Samskip fá áheyrn Hæstaréttar í samkeppnismálinu Árni Sæberg skrifar 11. desember 2024 10:23 Hæstiréttur Íslands. Vísir/Vilhelm Hæstiréttur hefur samþykkt beiðni Samskipa um áfrýjunarleyfi í máli þeirra á hendur Samkeppniseftirlitinu. Landsréttur taldi Samskip ekki geta skotið sátt sem Eimskip gerði við eftirlitið til áfrýjunarnefndar samkeppnismála. Sáttin gerir það að verkum að Eimskip og Samskip mega ekki eiga viðskipti við sömu fyrirtæki í flutningsþjónustu. Í ákvörðun Hæstaréttar um áfrýjunarleyfið segir að Samskip hafi leitað leyfisins í október vegna dóms Landsréttar sem kveðinn var upp í september. Samkeppniseftilitið hafi lagst gegn beiðninni. Landsréttur komst að þeirri niðurstöðu að Samskip hafi ekki haft hagsmuna að gæta í sátt sem Eimskip gerði við Samkeppniseftirliti í samráðsmáli fyrirtækjanna tveggja. Landsréttur sneri við niðurstöðu héraðsdóms sem hafði fallist á kröfur Samskipa um að reyna að fá sáttinni hnekkt. Samkeppniseftirlitið lagði í fyrra 4,2 milljarða króna sekt á Samskip fyrir alvarleg brot á samkeppnislögum með ólöglegu samráði við Eimskip á árunum 2008 til 2013. Sektin var sú hæsta sinnar tegundar. Eimskip gerði sátt við eftirlitið vegna sömu brota árið 2021 og samþykkti að greiða 1,5 milljarða króna sekt. Hafi ekki sýnt fram á lögvarða hagsmuni Í ákvörðun Hæstaréttar segir að Landsréttur hafi talið að aðili að samráðsmáli sem ekki hefði viðurkennt samkeppnisbrot sem til rannsóknar hefði verið, eins og ætti við um Samskip, gæti ekki talist aðili að sátt annars aðila sem viðurkennt hefði slíkt brot. Ætti það bæði við um þau skilyrði sem viðkomandi aðili hefði undirgengist með sáttinni og greiðslu sektar. Aðild að stjórnsýslumáli sem varðaði ólögmætt samráð sem væri lokið gagnvart einum aðila gæti ekki sjálfkrafa leitt til aðildar annars málsaðila að þeirri úrlausn, enda beindust þau málalok að þeim sem gengist hefði undir sáttina. Landsréttur hafi vísað til þess að við rannsókn Samkeppniseftirlitsins á ætluðum brotum Samskipa hefðu þau átt kost á að koma sínum sjónarmiðum að, meðal annars varðandi skuldbindingar Eimskips samkvæmt sátt við Samkeppniseftirlitið og áhrif sáttarinnar á hagsmuni Samskipa . Samskip hafi því ekki verið talin hafa sýnt fram á lögvarða hagsmuni af úrlausn um hvaða skuldbindingu Eimskip gekkst undir gagnvart Samkeppniseftilitinu með sátt þeirra á milli. Samskip hafi ekki verið talin njóta kæruaðildar fyrir áfrýjunarnefnd samkeppnismála vegna þeirrar ákvörðunar Samkeppniseftirlitsins sem fólst í gerð sáttarinnar og eftilitið hafi því verið sýknað af kröfum Samskipa. Fyrsta mál sinnar tegundar Í ákvörðuninni segir að Samskip telji að niðurstaða Landsréttar hafi verulegt fordæmisgildi og varði mikilsverða hagsmuni sína. Ekki hafi áður gerst að Samkeppniseftirlitið hafi sett bindandi fyrirmæli í sátt sem beinist að fyrirtæki sem stendur utan sáttar. Samskip telji að sáttin brjóti gegn rétti félagsins til að teljast saklaust uns sekt er sönnuð og atvinnufrelsis þess. Skilyrðin í sáttarákvæðinu sem ógildingarkrafan beinist að hafi í för með sér að Samskipum og Eimskip sé eftirleiðis óheimilt að nota sömu þjónustuaðila eða eiga í viðskiptum við sömu fyrirtæki í flutningsþjónustu nema Eimskip sýni fram á að slík viðskipti séu ekki samkeppnishamlandi. Þetta geti haft þær afleiðingar að þjónustufyrirtæki í flutningastarfsemi sem Samskip hafi átt í viðskiptum við kjósi frekar að eiga viðskipti við Eimskip en Samskip, enda ljóst að hagsmunir þeirra af viðskiptum við Eimskip séu mun meiri. Eimskip sé stærra fyrirtæki en leyfisbeiðandi og með einokunarstöðu á sumum mörkuðum. Keppinautar Eimskips eigi af þessum sökum mikla hagsmuni af því að geta átt viðskipti við fyrirtækið. Með sáttinni séu möguleikar Samskipa til að eiga viðskipti við Eimskip takmarkaðir og samkeppnisstaða þeirra þannig skert. Samskip hafi því sérstaklega mikilvæga hagsmuni af því að fá dómi Landsréttar hnekkt. Fordæmisgildi um réttaráhrif sátta Niðurstaða Hæstaréttar var sú að að virtum gögnum málsins yrði talið að dómur í því gæti haft fordæmisgildi, einkum um réttaráhrif stjórnvaldssáttar á sviði samkeppnisréttar á þriðja aðila og möguleika hans á að bera gildi ákvæða í slíkri sátt, sem kunna að varða hagsmuni hans, undir áfrýjunarnefnd samkeppnismála. Beiðni um áfrýjunarleyfi væri því samþykkt. Ólöglegt samráð Eimskips og Samskipa Samkeppnismál Dómsmál Eimskip Mest lesið Skattakóngurinn flytur úr landi Viðskipti innlent Komi á óvart hve lítið er keppt um lægsta verðið Neytendur Kannast ekki við „lífróður“ Heimildarinnar sem fækkar útgáfudögum Viðskipti innlent Þegar ástríðan slokknar: Eins og hljóðlát kulnun Atvinnulíf Hvað þurfum við að eiga mikið til að geta hætt að vinna? Viðskipti innlent Forstjórarnir sem möluðu gull í fyrra Viðskipti innlent Setja tvo milljarða til í fiskeldið sem tapar hundruðum milljóna Viðskipti innlent Keyra á orkudrykkjamarkaðinn Viðskipti innlent Móðurfélag útgefanda Moggans tapaði hundruðum milljóna Viðskipti innlent Framtíð tannlækninga og gervigreindar – kynntu þér Oraxs Samstarf Fleiri fréttir Kannast ekki við „lífróður“ Heimildarinnar sem fækkar útgáfudögum Skattakóngurinn flytur úr landi Setja tvo milljarða til í fiskeldið sem tapar hundruðum milljóna „Framboð á markaði er ekki það sem neytendur vilja kaupa“ Móðurfélag útgefanda Moggans tapaði hundruðum milljóna Segir háa stýrivexti bitna á ákveðnum hópi og boðar aðhald í fjárlagafrumvarpi Keyra á orkudrykkjamarkaðinn Kaupa Gompute „Ég bið almenning að hafa þolinmæði með okkur“ Ósáttir með ákvörðun peningastefnunefndar Muni ekki hika við að hækka vexti Sektað fyrir að auglýsa of mikið fyrir Áramótaskaupið Kristján og Leó kaupa fyrrverandi höfuðstöðvar Landsvirkjunar Endurbættur Kaffivagn opnar aftur í dag Gleðiefni að fjármálaráðherri tali um aðhald í ríkisfjármálum Bein útsending: Rökstyðja stýrivaxtaákvörðunina Seðlabankinn heldur stýrivöxtunum óbreyttum Ráðin til Fossa fjárfestingarbanka Birta nýja ákvörðun um stýrivexti í dag Hvað þurfum við að eiga mikið til að geta hætt að vinna? Herra Hnetusmjör tekjuhæstur í Iceguys Sante fer í hart við Heinemann Davíð trónir enn og aftur á toppnum Runólfur á toppi tekjulistans yfir launahæstu embættismennina og forstjórana Ólafur Ragnar með rúma milljón meira en næsti maður Forstjórarnir sem möluðu gull í fyrra Ráðin framkvæmdastjóri Frama Afar ósátt við „óskiljanlega“ sekt Samkeppniseftirlitsins Taka sæti í framkvæmdastjórn Arctic Adventures Landsvirkjun sektuð um 1,4 milljarða fyrir að undirbjóða keppinauta Sjá meira
Í ákvörðun Hæstaréttar um áfrýjunarleyfið segir að Samskip hafi leitað leyfisins í október vegna dóms Landsréttar sem kveðinn var upp í september. Samkeppniseftilitið hafi lagst gegn beiðninni. Landsréttur komst að þeirri niðurstöðu að Samskip hafi ekki haft hagsmuna að gæta í sátt sem Eimskip gerði við Samkeppniseftirliti í samráðsmáli fyrirtækjanna tveggja. Landsréttur sneri við niðurstöðu héraðsdóms sem hafði fallist á kröfur Samskipa um að reyna að fá sáttinni hnekkt. Samkeppniseftirlitið lagði í fyrra 4,2 milljarða króna sekt á Samskip fyrir alvarleg brot á samkeppnislögum með ólöglegu samráði við Eimskip á árunum 2008 til 2013. Sektin var sú hæsta sinnar tegundar. Eimskip gerði sátt við eftirlitið vegna sömu brota árið 2021 og samþykkti að greiða 1,5 milljarða króna sekt. Hafi ekki sýnt fram á lögvarða hagsmuni Í ákvörðun Hæstaréttar segir að Landsréttur hafi talið að aðili að samráðsmáli sem ekki hefði viðurkennt samkeppnisbrot sem til rannsóknar hefði verið, eins og ætti við um Samskip, gæti ekki talist aðili að sátt annars aðila sem viðurkennt hefði slíkt brot. Ætti það bæði við um þau skilyrði sem viðkomandi aðili hefði undirgengist með sáttinni og greiðslu sektar. Aðild að stjórnsýslumáli sem varðaði ólögmætt samráð sem væri lokið gagnvart einum aðila gæti ekki sjálfkrafa leitt til aðildar annars málsaðila að þeirri úrlausn, enda beindust þau málalok að þeim sem gengist hefði undir sáttina. Landsréttur hafi vísað til þess að við rannsókn Samkeppniseftirlitsins á ætluðum brotum Samskipa hefðu þau átt kost á að koma sínum sjónarmiðum að, meðal annars varðandi skuldbindingar Eimskips samkvæmt sátt við Samkeppniseftirlitið og áhrif sáttarinnar á hagsmuni Samskipa . Samskip hafi því ekki verið talin hafa sýnt fram á lögvarða hagsmuni af úrlausn um hvaða skuldbindingu Eimskip gekkst undir gagnvart Samkeppniseftilitinu með sátt þeirra á milli. Samskip hafi ekki verið talin njóta kæruaðildar fyrir áfrýjunarnefnd samkeppnismála vegna þeirrar ákvörðunar Samkeppniseftirlitsins sem fólst í gerð sáttarinnar og eftilitið hafi því verið sýknað af kröfum Samskipa. Fyrsta mál sinnar tegundar Í ákvörðuninni segir að Samskip telji að niðurstaða Landsréttar hafi verulegt fordæmisgildi og varði mikilsverða hagsmuni sína. Ekki hafi áður gerst að Samkeppniseftirlitið hafi sett bindandi fyrirmæli í sátt sem beinist að fyrirtæki sem stendur utan sáttar. Samskip telji að sáttin brjóti gegn rétti félagsins til að teljast saklaust uns sekt er sönnuð og atvinnufrelsis þess. Skilyrðin í sáttarákvæðinu sem ógildingarkrafan beinist að hafi í för með sér að Samskipum og Eimskip sé eftirleiðis óheimilt að nota sömu þjónustuaðila eða eiga í viðskiptum við sömu fyrirtæki í flutningsþjónustu nema Eimskip sýni fram á að slík viðskipti séu ekki samkeppnishamlandi. Þetta geti haft þær afleiðingar að þjónustufyrirtæki í flutningastarfsemi sem Samskip hafi átt í viðskiptum við kjósi frekar að eiga viðskipti við Eimskip en Samskip, enda ljóst að hagsmunir þeirra af viðskiptum við Eimskip séu mun meiri. Eimskip sé stærra fyrirtæki en leyfisbeiðandi og með einokunarstöðu á sumum mörkuðum. Keppinautar Eimskips eigi af þessum sökum mikla hagsmuni af því að geta átt viðskipti við fyrirtækið. Með sáttinni séu möguleikar Samskipa til að eiga viðskipti við Eimskip takmarkaðir og samkeppnisstaða þeirra þannig skert. Samskip hafi því sérstaklega mikilvæga hagsmuni af því að fá dómi Landsréttar hnekkt. Fordæmisgildi um réttaráhrif sátta Niðurstaða Hæstaréttar var sú að að virtum gögnum málsins yrði talið að dómur í því gæti haft fordæmisgildi, einkum um réttaráhrif stjórnvaldssáttar á sviði samkeppnisréttar á þriðja aðila og möguleika hans á að bera gildi ákvæða í slíkri sátt, sem kunna að varða hagsmuni hans, undir áfrýjunarnefnd samkeppnismála. Beiðni um áfrýjunarleyfi væri því samþykkt.
Ólöglegt samráð Eimskips og Samskipa Samkeppnismál Dómsmál Eimskip Mest lesið Skattakóngurinn flytur úr landi Viðskipti innlent Komi á óvart hve lítið er keppt um lægsta verðið Neytendur Kannast ekki við „lífróður“ Heimildarinnar sem fækkar útgáfudögum Viðskipti innlent Þegar ástríðan slokknar: Eins og hljóðlát kulnun Atvinnulíf Hvað þurfum við að eiga mikið til að geta hætt að vinna? Viðskipti innlent Forstjórarnir sem möluðu gull í fyrra Viðskipti innlent Setja tvo milljarða til í fiskeldið sem tapar hundruðum milljóna Viðskipti innlent Keyra á orkudrykkjamarkaðinn Viðskipti innlent Móðurfélag útgefanda Moggans tapaði hundruðum milljóna Viðskipti innlent Framtíð tannlækninga og gervigreindar – kynntu þér Oraxs Samstarf Fleiri fréttir Kannast ekki við „lífróður“ Heimildarinnar sem fækkar útgáfudögum Skattakóngurinn flytur úr landi Setja tvo milljarða til í fiskeldið sem tapar hundruðum milljóna „Framboð á markaði er ekki það sem neytendur vilja kaupa“ Móðurfélag útgefanda Moggans tapaði hundruðum milljóna Segir háa stýrivexti bitna á ákveðnum hópi og boðar aðhald í fjárlagafrumvarpi Keyra á orkudrykkjamarkaðinn Kaupa Gompute „Ég bið almenning að hafa þolinmæði með okkur“ Ósáttir með ákvörðun peningastefnunefndar Muni ekki hika við að hækka vexti Sektað fyrir að auglýsa of mikið fyrir Áramótaskaupið Kristján og Leó kaupa fyrrverandi höfuðstöðvar Landsvirkjunar Endurbættur Kaffivagn opnar aftur í dag Gleðiefni að fjármálaráðherri tali um aðhald í ríkisfjármálum Bein útsending: Rökstyðja stýrivaxtaákvörðunina Seðlabankinn heldur stýrivöxtunum óbreyttum Ráðin til Fossa fjárfestingarbanka Birta nýja ákvörðun um stýrivexti í dag Hvað þurfum við að eiga mikið til að geta hætt að vinna? Herra Hnetusmjör tekjuhæstur í Iceguys Sante fer í hart við Heinemann Davíð trónir enn og aftur á toppnum Runólfur á toppi tekjulistans yfir launahæstu embættismennina og forstjórana Ólafur Ragnar með rúma milljón meira en næsti maður Forstjórarnir sem möluðu gull í fyrra Ráðin framkvæmdastjóri Frama Afar ósátt við „óskiljanlega“ sekt Samkeppniseftirlitsins Taka sæti í framkvæmdastjórn Arctic Adventures Landsvirkjun sektuð um 1,4 milljarða fyrir að undirbjóða keppinauta Sjá meira