á Íslandi hafi farið batnandi á undanförnum árum en sérstakan gaum þurfi þó að gefa félagslegri stöðu barna og styðja sérstaklega við ungar stúlkur sem sýna merki um andlega vanlíðan. Jöfnuður og ungmennahús Við í VG teljum mikilvægt að horft sé á staðreyndir málsins út frá því sem rannsóknirnar sýna: Menntakerfið er okkar mikilvægasta jöfnunartæki og aukinn jöfnuður bætir líf. Með því að bjóða upp á gjaldfrjálsa skóla og styðja enn betur við íþrótta- og tómstundastarf er komið í veg fyrir stéttaskiptingu og efnahagur foreldra ekki látinn ráða framtíðarmöguleikum barna. Skólinn er ekki bara mikilvægur einn og sér, því jafnvægi milli félagslífs og skóla er líka grunnþáttur í því að stuðla að auknum jafningjastuðningi og bættri andlegri líðan ungmenna. Fara þarf í uppbyggingu á ungmennahúsum fyrir 16 til 25 ára og fella þau undir lögbundin hlutverk sveitarfélaga, þar sem ungmennum býðst vettvangur fyrir skipulagt félagsstarf undir leiðsögn fagaðila. Slík hús hafa mikið forvarnargildi og stuðla að aukinni farsæld barna. Þróunin hér á landi síðustu ár hefur verið á þá leið að sveitarfélög hafa frekar skorið niður heimildir til reksturs slíkra húsa og sýnir það vel hvernig forgangsröðun stjórnvalda getur verið þegar á hólminn er komið. Skólastarf á að vera gjaldfrjálst Ryðja þarf efnahagslegum hindrunum úr vegi sem koma í veg fyrir að börn getið tekið þátt í tómstundastarfi og félagslífi. Foreldrar lenda allt of oft í því að þurfa að greiða fyrir þátttöku barnanna sinna í skólastarfi, hvort sem það eru skólaferðalög eða annað óhefðbundið skólastarf. Börn einstæðra foreldra og innflytjenda eru hópur sem þarf að huga sérstaklega að, en það er ein versta fátæktargildra sem til er að vera einstætt foreldri eða innflytjandi. Allur þessi aukakostnaður í skólastarfi ýtir undir ójöfnuð og stéttaskiptingu og ætti að vera óheimill. Kennari og tómstundafræðingur ættu að vera eftirsóttustu titlar landsins og virðing samfélagsins og mikilvægi þeirra fyrir framtíðarkynslóðir ætti að endurspeglast í þeim launum sem þessum stéttum eru greidd. Kvenfrelsi og náttúruvernd eru líka málefni barna og ungmenna Þegar unnið er að bættum aðstæðum barna og ungmenna þurfa kynjasjónarmið að vera höfð að leiðarljósi. Þetta nefnir WHO sem mikilvægan þátt og með tilliti til niðurstaðna Íslensku æskulýðsrannsóknarinnar um slæma líðan ungra stúlkna er þetta augljóslega mikilvægt mál í íslenskum veruleika. Vinstri græn vilja berjast gegn upprisu hægri afla í samfélaginu sem vilja svipta konur og hinsegin fólk mannréttindum. Það sem hefur gerst í öðrum löndum getur gerst hér. Þessi sömu öfl afneita loftslagsbreytingum og spila með framtíð ungs fólks. Við megum ekki ræna náttúrugæðum og umhverfi frá börnunum okkar. Ungt fólk að borðinu Síðast en ekki síst telja Vinstri græn mikilvægt að í öllu því sem varðar börn og ungmenni sémikilvægt að þau hafi öfluga rödd sem heyrist og fái aukin völd yfir eigin lífi og ákvörðunum sem snerta þeirra líf. Við viljum færa kosningaaldur sveitarstjórnarkosninga úr 18 í 16 ár og efla þannig lýðræðisvitund og lýðræðisþátttöku ungs fólks í sínu nærumhverfi með öflugum hætti. Stjórnvöld þurfa að sýna í verki að þeim sé raunverulega annt um börn og ungmenni og það þarf að berjast gegn öflum* í samfélaginu sem vinna gegn velferð barna. *já, ég er að tala um kapítalismann. Höfundur er frá Ísafirði og skipar 3. sæti á lista Vinstri grænna í Norðvesturkjördæmi.
Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman Skoðun
Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson Skoðun
Skoðun Réttlæti byggir ekki á rangfærslum – svar við málflutningi þingflokksformanns Samfylkingar um veiðigjaldafrumvarpið Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Björgun hvala og orðræðan sem máli skiptir Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson skrifar
Skoðun Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman skrifar
Skoðun Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson skrifar
Skoðun Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley skrifar
Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman Skoðun
Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson Skoðun