Gosið hrekkjótt og lætur vísindamenn hafa fyrir sér Jakob Bjarnar skrifar 29. júlí 2021 15:07 Þeir sem töldu að nú væru síðustu forvöð að sjá gosið á Reykjanesi geta enn dregið það að fara. Eða svo virðist vera eins og staðan er nú, gosið er í góðum gír. vísir/vilhelm Eftir að verulega hafði sljákkað í gosinu á Reykjanesi og margir farnir að sjá fyrir sér að það væri við að lognast út af hefur það tekið verulega við sér síðasta sólarhringinn. Engan bilbug virðist vera að finna á eldgosinu í Fagradalsfjalli, það er í stuði. Fjöldi netverja hafa birt myndir á samfélagsmiðlum af bjarma sem stafar frá gosinu sem blasti við af höfuðborgarsvæðinu í gær. Og ljóst að það lætur engan bilbug á sér finna. Í uppfærslu á yfirliti yfir hraunflæðið á vef Jarðvísindastofnunar Háskóla Íslands er farið yfir stöðuna eins og hún blasir við nú. „Í yfirliti þann 22. júlí var frá því greint að hraunrennsli hefði minnkað fyrir hluta júlímánaðar og ef sú þróun héldi áfram stefndi í að gosið fjari út. Nýjustu mælingarnar þann 27. júlí sýna að þessi þróun hefur snúist við. Hraunrennslið hefur aukist aftur og er sennilega jafnmikið nú eða meira en var þegar mest var í júní.“ Gosið greinilega að gefa eftir en það var þá Óvissa í mati á rennsli síðustu 7-10 daga eru hinsvegar sögð of mikil til að hægt sé að setja fram áreiðanlega tölu. Tekið er fram að mælingarnar sýna rúmmál og breytingar á því. „Eðlismassi hrauns getur verið breytilegur og á það hefur verið bent að t.d. næst gígum sé holrými meira en fjær.“ Því er af hálfu vísindamanna við Háskólann ekki gerð tilraun til að meta þau áhrif, að finna jafngilt rúmmál þétt bergs eða massa hraunsins. Þumalputtareglan er sú að rúmmál þétt bergs sé um 80 prósent af heildarrúmmáli líklegt að svo sé um hraunið í Meradölum, Geldingadölum og Nátthaga en að holrými sé meira næst gígnum. Ekki er langt síðan sagðar voru fréttir af því að líklega væri gosið að fjara út. En gosið sjálft er ekki á þeim buxunum og gefur þeim sem gáfu út hálfgildings dánarvottorð langt nef. „Gosvirknin breyttist í lok júní. Þá tók virknin að sveiflast milli tímabila með öflugu hraunrennsli og síðan kyrrum tímabilum á milli. Mælingarnar nú sýna að hraunflæði hefur dregist verulega saman. Gosið er því greinilega minnkandi,“ sagði í sambærilegu yfirliti sem Jarðvísindastofnunar Háskóla Íslands sendi frá sér fyrr í mánuðinum. Gosið ólíkt þeim sem við þekkjum frá undanförnum áratugum En nú er staðan orðin önnur enda er gosið í Fagradalsfjalli um margt frábrugðið þeim gosum sem við þekkjum frá undanförnum áratugum, sem hafa átt upptök í kvikuhólfum undir megineldstöðvum þar sem þrýstingur í hólfinu og stærð þess virðist ráða mestu um stærð og lengd goss. Vísindamaðurinn Magnús Tumi Guðmundsson er einn af höfundum yfirlitsins.vísir/vilhelm „Í Fagradalsfjalli virðist þessu vera nokkuð öðruvísi varið. Þar er svo að sjá að aðstreymisæðin og eiginleikar hennar ráði mestu um kvikuflæðið. Rásin sem opnaðist var tiltölulega þröng og löng (nær niður á ~17 km dýpi) og flutningsgetan takmörkuð. Aukning í hraunflæði með tíma fyrstu sex vikurnar bendir til þess að rásin hafi víkkað heldur með tímanum, sennilega vegna rofs í veggjum hennar,“ segir í yfirlitinu. Þá er bent sérstaklega á að hegun gossins frá því í lok júní sé einkar athyglisverð. „Rennsli var heldur minna fyrri hluta mánaðarins en var í júní en virðist svo hafa aukist aftur samfara því að regla komst á kviðuvirknina um miðjan mánuðinn. Forsendur hafa því breyst frá því síðasta mat var gert.“ Þá segir sá sem skrifar skýrsluna, nánast mæðulega, að ekki sé hægt að segja til um hvenær þessu gosi lýkur. „Við þurfum bara að bíða og sjá. Eldgos í Fagradalsfjalli Háskólar Vísindi Eldgos og jarðhræringar Mest lesið Fossvogsbrúin sé álíka gáfuleg og að setja göngustíg í Reynisfjöru Innlent Ísland land númer 197 Innlent Fleiri en tuttugu látnir eftir jarðskjálfta á Filippseyjum Erlent Þurftu að finna lausn á uppskáldaðri hryðjuverkaárás á Íslandi Innlent Læknir í Kópavogi blekkti fjölskyldu sína með lygasögu um krabbamein Innlent Sendiherra fannst látinn í miðborg Parísar Erlent Fjöldauppsagnir á Keflavíkurflugvelli Innlent Tillögum Trumps lýst sem uppgjöf Erlent Segir herforingjum að búa sig undir átök gegn innlendum „óvinum“ Erlent Fyrrum meðferðarheimili sett á sölu Innlent Fleiri fréttir Þurftu að finna lausn á uppskáldaðri hryðjuverkaárás á Íslandi Fossvogsbrúin sé álíka gáfuleg og að setja göngustíg í Reynisfjöru Ísland land númer 197 Skiptastjóri þurfi að ákveða hvort hann geri kröfu í dótturfélag Play Fjöldauppsagnir á Keflavíkurflugvelli Gjaldþrotið leiðir til hópuppsagnar og afarkostir Bandaríkjaforseta Fyrrum meðferðarheimili sett á sölu Strandaglópar slaga í tuttugu þúsund Sultuslakir strandaglópar eftir heilsuferð til Split Kallar þjóðaröryggisráð saman Verulegt högg fyrir ferðaþjónustuna Eftirköstin af gjaldþroti Play og friðaráætlun á Gasa Læknir í Kópavogi blekkti fjölskyldu sína með lygasögu um krabbamein Áhyggjur landsmanna af útbreiðslu hernaðarátaka í Evrópu aukast Hættir sem þingflokksformaður Sundlaugar borgarinnar verði bættar fyrir ungbarnafjölskyldur Hópslagsmál og hundaárás Vonsviknir ferðamenn og reiði út í Icelandair vegna hækkunar fargjalda Arnarflug lifað lengst í samkeppni við Icelandair Fall Play frá öllum hliðum Tilkynnt um dróna yfir Keflavíkurflugvelli Þriggja ára fangelsi: Tók ekki mark á lygilegri frásögn Neyðast til að millilenda, tapaður peningur og rándýr flug heim Lítur svo á að hann njóti ekki trausts og hefur beðist lausnar Banaslys á Skagavegi 2024: Drukknaði eftir að hafa misst stjórn í beygju Sjokk, stress og særindi í Leifsstöð Bein útsending: Lýðheilsuvísar 2025 kynntir Ekki erfitt að vera föst í 25 gráðum en ástæðan sorgleg „Óvænt og líka mjög leiðinlegt“ Play hættir að fljúga, hundruð missa vinnuna og strandaglópar í Leifsstöð Sjá meira
Engan bilbug virðist vera að finna á eldgosinu í Fagradalsfjalli, það er í stuði. Fjöldi netverja hafa birt myndir á samfélagsmiðlum af bjarma sem stafar frá gosinu sem blasti við af höfuðborgarsvæðinu í gær. Og ljóst að það lætur engan bilbug á sér finna. Í uppfærslu á yfirliti yfir hraunflæðið á vef Jarðvísindastofnunar Háskóla Íslands er farið yfir stöðuna eins og hún blasir við nú. „Í yfirliti þann 22. júlí var frá því greint að hraunrennsli hefði minnkað fyrir hluta júlímánaðar og ef sú þróun héldi áfram stefndi í að gosið fjari út. Nýjustu mælingarnar þann 27. júlí sýna að þessi þróun hefur snúist við. Hraunrennslið hefur aukist aftur og er sennilega jafnmikið nú eða meira en var þegar mest var í júní.“ Gosið greinilega að gefa eftir en það var þá Óvissa í mati á rennsli síðustu 7-10 daga eru hinsvegar sögð of mikil til að hægt sé að setja fram áreiðanlega tölu. Tekið er fram að mælingarnar sýna rúmmál og breytingar á því. „Eðlismassi hrauns getur verið breytilegur og á það hefur verið bent að t.d. næst gígum sé holrými meira en fjær.“ Því er af hálfu vísindamanna við Háskólann ekki gerð tilraun til að meta þau áhrif, að finna jafngilt rúmmál þétt bergs eða massa hraunsins. Þumalputtareglan er sú að rúmmál þétt bergs sé um 80 prósent af heildarrúmmáli líklegt að svo sé um hraunið í Meradölum, Geldingadölum og Nátthaga en að holrými sé meira næst gígnum. Ekki er langt síðan sagðar voru fréttir af því að líklega væri gosið að fjara út. En gosið sjálft er ekki á þeim buxunum og gefur þeim sem gáfu út hálfgildings dánarvottorð langt nef. „Gosvirknin breyttist í lok júní. Þá tók virknin að sveiflast milli tímabila með öflugu hraunrennsli og síðan kyrrum tímabilum á milli. Mælingarnar nú sýna að hraunflæði hefur dregist verulega saman. Gosið er því greinilega minnkandi,“ sagði í sambærilegu yfirliti sem Jarðvísindastofnunar Háskóla Íslands sendi frá sér fyrr í mánuðinum. Gosið ólíkt þeim sem við þekkjum frá undanförnum áratugum En nú er staðan orðin önnur enda er gosið í Fagradalsfjalli um margt frábrugðið þeim gosum sem við þekkjum frá undanförnum áratugum, sem hafa átt upptök í kvikuhólfum undir megineldstöðvum þar sem þrýstingur í hólfinu og stærð þess virðist ráða mestu um stærð og lengd goss. Vísindamaðurinn Magnús Tumi Guðmundsson er einn af höfundum yfirlitsins.vísir/vilhelm „Í Fagradalsfjalli virðist þessu vera nokkuð öðruvísi varið. Þar er svo að sjá að aðstreymisæðin og eiginleikar hennar ráði mestu um kvikuflæðið. Rásin sem opnaðist var tiltölulega þröng og löng (nær niður á ~17 km dýpi) og flutningsgetan takmörkuð. Aukning í hraunflæði með tíma fyrstu sex vikurnar bendir til þess að rásin hafi víkkað heldur með tímanum, sennilega vegna rofs í veggjum hennar,“ segir í yfirlitinu. Þá er bent sérstaklega á að hegun gossins frá því í lok júní sé einkar athyglisverð. „Rennsli var heldur minna fyrri hluta mánaðarins en var í júní en virðist svo hafa aukist aftur samfara því að regla komst á kviðuvirknina um miðjan mánuðinn. Forsendur hafa því breyst frá því síðasta mat var gert.“ Þá segir sá sem skrifar skýrsluna, nánast mæðulega, að ekki sé hægt að segja til um hvenær þessu gosi lýkur. „Við þurfum bara að bíða og sjá.
Eldgos í Fagradalsfjalli Háskólar Vísindi Eldgos og jarðhræringar Mest lesið Fossvogsbrúin sé álíka gáfuleg og að setja göngustíg í Reynisfjöru Innlent Ísland land númer 197 Innlent Fleiri en tuttugu látnir eftir jarðskjálfta á Filippseyjum Erlent Þurftu að finna lausn á uppskáldaðri hryðjuverkaárás á Íslandi Innlent Læknir í Kópavogi blekkti fjölskyldu sína með lygasögu um krabbamein Innlent Sendiherra fannst látinn í miðborg Parísar Erlent Fjöldauppsagnir á Keflavíkurflugvelli Innlent Tillögum Trumps lýst sem uppgjöf Erlent Segir herforingjum að búa sig undir átök gegn innlendum „óvinum“ Erlent Fyrrum meðferðarheimili sett á sölu Innlent Fleiri fréttir Þurftu að finna lausn á uppskáldaðri hryðjuverkaárás á Íslandi Fossvogsbrúin sé álíka gáfuleg og að setja göngustíg í Reynisfjöru Ísland land númer 197 Skiptastjóri þurfi að ákveða hvort hann geri kröfu í dótturfélag Play Fjöldauppsagnir á Keflavíkurflugvelli Gjaldþrotið leiðir til hópuppsagnar og afarkostir Bandaríkjaforseta Fyrrum meðferðarheimili sett á sölu Strandaglópar slaga í tuttugu þúsund Sultuslakir strandaglópar eftir heilsuferð til Split Kallar þjóðaröryggisráð saman Verulegt högg fyrir ferðaþjónustuna Eftirköstin af gjaldþroti Play og friðaráætlun á Gasa Læknir í Kópavogi blekkti fjölskyldu sína með lygasögu um krabbamein Áhyggjur landsmanna af útbreiðslu hernaðarátaka í Evrópu aukast Hættir sem þingflokksformaður Sundlaugar borgarinnar verði bættar fyrir ungbarnafjölskyldur Hópslagsmál og hundaárás Vonsviknir ferðamenn og reiði út í Icelandair vegna hækkunar fargjalda Arnarflug lifað lengst í samkeppni við Icelandair Fall Play frá öllum hliðum Tilkynnt um dróna yfir Keflavíkurflugvelli Þriggja ára fangelsi: Tók ekki mark á lygilegri frásögn Neyðast til að millilenda, tapaður peningur og rándýr flug heim Lítur svo á að hann njóti ekki trausts og hefur beðist lausnar Banaslys á Skagavegi 2024: Drukknaði eftir að hafa misst stjórn í beygju Sjokk, stress og særindi í Leifsstöð Bein útsending: Lýðheilsuvísar 2025 kynntir Ekki erfitt að vera föst í 25 gráðum en ástæðan sorgleg „Óvænt og líka mjög leiðinlegt“ Play hættir að fljúga, hundruð missa vinnuna og strandaglópar í Leifsstöð Sjá meira