Sjónlýsing í fyrsta sinn Samúel Karl Ólason skrifar 9. október 2025 11:00 Myndin fjallar um Dagbjörtu Andrésdóttur, sem fæðist með heilatengda sjónskerðingu. Heimildarmyndin Fyrir allra augum, sem fjallar um Dagbjörtu Andrésdóttur, verður sýnd í dag á alþjóðlegum sjónverndardegi. Sýningin á Rúv markar tímamót, þar sem þetta verður í fyrsta sinn sem Ríkisútvarpið sýnir efni með sjónlýsingu sem hjálpar blindum og sjónskertum að njóta myndarinnar. Dagbjört fæddist með heilatengda sjónskerðingu, eða CVI, en það vísar til skemmda á þeim hlutum heilans sem vinna úr þeim upplýsingum sem berast milli augna og heilans. Því hafa skemmdirnar mikil áhrif á það hvernig fólk skynjar og túlkar umhverfi sitt. Í nýlegu viðtali við Vísi sagði Dagbjört frá því hvernig hún hefði farið í gegnum lífið með einungis fjögurra prósenta sjón, án þess að eftir því hefði verið tekið. Hún hefur engu að síður tekist á við sjúkdóminn af mikilli þrautseigju og náð að afreka ótrúlegustu hluti þrátt fyrir ýmsar hindranir. Þegar hún var barn benti ýmislegt til þess að það væri ekki allt með felldu; hún var seinna meir greind með röskun á einhverfurófi og með CP hreyfihömlun, auk þess sem hún var greind með sjóntaugarýrnun, sjónskekkju og reikniblindu. Hún var ekki greind með CVI, af því hún þótti ekki með týpísk einkenni. Flest hennar einkenni voru tengd við hreyfihömlunina og átti hún erfitt uppdráttar í grunnskóla. „Ég var rosalega góð í öllum lesfögum, ég þurfti ekkert að hafa fyrir þeim, en þegar kom að stærðfræði og rökgreinum þá var ég bara alveg úti á túni. Það er vegna þess að heilastöðin hjá mér sem sér um bókstafi, hún er ekki sködduð. Heilastöðin sem sér um tölur er hins vegar ónýt,“ sagði Dagbjört. Myndin um Dagbjörtu er enn sem komið er eina heimildarmyndin í heiminum um CVI, samkvæmt tilkynningu frá Blindrafélaginu. Þykir það nokkuð merkilegt þar sem allt að einn af hverjum þrjátíu sé með heilatengda sjónskerðingu. Flestir viti ekki af því. Samhliða sýningunni á Rúv verður sjónlýsingin sýnd á Rúv2 og verður hún sýnd klukkan níu í kvöld. Sjá má stiklu í spilaranum hér að neðan. Bíó og sjónvarp Mest lesið Helvíti á jörðu: Emmsjé Gauti minnti á líkamsræktarþjálfara í maníu Gagnrýni Hefur misst vini og kunningja vegna skoðana sinna Lífið Veikindi eyðilögðu líka stóru stund Manúelu Lífið Heitt í hamsi hjá gestum á „helvíti á jörðu“ í Breiðholti Lífið Chris Rea hefur ekið heim um jólin í síðasta skipti Lífið „Ég hugsa til þín á hverjum einasta degi“ Lífið Stjörnulífið: Óskar tíkunum gleðilegra jóla Lífið Leitin á Svínafellsjökli sem hefur enn ekki skilað árangri Lífið Saga jarðaði alla við borðið Lífið Fyrsta stiklan úr Íslandsstórvirki Nolan mætt á netið Bíó og sjónvarp Fleiri fréttir Heitt í hamsi hjá gestum á „helvíti á jörðu“ í Breiðholti Chris Rea hefur ekið heim um jólin í síðasta skipti Saga jarðaði alla við borðið Vísa ásökunum Skinner um kosningasvindl á bug Kimmel ávarpar bresku þjóðina: Frábært ár fyrir fasisma „Ég hugsa til þín á hverjum einasta degi“ Stjörnulífið: Óskar tíkunum gleðilegra jóla Veikindi eyðilögðu líka stóru stund Manúelu Hefur misst vini og kunningja vegna skoðana sinna Leitin á Svínafellsjökli sem hefur enn ekki skilað árangri Krakkatía vikunnar: Ísskápastríð, Eivör og Grafarvogur „Við byrjuðum að hlusta á jólalög í júlí“ Frægir fundu ástina 2025 Íslenska stelpan sem gerðist mormóni Fréttatía vikunnar: Rob Reiner, Dóra Björt og fullir unglingar 500 Esjuferðir á árinu: „Sumir hrista bara hausinn og lygna augunum“ Útgefandi Walliams lætur hann róa Fáklæddir barþjónar þegar Regnboginn opnaði í Bíó Paradís Þriðja stigs krabbameinið það besta sem kom fyrir hann Dúnninn bakaður í fjóra sólarhringa til að drepa allt í honum Heilsu krónprinsessunnar hrakar gríðarlega Pete orðinn pabbi Nýkominn úr meðferð og „sjaldan verið betur nýsleginn túskildingur“ Laufey á lista Obama „Ég heyrði þá kalla á mig en gat engu svarað“ Opnar sig í fyrsta sinn: Kyssti yfirmanninn í fyrsta sinn þetta kvöld Sex hundruð ára kastali Björns í Frakklandi svo gott sem klár Fyrirsát að Valgerði, Stund Pírata og meint alzheimer Þráins Bertelssonar „Það jafnar sig enginn eftir svona og við munum aldrei gera það“ Ungir sjálfstæðismenn gefa út vandræðalegt fjölskyldudagatal Sjá meira
Dagbjört fæddist með heilatengda sjónskerðingu, eða CVI, en það vísar til skemmda á þeim hlutum heilans sem vinna úr þeim upplýsingum sem berast milli augna og heilans. Því hafa skemmdirnar mikil áhrif á það hvernig fólk skynjar og túlkar umhverfi sitt. Í nýlegu viðtali við Vísi sagði Dagbjört frá því hvernig hún hefði farið í gegnum lífið með einungis fjögurra prósenta sjón, án þess að eftir því hefði verið tekið. Hún hefur engu að síður tekist á við sjúkdóminn af mikilli þrautseigju og náð að afreka ótrúlegustu hluti þrátt fyrir ýmsar hindranir. Þegar hún var barn benti ýmislegt til þess að það væri ekki allt með felldu; hún var seinna meir greind með röskun á einhverfurófi og með CP hreyfihömlun, auk þess sem hún var greind með sjóntaugarýrnun, sjónskekkju og reikniblindu. Hún var ekki greind með CVI, af því hún þótti ekki með týpísk einkenni. Flest hennar einkenni voru tengd við hreyfihömlunina og átti hún erfitt uppdráttar í grunnskóla. „Ég var rosalega góð í öllum lesfögum, ég þurfti ekkert að hafa fyrir þeim, en þegar kom að stærðfræði og rökgreinum þá var ég bara alveg úti á túni. Það er vegna þess að heilastöðin hjá mér sem sér um bókstafi, hún er ekki sködduð. Heilastöðin sem sér um tölur er hins vegar ónýt,“ sagði Dagbjört. Myndin um Dagbjörtu er enn sem komið er eina heimildarmyndin í heiminum um CVI, samkvæmt tilkynningu frá Blindrafélaginu. Þykir það nokkuð merkilegt þar sem allt að einn af hverjum þrjátíu sé með heilatengda sjónskerðingu. Flestir viti ekki af því. Samhliða sýningunni á Rúv verður sjónlýsingin sýnd á Rúv2 og verður hún sýnd klukkan níu í kvöld. Sjá má stiklu í spilaranum hér að neðan.
Bíó og sjónvarp Mest lesið Helvíti á jörðu: Emmsjé Gauti minnti á líkamsræktarþjálfara í maníu Gagnrýni Hefur misst vini og kunningja vegna skoðana sinna Lífið Veikindi eyðilögðu líka stóru stund Manúelu Lífið Heitt í hamsi hjá gestum á „helvíti á jörðu“ í Breiðholti Lífið Chris Rea hefur ekið heim um jólin í síðasta skipti Lífið „Ég hugsa til þín á hverjum einasta degi“ Lífið Stjörnulífið: Óskar tíkunum gleðilegra jóla Lífið Leitin á Svínafellsjökli sem hefur enn ekki skilað árangri Lífið Saga jarðaði alla við borðið Lífið Fyrsta stiklan úr Íslandsstórvirki Nolan mætt á netið Bíó og sjónvarp Fleiri fréttir Heitt í hamsi hjá gestum á „helvíti á jörðu“ í Breiðholti Chris Rea hefur ekið heim um jólin í síðasta skipti Saga jarðaði alla við borðið Vísa ásökunum Skinner um kosningasvindl á bug Kimmel ávarpar bresku þjóðina: Frábært ár fyrir fasisma „Ég hugsa til þín á hverjum einasta degi“ Stjörnulífið: Óskar tíkunum gleðilegra jóla Veikindi eyðilögðu líka stóru stund Manúelu Hefur misst vini og kunningja vegna skoðana sinna Leitin á Svínafellsjökli sem hefur enn ekki skilað árangri Krakkatía vikunnar: Ísskápastríð, Eivör og Grafarvogur „Við byrjuðum að hlusta á jólalög í júlí“ Frægir fundu ástina 2025 Íslenska stelpan sem gerðist mormóni Fréttatía vikunnar: Rob Reiner, Dóra Björt og fullir unglingar 500 Esjuferðir á árinu: „Sumir hrista bara hausinn og lygna augunum“ Útgefandi Walliams lætur hann róa Fáklæddir barþjónar þegar Regnboginn opnaði í Bíó Paradís Þriðja stigs krabbameinið það besta sem kom fyrir hann Dúnninn bakaður í fjóra sólarhringa til að drepa allt í honum Heilsu krónprinsessunnar hrakar gríðarlega Pete orðinn pabbi Nýkominn úr meðferð og „sjaldan verið betur nýsleginn túskildingur“ Laufey á lista Obama „Ég heyrði þá kalla á mig en gat engu svarað“ Opnar sig í fyrsta sinn: Kyssti yfirmanninn í fyrsta sinn þetta kvöld Sex hundruð ára kastali Björns í Frakklandi svo gott sem klár Fyrirsát að Valgerði, Stund Pírata og meint alzheimer Þráins Bertelssonar „Það jafnar sig enginn eftir svona og við munum aldrei gera það“ Ungir sjálfstæðismenn gefa út vandræðalegt fjölskyldudagatal Sjá meira