Stúdentar á Íslandi þurfa mest á vinnu að halda af öllum stúdentum í Evrópu Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar 6. nóvember 2020 07:30 72% allra vinnandi stúdenta á Íslandi telja að án launaðs starfs hefðu þeir ekki efni á að stunda nám sitt. Það er hæsta hlutfall stúdenta sem þarf á vinnu að halda til að stunda nám sitt af öllum Evrópulöndum sem EUROSTUDENT VII, heildræn könnun á högum stúdenta í Evrópu, tók til. Fyrstu niðurstöður könnunarinnar birtust í 20 blaðsíðna samantekt í gær, 5. nóvember. Ísland í 1. sæti! Hér á landi sögðu nánar tiltekið 72% stúdenta sem vinna með námi að þeir væru mjög sammála fullyrðingunni: „Without my paid job, I could not afford to be a student“.[1] Að meðaltali sögðust 50% stúdenta annarra landa vera mjög sammála fullyrðingunni. Það hefði verið óskandi að hægt væri að líta á þessar niðurstöður EUROSTUDENT VII og hugsa að þetta myndi nú fljótlega breytast; handan við hornið væru tímar þar sem stúdentar þyrftu ekki að vinna meðan þeir stunda nám heldur gætu þeir einbeitt sér enn betur að náminu, enda nýtt námslánakerfi komið til sögunnar og stuðningur við stúdenta á meðan á námi stendur aukinn svo við værum betur stödd en áður. Það er hins vegar ekki svo einfalt. Í sumar tók Menntasjóður námsmanna við af Lánasjóði íslenskra námsmanna. Með því breyttist þó ekki fyrirkomulag framfærslulána hjá sjóðnum, þrátt fyrir að bent var á að löggjöfin þyrfti nauðsynlega að breytast til að stjórn sjóðsins myndi bæta úr of lágri framfærslu til stúdenta sem veldur því að þeir vinna mikið með námi. Þó nýtt námslánakerfi hafi tekið við hérlendis er sú framfærsla sem námsfólk á rétt á í námi óbreytt frá því að EUROSTUDENT könnunin fór fram árið 2019 og er það miður. Ísland í 2. sæti Þegar kemur að fjárhagslegum erfiðleikum stúdenta erum við í 2. sæti yfir mesta fjárhagslega erfiðleika.[3] 31% stúdenta á Íslandi metur það svo að það glími við mjög alvarlega eða alvarlega fjárhagserfiðleika. Ísland í 3. sæti Íslenskir stúdentar hreppa svo bronsið í keppninni um hvaða þjóð vinnur mest samhliða námi.[4] 72% stúdenta hér á landi vinnur með námi en það er hækkun frá síðustu könnun EUROSTUDENT VI frá 2016-2018 þar sem 69% stúdenta hérlendis vann með námi. Niðurstöður könnunar EUROSTUDENT VII staðfesta að stúdentar á Íslandi eru hluti af vinnumarkaðnum og vinnuafli þessa lands. Stúdentar, 18 ára og eldri, voru 19.237 talsins árið 2019 en 72% af því er um 14.200 manns. Þessi fjöldi hefur með vinnuframlagi sínu staðið undir greiðslu atvinnutryggingagjalds í atvinnuleysistryggingasjóð, rétt eins og annað vinnandi fólk, án þess að eiga rétt úr sjóðnum. Frá upphafi kórónaveirufaraldursins hefur verið bent á þetta ranglæti og krafist leiðréttingar á því. Við tökum líka 3. sætið í því hve mikil og slæm áhrif þátttaka á vinnumarkaði hefur á nám stúdenta á Íslandi. Um 25% allra stúdenta sem vinna með námi segja að starf á vinnumarkaði valdi þeim erfiðleikum við að stunda nám sitt en yfir 50% þeirra sem vinna 20 klst. vinnuvikur segja hið sama.[5] Topp þrjú Við ættum ekki að vilja vera á verðlaunapalli í þessum tilvikum. Er ekki augljóst að búa þarf betur fjárhagslega um stúdenta á Íslandi meðan á námi stendur? Við vinnum og vinnum störf en ávinnum okkur ekki sanngjarnan rétt hjá atvinnuleysistryggingasjóði og stjórnvöld neita að leiðrétta þá stöðu. Við vinnum og vinnum en frítekjumark í námslánakerfinu skerðir námslánið sem við fáum til framfærslu, sem er þegar allt of lág. Þar að auki eru þetta lán sem við borgum til baka með vöxtum og verðtryggingu svo aukin framfærsla með námslánum er ekki ósanngjörn bón. Á tímum þar sem atvinnuleysi er mikið og fjárhagsörðugleikar vaxandi hjá stórum hópi fólks er því miður ekki nógu aðlaðandi að fara í háskólanám á Íslandi, þrátt fyrir fögur orð stjórnvalda um að nám og menntun sé í lykill að bættum hag þjóðarinnar til framtíðar. Það þarf að bregðast við þessu umhverfi sem námsfólki er búið á Íslandi og tíminn er núna, þegar atvinnuleysi er mikið og álag enn meira. Þær aðstæður sem stúdentum er boðið uppá hafa áhrif á hvort við förum í nám og hvort fólk getur klárað sitt nám en fjárhagserfiðleikar eru þriðja algengasta ástæða þess að íslenskir stúdentar tefjast í námi. Á að ráðast í sértækar aðgerðir og fjárfesta í framtíðinni með því að bæta stöðu námsfólks, eða er framtíðarsýnin sú að Ísland sé á röngum verðlaunapalli sem er til marks um ófullnægjandi fjárhagsstuðning við stúdenta? Höfundur er meistaranemi í lögfræði og fyrrverandi forseti SHÍ. [1] bls. 15 í skýrslunni. [2] bls. 17 í sömu skýrslu. [3] bls. 18 í sömu skýrslu. [4] bls. 14 í sömu skýrslu. [5] bls. 16. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jóna Þórey Pétursdóttir Hagsmunir stúdenta Vinnumarkaður Mest lesið Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir Skoðun Verkafólk kaupir aðgang að íslenskum auðlindum af Norðmönnum Arndís Kristjánsdóttir Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason Skoðun Köstum ekki verðmætum á glæ Ingvar Jónsson Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson Skoðun Ævinlega þakkláti flóttamaðurinn Zeljka Kristín Klobucar Skoðun Skoðun Skoðun Þegar fjölbreytileikinn verður ógn: Afneitun, andstaða og ótti við hið mannlega Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Einmanaleiki: Skortir þig tengsl við þig eða aðra? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Skoðun Svargrein: Ísland á víst að íhuga aðild að ESB Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Fjölbreytni í endurhæfingu skiptir máli Hólmfríður Einarsdóttir skrifar Skoðun Sumarfríinu aflýst Sigurður Helgi Pálmason skrifar Skoðun Úr skotgröfum í netkerfin: Netárásir á innviði Vesturlanda Ýmir Vigfússon skrifar Skoðun Fordómar gagnvart hinsegin fólki – Reynslusaga Geir Gunnar Markússon skrifar Skoðun „Er allt í lagi?“ Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Göngum í Haag hópinn Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Kirkjuklukkur hringja Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Gerir háskólanám þig að grunnskólakennara? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Stríð skapar ekki frið Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenska stóðhryssan og Evrópa Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Hvammsvirkjun – Skyldur ráðherra og réttur samfélagsins Eggert Valur Guðmundsson skrifar Skoðun Norska leiðin er fasismi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Um mýkt, menntun og von Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Höfum alla burði til þess Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Tímabær rannsókn dómsmálaráðuneytisins Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Umsókn krefst ákvörðunar – ekki ákalls Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hjálp, barnið mitt spilar Roblox! Kristín Magnúsdóttir skrifar Skoðun Líkindi með guðstrú og djöflatrú Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Ævinlega þakkláti flóttamaðurinn Zeljka Kristín Klobucar skrifar Skoðun Vér vesalingar Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Leikrit Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Svona eða hinsegin, hvert okkar verður næst? Unnar Geir Unnarsson skrifar Skoðun Reynisfjara og mannréttindasáttmáli Evrópu Róbert R. Spanó skrifar Skoðun Að hlúa að foreldrum: Forvörn sem skiptir máli Áróra Huld Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ákall til íslenskra stjórnmálamanna Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Þurfum við virkilega „leyniþjónustu”? Helen Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
72% allra vinnandi stúdenta á Íslandi telja að án launaðs starfs hefðu þeir ekki efni á að stunda nám sitt. Það er hæsta hlutfall stúdenta sem þarf á vinnu að halda til að stunda nám sitt af öllum Evrópulöndum sem EUROSTUDENT VII, heildræn könnun á högum stúdenta í Evrópu, tók til. Fyrstu niðurstöður könnunarinnar birtust í 20 blaðsíðna samantekt í gær, 5. nóvember. Ísland í 1. sæti! Hér á landi sögðu nánar tiltekið 72% stúdenta sem vinna með námi að þeir væru mjög sammála fullyrðingunni: „Without my paid job, I could not afford to be a student“.[1] Að meðaltali sögðust 50% stúdenta annarra landa vera mjög sammála fullyrðingunni. Það hefði verið óskandi að hægt væri að líta á þessar niðurstöður EUROSTUDENT VII og hugsa að þetta myndi nú fljótlega breytast; handan við hornið væru tímar þar sem stúdentar þyrftu ekki að vinna meðan þeir stunda nám heldur gætu þeir einbeitt sér enn betur að náminu, enda nýtt námslánakerfi komið til sögunnar og stuðningur við stúdenta á meðan á námi stendur aukinn svo við værum betur stödd en áður. Það er hins vegar ekki svo einfalt. Í sumar tók Menntasjóður námsmanna við af Lánasjóði íslenskra námsmanna. Með því breyttist þó ekki fyrirkomulag framfærslulána hjá sjóðnum, þrátt fyrir að bent var á að löggjöfin þyrfti nauðsynlega að breytast til að stjórn sjóðsins myndi bæta úr of lágri framfærslu til stúdenta sem veldur því að þeir vinna mikið með námi. Þó nýtt námslánakerfi hafi tekið við hérlendis er sú framfærsla sem námsfólk á rétt á í námi óbreytt frá því að EUROSTUDENT könnunin fór fram árið 2019 og er það miður. Ísland í 2. sæti Þegar kemur að fjárhagslegum erfiðleikum stúdenta erum við í 2. sæti yfir mesta fjárhagslega erfiðleika.[3] 31% stúdenta á Íslandi metur það svo að það glími við mjög alvarlega eða alvarlega fjárhagserfiðleika. Ísland í 3. sæti Íslenskir stúdentar hreppa svo bronsið í keppninni um hvaða þjóð vinnur mest samhliða námi.[4] 72% stúdenta hér á landi vinnur með námi en það er hækkun frá síðustu könnun EUROSTUDENT VI frá 2016-2018 þar sem 69% stúdenta hérlendis vann með námi. Niðurstöður könnunar EUROSTUDENT VII staðfesta að stúdentar á Íslandi eru hluti af vinnumarkaðnum og vinnuafli þessa lands. Stúdentar, 18 ára og eldri, voru 19.237 talsins árið 2019 en 72% af því er um 14.200 manns. Þessi fjöldi hefur með vinnuframlagi sínu staðið undir greiðslu atvinnutryggingagjalds í atvinnuleysistryggingasjóð, rétt eins og annað vinnandi fólk, án þess að eiga rétt úr sjóðnum. Frá upphafi kórónaveirufaraldursins hefur verið bent á þetta ranglæti og krafist leiðréttingar á því. Við tökum líka 3. sætið í því hve mikil og slæm áhrif þátttaka á vinnumarkaði hefur á nám stúdenta á Íslandi. Um 25% allra stúdenta sem vinna með námi segja að starf á vinnumarkaði valdi þeim erfiðleikum við að stunda nám sitt en yfir 50% þeirra sem vinna 20 klst. vinnuvikur segja hið sama.[5] Topp þrjú Við ættum ekki að vilja vera á verðlaunapalli í þessum tilvikum. Er ekki augljóst að búa þarf betur fjárhagslega um stúdenta á Íslandi meðan á námi stendur? Við vinnum og vinnum störf en ávinnum okkur ekki sanngjarnan rétt hjá atvinnuleysistryggingasjóði og stjórnvöld neita að leiðrétta þá stöðu. Við vinnum og vinnum en frítekjumark í námslánakerfinu skerðir námslánið sem við fáum til framfærslu, sem er þegar allt of lág. Þar að auki eru þetta lán sem við borgum til baka með vöxtum og verðtryggingu svo aukin framfærsla með námslánum er ekki ósanngjörn bón. Á tímum þar sem atvinnuleysi er mikið og fjárhagsörðugleikar vaxandi hjá stórum hópi fólks er því miður ekki nógu aðlaðandi að fara í háskólanám á Íslandi, þrátt fyrir fögur orð stjórnvalda um að nám og menntun sé í lykill að bættum hag þjóðarinnar til framtíðar. Það þarf að bregðast við þessu umhverfi sem námsfólki er búið á Íslandi og tíminn er núna, þegar atvinnuleysi er mikið og álag enn meira. Þær aðstæður sem stúdentum er boðið uppá hafa áhrif á hvort við förum í nám og hvort fólk getur klárað sitt nám en fjárhagserfiðleikar eru þriðja algengasta ástæða þess að íslenskir stúdentar tefjast í námi. Á að ráðast í sértækar aðgerðir og fjárfesta í framtíðinni með því að bæta stöðu námsfólks, eða er framtíðarsýnin sú að Ísland sé á röngum verðlaunapalli sem er til marks um ófullnægjandi fjárhagsstuðning við stúdenta? Höfundur er meistaranemi í lögfræði og fyrrverandi forseti SHÍ. [1] bls. 15 í skýrslunni. [2] bls. 17 í sömu skýrslu. [3] bls. 18 í sömu skýrslu. [4] bls. 14 í sömu skýrslu. [5] bls. 16.
Skoðun Þegar fjölbreytileikinn verður ógn: Afneitun, andstaða og ótti við hið mannlega Haukur Logi Jóhannsson skrifar
Skoðun Við þurfum ekki að loka landinu – við þurfum að opna augun Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar