Sex milljarða halli 15. júlí 2004 00:01 Á síðasta ári fóru 50 stofnanir það langt fram úr fjárheimildum sínum á fjárlögum að reglum samkvæmt bar viðkomandi ráðuneytum að grípa til aðgerða og sjá til þess að annað hvort yrði dregið úr útgjöldum eða fjárheimildir auknar. Af þessum 50 stofnunum heyra 35 ýmist undir heilbrigðis- og tryggingaráðuneyti eða menntamálaráðuneyti. Viðvarandi halli hefur verið á rekstri þeirra undanfarin ár án þess að tekist hafi að snúa honum við. Alls er talið að uppsafnaður halli á rekstri ríkisstofnana og annarra fjárlagaliða hafi numið tæpum sex milljörðum króna í lok síðasta árs að því er fram kemur í skýrslu Ríkisendurskoðunar um framkvæmd fjárlaga. Þar segir að þrátt fyrir að áætlanagerð hafi verið efld á undanförnum árum séu "enn allt of margar stofnanir reknar með halla og í mörgum tilvikum versnaði neikvæð staða þeirra á árinu". Ríkisendurskoðun nefnir tvennt sem þarf að bæta. Annars vegar þurfa forstöðumenn stofnana að taka strax á vandanum þegar reksturinn fer fram úr fjárheimildum og draga úr kostnaði. Í annan stað þurfi að fara yfir fjármál og rekstur þeirra stofnana sem hafa safnað neikvæðri stöðu gagnvart fjárheimildum enda sé ljóst að margar þeirra geti engan veginn sinnt núverandi starfsemi með þeim fjárveitingum sem þeim séu ætlaðar á fjárlögum. Rekstrarvandi oft stjórnunarvandi "Það er oft þannig að rekstrarvandi hjá ríkisstofnunum reynist þegar öllu er á botninn hvolft stjórnunarvandi. Það er mismunandi hvernig mönnum gengur að aðlaga sig að breyttum tíma," segir Geir H. Haarde fjármálaráðherra aðspurður um hvort stjórnendur stofnana standi sig nægilega vel, sem og hvort eftirlit ráðuneyta sé nógu öflugt. "Svo er auðvitað ekki hægt að neita því að það koma stundum misvísandi skilaboð frá bæði stjórnvöldum og stjórnmálamönnum," segir Geir. "Menn eru í öðru orðinu að biðja um meira aðhald og aðgæslu varðandi ríkisútgjöldin en í hinu orðinu meiri fjárveitingar og meiri útgjöld." Val milli lögbrota Stjórnvöld geta ekki skellt skuldinni á forstöðumenn ríkisstofnana þegar þau hafa sjálf lagt fram óraunhæf fjárlög, segir Anna Kristín Gunnarsdóttir, sem á sæti í fjárlaganefnd Alþingis fyrir hönd Samfylkingar. Anna Kristín segir vanda ríkisstofnana mismunandi. Þó verði ekki litið framhjá því að fjárheimildir dugi oft ekki fyrir verkefnum stofnana. Þannig hafi ekki verið tekið tillit til aukins álags á dómstóla og Samkeppnisstofnun og fjárheimildir framhaldsskóla hafi ekki verið auknar þrátt fyrir að vitað væri að nemendum myndi fjölga. Að auki séu aukin útgjöld lögð á stofnanir án þess að fjárveitingar komi á móti. Spurningin sem hlýtur þó að vakna er hvort stjórnendum beri ekki að halda sig innan fjárveitinga og skera niður ef þeir telja heimildir sínar ekki duga til að sinna verkefnum. "Stjórnendur framhaldsskólanna geta valið á milli lögbrota. Vilja þeir brjóta lög með því að vísa nemendum frá eða vilja þeir brjóta fjárlög. Þetta er ómöguleg staða sem þeir eru settir í." Rætt í haust "Ég geri ráð fyrir að við munum halda fund í félaginu næsta haust þar sem ríkisforstjórar munu hittast og ræða þetta," segir Skúli Eggert Þórðarson, skattrannsóknarstjóri og formaður Félags forstöðumanna ríkisstofnana. Síðast var fjallað um fjármál ríkisstofnana á fundi með Jóni Kristjánssyni, þáverandi formanni fjárlaganefndar, fyrir um tveimur árum þar sem farið var yfir samskiptin við fjárlaganefnd. "Það eru margir félagsmenn þeirrar skoðunar að þeir vilji og eigi að hafa aðgang að þinginu beint til að koma sínum sjónarmiðum á framfæri," segir Skúli Eggert. Ráðuneyti hafa hins vegar lagt áherslu á að fjárlagavinnan fari fram í gegnum þau og á síðasta ári voru forstöðumenn ríkisstofnana áminntir um að leita til ráðuneyta eftir frekari fjárheimildum en ekki þingsins. Áætlanir seint á ferðinni Í skýrslu Ríkisendurskoðunar um framkvæmd fjárlaga síðasta árs kemur fram að rúmlega þriðjungur ríkisstofnana starfaði eftir ósamþykktri fjárhagsáætlun í lok mars á síðasta ári. Samkvæmt reglugerð fjármálaráðuneytis ber stjórnendum ríkisstofnana hins vegar að skila inn fjárhagsáætlun til ráðuneytis fyrir miðjan febrúar. Ellefu prósent stofnana höfðu ekki fengið fjárhagsáætlun sína samþykkta rúmum mánuði síðar og fjórðungur var enn ekki búinn að skila inn áætlun. Verst voru skilin hjá stofnunum sem heyra undir tvö ráðuneyti, menntamálaráðuneyti og heilbrigðis- og tryggingaráðuneyti. Hjá síðarnefnda ráðuneytinu var búið að samþykkja sautján áætlanir af 45 en aðeins eina af 55 í menntamálaráðuneytinu. Fréttir Innlent Stj.mál Mest lesið Rússar gerðir afturreka með óvæntar tillögur á allsherjarþingi SÞ Erlent Gekk nakinn í veg fyrir bíla á Suðurlandsvegi Innlent Fimmti hver myndi helst velja að flytja til Danmerkur Innlent Tilkynnt um helst til ungan ökumann Innlent Ómetanleg vinátta eftir lífsbjörg Innlent Trump útilokar að bjóða sig fram aftur Erlent Ánægður með frumvarp sjálfstæðismanna Innlent Jafnaðarmenn báru nauman sigur úr býtum Erlent Starfsmenn flýja framboð Robinson eftir „svartur nasisti“-hneykslið Erlent Ísraelar ráðast í umfangsmiklar loftárásir og hvetja íbúa til að flýja Erlent Fleiri fréttir Fimmti hver myndi helst velja að flytja til Danmerkur Ómetanleg vinátta eftir lífsbjörg Tilkynnt um helst til ungan ökumann Óásættanlegt að vísa NPA-vandanum alfarið til sveitarfélaga Ánægður með frumvarp sjálfstæðismanna Bjarni fundaði með Guterres Tveggja bíla árekstur á Suðurlandsvegi Kom vini sínum til bjargar á fótboltaæfingu og 34. klukkustund Bakgarðshlaups Gekk nakinn í veg fyrir bíla á Suðurlandsvegi Verður Þórsmörk þjóðgarður? Vill burt með rándýr, úrelt og óþarfa stimpilgjöld Vonar að sveitarfélögin leysi úr NPA-vandanum Alþingismerkið hafi aldrei verið heilagt Fjármögnun NPA-samninga og Bakgarðshlaupið í beinni Samgöngusáttmálinn, Yazan og loftlagsmál á Sprengisandi Slegist með vopnum við skemmtistað Mættu í flugbúningi á sveitaböllin og áttu séns Sænsk glæpagengi sendi fólk til Íslands Sæðisgjafar tilkynni það fjölskyldu sinni svo ekki verði „slys“ Lögreglumenn í veikindaleyfi vegna þungra mála Með banvænan sjúkdóm í stöðugri baráttu við Kópavogsbæ Mikill reykur eftir að gleymdist að slökkva á kerti Bið eftir NPA-þjónustu og eftirspurn eftir sæðisgjöfum Arnar Þór á leið í nýjan flokk Anton Sveinn McKee til liðs við Miðflokkinn „Spurðu svo fyrirtækið þitt af hverju það leggur fé í heimsendakölt“ Ekkert sem bendir til þess að sakborningum fjölgi Lífræni dagurinn er í dag Bein útsending: Heilabilun rædd á Alzheimerdegi Ekkert bendi til að sakborningum muni fjölga Sjá meira
Á síðasta ári fóru 50 stofnanir það langt fram úr fjárheimildum sínum á fjárlögum að reglum samkvæmt bar viðkomandi ráðuneytum að grípa til aðgerða og sjá til þess að annað hvort yrði dregið úr útgjöldum eða fjárheimildir auknar. Af þessum 50 stofnunum heyra 35 ýmist undir heilbrigðis- og tryggingaráðuneyti eða menntamálaráðuneyti. Viðvarandi halli hefur verið á rekstri þeirra undanfarin ár án þess að tekist hafi að snúa honum við. Alls er talið að uppsafnaður halli á rekstri ríkisstofnana og annarra fjárlagaliða hafi numið tæpum sex milljörðum króna í lok síðasta árs að því er fram kemur í skýrslu Ríkisendurskoðunar um framkvæmd fjárlaga. Þar segir að þrátt fyrir að áætlanagerð hafi verið efld á undanförnum árum séu "enn allt of margar stofnanir reknar með halla og í mörgum tilvikum versnaði neikvæð staða þeirra á árinu". Ríkisendurskoðun nefnir tvennt sem þarf að bæta. Annars vegar þurfa forstöðumenn stofnana að taka strax á vandanum þegar reksturinn fer fram úr fjárheimildum og draga úr kostnaði. Í annan stað þurfi að fara yfir fjármál og rekstur þeirra stofnana sem hafa safnað neikvæðri stöðu gagnvart fjárheimildum enda sé ljóst að margar þeirra geti engan veginn sinnt núverandi starfsemi með þeim fjárveitingum sem þeim séu ætlaðar á fjárlögum. Rekstrarvandi oft stjórnunarvandi "Það er oft þannig að rekstrarvandi hjá ríkisstofnunum reynist þegar öllu er á botninn hvolft stjórnunarvandi. Það er mismunandi hvernig mönnum gengur að aðlaga sig að breyttum tíma," segir Geir H. Haarde fjármálaráðherra aðspurður um hvort stjórnendur stofnana standi sig nægilega vel, sem og hvort eftirlit ráðuneyta sé nógu öflugt. "Svo er auðvitað ekki hægt að neita því að það koma stundum misvísandi skilaboð frá bæði stjórnvöldum og stjórnmálamönnum," segir Geir. "Menn eru í öðru orðinu að biðja um meira aðhald og aðgæslu varðandi ríkisútgjöldin en í hinu orðinu meiri fjárveitingar og meiri útgjöld." Val milli lögbrota Stjórnvöld geta ekki skellt skuldinni á forstöðumenn ríkisstofnana þegar þau hafa sjálf lagt fram óraunhæf fjárlög, segir Anna Kristín Gunnarsdóttir, sem á sæti í fjárlaganefnd Alþingis fyrir hönd Samfylkingar. Anna Kristín segir vanda ríkisstofnana mismunandi. Þó verði ekki litið framhjá því að fjárheimildir dugi oft ekki fyrir verkefnum stofnana. Þannig hafi ekki verið tekið tillit til aukins álags á dómstóla og Samkeppnisstofnun og fjárheimildir framhaldsskóla hafi ekki verið auknar þrátt fyrir að vitað væri að nemendum myndi fjölga. Að auki séu aukin útgjöld lögð á stofnanir án þess að fjárveitingar komi á móti. Spurningin sem hlýtur þó að vakna er hvort stjórnendum beri ekki að halda sig innan fjárveitinga og skera niður ef þeir telja heimildir sínar ekki duga til að sinna verkefnum. "Stjórnendur framhaldsskólanna geta valið á milli lögbrota. Vilja þeir brjóta lög með því að vísa nemendum frá eða vilja þeir brjóta fjárlög. Þetta er ómöguleg staða sem þeir eru settir í." Rætt í haust "Ég geri ráð fyrir að við munum halda fund í félaginu næsta haust þar sem ríkisforstjórar munu hittast og ræða þetta," segir Skúli Eggert Þórðarson, skattrannsóknarstjóri og formaður Félags forstöðumanna ríkisstofnana. Síðast var fjallað um fjármál ríkisstofnana á fundi með Jóni Kristjánssyni, þáverandi formanni fjárlaganefndar, fyrir um tveimur árum þar sem farið var yfir samskiptin við fjárlaganefnd. "Það eru margir félagsmenn þeirrar skoðunar að þeir vilji og eigi að hafa aðgang að þinginu beint til að koma sínum sjónarmiðum á framfæri," segir Skúli Eggert. Ráðuneyti hafa hins vegar lagt áherslu á að fjárlagavinnan fari fram í gegnum þau og á síðasta ári voru forstöðumenn ríkisstofnana áminntir um að leita til ráðuneyta eftir frekari fjárheimildum en ekki þingsins. Áætlanir seint á ferðinni Í skýrslu Ríkisendurskoðunar um framkvæmd fjárlaga síðasta árs kemur fram að rúmlega þriðjungur ríkisstofnana starfaði eftir ósamþykktri fjárhagsáætlun í lok mars á síðasta ári. Samkvæmt reglugerð fjármálaráðuneytis ber stjórnendum ríkisstofnana hins vegar að skila inn fjárhagsáætlun til ráðuneytis fyrir miðjan febrúar. Ellefu prósent stofnana höfðu ekki fengið fjárhagsáætlun sína samþykkta rúmum mánuði síðar og fjórðungur var enn ekki búinn að skila inn áætlun. Verst voru skilin hjá stofnunum sem heyra undir tvö ráðuneyti, menntamálaráðuneyti og heilbrigðis- og tryggingaráðuneyti. Hjá síðarnefnda ráðuneytinu var búið að samþykkja sautján áætlanir af 45 en aðeins eina af 55 í menntamálaráðuneytinu.
Fréttir Innlent Stj.mál Mest lesið Rússar gerðir afturreka með óvæntar tillögur á allsherjarþingi SÞ Erlent Gekk nakinn í veg fyrir bíla á Suðurlandsvegi Innlent Fimmti hver myndi helst velja að flytja til Danmerkur Innlent Tilkynnt um helst til ungan ökumann Innlent Ómetanleg vinátta eftir lífsbjörg Innlent Trump útilokar að bjóða sig fram aftur Erlent Ánægður með frumvarp sjálfstæðismanna Innlent Jafnaðarmenn báru nauman sigur úr býtum Erlent Starfsmenn flýja framboð Robinson eftir „svartur nasisti“-hneykslið Erlent Ísraelar ráðast í umfangsmiklar loftárásir og hvetja íbúa til að flýja Erlent Fleiri fréttir Fimmti hver myndi helst velja að flytja til Danmerkur Ómetanleg vinátta eftir lífsbjörg Tilkynnt um helst til ungan ökumann Óásættanlegt að vísa NPA-vandanum alfarið til sveitarfélaga Ánægður með frumvarp sjálfstæðismanna Bjarni fundaði með Guterres Tveggja bíla árekstur á Suðurlandsvegi Kom vini sínum til bjargar á fótboltaæfingu og 34. klukkustund Bakgarðshlaups Gekk nakinn í veg fyrir bíla á Suðurlandsvegi Verður Þórsmörk þjóðgarður? Vill burt með rándýr, úrelt og óþarfa stimpilgjöld Vonar að sveitarfélögin leysi úr NPA-vandanum Alþingismerkið hafi aldrei verið heilagt Fjármögnun NPA-samninga og Bakgarðshlaupið í beinni Samgöngusáttmálinn, Yazan og loftlagsmál á Sprengisandi Slegist með vopnum við skemmtistað Mættu í flugbúningi á sveitaböllin og áttu séns Sænsk glæpagengi sendi fólk til Íslands Sæðisgjafar tilkynni það fjölskyldu sinni svo ekki verði „slys“ Lögreglumenn í veikindaleyfi vegna þungra mála Með banvænan sjúkdóm í stöðugri baráttu við Kópavogsbæ Mikill reykur eftir að gleymdist að slökkva á kerti Bið eftir NPA-þjónustu og eftirspurn eftir sæðisgjöfum Arnar Þór á leið í nýjan flokk Anton Sveinn McKee til liðs við Miðflokkinn „Spurðu svo fyrirtækið þitt af hverju það leggur fé í heimsendakölt“ Ekkert sem bendir til þess að sakborningum fjölgi Lífræni dagurinn er í dag Bein útsending: Heilabilun rædd á Alzheimerdegi Ekkert bendi til að sakborningum muni fjölga Sjá meira