Tími til aðgerða - Ofbeldiseftirlitið María Pétursdóttir, Katrín Baldursdóttir, Guðmundur Auðunsson, Arna Þórdís Árnadóttir og Atli Antonsson skrifa 14. maí 2021 12:30 Samfélagið hefur logað síðustu daga og viku eftir að mál ákveðins fjölmiðlamanns og lögfræðings hans komst í hámæli og hann var í kjölfarið ákærður af tveimur konum. Konur stigu fram í annarri #MeToo bylgju og sögðu sögur sínar, flestar í gegnum samfélagsmiðilinn Twitter. Mikil óánægja stafaði af viðbrögðum almennings við viðtalinu sem fjölmiðlamaðurinn tók við sjálfan sig í samvinnu við lögmanninn. Hann lýsti sig saklausan fyrirfram af ásökunum um ofbeldi og sakaði konur um að dreifa um sig óhróðri og lygasögum, grét í móðurlegum faðmi lögfræðingsins sem steig þar með í djúpan drullupoll. Aðrir fjölmiðlamenn og áhrifavaldar grétu með honum og tóku undir það að konurnar sem segðu hluti um hann væru að ljúga til að mannorðsmyrða hann, þær væru hórur sem mættu fokka sér og fleira miður fallegt. Konum til sjávar og sveita var ofboðið við þessa gerendameðvirkni samfélagsins og önnur bylgja #Metoo reis, enda hefði sú fyrri augljóslega ekki læknað samfélagið okkar af meðvirkninni og þeirri sjálfvirku trú að karl segði sannar og betur frá en kona. Karlar ættu mannorð sem konur gætu tekið af þeim en konur væru augljóslega mannorðslausar svo það væri í lagi að kalla þær lygara og mellur. Það sem er athyglisvert við þessa seinni bylgju er að í ríkari mæli fóru karlmenn að rísa upp. Margir þeirra sem höfðu grenjað með fjölmiðlamanninum opinberlega báðust afsökunar og aðrir risu upp og báðust afsökunar á því að hafa ekki komið vel fram við konur í fortíðinni. Skiptar skoðanir eru um slíkar afsökunarbeiðnir en flestir eru augljóslega búnir að fá nóg af meðvirkni með ofbeldismenningu. Þegar sósíalistar komu saman í slembivöldum hóp í desember síðastliðnum til að setja saman stefnu um dómsmál fór fram fræðsla sem sem innt var af hendi af ýmsum aðilum, þar af sumum sem hafa sett fram athugasemdir við dómskerfið eða unnið að tillögugerð um hvernig hægt sé að betrumbæta það. Sumir hafa vakið athygli á aðstöðumun fólks, gjafsókn eða skort á henni en einnig var hlýtt á hugmyndir er varða réttarbætur til brotaþola kynferðisofbeldis. Í stefnu Sósíalistaflokksins um dómsmál er því sérstaklega tiltekin ákveðin atriði er það varðar svo sem að kynferðisbrotamál verði endurskoðuð í kjölinn með tilliti til þess að þau verði þolendavænni á allan máta. Þannig verði þolendur málsaðilar að málum sínum en ekki vitni, þeir fái úthlutaðan réttargæslumann og upplýsingar verði veittar á öllum stigum málsins auk þess sem þeir geti setið vitnaleiðslur kjósi þeir það. Þá skuli viðhafa sérstaka nærgætni í öllu ferli slíkra mála og þolendum boðin áfallahjálp. Einnig er lögð rík áhersla á gjafsókn til handa fólki undir tekjuviðmiðum auk þess sem ítrekað er mikilvægi þess að dómarar hafi fjölbreyttan bakgrunn.Nú sjáum við ástæðu til að skerpa á okkar áherslum og leggja fram úrræði þegar kemur að ofbeldi og ójafnrétti í samfélaginu enda grundvöllur sósíalisma jöfnuður manna á milli hvernig sem á hann er litið. Við getum ekki sætt okkur við samfélag sem þarf að há sömu byltinguna kannski á fjögurra ára fresti til þess að vinna gegn gengisfellingu á konum. Það er óásættanlegt og því hefur flokkurinn nú lagt fram tilboð til kjósenda okkar um að stofnað verði ofbeldiseftirlit. Ofbeldiseftirlit má hugsa á svipuðum nótum og vinnueftirlit eða heilbrigðiseftirlit. Við höfum gefið þeim stofnunum valdheimildir til að bregðast við málum af alvöru. Þar sem þolendur kynferðisofbeldis hafa fullkomið vantraust á lögreglunni og dómskerfinu þurfum við að eiga sterkt og gott verkfæri sem sér um að vernda fólk fyrir ofbeldi og styðja við þolendur kynbundis ofbeldis. Það er einnig óásættanlegt að mál eftir mál sé látið niður falla og ungt fólk taki jafnvel líf sitt í kjölfarið sökum þess að sönnunarbyrðin í kynferðisbrotamálum virðist vera yfir allt hafin. Það verður að vera rými til að sækja þessi erfiðu mál með sanngjarnri sönnunarbyrði og gjafsókn og bótarétti þannig að ákæra sé ekki sí og æ til einskis, orð gegn orði þrátt fyrir augljósan miska. Þá verður samfélagið að taka á þeim vanda sem við stöndum frammi fyrir og lýsir sér í þessum faraldri kynbundins ofbeldis. Það skortir augljóslega verulega fræðslu. Samfélag og skólar hafa einnig sýnt skort á úrræðum þegar kemur að til dæmis eineltismálum. Það er því ekki vanþörf á því að stofna ofbeldiseftirlit sem sérhæfir sig í úrbótum, stuðningi og fræðslu í þessum málum. Sósíalistaflokkurinn leggur til í tilboðinu að sett verði á laggirnar sjálfstæð lögreglu- og ákærustofnun með hæfu starfsfólki sem sérhæfi sig í rannsókn og málsmeðferð kynbundinna ofbeldismála, þrói rannsóknaraðferðir sem henti brotaþolum og alvarleika málanna, styrki málarekstur fyrir dómstólum og stuðning við brotaþola fyrir og eftir málflutning og á meðan á honum stendur. Þróuð verði námskeið fyrir allt starfsfólk sem vinnur með börnum til að auka þekkingu á merkjum um ofbeldi gagnvart börnum og hvernig bregðast skuli við. Efnt verði til námskeiða fyrir starfsfólk heilbrigðisstofnana og þá sem vinna við persónulega aðstoð fatlaðs fólks auk þess sem námsefni um kynjafræði, kynferðisofbeldi og annað ofbeldi verði þróað og innleitt fyrir alla árganga leikskóla, grunnskóla og framhaldsskóla. Þá verði gerð sú sjálfsagða krafa að fólk sem starfi með börnum, yfirmenn stofnana og þeir sem starfa fyrir og með fötluðu fólki hafi staðfesta slíka uppfræðslu um ofbeldismál. Það er von okkar að tilboð Sósíalistaflokksins um að stöðva ofbeldisfaraldurinn verði til þess að breytingar verði gerðar á þessum málum sem allra fyrst. Við fordæmum ofbeldi og gerum þá kröfu að við getum lifað og starfað á ofbeldislausum heimilum, vinnustöðum, og skólum. Stöðvum þennan ofbeldisfaraldur saman! Veljum XJ í kosningunum þann 25. september 2021 Höfundar eru félagar í Sósíalistaflokki Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Kosningar 2021 MeToo Mest lesið Magnús Karl er hæfastur rektorsframbjóðenda Ástráður Eysteinsson Skoðun Háskólasamfélag á tímamótum - Silja Bára sem næsti rektor HÍ Berglind Rós Magnúsdóttir Skoðun Kjósum opnara grunnnám Toby Erik Wikström Skoðun Hver reif kjaft við hvern? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Allt fyrir samansúrrað pólitískt og peningalegt vald? Arnar Þór Jónsson Skoðun Betri starfsaðstæður og skilvirkari háskóli Silja Bára Ómarsdóttir Skoðun Hvers vegna styð ég Magnús Karl í kjöri til rektors Háskóla Íslands? Ingileif Jónsdóttir Skoðun Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir Skoðun Kolbrún Þ. Pálsdóttir – rétti leiðtoginn fyrir Háskóla Íslands Hafliði Ásgeirsson,Eyjólfur Brynjar Eyjólfsson,Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir Skoðun Vopnakaup íslenska ráðamanna Friðrik Erlingsson Skoðun Skoðun Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Davíð og Golíat, hugrekki og berskjöldun Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hver reif kjaft við hvern? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélag á tímamótum - Silja Bára sem næsti rektor HÍ Berglind Rós Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kjósum opnara grunnnám Toby Erik Wikström skrifar Skoðun Magnús Karl er hæfastur rektorsframbjóðenda Ástráður Eysteinsson skrifar Skoðun Betri starfsaðstæður og skilvirkari háskóli Silja Bára Ómarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna styð ég Magnús Karl í kjöri til rektors Háskóla Íslands? Ingileif Jónsdóttir skrifar Skoðun Allt fyrir samansúrrað pólitískt og peningalegt vald? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Vopnakaup íslenska ráðamanna Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Samstaðan er óstöðvandi afl Helga Þórey Júlíudóttir skrifar Skoðun Kolbrún Þ. Pálsdóttir – rétti leiðtoginn fyrir Háskóla Íslands Hafliði Ásgeirsson,Eyjólfur Brynjar Eyjólfsson,Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Hegða sér eins og ofdekraðir unglingar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju ættu nemendur að kjósa Magnús Karl sem rektor HÍ? Eygló Sóley Hróðmarsdóttir Löve,Daníel Thor Myer skrifar Skoðun Við mótmælum nýbyggingum í Neðra Breiðholtinu Jökull Þór Sveinsson,Hlynur Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Er „sam-búð“ búsetuform 21. aldar og lausn við háum byggingakostnaði? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tryggjum framtíð endurnýjanlegrar orku á Íslandi Íris Lind Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Reynsla, framtíðarsýn og kjarkur Silju Báru Anna Helga Jónsdóttir,Sigurður Örn Stefánsson skrifar Skoðun Gunnar Smári hvað er hann? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson skrifar Skoðun Ísland er leiðandi ljós og hvatning til fjölmiðla Hrönn Egilsdóttir skrifar Skoðun Forvarnir á ferð Erlingur Sigvaldason skrifar Skoðun Vertu meðbyr mannúðar Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Fegurð sem breytir skólum Einar Mikael Sverrisson skrifar Skoðun Það læra börnin sem fyrir þeim er haft Sigurður Örn Hilmarsson skrifar Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar Skoðun Verður Frelsið fullveldinu að bráð? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mataræði í stóra samhengi lífsins Birna Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvað varð um loftslagsmálin? Kamma Thordarson skrifar Sjá meira
Samfélagið hefur logað síðustu daga og viku eftir að mál ákveðins fjölmiðlamanns og lögfræðings hans komst í hámæli og hann var í kjölfarið ákærður af tveimur konum. Konur stigu fram í annarri #MeToo bylgju og sögðu sögur sínar, flestar í gegnum samfélagsmiðilinn Twitter. Mikil óánægja stafaði af viðbrögðum almennings við viðtalinu sem fjölmiðlamaðurinn tók við sjálfan sig í samvinnu við lögmanninn. Hann lýsti sig saklausan fyrirfram af ásökunum um ofbeldi og sakaði konur um að dreifa um sig óhróðri og lygasögum, grét í móðurlegum faðmi lögfræðingsins sem steig þar með í djúpan drullupoll. Aðrir fjölmiðlamenn og áhrifavaldar grétu með honum og tóku undir það að konurnar sem segðu hluti um hann væru að ljúga til að mannorðsmyrða hann, þær væru hórur sem mættu fokka sér og fleira miður fallegt. Konum til sjávar og sveita var ofboðið við þessa gerendameðvirkni samfélagsins og önnur bylgja #Metoo reis, enda hefði sú fyrri augljóslega ekki læknað samfélagið okkar af meðvirkninni og þeirri sjálfvirku trú að karl segði sannar og betur frá en kona. Karlar ættu mannorð sem konur gætu tekið af þeim en konur væru augljóslega mannorðslausar svo það væri í lagi að kalla þær lygara og mellur. Það sem er athyglisvert við þessa seinni bylgju er að í ríkari mæli fóru karlmenn að rísa upp. Margir þeirra sem höfðu grenjað með fjölmiðlamanninum opinberlega báðust afsökunar og aðrir risu upp og báðust afsökunar á því að hafa ekki komið vel fram við konur í fortíðinni. Skiptar skoðanir eru um slíkar afsökunarbeiðnir en flestir eru augljóslega búnir að fá nóg af meðvirkni með ofbeldismenningu. Þegar sósíalistar komu saman í slembivöldum hóp í desember síðastliðnum til að setja saman stefnu um dómsmál fór fram fræðsla sem sem innt var af hendi af ýmsum aðilum, þar af sumum sem hafa sett fram athugasemdir við dómskerfið eða unnið að tillögugerð um hvernig hægt sé að betrumbæta það. Sumir hafa vakið athygli á aðstöðumun fólks, gjafsókn eða skort á henni en einnig var hlýtt á hugmyndir er varða réttarbætur til brotaþola kynferðisofbeldis. Í stefnu Sósíalistaflokksins um dómsmál er því sérstaklega tiltekin ákveðin atriði er það varðar svo sem að kynferðisbrotamál verði endurskoðuð í kjölinn með tilliti til þess að þau verði þolendavænni á allan máta. Þannig verði þolendur málsaðilar að málum sínum en ekki vitni, þeir fái úthlutaðan réttargæslumann og upplýsingar verði veittar á öllum stigum málsins auk þess sem þeir geti setið vitnaleiðslur kjósi þeir það. Þá skuli viðhafa sérstaka nærgætni í öllu ferli slíkra mála og þolendum boðin áfallahjálp. Einnig er lögð rík áhersla á gjafsókn til handa fólki undir tekjuviðmiðum auk þess sem ítrekað er mikilvægi þess að dómarar hafi fjölbreyttan bakgrunn.Nú sjáum við ástæðu til að skerpa á okkar áherslum og leggja fram úrræði þegar kemur að ofbeldi og ójafnrétti í samfélaginu enda grundvöllur sósíalisma jöfnuður manna á milli hvernig sem á hann er litið. Við getum ekki sætt okkur við samfélag sem þarf að há sömu byltinguna kannski á fjögurra ára fresti til þess að vinna gegn gengisfellingu á konum. Það er óásættanlegt og því hefur flokkurinn nú lagt fram tilboð til kjósenda okkar um að stofnað verði ofbeldiseftirlit. Ofbeldiseftirlit má hugsa á svipuðum nótum og vinnueftirlit eða heilbrigðiseftirlit. Við höfum gefið þeim stofnunum valdheimildir til að bregðast við málum af alvöru. Þar sem þolendur kynferðisofbeldis hafa fullkomið vantraust á lögreglunni og dómskerfinu þurfum við að eiga sterkt og gott verkfæri sem sér um að vernda fólk fyrir ofbeldi og styðja við þolendur kynbundis ofbeldis. Það er einnig óásættanlegt að mál eftir mál sé látið niður falla og ungt fólk taki jafnvel líf sitt í kjölfarið sökum þess að sönnunarbyrðin í kynferðisbrotamálum virðist vera yfir allt hafin. Það verður að vera rými til að sækja þessi erfiðu mál með sanngjarnri sönnunarbyrði og gjafsókn og bótarétti þannig að ákæra sé ekki sí og æ til einskis, orð gegn orði þrátt fyrir augljósan miska. Þá verður samfélagið að taka á þeim vanda sem við stöndum frammi fyrir og lýsir sér í þessum faraldri kynbundins ofbeldis. Það skortir augljóslega verulega fræðslu. Samfélag og skólar hafa einnig sýnt skort á úrræðum þegar kemur að til dæmis eineltismálum. Það er því ekki vanþörf á því að stofna ofbeldiseftirlit sem sérhæfir sig í úrbótum, stuðningi og fræðslu í þessum málum. Sósíalistaflokkurinn leggur til í tilboðinu að sett verði á laggirnar sjálfstæð lögreglu- og ákærustofnun með hæfu starfsfólki sem sérhæfi sig í rannsókn og málsmeðferð kynbundinna ofbeldismála, þrói rannsóknaraðferðir sem henti brotaþolum og alvarleika málanna, styrki málarekstur fyrir dómstólum og stuðning við brotaþola fyrir og eftir málflutning og á meðan á honum stendur. Þróuð verði námskeið fyrir allt starfsfólk sem vinnur með börnum til að auka þekkingu á merkjum um ofbeldi gagnvart börnum og hvernig bregðast skuli við. Efnt verði til námskeiða fyrir starfsfólk heilbrigðisstofnana og þá sem vinna við persónulega aðstoð fatlaðs fólks auk þess sem námsefni um kynjafræði, kynferðisofbeldi og annað ofbeldi verði þróað og innleitt fyrir alla árganga leikskóla, grunnskóla og framhaldsskóla. Þá verði gerð sú sjálfsagða krafa að fólk sem starfi með börnum, yfirmenn stofnana og þeir sem starfa fyrir og með fötluðu fólki hafi staðfesta slíka uppfræðslu um ofbeldismál. Það er von okkar að tilboð Sósíalistaflokksins um að stöðva ofbeldisfaraldurinn verði til þess að breytingar verði gerðar á þessum málum sem allra fyrst. Við fordæmum ofbeldi og gerum þá kröfu að við getum lifað og starfað á ofbeldislausum heimilum, vinnustöðum, og skólum. Stöðvum þennan ofbeldisfaraldur saman! Veljum XJ í kosningunum þann 25. september 2021 Höfundar eru félagar í Sósíalistaflokki Íslands.
Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir Skoðun
Kolbrún Þ. Pálsdóttir – rétti leiðtoginn fyrir Háskóla Íslands Hafliði Ásgeirsson,Eyjólfur Brynjar Eyjólfsson,Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Davíð og Golíat, hugrekki og berskjöldun Dr. Sigurvin Lárus Jónsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélag á tímamótum - Silja Bára sem næsti rektor HÍ Berglind Rós Magnúsdóttir skrifar
Skoðun Hvers vegna styð ég Magnús Karl í kjöri til rektors Háskóla Íslands? Ingileif Jónsdóttir skrifar
Skoðun Kolbrún Þ. Pálsdóttir – rétti leiðtoginn fyrir Háskóla Íslands Hafliði Ásgeirsson,Eyjólfur Brynjar Eyjólfsson,Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættu nemendur að kjósa Magnús Karl sem rektor HÍ? Eygló Sóley Hróðmarsdóttir Löve,Daníel Thor Myer skrifar
Skoðun Við mótmælum nýbyggingum í Neðra Breiðholtinu Jökull Þór Sveinsson,Hlynur Ingi Jóhannsson skrifar
Skoðun Er „sam-búð“ búsetuform 21. aldar og lausn við háum byggingakostnaði? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Reynsla, framtíðarsýn og kjarkur Silju Báru Anna Helga Jónsdóttir,Sigurður Örn Stefánsson skrifar
Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson skrifar
Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar
Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar
Alþjóðlegt samstarf er forsenda öruggra landamæra Jón Pétur Jónsson,Íris Björg Kristjánsdóttir Skoðun
Kolbrún Þ. Pálsdóttir – rétti leiðtoginn fyrir Háskóla Íslands Hafliði Ásgeirsson,Eyjólfur Brynjar Eyjólfsson,Þorbjörg St. Þorsteinsdóttir Skoðun