Gefandi þrátt fyrir mikið álag Brynhildur Björnsdóttir skrifar 11. febrúar 2019 11:00 Elva B. Björnsdóttir aðalvarðstjóri og varðstofustjóri 112 og Kamilla Guðmundsdóttir aðstoðarvarðstjóri og í fræðsluteymi 112. Fréttablaðið/Stefán Beiðnirnar sem okkur berast eru jafn misjafnar og þær eru margar og innhringjendurnir eru að sama skapi ólíkir og úr öllum stéttum samfélagsins,“ segir Kamilla. „Á síðasta ári komu yfir 200.000 símtöl inn til okkar og það þarf engan sérfræðing í tölfræði til þess að sjá að varðstofa Neyðarlínu, sem er mönnuð með 2-4 neyðarvörðum á hverjum tíma, er yfirleitt undir miklu álagi.“ Elva tekur undir þetta. „Hjá okkur gerast hlutirnir hratt og öll tilfelli sem verða að boðun til viðbragðsaðila byrja hjá okkur.“ Hún bætir við að það geti reynst vandasamt að ná haldbærum upplýsingum frá þeim sem hringja af vettvangi. „Við þurfum að reiða okkur á upplýsingar frá fólki sem er í mjög miklu áfalli, talar hvorki ensku né íslensku, er undir miklum áhrifum vímuefna eða er mjög ósamvinnuþýtt. En þrátt fyrir allt er þetta virkilega gefandi og spennandi starf.“550 símtöl á dag Á Neyðarlínu starfa í heildina 19 neyðarverðir. „Á venjulegum degi berast okkur um það bil 550 símtöl í Neyðarnúmerið 112 og verkefnin eru afar fjölbreytt. Meginhlutverk okkar er að finna nákvæma staðsetningu, greina eðli og umfang þess sem tilkynnt er um, boða í kjölfarið viðeigandi viðbragð á staðinn og veita leiðbeiningar og aðstoð í gegnum síma eins og unnt er. Í alvarlegum málum er viðmiðið að boðun sé komin á sjúkrabíl innan 90 sekúndna frá upphafi símtals og því reynir á að vera fljótur að hugsa, búa yfir góðri þekkingu á landinu og ná að stýra samtalinu þannig að góðar og réttar upplýsingar náist sem fyrst,“ segir Kamilla. Elva segir afskaplega persónubundið hvaða símtöl taka mest á. „En heilt yfir eru alvarleg slys eða dauðsföll þegar börn eiga í hlut alltaf mjög erfið, eins þegar fólk kemur að aðstandanda sem hefur framið sjálfsvíg og svo eru alvarleg slys utan alfaraleiðar krefjandi enda yfirleitt langt í næsta viðbragðsaðila og oft lítið hægt að gera annað en að bíða á línunni og reyna að hughreysta innhringjanda. Í slíkum tilfellum reynum við jafnvel að virkja einhverja sem eru búsettir á svæðinu til þess að fara á vettvang og aðstoða áður en fagaðilar koma á staðinn.“ Þær segja einnig báðar að barnaverndarmálin geti líka verið erfið en utan almenns opnunartíma barnaverndarnefnda landsins þá tekur 112 við tilkynningum og erindum er varða barnavernd.Hættur á heimili Þær vilja báðar minna fólk á að gæta öryggis, ekki síst inni á heimilinu. „Ótrúlegustu hlutir og aðstæður geta skapað slysahættu inni á heimilum og í daglegu lífi fólks,“ segir Elva og Kamilla bætir við: „Það sem stendur upp úr og eitthvað sem ég hef breytt hjá mér persónulega er til dæmis að hafa þannig læsingu á baðherbergishurð að hægt sé að opna utan frá með lykli, vera með grunnöryggisbúnað í bílnum á borð við sjúkrakassa, gluggahamar með beltisskera og kerti til þess að halda varma í bílnum ef fólk er lengi fast í slæmu veðri.“ Þá vilja þær minna fólk á að spenna ferðatöskur og stærri hluti í belti séu þeir geymdir í aftursæti bíls en lausir hlutir geta skapað gríðarlega slysahættu og valdið miklum áverkum, og enn fremur að leyfa börnum ekki að vera með fartölvur, spjaldtölvur eða annan harðan afþreyingarbúnað í bílferðum nema tækið sé fest aftan við framsætin og geti því ekki valdið skaða ef bíllinn lendir í óhappi sem veldur því að höfuð barnsins rykkist fram. „Þegar fólk er á ferðinni er líka ágætt að vera meðvitaður um eigin staðsetningu en það er mjög algengt að fólk hafi ekki hugmynd um hvar það er statt þegar slys ber að höndum og lýsingar á borð við „einhvers staðar á milli Reykjavíkur og Akureyrar“ segja okkur lítið,“ segir Elva. „Svo eru það auðvitað reykskynjarar í hverju herbergi, eiga slökkvitæki og kenna öllum á heimilinu að nota það, veggfesta stærri húsgögn og nota alltaf tilskilinn öryggisbúnað við framkvæmdir eða tómstundaiðkun.“Skyndihjálpin mikilvæg Kamillu er einnig umhugað um skyndihjálparþekkingu. „Ég mæli með því að fara reglulega á skyndihjálparnámskeið og setja sér einn dag árlega þar sem farið er yfir öll öryggismál á heimilinu með fjölskyldunni. Passa síðan að hús séu vel merkt, bjöllur í fjölbýli skráðar á rétta aðila og öryggisnúmer á sumarbústöðum.“ Að lokum vilja þær minna foreldra á að leyfa ekki ungum börnum að leika sér með SIM-kortalausa gamla síma því það eru mörg dæmi um að litlir puttar séu búnir að hringja jafnvel hundrað sinnum í neyðarlínuna á stuttum tíma án nokkurrar vitundar foreldranna,“ segja Elva og Kamilla. Birtist í Fréttablaðinu Lögreglumál Slökkvilið Mest lesið Afdrif Hörpunnar enn á huldu Innlent Hundrað milljónum stolið af landsmönnum Innlent RÚV muni óska eftir upplýsingum frá EBU um símakosninguna Innlent „Ég er ekki sannfærður um að við höfum efni á þessu“ Innlent Dæmi um að tvær fjölskyldur deili einni au pair Innlent Spænska ríkissjónvarpið vill að símakosningin verði yfirfarin Erlent Hnúfubakur í banastuði í Hvalfirði Innlent Fimm bjargað úr sjónum eftir að skemmtibát hvolfdi Innlent „Vinnubrögð sem maður er ekki vanur“ Innlent Ætla að vinda ofan af jafnlaunavottun Innlent Fleiri fréttir Erfitt að flytja tímabundið heim í tóm hús Ætla að vinda ofan af jafnlaunavottun „Ég er ekki sannfærður um að við höfum efni á þessu“ Heimkoma Grindvíkinga, umdeild söngvakeppni og „kassabyggingum“ mótmælt Í annarlegu ástandi með tvo hnífa Hundrað milljónum stolið af landsmönnum Vill rannsóknarnefnd um rannsókn hrunmálanna Hnúfubakur í banastuði í Hvalfirði Steinn verður reistur við og brúin yfir Mógilsá löguð RÚV muni óska eftir upplýsingum frá EBU um símakosninguna Fimm bjargað úr sjónum eftir að skemmtibát hvolfdi „Skiptir máli að við séum öll að tala sama tungumál“ Göngubrúin sett upp í nótt og Sæbrautin lokuð á meðan Brýna fyrir eigendum að skilja hunda ekki eftir í bílum Hársbreidd frá hitameti í borginni Grindvíkingar fá að gista heima í sumar og hjúkrunarfræðingar vilja hertar reglur „Vinnubrögð sem maður er ekki vanur“ Forsetahjónin á leið á heimssýninguna í Japan Grindvíkingar fá að gista í húsunum sem þeir seldu Dæmi um að tvær fjölskyldur deili einni au pair Vill að háskólinn laði til sín landflótta fræðimenn frá Bandaríkjunum Afdrif Hörpunnar enn á huldu Sérstakar hleranir og símtölin sem gætu alltaf orðið til Verði að kunna íslensku til að geta hjúkrað Tveir menn handteknir eftir að hafa komið sér fyrir í sameign húss Segist ekki taka hagsmuni sela fram yfir hagsmuni íþrótta Saumandi hressar og skemmtilegar bútasaumskonur Hundur drapst af völdum hitaslags á höfuðborgarsvæðinu Besta maíveður í manna minnum og ungir ofurhugar Varað við bikblæðingum um land allt Sjá meira
Beiðnirnar sem okkur berast eru jafn misjafnar og þær eru margar og innhringjendurnir eru að sama skapi ólíkir og úr öllum stéttum samfélagsins,“ segir Kamilla. „Á síðasta ári komu yfir 200.000 símtöl inn til okkar og það þarf engan sérfræðing í tölfræði til þess að sjá að varðstofa Neyðarlínu, sem er mönnuð með 2-4 neyðarvörðum á hverjum tíma, er yfirleitt undir miklu álagi.“ Elva tekur undir þetta. „Hjá okkur gerast hlutirnir hratt og öll tilfelli sem verða að boðun til viðbragðsaðila byrja hjá okkur.“ Hún bætir við að það geti reynst vandasamt að ná haldbærum upplýsingum frá þeim sem hringja af vettvangi. „Við þurfum að reiða okkur á upplýsingar frá fólki sem er í mjög miklu áfalli, talar hvorki ensku né íslensku, er undir miklum áhrifum vímuefna eða er mjög ósamvinnuþýtt. En þrátt fyrir allt er þetta virkilega gefandi og spennandi starf.“550 símtöl á dag Á Neyðarlínu starfa í heildina 19 neyðarverðir. „Á venjulegum degi berast okkur um það bil 550 símtöl í Neyðarnúmerið 112 og verkefnin eru afar fjölbreytt. Meginhlutverk okkar er að finna nákvæma staðsetningu, greina eðli og umfang þess sem tilkynnt er um, boða í kjölfarið viðeigandi viðbragð á staðinn og veita leiðbeiningar og aðstoð í gegnum síma eins og unnt er. Í alvarlegum málum er viðmiðið að boðun sé komin á sjúkrabíl innan 90 sekúndna frá upphafi símtals og því reynir á að vera fljótur að hugsa, búa yfir góðri þekkingu á landinu og ná að stýra samtalinu þannig að góðar og réttar upplýsingar náist sem fyrst,“ segir Kamilla. Elva segir afskaplega persónubundið hvaða símtöl taka mest á. „En heilt yfir eru alvarleg slys eða dauðsföll þegar börn eiga í hlut alltaf mjög erfið, eins þegar fólk kemur að aðstandanda sem hefur framið sjálfsvíg og svo eru alvarleg slys utan alfaraleiðar krefjandi enda yfirleitt langt í næsta viðbragðsaðila og oft lítið hægt að gera annað en að bíða á línunni og reyna að hughreysta innhringjanda. Í slíkum tilfellum reynum við jafnvel að virkja einhverja sem eru búsettir á svæðinu til þess að fara á vettvang og aðstoða áður en fagaðilar koma á staðinn.“ Þær segja einnig báðar að barnaverndarmálin geti líka verið erfið en utan almenns opnunartíma barnaverndarnefnda landsins þá tekur 112 við tilkynningum og erindum er varða barnavernd.Hættur á heimili Þær vilja báðar minna fólk á að gæta öryggis, ekki síst inni á heimilinu. „Ótrúlegustu hlutir og aðstæður geta skapað slysahættu inni á heimilum og í daglegu lífi fólks,“ segir Elva og Kamilla bætir við: „Það sem stendur upp úr og eitthvað sem ég hef breytt hjá mér persónulega er til dæmis að hafa þannig læsingu á baðherbergishurð að hægt sé að opna utan frá með lykli, vera með grunnöryggisbúnað í bílnum á borð við sjúkrakassa, gluggahamar með beltisskera og kerti til þess að halda varma í bílnum ef fólk er lengi fast í slæmu veðri.“ Þá vilja þær minna fólk á að spenna ferðatöskur og stærri hluti í belti séu þeir geymdir í aftursæti bíls en lausir hlutir geta skapað gríðarlega slysahættu og valdið miklum áverkum, og enn fremur að leyfa börnum ekki að vera með fartölvur, spjaldtölvur eða annan harðan afþreyingarbúnað í bílferðum nema tækið sé fest aftan við framsætin og geti því ekki valdið skaða ef bíllinn lendir í óhappi sem veldur því að höfuð barnsins rykkist fram. „Þegar fólk er á ferðinni er líka ágætt að vera meðvitaður um eigin staðsetningu en það er mjög algengt að fólk hafi ekki hugmynd um hvar það er statt þegar slys ber að höndum og lýsingar á borð við „einhvers staðar á milli Reykjavíkur og Akureyrar“ segja okkur lítið,“ segir Elva. „Svo eru það auðvitað reykskynjarar í hverju herbergi, eiga slökkvitæki og kenna öllum á heimilinu að nota það, veggfesta stærri húsgögn og nota alltaf tilskilinn öryggisbúnað við framkvæmdir eða tómstundaiðkun.“Skyndihjálpin mikilvæg Kamillu er einnig umhugað um skyndihjálparþekkingu. „Ég mæli með því að fara reglulega á skyndihjálparnámskeið og setja sér einn dag árlega þar sem farið er yfir öll öryggismál á heimilinu með fjölskyldunni. Passa síðan að hús séu vel merkt, bjöllur í fjölbýli skráðar á rétta aðila og öryggisnúmer á sumarbústöðum.“ Að lokum vilja þær minna foreldra á að leyfa ekki ungum börnum að leika sér með SIM-kortalausa gamla síma því það eru mörg dæmi um að litlir puttar séu búnir að hringja jafnvel hundrað sinnum í neyðarlínuna á stuttum tíma án nokkurrar vitundar foreldranna,“ segja Elva og Kamilla.
Birtist í Fréttablaðinu Lögreglumál Slökkvilið Mest lesið Afdrif Hörpunnar enn á huldu Innlent Hundrað milljónum stolið af landsmönnum Innlent RÚV muni óska eftir upplýsingum frá EBU um símakosninguna Innlent „Ég er ekki sannfærður um að við höfum efni á þessu“ Innlent Dæmi um að tvær fjölskyldur deili einni au pair Innlent Spænska ríkissjónvarpið vill að símakosningin verði yfirfarin Erlent Hnúfubakur í banastuði í Hvalfirði Innlent Fimm bjargað úr sjónum eftir að skemmtibát hvolfdi Innlent „Vinnubrögð sem maður er ekki vanur“ Innlent Ætla að vinda ofan af jafnlaunavottun Innlent Fleiri fréttir Erfitt að flytja tímabundið heim í tóm hús Ætla að vinda ofan af jafnlaunavottun „Ég er ekki sannfærður um að við höfum efni á þessu“ Heimkoma Grindvíkinga, umdeild söngvakeppni og „kassabyggingum“ mótmælt Í annarlegu ástandi með tvo hnífa Hundrað milljónum stolið af landsmönnum Vill rannsóknarnefnd um rannsókn hrunmálanna Hnúfubakur í banastuði í Hvalfirði Steinn verður reistur við og brúin yfir Mógilsá löguð RÚV muni óska eftir upplýsingum frá EBU um símakosninguna Fimm bjargað úr sjónum eftir að skemmtibát hvolfdi „Skiptir máli að við séum öll að tala sama tungumál“ Göngubrúin sett upp í nótt og Sæbrautin lokuð á meðan Brýna fyrir eigendum að skilja hunda ekki eftir í bílum Hársbreidd frá hitameti í borginni Grindvíkingar fá að gista heima í sumar og hjúkrunarfræðingar vilja hertar reglur „Vinnubrögð sem maður er ekki vanur“ Forsetahjónin á leið á heimssýninguna í Japan Grindvíkingar fá að gista í húsunum sem þeir seldu Dæmi um að tvær fjölskyldur deili einni au pair Vill að háskólinn laði til sín landflótta fræðimenn frá Bandaríkjunum Afdrif Hörpunnar enn á huldu Sérstakar hleranir og símtölin sem gætu alltaf orðið til Verði að kunna íslensku til að geta hjúkrað Tveir menn handteknir eftir að hafa komið sér fyrir í sameign húss Segist ekki taka hagsmuni sela fram yfir hagsmuni íþrótta Saumandi hressar og skemmtilegar bútasaumskonur Hundur drapst af völdum hitaslags á höfuðborgarsvæðinu Besta maíveður í manna minnum og ungir ofurhugar Varað við bikblæðingum um land allt Sjá meira