Ófullnægjandi vinnubrögð ófaglærðra „iðnaðarmanna“: Áhrif á húskaupendur Kristinn R Guðlaugsson skrifar 17. maí 2025 11:30 Kaup á nýju heimili er oftast ein stærsta fjárfesting sem einstaklingur gerir á lífsleiðinni. Því er mikilvægt að í lagi sé með eignina og/ eða kaupendur upplýstir ef um einhverja galla er að ræða áður en kaup eru gerð. Því miður kemur það fyrir að ófaglærðir einstaklingar framkvæma viðgerðir eða endurbætur fyrir seljanda, sem getur haft alvarlegar afleiðingar fyrir húskaupendur. 1. Gæðaskortur og öryggisáhætta Ófaglærðir „iðnaðarmenn“ hafa oft ekki nægilega þekkingu eða reynslu til að framkvæma vinnu á réttan hátt. Þetta getur leitt til gæðaskorts og jafnvel öryggisáhættu. Til dæmis, ef rafmagnsviðgerðir eru ekki gerðar samkvæmt stöðlum, getur það valdið eldhættu. Einnig geta léleg vinnubrögð í pípulögnum valdið vatnstjóni og mygluvexti, sem er bæði kostnaðarsamt og heilsuspillandi. Samkvæmt lögum um mannvirki bera iðnmeistarar ábyrgð á því að verk þeirra séu í samræmi við viðurkennda verkhætti, samþykkta uppdrætti, verklýsingar og ákvæði laga og reglugerða Þetta þýðir að ef verk eru illa unnin, getur eigandi mannvirkis krafist úrbóta eða bóta. Þá eru iðnmeistarar eru oftast tryggðir fyrir tjóni sem getur orðið vegna vinnu þeirra. Þessar tryggingar geta komið til greiðslu ef verk eru illa unnin og valda tjóni Lagaleg ábyrgð þegar ófaglærðir „iðnaðarmenn“ vinna verk sem eru illa unnin getur verið flókin og fer eftir ýmsum þáttum, þar á meðal ábyrgð seljanda, verktaka og kaupanda, sem og lögverndun iðngreina og samningsbundinni ábyrgð. Það er mikilvægt fyrir alla aðila að vera meðvitaðir um réttindi sín og skyldur til að forðast vandamál og tryggja að vinnan sé framkvæmd á réttan hátt. En lagaleg ábyrgð fagmenntaðra iðnaðarmanna er mikilvæg til að tryggja gæði og öryggi í byggingariðnaði. Ef verk eru illa unnin, bera iðnmeistarar ábyrgð á að bæta úr göllum og geta þurft að greiða bætur fyrir tjón sem af því hlýst. Það er því mikilvægt að iðnmeistarar fylgi viðurkenndum stöðlum og gæðakröfum í allri sinni vinnu. Ef verk eru illa unnin, getur eigandi mannvirkis krafist þess að iðnmeistari bæti úr göllum á eigin kostnað. Ef um verulegt tjón er að ræða, getur eigandi einnig krafist bóta fyrir það tjón sem hann hefur orðið fyrir 2. Aukinn kostnaður Þegar ófaglærðir „iðnaðarmenn“ framkvæma vinnu sem ekki stenst gæðakröfur, þurfa húskaupendur oft að ráða fagmenn til að laga vandamálin. Þetta getur leitt til óvæntra og verulegra auka kostnaðar. Í sumum tilfellum getur það jafnvel verið nauðsynlegt að endurgera alla vinnuna frá grunni, sem getur verið mjög dýrt. 3. Minnkað virði eignar Ófullnægjandi vinnubrögð geta haft neikvæð áhrif á virði eignarinnar. Ef húsið er ekki í góðu ástandi, getur það minnkað söluverð þess og gert það erfiðara að selja í framtíðinni. Kaupendur eru oft meðvitaðir um gæði vinnu og eru tilbúnir að borga minna fyrir eignir sem þurfa miklar viðgerðir. 4. Lagaleg ábyrgð Í sumum tilfellum geta húskaupendur átt rétt á bótum ef þeir geta sannað að seljandi hafi vísvitandi leynt göllum eða notað ófaglærða „iðnaðarmenn“ til að framkvæma vinnu. Hins vegar getur þetta verið tímafrekt og kostnaðarsamt ferli, og niðurstaðan er ekki alltaf tryggð. Lagaleg ábyrgð þegar ófaglærðir „iðnaðarmenn“ vinna verk sem eru illa unnin getur verið flókin og fer eftir ýmsum þáttum, þar á meðal ábyrgð seljanda, verktaka og kaupanda, sem og lögverndun iðngreina og samningsbundinni ábyrgð. Það er mikilvægt fyrir alla aðila að vera meðvitaðir um réttindi sín og skyldur til að forðast vandamál og tryggja að vinnan sé framkvæmd á réttan hátt. En lagaleg ábyrgð fagmenntaðra iðnaðarmanna er mikilvæg til að tryggja gæði og öryggi í byggingariðnaði. Ef verk eru illa unnin, bera iðnmeistarar ábyrgð á að bæta úr göllum og geta þurft að greiða bætur fyrir tjón sem af því hlýst. Það er því mikilvægt að iðnmeistarar fylgi viðurkenndum stöðlum og gæðakröfum í allri sinni vinnu. 5. Andleg áhrif Að uppgötva að nýja heimilið er fullt af göllum getur verið mjög streituvaldandi og valdið miklum áhyggjum. Þetta getur haft áhrif á andlega heilsu húskaupenda og valdið óþægindum og vonbrigðum. Niðurstaða Það er ljóst að ófullnægjandi vinnubrögð ófaglærðra einstaklinga geta haft alvarlegar afleiðingar fyrir húskaupendur. Hvað er til ráða? Jú mikilvægt er að framkvæma ítarlega skoðun á eigninni áður en kaup eru gerð. En ætti ábyrgðin ekki að vera á þeim sem réðu þessa einstaklinga til verksins og þeir einstaklingar sem unnu verkið. Það er ekki hægt að ætlast til þess að fólk sem ekkert hefur vit á húsbyggingum yfir höfuð þurfi að tryggja að allar viðgerðir og endurbætur séu framkvæmdar rétt, eftir lögum og af faglærðum iðnaðarmönnum. Væri ráð að setja inní lög að eignir á söluskrá yrðu að hafa ferilbók, þar sem listað er hvað hefur verið gert fyrir eignina, hverjir hafa unnið við hana og hvað getur mátt bæta? Þarf kannski að beita háum sektum í ríkari mæli á einstaklinga sem gera sig út sem „iðnaðarmenn“ í lögvernduðum störfum? Eitthvað þarf að gera! Þar til að eitthvað verður gert til að sporna við því að hver sem er geti gert sig út sem „iðnaðarmaður“ í einhverju fagi, að þá hvet ég húskaupendur að vera vel á verði þegar skoða á eignir gamlar sem nýjar og leita sér þekkingar sér fróðari Iðnaðarmanna á hinum ýmsu sviðum húsbygginga áður en nokkuð er handsalað. Höfundur er byggingariðnfræðingur og pípulagningameistari Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Byggingariðnaður Húsnæðismál Mest lesið Þið dirfist að kalla mig fasista og rasista? Davíð Bergmann Skoðun Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir Skoðun Frjór jarðvegur fyrir glæpagengi til að festa rætur Halldóra Mogensen Skoðun Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Verkin sem ekki tala Bryndís Haraldsdóttir Skoðun Hvenær kemur að okkur? Hjördís María Karlsdóttir Skoðun Án greiningar, engin ábyrgð Gísli Már Gíslason Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ísland smíðar – köllum á hetjurnar okkar Einar Mikael Sverrisson skrifar Skoðun Yfir 90% ferðamanna eru ánægðir með dvöl sína á höfuðborgarsvæðinu Inga Hlín Pálsdóttir skrifar Skoðun Hvenær kemur að okkur? Hjördís María Karlsdóttir skrifar Skoðun Frjór jarðvegur fyrir glæpagengi til að festa rætur Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Án greiningar, engin ábyrgð Gísli Már Gíslason skrifar Skoðun Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir skrifar Skoðun Verkin sem ekki tala Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir skrifar Skoðun Þið dirfist að kalla mig fasista og rasista? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Gleymdu að vanda sig Vanda Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Vindhögg Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Skref aftur á bak fyrir konur með endómetríósu Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Staða leikskólamála í Reykjanesbæ Guðný Birna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreindaraðstoð: Kennarinn endurheimtir dýrmætan tíma Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Tökum höndum saman áður en það er of seint Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun PWC – Traustsins verðir? Björn Thorsteinsson skrifar Skoðun Rasismi útskýrir stuðning við þjóðarmorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Skuldin við jörðina: Kolefnisstjórnun skiptir sköpum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Pólitískar kreddur á kostnað skattgreiðenda Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Þetta eru börnin sem ég hef áhyggjur af í skólakerfinu Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Óttumst við það að vera frjálsar manneskjur í frjálsu landi? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Loftslagsváin bíður ekki Ívar Kristinn Jasonarson skrifar Skoðun Hvers vegna að kenna leiklist? Rannveig Björk Þorkelsdóttir,Jóna Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Jafnt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu fyrir öll Telma Sigtryggsdóttir skrifar Skoðun Svikin loforð í leikskólamálum Reykjanesbæjar Gígja Sigríður Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið í bakkgír Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Blóðrautt norðanáhlaup Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Í vítahring stöðnunnar og úreldra vísinda Björn Ólafsson skrifar Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Sjá meira
Kaup á nýju heimili er oftast ein stærsta fjárfesting sem einstaklingur gerir á lífsleiðinni. Því er mikilvægt að í lagi sé með eignina og/ eða kaupendur upplýstir ef um einhverja galla er að ræða áður en kaup eru gerð. Því miður kemur það fyrir að ófaglærðir einstaklingar framkvæma viðgerðir eða endurbætur fyrir seljanda, sem getur haft alvarlegar afleiðingar fyrir húskaupendur. 1. Gæðaskortur og öryggisáhætta Ófaglærðir „iðnaðarmenn“ hafa oft ekki nægilega þekkingu eða reynslu til að framkvæma vinnu á réttan hátt. Þetta getur leitt til gæðaskorts og jafnvel öryggisáhættu. Til dæmis, ef rafmagnsviðgerðir eru ekki gerðar samkvæmt stöðlum, getur það valdið eldhættu. Einnig geta léleg vinnubrögð í pípulögnum valdið vatnstjóni og mygluvexti, sem er bæði kostnaðarsamt og heilsuspillandi. Samkvæmt lögum um mannvirki bera iðnmeistarar ábyrgð á því að verk þeirra séu í samræmi við viðurkennda verkhætti, samþykkta uppdrætti, verklýsingar og ákvæði laga og reglugerða Þetta þýðir að ef verk eru illa unnin, getur eigandi mannvirkis krafist úrbóta eða bóta. Þá eru iðnmeistarar eru oftast tryggðir fyrir tjóni sem getur orðið vegna vinnu þeirra. Þessar tryggingar geta komið til greiðslu ef verk eru illa unnin og valda tjóni Lagaleg ábyrgð þegar ófaglærðir „iðnaðarmenn“ vinna verk sem eru illa unnin getur verið flókin og fer eftir ýmsum þáttum, þar á meðal ábyrgð seljanda, verktaka og kaupanda, sem og lögverndun iðngreina og samningsbundinni ábyrgð. Það er mikilvægt fyrir alla aðila að vera meðvitaðir um réttindi sín og skyldur til að forðast vandamál og tryggja að vinnan sé framkvæmd á réttan hátt. En lagaleg ábyrgð fagmenntaðra iðnaðarmanna er mikilvæg til að tryggja gæði og öryggi í byggingariðnaði. Ef verk eru illa unnin, bera iðnmeistarar ábyrgð á að bæta úr göllum og geta þurft að greiða bætur fyrir tjón sem af því hlýst. Það er því mikilvægt að iðnmeistarar fylgi viðurkenndum stöðlum og gæðakröfum í allri sinni vinnu. Ef verk eru illa unnin, getur eigandi mannvirkis krafist þess að iðnmeistari bæti úr göllum á eigin kostnað. Ef um verulegt tjón er að ræða, getur eigandi einnig krafist bóta fyrir það tjón sem hann hefur orðið fyrir 2. Aukinn kostnaður Þegar ófaglærðir „iðnaðarmenn“ framkvæma vinnu sem ekki stenst gæðakröfur, þurfa húskaupendur oft að ráða fagmenn til að laga vandamálin. Þetta getur leitt til óvæntra og verulegra auka kostnaðar. Í sumum tilfellum getur það jafnvel verið nauðsynlegt að endurgera alla vinnuna frá grunni, sem getur verið mjög dýrt. 3. Minnkað virði eignar Ófullnægjandi vinnubrögð geta haft neikvæð áhrif á virði eignarinnar. Ef húsið er ekki í góðu ástandi, getur það minnkað söluverð þess og gert það erfiðara að selja í framtíðinni. Kaupendur eru oft meðvitaðir um gæði vinnu og eru tilbúnir að borga minna fyrir eignir sem þurfa miklar viðgerðir. 4. Lagaleg ábyrgð Í sumum tilfellum geta húskaupendur átt rétt á bótum ef þeir geta sannað að seljandi hafi vísvitandi leynt göllum eða notað ófaglærða „iðnaðarmenn“ til að framkvæma vinnu. Hins vegar getur þetta verið tímafrekt og kostnaðarsamt ferli, og niðurstaðan er ekki alltaf tryggð. Lagaleg ábyrgð þegar ófaglærðir „iðnaðarmenn“ vinna verk sem eru illa unnin getur verið flókin og fer eftir ýmsum þáttum, þar á meðal ábyrgð seljanda, verktaka og kaupanda, sem og lögverndun iðngreina og samningsbundinni ábyrgð. Það er mikilvægt fyrir alla aðila að vera meðvitaðir um réttindi sín og skyldur til að forðast vandamál og tryggja að vinnan sé framkvæmd á réttan hátt. En lagaleg ábyrgð fagmenntaðra iðnaðarmanna er mikilvæg til að tryggja gæði og öryggi í byggingariðnaði. Ef verk eru illa unnin, bera iðnmeistarar ábyrgð á að bæta úr göllum og geta þurft að greiða bætur fyrir tjón sem af því hlýst. Það er því mikilvægt að iðnmeistarar fylgi viðurkenndum stöðlum og gæðakröfum í allri sinni vinnu. 5. Andleg áhrif Að uppgötva að nýja heimilið er fullt af göllum getur verið mjög streituvaldandi og valdið miklum áhyggjum. Þetta getur haft áhrif á andlega heilsu húskaupenda og valdið óþægindum og vonbrigðum. Niðurstaða Það er ljóst að ófullnægjandi vinnubrögð ófaglærðra einstaklinga geta haft alvarlegar afleiðingar fyrir húskaupendur. Hvað er til ráða? Jú mikilvægt er að framkvæma ítarlega skoðun á eigninni áður en kaup eru gerð. En ætti ábyrgðin ekki að vera á þeim sem réðu þessa einstaklinga til verksins og þeir einstaklingar sem unnu verkið. Það er ekki hægt að ætlast til þess að fólk sem ekkert hefur vit á húsbyggingum yfir höfuð þurfi að tryggja að allar viðgerðir og endurbætur séu framkvæmdar rétt, eftir lögum og af faglærðum iðnaðarmönnum. Væri ráð að setja inní lög að eignir á söluskrá yrðu að hafa ferilbók, þar sem listað er hvað hefur verið gert fyrir eignina, hverjir hafa unnið við hana og hvað getur mátt bæta? Þarf kannski að beita háum sektum í ríkari mæli á einstaklinga sem gera sig út sem „iðnaðarmenn“ í lögvernduðum störfum? Eitthvað þarf að gera! Þar til að eitthvað verður gert til að sporna við því að hver sem er geti gert sig út sem „iðnaðarmaður“ í einhverju fagi, að þá hvet ég húskaupendur að vera vel á verði þegar skoða á eignir gamlar sem nýjar og leita sér þekkingar sér fróðari Iðnaðarmanna á hinum ýmsu sviðum húsbygginga áður en nokkuð er handsalað. Höfundur er byggingariðnfræðingur og pípulagningameistari
Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir Skoðun
Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir Skoðun
Skoðun Yfir 90% ferðamanna eru ánægðir með dvöl sína á höfuðborgarsvæðinu Inga Hlín Pálsdóttir skrifar
Skoðun Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir skrifar
Skoðun Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir skrifar
Skoðun ,,Skildu rétt, hvar skórinn að þér kreppir. Skildu, hver í bönd þig hneppti og hneppir.” (EB) Þorsteinn Sæmundsson skrifar
Myndir þú hætta að flokka ruslið? – Sjálfbærni er ekki tíska Helga Björg Steinþórsdóttir,Eva Magnúsdóttir Skoðun
Rödd barna og ungmenna hunsuð í barnvænu sveitarfélagi? París Anna Bermann Elvarsdóttir,Heimir Sigurpáll Árnason,Fríða Björg Tómasdóttir,Lilja Dögun Lúðvíksdóttir,Bjarki Orrason,Sigmundur Logi Þórðarson,Aldís Ósk Arnaldsdóttir,Leyla Ósk Jónsdóttir,Rebekka Rut Birgisdóttir,Ólöf Berglind Guðnadóttir,Íris Ósk Sverrisdóttir Skoðun