#blessmeta – þriðja grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar 28. maí 2025 09:02 Sarah Wynn-Williams skrifaði endurminningabókina “Kærulaust fólk” (Careless People) og sagði frá upplifun sinni af því að starfa náið með yfirmönnum Facebook á árunum 2011-2017. Bókin var gefin út í Bandaríkjunum þann 11. mars. Meta brást skjótt við og daginn eftir var kveðinn upp dómur um að Sarah mætti ekkert tjá sig um bókina. En útgefandinn heldur áfram að selja bókina, sem bæði er hægt að lesa og hlusta á. Sarah virðist hafa náð einu viðtali fyrir bannið - við ástralska sjónvarpsstöð. Og síðan var hún kölluð til að vitna fyrir Bandaríkjaþingi í apríl um alvarlegar ásakanir sem fram koma í bókinni - m.a. um að Facebook hafi veitt kínverskum stjórnvöldum aðgang að upplýsingum sem kynni að varða þjóðaröryggi og brot á persónuvernd. Sarah sótti fast að komast að hjá fyrirtækinu. Hún var með bakgrunn í utanríkisþjónustu og sá fyrir sér að Facebook gæti gegnt lykilhlutverki í að hafa áhrif til góðs á pólitík í heiminum. Hún fékk það verkefni að greiða götu Mark Zuckerberg að þjóðarleiðtogum víða um heim, eftir því sem útbreiðsla á Facebook jókst. En brátt fór hún að skilja að áhugi stjórnenda fyrirtækisins var alls ekki sá að hafa áhrif til góðs. Gróði og vöxtur var megin atriði, sama hvað það kostaði. Smám saman fóru viðvörunarbjöllur að klingja, Sarah varð þess áskynja að siðferði og gildismat yfirmanna var ekki í þágu fólks, umhyggju skorti fyrir verðmætum mannlegs lífs. Skjótur vöxtur og árangur í útbreiðslu Facebook kveikti oflæti og dramb hjá yfirmönnum. Þegar smám saman kom í ljós hve hættulegt viðskiptamódel miðilsins var, að hann ýtti undir hatursorðræðu - og þegar ummerki hrönnuðust upp um að miðillinn ætti þátt í að skapa ólgu í þjóðfélögum, hafa áhrif á kosningar og jafnvel í að koma einræðisherrum til valda - þá skelltu yfirmenn skollaeyrum við órækum sönnunargögnum. Þeim virtist vera slétt sama. Það er áhugavert að sjá hvert samræmið er milli þeirrar innsýnar í starfshætti hjá Facebook sem Sarah Wynn-Williams lýsir og þess skilnings sem Maria Ressa lýsir á ógninni sem mannkyni stafar af fyrirtækinu. Þær virðast á einu máli: Facebook er hættulegt lýðræðinu, Facebook gerir fólk vansælt með því að ala á ótta, reiði og hatri. Og Facebook elur á kvíða hjá unglingsstúlkum. Árið 2017 var birt leyniskjal ætlað auglýsendum í Ástralíu um að miðillinn gerði þeim mögulegt að beina auglýsingum á Facebook og Instagram að þrettán til sautján ára stúlkum þegar þær eru viðkvæmar fyrir, finnst þær einskis virði, óöruggar, spenntar, hræddar, vitlausar og fullar af efasemdum um sjálfar sig. Eða þegar þeim finnst þær feitar og vilja grenna sig. Upplýsingum um líðan stúlknanna er safnað út frá því hverju þær pósta, myndum sem þær senda, samtölum þeirra við vini, myndsamtölum og annarri virkni á netinu jafnt inni á á miðlum fyrirtækisins sem utan þeirra. Sarah lýsir viðbrögðum yfirmanna við þessum uppljóstrunum, fyrst voru þau fátkennd og gerð tilraun til að afneita, en þegar fram liðu stundir sáu menn þetta hreinlega sem sönnun á því hversu verðmæta þjónustu fyrirtækið veitti auglýsendum! Ég hætti á Facebook 14. júlí 2018. Þann 17. apríl 2025 sagði ég upp Instagram og og sleit samskiptum við Meta. Á Twitter hætti ég 16. nóvember 2022. Á heimasíðunni www.personuvernd.is eru leiðbeiningar um hvernig einstaklingar geta mótmælt því að persónuleg gögn þeirra á Facebook og Instagram verði notuð til að þróa gervigreind. Fresturinn rennur út 31.maí. Höfundur brennur fyrir því að lýðræðið lifi af. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir Meta Samfélagsmiðlar Tengdar fréttir #blessmeta - önnur grein Maria Ressa hlaut Friðarverðlaun Nóbels árið 2021 fyrir hugrekki í blaðamennsku. Hún er frá Filippseyjum, ólst upp í Bandaríkjunum og gerðist síðan blaðamaður í heimalandi sínu. Bók hennar, „Hvernig veita má einræðisherra mótstöðu“ (How to stand up to a dictator), er reynslusaga úr einræðisríki. 24. maí 2025 10:02 #BLESSMETA – fyrsta grein Ég fékk tölvupóst frá Meta þann 17. apríl síðastliðinn. Ég geri ráð fyrir að allir íslenskir notendur Facebook og Instagram hafi fengið tölvupóst sama dag. Þetta er í fyrsta skiptið í 16 ár að fyrirtækið sýnir mér athygli. 20. maí 2025 09:00 Mest lesið Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun Hataðu mig af því að ég er í Viðreisn, ekki af því að ég er hommi Oddgeir Georgsson Skoðun Þegar skoðanir drepa samtalið Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Leysum heimatilbúin vanda á húsnæðismarkaði Jóhanna Klara Stefánsdóttir Skoðun Við þurfum að tala sama Páll Rafnar Þorsteinsson Skoðun Margföldun þjóðarverðmæta: Meira virði úr sömu orku Árni Sigurðsson Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson Skoðun Veðmál í fótbolta – aðgerðir áður en skaðinn verður Birgir Jóhannsson Skoðun Fjölbreytt námsmat Steinn Jóhannsson Skoðun Fyrirhugað böl við Bústaðaveg og Blesugróf Sveinn Þórhallsson Skoðun Skoðun Skoðun Fyrirhugað böl við Bústaðaveg og Blesugróf Sveinn Þórhallsson skrifar Skoðun Fjölbreytt námsmat Steinn Jóhannsson skrifar Skoðun Að þvælast fyrir atvinnurekstri - á þeim forsendum sem henta Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Margföldun þjóðarverðmæta: Meira virði úr sömu orku Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Þegar skoðanir drepa samtalið Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Leysum heimatilbúin vanda á húsnæðismarkaði Jóhanna Klara Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum að tala sama Páll Rafnar Þorsteinsson skrifar Skoðun Veðmál í fótbolta – aðgerðir áður en skaðinn verður Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Hataðu mig af því að ég er í Viðreisn, ekki af því að ég er hommi Oddgeir Georgsson skrifar Skoðun Símafrí á skólatíma Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ömurlegur fyrri hálfleikur – en er enn von? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Vitund, virðing og von: Jafningjastuðningur í brennidepli Nína Eck skrifar Skoðun Hingað og ekki lengra – Um þögnina sem styður ofbeldi Halldóra Sigríður Sveinsdóttir skrifar Skoðun Ein saga af sextíu þúsund Halldór Ísak Ólafsson skrifar Skoðun Að láta mata sig er svo þægilegt Björn Ólafsson skrifar Skoðun Nýjar reglur um réttindi fólks í ráðningarsambandi Ingvar Sverrisson skrifar Skoðun Ofbeldi í skólum: Áskoranir og leiðir til lausna Soffía Ámundadóttir skrifar Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson skrifar Skoðun Eplin í andlitshæð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Bataskólinn – fyrir þig? Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir skrifar Skoðun Boðsferð Landsvirkjunar Stefán Georgsson skrifar Skoðun Samstarf um loftslagsmál og grænar lausnir Sigurður Hannesson,Nótt Thorberg skrifar Skoðun Ástin er falleg Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Grunnstoðir sveitarfélagsins efldar til muna Sandra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Laugarnestangi - til allrar framtíðar Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur um atburðina á Gaza Egill Þ. Einarsson skrifar Sjá meira
Sarah Wynn-Williams skrifaði endurminningabókina “Kærulaust fólk” (Careless People) og sagði frá upplifun sinni af því að starfa náið með yfirmönnum Facebook á árunum 2011-2017. Bókin var gefin út í Bandaríkjunum þann 11. mars. Meta brást skjótt við og daginn eftir var kveðinn upp dómur um að Sarah mætti ekkert tjá sig um bókina. En útgefandinn heldur áfram að selja bókina, sem bæði er hægt að lesa og hlusta á. Sarah virðist hafa náð einu viðtali fyrir bannið - við ástralska sjónvarpsstöð. Og síðan var hún kölluð til að vitna fyrir Bandaríkjaþingi í apríl um alvarlegar ásakanir sem fram koma í bókinni - m.a. um að Facebook hafi veitt kínverskum stjórnvöldum aðgang að upplýsingum sem kynni að varða þjóðaröryggi og brot á persónuvernd. Sarah sótti fast að komast að hjá fyrirtækinu. Hún var með bakgrunn í utanríkisþjónustu og sá fyrir sér að Facebook gæti gegnt lykilhlutverki í að hafa áhrif til góðs á pólitík í heiminum. Hún fékk það verkefni að greiða götu Mark Zuckerberg að þjóðarleiðtogum víða um heim, eftir því sem útbreiðsla á Facebook jókst. En brátt fór hún að skilja að áhugi stjórnenda fyrirtækisins var alls ekki sá að hafa áhrif til góðs. Gróði og vöxtur var megin atriði, sama hvað það kostaði. Smám saman fóru viðvörunarbjöllur að klingja, Sarah varð þess áskynja að siðferði og gildismat yfirmanna var ekki í þágu fólks, umhyggju skorti fyrir verðmætum mannlegs lífs. Skjótur vöxtur og árangur í útbreiðslu Facebook kveikti oflæti og dramb hjá yfirmönnum. Þegar smám saman kom í ljós hve hættulegt viðskiptamódel miðilsins var, að hann ýtti undir hatursorðræðu - og þegar ummerki hrönnuðust upp um að miðillinn ætti þátt í að skapa ólgu í þjóðfélögum, hafa áhrif á kosningar og jafnvel í að koma einræðisherrum til valda - þá skelltu yfirmenn skollaeyrum við órækum sönnunargögnum. Þeim virtist vera slétt sama. Það er áhugavert að sjá hvert samræmið er milli þeirrar innsýnar í starfshætti hjá Facebook sem Sarah Wynn-Williams lýsir og þess skilnings sem Maria Ressa lýsir á ógninni sem mannkyni stafar af fyrirtækinu. Þær virðast á einu máli: Facebook er hættulegt lýðræðinu, Facebook gerir fólk vansælt með því að ala á ótta, reiði og hatri. Og Facebook elur á kvíða hjá unglingsstúlkum. Árið 2017 var birt leyniskjal ætlað auglýsendum í Ástralíu um að miðillinn gerði þeim mögulegt að beina auglýsingum á Facebook og Instagram að þrettán til sautján ára stúlkum þegar þær eru viðkvæmar fyrir, finnst þær einskis virði, óöruggar, spenntar, hræddar, vitlausar og fullar af efasemdum um sjálfar sig. Eða þegar þeim finnst þær feitar og vilja grenna sig. Upplýsingum um líðan stúlknanna er safnað út frá því hverju þær pósta, myndum sem þær senda, samtölum þeirra við vini, myndsamtölum og annarri virkni á netinu jafnt inni á á miðlum fyrirtækisins sem utan þeirra. Sarah lýsir viðbrögðum yfirmanna við þessum uppljóstrunum, fyrst voru þau fátkennd og gerð tilraun til að afneita, en þegar fram liðu stundir sáu menn þetta hreinlega sem sönnun á því hversu verðmæta þjónustu fyrirtækið veitti auglýsendum! Ég hætti á Facebook 14. júlí 2018. Þann 17. apríl 2025 sagði ég upp Instagram og og sleit samskiptum við Meta. Á Twitter hætti ég 16. nóvember 2022. Á heimasíðunni www.personuvernd.is eru leiðbeiningar um hvernig einstaklingar geta mótmælt því að persónuleg gögn þeirra á Facebook og Instagram verði notuð til að þróa gervigreind. Fresturinn rennur út 31.maí. Höfundur brennur fyrir því að lýðræðið lifi af.
#blessmeta - önnur grein Maria Ressa hlaut Friðarverðlaun Nóbels árið 2021 fyrir hugrekki í blaðamennsku. Hún er frá Filippseyjum, ólst upp í Bandaríkjunum og gerðist síðan blaðamaður í heimalandi sínu. Bók hennar, „Hvernig veita má einræðisherra mótstöðu“ (How to stand up to a dictator), er reynslusaga úr einræðisríki. 24. maí 2025 10:02
#BLESSMETA – fyrsta grein Ég fékk tölvupóst frá Meta þann 17. apríl síðastliðinn. Ég geri ráð fyrir að allir íslenskir notendur Facebook og Instagram hafi fengið tölvupóst sama dag. Þetta er í fyrsta skiptið í 16 ár að fyrirtækið sýnir mér athygli. 20. maí 2025 09:00
Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson Skoðun
Skoðun Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson skrifar
Skoðun Sanna er rödd félagshyggju, réttlætis og jöfnuðar! Laufey Líndal Ólafsdóttir,Sara Stef. Hildardóttir skrifar
Skoðun Líknarmeðferð og dánaraðstoð eru ekki andstæður heldur nauðsynleg umræðuefni Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar
Ábyrg umfjöllun um sjálfsvíg – erum við öll ritstjórar? Guðrún Jóna Guðlaugsdóttir,Tómas Kristjánsson Skoðun