Sjö mýtur um loftslagsbreytingar Kristinn Már Hilmarsson og Elva Rakel Jónsdóttir skrifa 1. apríl 2025 11:45 Undanfarna áratugi hefur afneitun loftslagsbreytinga farið minnkandi eftir því sem áhrif þeirra verða sýnilegri. Samt sem áður er tilhneiging til afneitunar enn til staðar og virðist jafnvel aukast í ákveðnum bergmálshellum. Misskilningur og rangar upplýsingar um orsakir og eðli loftslagsbreytinga eru enn á kreiki, oft drifnar áfram af hugmyndum um náttúrulegar sveiflur í loftslagi Jarðar. Hér förum við yfir sjö algengar mýtur um loftslagsbreytingar. 1. „Loftslagið hefur alltaf breyst náttúrulega.“ Sannarlega hefur loftslag Jarðar breyst í gegnum jarðsöguna, til dæmis með Milankovitch-sveiflum. En slík ferli gerast yfirleitt á löngum tímabilum, árþúsundum eða milljónum ára. Hlýnunin sem við sjáum nú er mun hraðari og ekkert náttúrulegt ferli skýrir þessa hröðu hækkun á CO₂ og hitastigi. Það er hins vegar skýrt samhengi milli losunar mannsins á koltvísýringi (t.d. með bruna jarðefnaeldsneytis og skógareyðingu) og núverandi hlýnunar. Meðalhiti Jarðar hefur hækkað um meira en 1,1°C frá upphafi iðnbyltingarinnar, og síðustu tíu ár hafa verið þau hlýjustu sem skrásett hafa verið, þar sem ný hitamet er sett ár eftir ár. 2. „Það var mjög kalt síðasta vetur, svo hlýnunin hlýtur að vera uppspuni.“ Stundum er veðri og loftslagi ruglað saman. Veðurbreytingar vísa til sveiflna í veðri yfir stutt tímabil en loftslag vísar til veðurs á ákveðnu svæði yfir lengra tímabil. Jafnvel þó kalt hafi verið á afmörkuðu svæði eða tímabili, hefur hlýnun haldið áfram á heimsvísu. Reyndar geta röskuð vindakerfi vegna loftslagsbreytinga stundum valdið óvenjulegum kuldaköstum á ákveðnum stöðum. 3. „Hitamælingar ná aðeins aftur til 1800, en Jörðin er milljarða ára gömul.“ Sannleikurinn er sá að beinar mælingar á hita ná aðeins aftur til 19. aldar en vísindamenn nota margvísleg óbein gögn eins og ískjarna, trjáhringi, setlög úr hafsbotni o.s.frv. til að draga ályktanir um loftslag í fortíðinni. Þessar rannsóknir sýna að hlýnunin sem á sér stað nú er óvenjulega hröð í sögulegu samhengi. Til dæmis var koltvísýringsstyrkur hærri á dögum risaeðlanna, en samsetning landa heimsins var einnig allt öðruvísi. Þá voru miklar eldvirknis- og sólarbreytingar einnig í gangi. Þetta skapaði allt annað loftslagskerfi en það sem við búum við í dag. Að bera saman loftslög í fortíðinni við loftslagið í dag þegar aðrir þættir í náttúrunni voru einnig öðruvísi án þess að taka mið af þessum ólíku þáttum er villandi. 4. „CO₂ er aðeins 0,04% af lofthjúpnum, það getur varla haft svo stór áhrif.“ Jafnvel smáar agnir eða lítill styrkur efna geta haft gífurleg áhrif. CO₂ er snefilmagn í andrúmsloftinu en hefur úrslitaáhrif á varmajafnvægi Jarðar. Gögn úr ískjörnum sýna að breytingar á CO₂ haldast í hendur við hitasveiflur í jarðsögu jafnvel þegar tekið er tillit til annarra þátta sem hafa áhrif á hitastig, eins og sólarvirkni og eldgos. Þetta gefur sterklega til kynna að orsakasamband sé á milli CO₂ og meðalhitastigs á Jörðinni. 5. „ Öfgaveður hefur ekki aukist vegna loftslagsbreytinga.“ Gögn og athuganir sýna skýrt að tíðni og styrkur öfgaveðra hefur aukist vegna loftslagsbreytinga. Hækkandi hitastig stuðlar að öflugri hitabylgjum, meiri úrkomu, langvarandi þurrkum og sterkari fellibyljum. Hlýrri höf veita stormum meiri orku, sem eykur eyðileggingarmátt þeirra, á meðan breyttar veðurkerfisbreytingar valda óstöðugra veðurfari. Þurrkar, sem verða bæði tíðari og langvinnari, auka einnig hættu á fleiri og alvarlegri skógareldum. Alþjóðaveðurfræðistofnunin og fjölmargar loftslagsrannsóknir staðfesta að loftslagsbreytingar eru einn helsti drifkraftur þessara breytinga og valda því að öfgaveður verða bæði tíðari og alvarlegri. 6. „Loftslagsbreytingar gætu verið gagnlegar.“ Sumir halda því fram að heitara loftslag gæti bætt lífsskilyrði á köldum svæðum. Hins vegar er heildarafleiðingin yfirgnæfandi neikvæð; öfgaveður, hækkandi sjávarstaða, tap á líffræðilegri fjölbreytni og ógnir við matvæla- og vatnsöryggi hafa víðtæk áhrif á samfélög. Framleiðsla í landbúnaði og náttúruleg vistkerfi styðjast við tiltölulega stöðugt loftslag; hröð hlýnun getur raskað því jafnvægi verulega. Jafnvel þótt til séu svæði sem njóta tímabundins ávinnings, vega þau ekki upp á móti fjölda slíkra neikvæðra þátta sem skapast víðs vegar um heim, svo sem tíðari þurrka, flóða, fellibylja og skógarelda. 7. „Það er of seint að gera nokkuð í loftslagsmálum.“ Ólíkt algengri svartsýni er ekki um algjört „allt eða ekkert“ að ræða þegar kemur að loftslagsmálum. Hvert brot úr gráðu sem við náum að sporna gegn skiptir verulegu máli fyrir afleiðingar hlýnunar, svo sem umfang ofsaveðurs, hraða hækkunar sjávarborðs og rask á vistkerfum. Þótt sumar rannsóknir bendi til þess að ákveðin hlýnun sé nú þegar „komin til að vera“, er samt sem áður hægt að draga verulega úr frekari uppsöfnun gróðurhúsalofttegunda. Að hætta notkun jarðefnaeldsneytis, auka nýtingu endurnýjanlegra orkugjafa eins og sólar- og vindorku, bæta orkunýtni í byggingum, samgöngum og iðnaði, auka sjálfbæra landnýting, innleiðing hringrásar í framleiðsu og neyslu og endurheimt vistkerfa getur saman hægt á hlýnun og dregið úr neikvæðum áhrifum. Allt frá einstaklingum til stofnana og ríkisstjórna geta allir lagt sitt af mörkum með því að taka ábyrgð á neyslu og framleiðslu, skýrri stefnumótun eða fjárfestingum í sjálfbærri tækni. Það sem skiptir mestu máli er að hafist sé handa sem fyrst. Gróðurhúsalofttegundir safnast upp í andrúmsloftinu yfir tíma og því fyrr sem brugðist er við, þeim mun betri möguleika höfum við á að takmarka hlýnun og draga úr alvarlegustu afleiðingunum. Engin ein aðgerð dugar ein og sér, en fjölmörg skref, stór og smá, geta haft veruleg áhrif til að tryggja bærilegt umhverfi fyrir komandi kynslóðir. Horfum fram á veginn Aðildarfélög Festu - miðstöðvar um sjálfbærni eru tæplega 200 íslensk fyrirtæki, stofnanir og samtök sem átta sig á ábyrgðinni sem fylgir áskorunum vegna loftslagsbreytinga. Þau vita líka að ábyrg rekstrarstjórnun, þar sem sjálfbærni er í forgrunni, getur búið til ný tækifæri til nýsköpunar og hagræðingar. Rekstraraðilar geta bæði komið í veg fyrir neikvæð umhverfisáhrif á sama tíma og þeir byggja upp traust og trúverðugleika í augum neytenda og fjárfesta. Einróma niðurstaða vísindafólks Þó að náttúrulegar sveiflur hafi mótað loftslag Jarðar í fortíðinni, er hröð hlýnun okkar daga fyrst og fremst afleiðing athafna mannsins, einkum vegna bruna jarðefnaeldsneytis. Rannsóknir á mörgum sviðum—eðlisfræði, efnafræði, jarðfræði, veðurfræði—styðja við þessa niðurstöðu og hrekja ranghugmyndir sem draga úr trúverðugleika loftslagsvísinda. Markmið stærsta loftslagssamnings ríkja heimsins, Parísarsamningsins, er að halda hlýnun Jarðar innan við 2°C, til að koma í veg fyrir alvarlegustu afleiðingar loftslagsbreytinga, eins og hækkun sjávarborðs og útbreiðslu eyðimerkur, sem gæti ógnað lífríki, mannlífi og efnahagi heimsins. Tvær gráður kann að hljóma lítið en Jörðin reiðir sig á þetta jafnvægi. Það er einnig mikilvægt að viðurkenna að óvissa er enn um nákvæma loftslagsnæmni (þ.e. nákvæmlega hversu mikið hlýnar fyrir hverja aukningu í CO₂) og svæðisbundna svörun (þ.e. hvernig mismunandi svæði muni upplifa þessa hlýnun). Engu að síður felur þetta ekki í sér neinn vafa um höfuðorsökina: Gróðurhúsalofttegundir af mannavöldum knýja áfram núverandi hlýnun. Að lokum hljótum við að spyrja: Hvor skýringin er líklegri til að vera rétt—niðurstaða mælinga og rannsókna þvert á rannsóknastofnanir og ríki um að aukning gróðurhúsalofttegunda orsaki hnattræna hlýnun, studd ótal beinum mælingum og skiljanlegum eðlisfræðilögmálum, eða hugmyndin um að þetta sé einfaldlega tilviljun vegna einhvers óþekkts náttúrulegs fyrirbæris sem engar gangreyndar rannsóknir hafa fundið? Allar helstu náttúrulegu orsakir hafa verið kannaðar og engin þeirra passar við þá miklu og skjótu hitabreytingu sem nú mælist jafn vel og losun gróðurhúsalofttegunda frá mönnum. Rökhugsun styður skýrt þá fyrrnefndu. Hér má nálgast nánari samantekt með vísun á heimildir, þ.a.m. upplýsingar um helstu áhrifaþætti á loftslag jarðar, gróðurhúsaáhrif og hvað gögnin sýna um nýlegar breytingar á CO₂ og hitastigi. Höfundar starfa hjá Festu - miðstöð um sjálfbærni: Kristinn Már Hilmarsson, sjálfbærnisérfræðingur og Elva Rakel Jónsdóttir, framkvæmdastjóri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Loftslagsmál Mest lesið Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson Skoðun Skoðun Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Sjá meira
Undanfarna áratugi hefur afneitun loftslagsbreytinga farið minnkandi eftir því sem áhrif þeirra verða sýnilegri. Samt sem áður er tilhneiging til afneitunar enn til staðar og virðist jafnvel aukast í ákveðnum bergmálshellum. Misskilningur og rangar upplýsingar um orsakir og eðli loftslagsbreytinga eru enn á kreiki, oft drifnar áfram af hugmyndum um náttúrulegar sveiflur í loftslagi Jarðar. Hér förum við yfir sjö algengar mýtur um loftslagsbreytingar. 1. „Loftslagið hefur alltaf breyst náttúrulega.“ Sannarlega hefur loftslag Jarðar breyst í gegnum jarðsöguna, til dæmis með Milankovitch-sveiflum. En slík ferli gerast yfirleitt á löngum tímabilum, árþúsundum eða milljónum ára. Hlýnunin sem við sjáum nú er mun hraðari og ekkert náttúrulegt ferli skýrir þessa hröðu hækkun á CO₂ og hitastigi. Það er hins vegar skýrt samhengi milli losunar mannsins á koltvísýringi (t.d. með bruna jarðefnaeldsneytis og skógareyðingu) og núverandi hlýnunar. Meðalhiti Jarðar hefur hækkað um meira en 1,1°C frá upphafi iðnbyltingarinnar, og síðustu tíu ár hafa verið þau hlýjustu sem skrásett hafa verið, þar sem ný hitamet er sett ár eftir ár. 2. „Það var mjög kalt síðasta vetur, svo hlýnunin hlýtur að vera uppspuni.“ Stundum er veðri og loftslagi ruglað saman. Veðurbreytingar vísa til sveiflna í veðri yfir stutt tímabil en loftslag vísar til veðurs á ákveðnu svæði yfir lengra tímabil. Jafnvel þó kalt hafi verið á afmörkuðu svæði eða tímabili, hefur hlýnun haldið áfram á heimsvísu. Reyndar geta röskuð vindakerfi vegna loftslagsbreytinga stundum valdið óvenjulegum kuldaköstum á ákveðnum stöðum. 3. „Hitamælingar ná aðeins aftur til 1800, en Jörðin er milljarða ára gömul.“ Sannleikurinn er sá að beinar mælingar á hita ná aðeins aftur til 19. aldar en vísindamenn nota margvísleg óbein gögn eins og ískjarna, trjáhringi, setlög úr hafsbotni o.s.frv. til að draga ályktanir um loftslag í fortíðinni. Þessar rannsóknir sýna að hlýnunin sem á sér stað nú er óvenjulega hröð í sögulegu samhengi. Til dæmis var koltvísýringsstyrkur hærri á dögum risaeðlanna, en samsetning landa heimsins var einnig allt öðruvísi. Þá voru miklar eldvirknis- og sólarbreytingar einnig í gangi. Þetta skapaði allt annað loftslagskerfi en það sem við búum við í dag. Að bera saman loftslög í fortíðinni við loftslagið í dag þegar aðrir þættir í náttúrunni voru einnig öðruvísi án þess að taka mið af þessum ólíku þáttum er villandi. 4. „CO₂ er aðeins 0,04% af lofthjúpnum, það getur varla haft svo stór áhrif.“ Jafnvel smáar agnir eða lítill styrkur efna geta haft gífurleg áhrif. CO₂ er snefilmagn í andrúmsloftinu en hefur úrslitaáhrif á varmajafnvægi Jarðar. Gögn úr ískjörnum sýna að breytingar á CO₂ haldast í hendur við hitasveiflur í jarðsögu jafnvel þegar tekið er tillit til annarra þátta sem hafa áhrif á hitastig, eins og sólarvirkni og eldgos. Þetta gefur sterklega til kynna að orsakasamband sé á milli CO₂ og meðalhitastigs á Jörðinni. 5. „ Öfgaveður hefur ekki aukist vegna loftslagsbreytinga.“ Gögn og athuganir sýna skýrt að tíðni og styrkur öfgaveðra hefur aukist vegna loftslagsbreytinga. Hækkandi hitastig stuðlar að öflugri hitabylgjum, meiri úrkomu, langvarandi þurrkum og sterkari fellibyljum. Hlýrri höf veita stormum meiri orku, sem eykur eyðileggingarmátt þeirra, á meðan breyttar veðurkerfisbreytingar valda óstöðugra veðurfari. Þurrkar, sem verða bæði tíðari og langvinnari, auka einnig hættu á fleiri og alvarlegri skógareldum. Alþjóðaveðurfræðistofnunin og fjölmargar loftslagsrannsóknir staðfesta að loftslagsbreytingar eru einn helsti drifkraftur þessara breytinga og valda því að öfgaveður verða bæði tíðari og alvarlegri. 6. „Loftslagsbreytingar gætu verið gagnlegar.“ Sumir halda því fram að heitara loftslag gæti bætt lífsskilyrði á köldum svæðum. Hins vegar er heildarafleiðingin yfirgnæfandi neikvæð; öfgaveður, hækkandi sjávarstaða, tap á líffræðilegri fjölbreytni og ógnir við matvæla- og vatnsöryggi hafa víðtæk áhrif á samfélög. Framleiðsla í landbúnaði og náttúruleg vistkerfi styðjast við tiltölulega stöðugt loftslag; hröð hlýnun getur raskað því jafnvægi verulega. Jafnvel þótt til séu svæði sem njóta tímabundins ávinnings, vega þau ekki upp á móti fjölda slíkra neikvæðra þátta sem skapast víðs vegar um heim, svo sem tíðari þurrka, flóða, fellibylja og skógarelda. 7. „Það er of seint að gera nokkuð í loftslagsmálum.“ Ólíkt algengri svartsýni er ekki um algjört „allt eða ekkert“ að ræða þegar kemur að loftslagsmálum. Hvert brot úr gráðu sem við náum að sporna gegn skiptir verulegu máli fyrir afleiðingar hlýnunar, svo sem umfang ofsaveðurs, hraða hækkunar sjávarborðs og rask á vistkerfum. Þótt sumar rannsóknir bendi til þess að ákveðin hlýnun sé nú þegar „komin til að vera“, er samt sem áður hægt að draga verulega úr frekari uppsöfnun gróðurhúsalofttegunda. Að hætta notkun jarðefnaeldsneytis, auka nýtingu endurnýjanlegra orkugjafa eins og sólar- og vindorku, bæta orkunýtni í byggingum, samgöngum og iðnaði, auka sjálfbæra landnýting, innleiðing hringrásar í framleiðsu og neyslu og endurheimt vistkerfa getur saman hægt á hlýnun og dregið úr neikvæðum áhrifum. Allt frá einstaklingum til stofnana og ríkisstjórna geta allir lagt sitt af mörkum með því að taka ábyrgð á neyslu og framleiðslu, skýrri stefnumótun eða fjárfestingum í sjálfbærri tækni. Það sem skiptir mestu máli er að hafist sé handa sem fyrst. Gróðurhúsalofttegundir safnast upp í andrúmsloftinu yfir tíma og því fyrr sem brugðist er við, þeim mun betri möguleika höfum við á að takmarka hlýnun og draga úr alvarlegustu afleiðingunum. Engin ein aðgerð dugar ein og sér, en fjölmörg skref, stór og smá, geta haft veruleg áhrif til að tryggja bærilegt umhverfi fyrir komandi kynslóðir. Horfum fram á veginn Aðildarfélög Festu - miðstöðvar um sjálfbærni eru tæplega 200 íslensk fyrirtæki, stofnanir og samtök sem átta sig á ábyrgðinni sem fylgir áskorunum vegna loftslagsbreytinga. Þau vita líka að ábyrg rekstrarstjórnun, þar sem sjálfbærni er í forgrunni, getur búið til ný tækifæri til nýsköpunar og hagræðingar. Rekstraraðilar geta bæði komið í veg fyrir neikvæð umhverfisáhrif á sama tíma og þeir byggja upp traust og trúverðugleika í augum neytenda og fjárfesta. Einróma niðurstaða vísindafólks Þó að náttúrulegar sveiflur hafi mótað loftslag Jarðar í fortíðinni, er hröð hlýnun okkar daga fyrst og fremst afleiðing athafna mannsins, einkum vegna bruna jarðefnaeldsneytis. Rannsóknir á mörgum sviðum—eðlisfræði, efnafræði, jarðfræði, veðurfræði—styðja við þessa niðurstöðu og hrekja ranghugmyndir sem draga úr trúverðugleika loftslagsvísinda. Markmið stærsta loftslagssamnings ríkja heimsins, Parísarsamningsins, er að halda hlýnun Jarðar innan við 2°C, til að koma í veg fyrir alvarlegustu afleiðingar loftslagsbreytinga, eins og hækkun sjávarborðs og útbreiðslu eyðimerkur, sem gæti ógnað lífríki, mannlífi og efnahagi heimsins. Tvær gráður kann að hljóma lítið en Jörðin reiðir sig á þetta jafnvægi. Það er einnig mikilvægt að viðurkenna að óvissa er enn um nákvæma loftslagsnæmni (þ.e. nákvæmlega hversu mikið hlýnar fyrir hverja aukningu í CO₂) og svæðisbundna svörun (þ.e. hvernig mismunandi svæði muni upplifa þessa hlýnun). Engu að síður felur þetta ekki í sér neinn vafa um höfuðorsökina: Gróðurhúsalofttegundir af mannavöldum knýja áfram núverandi hlýnun. Að lokum hljótum við að spyrja: Hvor skýringin er líklegri til að vera rétt—niðurstaða mælinga og rannsókna þvert á rannsóknastofnanir og ríki um að aukning gróðurhúsalofttegunda orsaki hnattræna hlýnun, studd ótal beinum mælingum og skiljanlegum eðlisfræðilögmálum, eða hugmyndin um að þetta sé einfaldlega tilviljun vegna einhvers óþekkts náttúrulegs fyrirbæris sem engar gangreyndar rannsóknir hafa fundið? Allar helstu náttúrulegu orsakir hafa verið kannaðar og engin þeirra passar við þá miklu og skjótu hitabreytingu sem nú mælist jafn vel og losun gróðurhúsalofttegunda frá mönnum. Rökhugsun styður skýrt þá fyrrnefndu. Hér má nálgast nánari samantekt með vísun á heimildir, þ.a.m. upplýsingar um helstu áhrifaþætti á loftslag jarðar, gróðurhúsaáhrif og hvað gögnin sýna um nýlegar breytingar á CO₂ og hitastigi. Höfundar starfa hjá Festu - miðstöð um sjálfbærni: Kristinn Már Hilmarsson, sjálfbærnisérfræðingur og Elva Rakel Jónsdóttir, framkvæmdastjóri.
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun