Það eru til lausnir Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar 31. desember 2010 06:00 Þetta verður ekki hefðbundin áramótagrein um þau miklu tækifæri sem bíða þjóðarinnar á nýju ári. Um það hef ég fjallað við hvert tækifæri stóran hluta ársins 2010. Það er enda fullt tilefni til því framtíðarmöguleikar Íslands eru meiri en flestra ríkja heims. Þær ábendingar og staðreyndirnar sem liggja þar að baki hafa hins vegar vakið litla athygli í fjölmiðlum og átt almennt erfitt uppdráttar í umræðunni. Ástæðan er sú að umræða um þjóðfélagsmál á Íslandi er föst í ,,niðurrifsspíral". Afleiðingin er sú að samfélagið hefur ekki nýtt þau uppbyggingartækifæri sem hafa verið til staðar. Ástandið er þegar orðið mjög skaðlegt og það er alveg sérstaklega varhugavert til lengri tíma litið. Við þessu verðum við að bregðast á nýju ári. Á árinu 2011 kemur í ljós hvort við festumst í niðurrifsspíralnum eða snúum dæminu við og hefjum uppbygginguna. Hvað þarf til?Til að átta sig á því er gagnlegt að líta aðeins til baka og læra af reynslunni. Það þarf ekki að fara langt aftur til að sjá hversu miklu máli það skiptir fyrir farsæld samfélagsins að ræða kosti og galla pólitískra lausna fremur en að festast í ímyndar og frasastjórnmálum. Ég þori að fullyrða að nánast allar þær lausnir sem við í Framsókn höfum barist fyrir frá efnahagshruninu hafi sannað gildi sitt. Það er auðvelt að færa rök fyrir því að hefði t.d. tillögum okkar frá því í febrúar 2009 verið fylgt væri staða íslenskra heimila, fyrirtækja og ríkisins allt önnur og betri en hún er nú. Ísland væri komið aftur á fullan skrið. Nokkur dæmi: 1. Það er ljóst að tækifæri var til að endurskipuleggja skuldir heimila og fyrirtækja á meðan þær skuldir voru afar lágt metnar, þar var um hundruði milljarða að ræða. 2. Það var hægt að forða því 108 milljarða tjóni sem ráðherrar töldu hafa lent á ríkinu vegna gengislánadómanna og stofna nýja banka með traust eignasöfn sem væru orðnir öflugir bakhjarlar atvinnuuppbyggingar. 3. Það þurfti ekki að bæta á þjóðina mörg hundruð milljarða Icesave-kröfum. 4. Það var hægt að breyta jöklabréfafarginu í efnahagslegt eldsneyti og koma af stað fjölmörgum atvinnuverkefnum og svo mætti lengi telja eins og ég hef gert í greinum fyrr á árinu. Þetta sjáum við allt núna en það mátti líka sjá þetta á sínum tíma hefðu menn verið tilbúnir til að ræða rök. Hugmyndir fengust hins vegar ekki ræddar vegna þess að pólitík hefur ekki fengið að snúast um það sem hún á að gera; samanburð ólíkra lausna. Hvað er að?Í því óstöðuga ástandi sem ríkir á Íslandi, þar sem gremjan og tortryggnin ráða för, nær pólitísk rökræða ekki í gegn. Í staðin snýst umræðan öll um ímynd og þá stimpla sem settir eru á stjórnmálamenn og flokka. Stjórnmálunum er ætlað að leysa vandann en forsenda þess að þau geti það er að fólk geri upp á milli ólíkra flokka á grundvelli þeirra lausna sem þeir tala fyrir. Ef hins vegar allir eru settir undir sama hatt og stjórnmálamenn og flokkar metnir eftir fyrirframgefinni ímynd hættir lýðræðið að virka. Mikilvægi fjölmiðlaVið þessar aðstæður veltur mikið á fjölmiðlum. Þeir ráða umræðunni og umræðan ræður því hvort ofan á verður pólitísk rökræða eða sleggjudómar. Vandinn er hins vegar sá að tilhneiging fjölmiðla er gjarnan sú að magna upp tíðarandann hverju sinni í stað þess að veita honum aðhald. Þeir viðmælendur sem fella hörðustu dómana og tala mest inn í ástandið ráða umræðunni. Um leið gætir stundum (hér má alls ekki alhæfa) tilhneigingar til þess að umfjöllun snúist um að skapa atburðarás fremur en að segja frá henni. Það er allt til taksÞað er allt til taks til hefja öfluga uppbyggingu íslensks efnahagslífs og samfélags. Forsendan er sú að við veljum bestu leiðirnar. Til þess að svo megi verða þarf samvinnu. Stjórnmálamenn þurfa að leggja fram lausnir, milliliður stjórnmálanna og almennings, fjölmiðlarnir, að miðla þeim hugmyndum áfram á hlutlægan hátt og fólk að gefa sér tíma til að kynna sér hvað stjórnmálaflokkar og -menn standa raunverulega fyrir og gera upp á milli þeirra á grundvelli þess. Þannig vinna allir saman og þannig verða vonandi bestu lausnirnar fyrir valinu. Réttu lausnir eru til og það er ekkert því til fyrirstöðu að nýta þær á árinu 2011 þannig að það verði ár viðsnúnings og framfara. Ég óska landsmönnum gleðilegs og gæfuríks árs. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Mest lesið Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir Skoðun Hálfrar aldar svívirða Stefán Pálsson Skoðun Óvenjulegt fólk Helgi Brynjarsson Skoðun Við erum búin að missa tökin Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Hver greiðir fyrir breytingarnar? Svanfríður G. Bergvinsdóttir Skoðun Stöndum vörð um Héraðsvötnin! Rakel Hinriksdóttir Skoðun Hrekkjavaka á Landakoti Kristófer Ingi Svavarsson Skoðun Rýr húsnæðispakki Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Dauðsföll í Gaza-stríðinu og Mogginn Egill Þórir Einarsson skrifar Skoðun Eyðum óvissunni Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Opinberi geirinn og stjórnunarráðgjafar: ástarsaga Adeel Akmal skrifar Skoðun Ættbálkahegðun á stafrænu formi Martha Árnadóttir skrifar Skoðun Kirkjurnar standa en stoðirnar eru sveltar Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir skrifar Skoðun Stytta þarf veiðitíma svartfugla strax Hólmfríður Arnardóttir,Helga Ögmundardóttir skrifar Skoðun Hver greiðir fyrir breytingarnar? Svanfríður G. Bergvinsdóttir skrifar Skoðun Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Stöndum vörð um Héraðsvötnin! Rakel Hinriksdóttir skrifar Skoðun Við erum búin að missa tökin Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir skrifar Skoðun Stöðug uppbygging orkuinnviða Adrian Pike,Bjarni Þórður Bjarnason,Tómas Már Sigurðsson skrifar Skoðun Rýr húsnæðispakki Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hrekkjavaka á Landakoti Kristófer Ingi Svavarsson skrifar Skoðun Óvenjulegt fólk Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Hálfrar aldar svívirða Stefán Pálsson skrifar Skoðun $€tjum í$lensku á (mat) $€ðilinn! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Minna tal, meiri uppbygging Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Ný nálgun – sama markmið: Heimili fyrir fólkið í borginni Heiða Björg Hilmisdóttir skrifar Skoðun Geymt en ekki gleymt Ástþór Ólafsson skrifar Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir skrifar Skoðun „Lánin hækka – framtíðin minnkar“ Sveinn Óskar Sigurðsson skrifar Skoðun Hey Pawels í harðindunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Land rutt fyrir þúsundir íbúða í Úlfarsárdal Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Dýrmæt þjóðfélagsgerð Eva Björk Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Hver er þessi Davíð Oddsson? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson skrifar Sjá meira
Þetta verður ekki hefðbundin áramótagrein um þau miklu tækifæri sem bíða þjóðarinnar á nýju ári. Um það hef ég fjallað við hvert tækifæri stóran hluta ársins 2010. Það er enda fullt tilefni til því framtíðarmöguleikar Íslands eru meiri en flestra ríkja heims. Þær ábendingar og staðreyndirnar sem liggja þar að baki hafa hins vegar vakið litla athygli í fjölmiðlum og átt almennt erfitt uppdráttar í umræðunni. Ástæðan er sú að umræða um þjóðfélagsmál á Íslandi er föst í ,,niðurrifsspíral". Afleiðingin er sú að samfélagið hefur ekki nýtt þau uppbyggingartækifæri sem hafa verið til staðar. Ástandið er þegar orðið mjög skaðlegt og það er alveg sérstaklega varhugavert til lengri tíma litið. Við þessu verðum við að bregðast á nýju ári. Á árinu 2011 kemur í ljós hvort við festumst í niðurrifsspíralnum eða snúum dæminu við og hefjum uppbygginguna. Hvað þarf til?Til að átta sig á því er gagnlegt að líta aðeins til baka og læra af reynslunni. Það þarf ekki að fara langt aftur til að sjá hversu miklu máli það skiptir fyrir farsæld samfélagsins að ræða kosti og galla pólitískra lausna fremur en að festast í ímyndar og frasastjórnmálum. Ég þori að fullyrða að nánast allar þær lausnir sem við í Framsókn höfum barist fyrir frá efnahagshruninu hafi sannað gildi sitt. Það er auðvelt að færa rök fyrir því að hefði t.d. tillögum okkar frá því í febrúar 2009 verið fylgt væri staða íslenskra heimila, fyrirtækja og ríkisins allt önnur og betri en hún er nú. Ísland væri komið aftur á fullan skrið. Nokkur dæmi: 1. Það er ljóst að tækifæri var til að endurskipuleggja skuldir heimila og fyrirtækja á meðan þær skuldir voru afar lágt metnar, þar var um hundruði milljarða að ræða. 2. Það var hægt að forða því 108 milljarða tjóni sem ráðherrar töldu hafa lent á ríkinu vegna gengislánadómanna og stofna nýja banka með traust eignasöfn sem væru orðnir öflugir bakhjarlar atvinnuuppbyggingar. 3. Það þurfti ekki að bæta á þjóðina mörg hundruð milljarða Icesave-kröfum. 4. Það var hægt að breyta jöklabréfafarginu í efnahagslegt eldsneyti og koma af stað fjölmörgum atvinnuverkefnum og svo mætti lengi telja eins og ég hef gert í greinum fyrr á árinu. Þetta sjáum við allt núna en það mátti líka sjá þetta á sínum tíma hefðu menn verið tilbúnir til að ræða rök. Hugmyndir fengust hins vegar ekki ræddar vegna þess að pólitík hefur ekki fengið að snúast um það sem hún á að gera; samanburð ólíkra lausna. Hvað er að?Í því óstöðuga ástandi sem ríkir á Íslandi, þar sem gremjan og tortryggnin ráða för, nær pólitísk rökræða ekki í gegn. Í staðin snýst umræðan öll um ímynd og þá stimpla sem settir eru á stjórnmálamenn og flokka. Stjórnmálunum er ætlað að leysa vandann en forsenda þess að þau geti það er að fólk geri upp á milli ólíkra flokka á grundvelli þeirra lausna sem þeir tala fyrir. Ef hins vegar allir eru settir undir sama hatt og stjórnmálamenn og flokkar metnir eftir fyrirframgefinni ímynd hættir lýðræðið að virka. Mikilvægi fjölmiðlaVið þessar aðstæður veltur mikið á fjölmiðlum. Þeir ráða umræðunni og umræðan ræður því hvort ofan á verður pólitísk rökræða eða sleggjudómar. Vandinn er hins vegar sá að tilhneiging fjölmiðla er gjarnan sú að magna upp tíðarandann hverju sinni í stað þess að veita honum aðhald. Þeir viðmælendur sem fella hörðustu dómana og tala mest inn í ástandið ráða umræðunni. Um leið gætir stundum (hér má alls ekki alhæfa) tilhneigingar til þess að umfjöllun snúist um að skapa atburðarás fremur en að segja frá henni. Það er allt til taksÞað er allt til taks til hefja öfluga uppbyggingu íslensks efnahagslífs og samfélags. Forsendan er sú að við veljum bestu leiðirnar. Til þess að svo megi verða þarf samvinnu. Stjórnmálamenn þurfa að leggja fram lausnir, milliliður stjórnmálanna og almennings, fjölmiðlarnir, að miðla þeim hugmyndum áfram á hlutlægan hátt og fólk að gefa sér tíma til að kynna sér hvað stjórnmálaflokkar og -menn standa raunverulega fyrir og gera upp á milli þeirra á grundvelli þess. Þannig vinna allir saman og þannig verða vonandi bestu lausnirnar fyrir valinu. Réttu lausnir eru til og það er ekkert því til fyrirstöðu að nýta þær á árinu 2011 þannig að það verði ár viðsnúnings og framfara. Ég óska landsmönnum gleðilegs og gæfuríks árs.
Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir Skoðun
Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun
Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir skrifar
Skoðun Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar
Skoðun Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir skrifar
Skoðun Stöðug uppbygging orkuinnviða Adrian Pike,Bjarni Þórður Bjarnason,Tómas Már Sigurðsson skrifar
Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason skrifar
Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson skrifar
Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir Skoðun
Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun
Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir Skoðun