

Tækifæri til persónukjörs 2013
Stjórnarskrármálið og téð atkvæðagreiðsla eru til komin af þeim almenna áhuga fyrir bættu samfélagi sem kviknaði upp úr hruninu. Enn örlar á þessum áhuga, um það vitna þau mörgu nýju samtök sem ætla sér að efna til framboðs fyrir alþingiskosningarnar næstkomandi vor.
En þessi nýju öfl standa frammi fyrir vanda. Sá felst ekki í því að ný stjórnmálaöfl eigi ekki erindi, heldur í því að stjórnmálastéttin sem fyrir er hefur úthlutað sjálfri sér gríðarlegri forgjöf í baráttunni um stuðning og atkvæði kjósenda. Um er að ræða kerfislæga mismunun á formi styrkja af opinberu fé sem veitast eingöngu þeim sem fyrir eru og 5% þröskuldar fyrir því að framboð fái fulltrúa á þing. Undir þessum kringumstæðum er borðleggjandi að fari nýju framboðin fram hvert fyrir sig þá tæta þau fylgi hvert af öðru, ná fæst tilskildu lágmarki og enda með að spila öllu upp í hendurnar á fjórflokknum sem fyrir er. Slík niðurstaða yrði vond og það alversta að hún væri sjálfskaparvíti.
Því þessi nýju öfl eiga tromp á hendi sem getur nýst til fulls meðan enn er heill vetur til undirbúnings næstu alþingiskosninga. Ég á auðvitað við sameiginlegt framboð allra hinna nýju afla og ekki bara það heldur yrði afar hentugt að beita þar persónukjöri innan þess ramma sem núgildandi kosningalög leyfa. Lögin þau eru hins vegar sniðin að flokkaframboðum og þar hefur persónukjör lítið vægi. Þó er í lögunum (82. grein) gert ráð fyrir að kjósendur geti raðað og strikað frambjóðendur út á þeim lista sem þeir kjósa. Þetta gera einhverjir kjósendur að jafnaði en sjaldnast í þeim mæli að það hafi skipt verulegu máli. Aldrei hefur það gerst mér vitanlega að framboð hafi komið fram með yfirlýstan óraðaðan lista og hvatt kjósendur sína til að raða á listann í kjörklefanum með útstrikunum og/eða umröðun.
Undirritaður hefur lengi verið áhugasamur um persónukjör og litið svo á að það geti verið lykillinn að bættri stjórnmálamenningu hér á landi. Hjarðhegðun í kringum flokksforystur er að mínum dómi vont atferli, til þess fallið að leiða menn og málefni í ógöngur. Munum hrunið og aðdraganda þess.
Stefnuskrár eru ekki aðalatriðið – stjórnmálastéttin hefur þróað hæfni til að fara á svig við allt slíkt – heldur trúverðugleiki þess fólks sem velst inn á fulltrúasamkomur í lýðræðisþjóðfélagi. Ég vil sem kjósandi geta valið það fólk sem ég treysti, því flokkum treysti ég ekki.
Hér er einnig hollt að hafa í huga samanburð á vinnubrögðum, annars vegar Alþingis, sem kjörið er á grunni flokka, og hins vegar Stjórnlagaráðs, sem kosið var persónukjöri. Alþingi nýtur hvorki mikils trausts né virðingar landsmanna enda virðast flokkadrættir, óvinavæðing og málþóf helst einkenna þar starfshætti. Stjórnlagaráðið virtist starfa á öllu heilnæmari hátt, í átt að sameiginlegri niðurstöðu sem nú kemur til umfjöllunar hjá kjósendum.
Nýju öflin sem horfa til alþingiskosninga vorið 2013, hvaða nafni sem þau nefnast, Samstaða, Dögun, Björt framtíð, Hægri grænir, Húmanistar og hugsanlega fleiri, þurfa að steypa sér saman á einn framboðsvettvang. Annars eiga þau enga raunhæfa möguleika og það sem er öllu alvarlegra, þá er lítil von fyrir okkur, hina fjölmörgu kjósendur sem vilja sjá raunverulegar breytingar. Til að nýta möguleika sína til fulls þurfa þau svo að bjóða fram óraðaða lista sem kjósendur hafa verið hvattir eindregið til að raða og stroka út samkvæmt eigin dómgreind og sannfæringu. Þetta er einfalt og á færi allra kjósenda.
Að sjálfsögðu halda viðkomandi samtök áfram að starfa og gera grein fyrir sér, stefnumálum sínum og sínu fólki. Sameiginlegt framboð þarf ekki að hafa neina samræmda stefnu, frambjóðendurnir bera uppi stefnumál sín og sinna stjórnmálasamtaka. Tilgangur slíks framboðs er að koma á framfæri frambjóðendum og veita þeim raunhæfa möguleika við aðstæður sem gömlu flokkarnir hafa mótað í sína þágu. En til að þetta virki þarf að nýta veturinn vel og ekki er eftir neinu að bíða.
Skoðun

Fátækt á Íslandi: Áskoranir, viðkvæmir hópar og leiðir til úrbóta
Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar

Verndum vörumerki í tónlist
Eiríkur Sigurðsson skrifar

Hann valdi sér nafnið Leó
Bjarni Karlsson skrifar

Misskilin sjálfsmynd
Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar

Hvenær er nóg nóg?
Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar

Byggðalína eða Borgarlína
Guðmundur Haukur Jakobsson skrifar

Úlfar sem forðast sól!
Jóna Guðbjörg Árnadóttir skrifar

Aldrei aftur
Halla Hrund Logadóttir skrifar

Tala ekki um lokamarkmiðið
Hjörtur J. Guðmundsson skrifar

Hver á auðlindir Íslands? – Kallar á nýja og skýra löggjöf
Einar G. Harðarson skrifar

Þétting í þágu hverra?
Sara Björg Sigurðardóttir skrifar

Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu
Þórður Snær Júlíusson skrifar

POTS er ekki tískubylgja
Hanna Birna Valdimarsdóttir,Hugrún Vignisdóttir skrifar

Er niðurstaðan einstök? Ársreikningur Hveragerðisbæjar 2024
Friðrik Sigurbjörnsson,Eyþór H. Ólafsson skrifar

Hvað er verið að leiðrétta?
Ægir Örn Arnarson skrifar

Afsökunarbeiðni til fyrri kynslóða – og þeirra sem erfa munu landið
Arnar Þór Jónsson skrifar

75 ár af evrópskri samheldni og samvinnu
Clara Ganslandt skrifar

Sigurður Ingi í mikilli mótsögn við sjálfan sig!
Magnús Guðmundsson skrifar

Vetrarvirkjanir
Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar

Yfirgnæfandi meirihluti vill þjóðaratkvæði
Jón Steindór Valdimarsson skrifar

Smábátar eru framtíðin, segir David Attenborough
Kjartan Sveinsson skrifar

Leiðrétting veiðigjalda mun skila sér í bættum innviðum
Arna Lára Jónsdóttir skrifar

Hvað er verið að leiðrétta?
Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir skrifar

Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur
Davíð Routley skrifar

Börn innan seilingar
Árni Guðmundsson skrifar

Hallarekstur í Hafnarfirði
Jón Ingi Hákonarson skrifar

Hvers konar Evrópuríki viljum við vera?
Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar

Orðskrípið sem bjarga á veiðigjaldinu
Ólafur Adolfsson skrifar