Kona fær aðgang að lífsýni úr bónda sem hún telur vera föður sinn Sunna Kristín Hilmarsdóttir skrifar 5. maí 2020 12:01 Dómurinn var kveðinn upp í Héraðsdómi Reykjavíkur í byrjun apríl. Vísir/Vilhelm Íslensk kona á sjötugsaldri mun fá aðgang að lífsýni bónda nokkurs sem lést fyrir tæplega fjörutíu árum í þeim tilgangi að fá úr því skorið hvort bóndinn sé kynfaðir hennar. Þetta er niðurstaða Héraðsdóms Reykjavíkur í máli sem konan höfðaði gegn Lífsýnasafni Landspítalans þar sem hún krafðist þess að fá aðgang að lífsýni mannsins sem hún telur vera föður sinn. Í dómi héraðsdóms, sem kveðinn var upp í byrjun apríl, kemur fram að konan hafi verið ættleidd þegar hún var nokkurra daga gömul. Kynmóður sína hitti hún aðeins nokkrum sinnum og kynföður sinn aldrei. Var konan 21 árs þegar móðir hennar lést árið 1978 og 25 ára gömul þegar maðurinn, sem hún telur föður sinn, lést. Móðirin var ráðskona á bóndabæ mannsins. Hann giftist aldrei og er ekki talinn hafa eignast börn. Hins vegar var móðirin barnshafandi á þeim tíma sem hún var ráðskona hjá bóndanum. Mikil líkindi með bóndanum og konunni sem telur sig vera dóttur hans Byggði konan meðal annars á því fyrir dómi að þeir sem þekktu til hefðu talið víst að bóndinn væri faðir barnsins sem ráðskonan fæddi og gaf svo frá sér. Hans væri þó ekki getið á fæðingarvottorði konunnar og faðerni þar yfir höfuð ekki skráð. Í dómnum kemur fram að hún hafi haft samband við systkini bóndans og afkomendur þeirra. Þau telji öll miklar líkur á því að hún sé dóttir mannsins. Ekki aðeins hafi móðir hennar búið á bænum á þessum tíma og verið þar ráðskona heldur séu einnig mikil líkindi með konunni og bóndanum, eins og sjá megi á ljósmyndum. Hafi eftirlifandi systkini öll lýst sig samþykk því að erfðafræðileg rannsókn fari fram á því hvort að konan sé líffræðileg dóttir bróður þeirra. Í fyrstu leitaði konan til vísindasiðanefndar Háskóla Íslands vegna málsins en nefndin vísaði málinu frá á þeim grundvelli að ekki væri um vísindarannsókn að ræða. Þá leitaði konan til Persónuverndar en stofnunin taldi að málið félli utan leyfissviðs hennar. Ætti ekki líða fyrir þá vanrækslu og lögbrot að faðernið var ekki skráð Konan sá sér því ekki annað fært en að höfða mál og byggði meðal annars á lögum frá árinu 1921 um afstöðu foreldra til óskilgetinna barna. Í lögunum kemur fram að það séu hagsmunir barnsins sem og opinberra yfirvalda að kynfaðir sé rétt skráður. Konunni væri ekki kunnugt um hvers vegna faðerni hennar hefði ekki verið skráð við fæðingu hennar en fyrir þá vanrækslu og lögbrot ætti hún ekki að þurfa að líða og vera þannig í óvissu um hver væri kynfaðir hennar. Hagsmunir hennar af því að vita hver væri kynfaðir hennar væru miklir. Lífsýnasafn Landspítalans mótmælti kröfu konunnar. Byggði safnið annars vegar á því að ekki væru lagaskilyrði til að verða við kröfunni og hins vegar á því að konan hefði ekki sýnt fram á líkur til þess að hún væri dóttir bóndans. Lét rannsaka hvort hún væri skyld bróður bóndans Konan brást við því síðarnefnda og lét rannsaka hvort hún væri skyld bróður meints kynföður. Niðurstöður rannsóknarinnar leiddu líkur að því að sá sem gaf lífsýnið væri föðurbróðir konunnar. Taldi dómurinn að með rannsókninni hefði konan leitt nægar líkur að því að bóndinn kynni að vera kynfaðir hennar. Þar með væru komin fram næg rök til þess að verða við kröfu hennar á hendur Lífsýnasafninu og gerði dómurinn það. Á meðal þess sem fram kemur í niðurstöðukafla dómsins er að konan hafi enga þörf fyrir að stofna til lagalegra tengsla við manninn sem hún telur vera föður sinn. Þá hafi hún heldur enga þörf fyrir að rjúfa lagatengsl við kjörföður sinn, sem lést fyrir níu árum, en annaðist hana frá því hún var nýfædd. „Málshöfðun hennar er sprottin af þeirri grunnþörf mannsins að þekkja uppruna sinn. Þessi grunnþörf og réttur til upplýsinga, í reynd um sjálfan mann, hefur verið viðurkennd í lögum,“ segir í dómi héraðsdóms sem lesa má í heild sinni hér. Dómsmál Mest lesið Skólamál í Kópavogi: Bókun eftir bókun á fundi bæjarstjórnar Innlent Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Innlent Sé hægt að gera byltingu í íslensku heilbrigðiskerfi Innlent Glímdi við veikindi fyrir andlátið sem breyttu persónuleika hans Innlent Menningarráðherra skipaði son heilbrigðisráðherra í formannsstörf Innlent Gátu ekki opnað hraðbankann þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir Innlent Þyrlan kölluð út vegna slasaðs manns í Gemludal Innlent Bylting framundan en Landspítalinn þurfi að hlaupa hraðar Innlent Grunaður hraðbankaþjófur nennti ekki með austur nóttina örlagaríku Innlent Stefna Open AI vegna sjálfsvígs sonarins Erlent Fleiri fréttir Sé hægt að gera byltingu í íslensku heilbrigðiskerfi Skólamál í Kópavogi: Bókun eftir bókun á fundi bæjarstjórnar Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Þyrlan kölluð út vegna slasaðs manns í Gemludal Menningarráðherra skipaði son heilbrigðisráðherra í formannsstörf Vara við svikapóstum í þeirra nafni Bylting framundan en Landspítalinn þurfi að hlaupa hraðar Faðir plokksins kenndi ráðherra að plokka Gátu ekki opnað hraðbankann þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir Kári Stefánsson í beinni, erfiður hraðbanki og Dönum ekki skemmt Óttuðust um ferðamenn sem sátu fastir í Markarfljóti Glímdi við veikindi fyrir andlátið sem breyttu persónuleika hans Hraðbankaþjófur játar sök Framlengja gæsluvarðhald yfir leiðbeinandanum um fjórar vikur Supu hveljur á fundi með ráðherra á Egilsstöðum Grunaður hraðbankaþjófur nennti ekki með austur nóttina örlagaríku Með mikla áverka og mjög kaldur þegar hann fannst Móðirin áfram í haldi og húsleit á Írlandi Til skoðunar að flytja Sjálfstæðisflokkinn úr Valhöll Losun Íslands jókst á öllum sviðum og langt í land með skuldbindingar Bylting í heilbrigðisþjónustu og áróður Bandaríkjamanna Vilja halda leiðbeinandanum áfram bak við lás og slá Kynna drög að nýrri stefnu í heilbrigðismálum Ekki séð neitt þessu líkt á sínum fjörutíu ára ferli Innbrot og slagsmál í miðborginni Segir dóminn áfellisdóm yfir seinagangi lögreglu í kynferðisbrotamálum Málafjöldi tvöfaldast milli ára: „Hálfur milljarður farinn nú þegar“ Heilbrigðisráðuneytið færir sig um set Enginn vilji taka ábyrgð á því hvenær eigi að loka Reynisfjöru Minntust þess ekki að hafa brennt tösku fyrir Stefán Blackburn Sjá meira
Íslensk kona á sjötugsaldri mun fá aðgang að lífsýni bónda nokkurs sem lést fyrir tæplega fjörutíu árum í þeim tilgangi að fá úr því skorið hvort bóndinn sé kynfaðir hennar. Þetta er niðurstaða Héraðsdóms Reykjavíkur í máli sem konan höfðaði gegn Lífsýnasafni Landspítalans þar sem hún krafðist þess að fá aðgang að lífsýni mannsins sem hún telur vera föður sinn. Í dómi héraðsdóms, sem kveðinn var upp í byrjun apríl, kemur fram að konan hafi verið ættleidd þegar hún var nokkurra daga gömul. Kynmóður sína hitti hún aðeins nokkrum sinnum og kynföður sinn aldrei. Var konan 21 árs þegar móðir hennar lést árið 1978 og 25 ára gömul þegar maðurinn, sem hún telur föður sinn, lést. Móðirin var ráðskona á bóndabæ mannsins. Hann giftist aldrei og er ekki talinn hafa eignast börn. Hins vegar var móðirin barnshafandi á þeim tíma sem hún var ráðskona hjá bóndanum. Mikil líkindi með bóndanum og konunni sem telur sig vera dóttur hans Byggði konan meðal annars á því fyrir dómi að þeir sem þekktu til hefðu talið víst að bóndinn væri faðir barnsins sem ráðskonan fæddi og gaf svo frá sér. Hans væri þó ekki getið á fæðingarvottorði konunnar og faðerni þar yfir höfuð ekki skráð. Í dómnum kemur fram að hún hafi haft samband við systkini bóndans og afkomendur þeirra. Þau telji öll miklar líkur á því að hún sé dóttir mannsins. Ekki aðeins hafi móðir hennar búið á bænum á þessum tíma og verið þar ráðskona heldur séu einnig mikil líkindi með konunni og bóndanum, eins og sjá megi á ljósmyndum. Hafi eftirlifandi systkini öll lýst sig samþykk því að erfðafræðileg rannsókn fari fram á því hvort að konan sé líffræðileg dóttir bróður þeirra. Í fyrstu leitaði konan til vísindasiðanefndar Háskóla Íslands vegna málsins en nefndin vísaði málinu frá á þeim grundvelli að ekki væri um vísindarannsókn að ræða. Þá leitaði konan til Persónuverndar en stofnunin taldi að málið félli utan leyfissviðs hennar. Ætti ekki líða fyrir þá vanrækslu og lögbrot að faðernið var ekki skráð Konan sá sér því ekki annað fært en að höfða mál og byggði meðal annars á lögum frá árinu 1921 um afstöðu foreldra til óskilgetinna barna. Í lögunum kemur fram að það séu hagsmunir barnsins sem og opinberra yfirvalda að kynfaðir sé rétt skráður. Konunni væri ekki kunnugt um hvers vegna faðerni hennar hefði ekki verið skráð við fæðingu hennar en fyrir þá vanrækslu og lögbrot ætti hún ekki að þurfa að líða og vera þannig í óvissu um hver væri kynfaðir hennar. Hagsmunir hennar af því að vita hver væri kynfaðir hennar væru miklir. Lífsýnasafn Landspítalans mótmælti kröfu konunnar. Byggði safnið annars vegar á því að ekki væru lagaskilyrði til að verða við kröfunni og hins vegar á því að konan hefði ekki sýnt fram á líkur til þess að hún væri dóttir bóndans. Lét rannsaka hvort hún væri skyld bróður bóndans Konan brást við því síðarnefnda og lét rannsaka hvort hún væri skyld bróður meints kynföður. Niðurstöður rannsóknarinnar leiddu líkur að því að sá sem gaf lífsýnið væri föðurbróðir konunnar. Taldi dómurinn að með rannsókninni hefði konan leitt nægar líkur að því að bóndinn kynni að vera kynfaðir hennar. Þar með væru komin fram næg rök til þess að verða við kröfu hennar á hendur Lífsýnasafninu og gerði dómurinn það. Á meðal þess sem fram kemur í niðurstöðukafla dómsins er að konan hafi enga þörf fyrir að stofna til lagalegra tengsla við manninn sem hún telur vera föður sinn. Þá hafi hún heldur enga þörf fyrir að rjúfa lagatengsl við kjörföður sinn, sem lést fyrir níu árum, en annaðist hana frá því hún var nýfædd. „Málshöfðun hennar er sprottin af þeirri grunnþörf mannsins að þekkja uppruna sinn. Þessi grunnþörf og réttur til upplýsinga, í reynd um sjálfan mann, hefur verið viðurkennd í lögum,“ segir í dómi héraðsdóms sem lesa má í heild sinni hér.
Dómsmál Mest lesið Skólamál í Kópavogi: Bókun eftir bókun á fundi bæjarstjórnar Innlent Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Innlent Sé hægt að gera byltingu í íslensku heilbrigðiskerfi Innlent Glímdi við veikindi fyrir andlátið sem breyttu persónuleika hans Innlent Menningarráðherra skipaði son heilbrigðisráðherra í formannsstörf Innlent Gátu ekki opnað hraðbankann þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir Innlent Þyrlan kölluð út vegna slasaðs manns í Gemludal Innlent Bylting framundan en Landspítalinn þurfi að hlaupa hraðar Innlent Grunaður hraðbankaþjófur nennti ekki með austur nóttina örlagaríku Innlent Stefna Open AI vegna sjálfsvígs sonarins Erlent Fleiri fréttir Sé hægt að gera byltingu í íslensku heilbrigðiskerfi Skólamál í Kópavogi: Bókun eftir bókun á fundi bæjarstjórnar Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Þyrlan kölluð út vegna slasaðs manns í Gemludal Menningarráðherra skipaði son heilbrigðisráðherra í formannsstörf Vara við svikapóstum í þeirra nafni Bylting framundan en Landspítalinn þurfi að hlaupa hraðar Faðir plokksins kenndi ráðherra að plokka Gátu ekki opnað hraðbankann þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir Kári Stefánsson í beinni, erfiður hraðbanki og Dönum ekki skemmt Óttuðust um ferðamenn sem sátu fastir í Markarfljóti Glímdi við veikindi fyrir andlátið sem breyttu persónuleika hans Hraðbankaþjófur játar sök Framlengja gæsluvarðhald yfir leiðbeinandanum um fjórar vikur Supu hveljur á fundi með ráðherra á Egilsstöðum Grunaður hraðbankaþjófur nennti ekki með austur nóttina örlagaríku Með mikla áverka og mjög kaldur þegar hann fannst Móðirin áfram í haldi og húsleit á Írlandi Til skoðunar að flytja Sjálfstæðisflokkinn úr Valhöll Losun Íslands jókst á öllum sviðum og langt í land með skuldbindingar Bylting í heilbrigðisþjónustu og áróður Bandaríkjamanna Vilja halda leiðbeinandanum áfram bak við lás og slá Kynna drög að nýrri stefnu í heilbrigðismálum Ekki séð neitt þessu líkt á sínum fjörutíu ára ferli Innbrot og slagsmál í miðborginni Segir dóminn áfellisdóm yfir seinagangi lögreglu í kynferðisbrotamálum Málafjöldi tvöfaldast milli ára: „Hálfur milljarður farinn nú þegar“ Heilbrigðisráðuneytið færir sig um set Enginn vilji taka ábyrgð á því hvenær eigi að loka Reynisfjöru Minntust þess ekki að hafa brennt tösku fyrir Stefán Blackburn Sjá meira