1000 milljarðarnir sem Bjarni fattar ekki Gunnar Smári Egilsson skrifar 24. september 2021 07:16 Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra jedúdímíaði sig í umræðuþættinum á Stöð 2 í gærkvöldi yfir einföldu reikningsdæmi sem ég lagði fram. Hrópaði að við Sósíalistar vildum láta almenning bera 1000 milljarða skuldir. Dæmið er svona: Þegar flokkurinn hans Bjarna setti þær reglur um opinber fjármál að ríkissjóður mætti ekki skulda nema 30% af landsframleiðslu voru vextir um 6%. Vextir eru nú 2%. Byrði almennings af skuldum upp á 30% af landsframleiðslu þegar vextir eru 6% er jafn mikil og byrði almennings af skuldum upp á 90% þegar vextirnir eru 2%. Eftir kórónafaraldurinn hafa skuldir ríkisins vaxið, eru farnar að nálgast 50% af landsframleiðslu. Munurinn á 50% og 90% af landsframleiðslu eru um 1200 milljarðar króna. Það er um það bil upphæðin sem Bjarni jedúdímíaði sig yfir í gærkvöldi. Miðað við sömu skuldabyrði og var fyrir kórónafaraldur gætum við því fjárfest í orkuskiptum og uppbyggingu matvælaframleiðslu, skógrækt og tilheyrandi atvinnurekstri, rannsóknum og þróun í háskólasamfélaginu, uppbyggingu starfræns Íslands og stuðningi við nýsköpun á sama tíma og við myndum styrkja heilbrigðis- og menntakerfin, lyfta lágtekjufólki upp úr fátækt og innleiða hér jöfnuð, réttlæti og samkennd sem fólk kallar eftir. Þjóðir heims eru að vakna Þetta eru þjóðir heimsins að átta sig á. Við lifum tímamót, vatnaskil í hugmyndum keimlík því þegar nýfrjálshyggjan drapst síðast, fyrir um níutíu árum. Þá tók við tímabil stórkostlegrar samfélagsuppbyggingar í okkar heimshluta. Samfélagið eins og við þekkjum var byggt upp með skýrri stefnu almannavaldsins, innviðir lagðir og grunnkerfi samfélagsins færð upp á nýtt stig, gerð að almannakerfum öllum aðgengileg. Þetta voru stórkostlegir tímar, allt aðrir en við síðustu vatnaskil þegar nýfrjálshyggjan tók við af jafnaðarkerfi eftirstríðsáranna. Á eftir þeim komu ár niðurbrots opinberrar þjónustu, gjaldtöku fyrir innviði, hækkunar á sköttum á lágtekjuhópanna, eyðileggingar félagslega húsnæðiskerfisins, minnkandi félagslegs hreyfanleika, aukins vantraust á stjórnvöldum og stjórnlausrar siðspilling auð- og valdastéttanna. Nú er grýla hins vegar dauð og því eigum við að fagna. Það er almennt viðurkennt, þótt Bjarni fatti það ekki, að nú hefur almannavaldið fundið afl sitt. Það er ekki lengur tjóðrað innan heimskulegra reglna nýfrjálshyggju-peningamálastefnunnar og hárra vaxta sem ætlað var að kveða niður verðbólgu, sem enginn óttast lengur. Og fólk veit að hækkun vaxta mun ekki lækka verðbólgu. Það hefur orðið valdatilflutningur við heimsfaraldurinn; frá auðvaldinu, sem dró til sín völd, fé og auðlindir almennings með því að veikja og múlbinda almannavaldið, yfir til almannavaldsins, sem nú stendur frammi fyrir því gleðilega verkefni að byggja upp samfélag framtíðarinnar. Auðvaldið mun ekki færa okkur neina framtíð, það eina sem það kann er að flytja linnulaust fé frá fjöldanum til hinna fáu. Aðeins almannavaldið, sameign okkar allra, hefur máttinn og innrætið til að byggja upp hið stórkostlega samfélag sem við eigum skilið. Bjarni baular á efnahagsstefna Biden Ríkisstjórn Biden er byrjuð á sínu starfi, kallar það að byggja aftur upp betra samfélag. Segja má að Biden hafi tekið að miklu leyti upp efnahagsstefnu sósíalistans Bernie Sanders. Markmiðið er endurreisn með þeim hætti að úr verði jafnara og réttláta samfélag, grænna og ekki eins grimmt. Það á að hækka skatta á hin ríku og stórefla grunnkerfin, byggja félagslegt húsnæði, leikskóla og flýta orkuskiptum. En við hér heima? Því miður er það svo að aðeins Sósíalistar virðast hafa áttað sig á þessum vatnaskilum. Flestir hinna flokkanna eru enn bundnir á klafa úreltu nýfrjálshyggjunnar, keppast við að banka niður kröfur almennings og sætta sig jafnvel við Bjarna Benediktsson í fjármálaráðuneytinu, mann sem telur það hlutverk sitt í samtímanum að neita fólki um jöfnuð og samkennd. Reyndar grunar mig að Bjarni sé búinn að fatta þetta. Þess vegna leggur hann ekki fram önnur loforð en um halda óbreyttri stefnu. Óbreytt stefna merkir að svigrúmið sem er í ríkissjóði vegna lækkunar vaxta verður notað til að lækka enn frekar skatta á fjármagns- og fyrirtækjaeigendur, styrkja þá til allskonar hluta, veikja skatteftirlit með hinum auðugu og færa sem mest fé, völd og auðlindir til hinna fáu ríku. Þess vegna reynir Bjarni að jedúdímía hugmyndir Sósíalista burt. Bjarni vill hræða almenning svo hann fari ekki að velta fyrir sér hvernig samfélag hann vilji byggja upp. Þess vegna ruglar Bjarni saman stöðustærð, sem er heildarskuldir ríkissjóðs, og flæðistærð, sem er vaxtagreiðslur af skuldunum. Hann vill ekki að fólk fatti að það getur raunverulega byggt upp miklu betra samfélag. Eftirmáli um sköpun auðs Lærdómur eftirstríðsáranna var að innviðauppbygging samfélagsins, velferðar-, heilbrigðis- og menntakerfin auk harðra innviða á borð við húsnæði, samgöngur, orku, fjarskipti o.s.frv. var grunnur að öflugra atvinnulífi og skapaði því auð. Í nýfrjálshyggjunni, sem keyrð var yfir okkur frá um 1980-2008, var þessu snúið á haus; sagt var að auðurinn yrði til hjá þeim sem komust yfir hann og að þau sköpuðu störf sem síðan sköpuðu skatttekjur fyrir ríkissjóð, sem síðan stæðu undir opinberri þjónustu. Á fyrra tímabilinu óx landsframleiðsla á mann hins vegar tvöfalt meira en á því síðara. Það sýnir mikilvægi virkrar beitingar afls almannavaldsins. Í þessu fellst ekki að við eigum ekki að gæta að gjaldeyrisöflun. Þess vegna leggja Sósíalistar til að stjórn verði komið á spillingu sjávarútvegs og fiskeldis þannig að allur arður af þessum greinum renni inn í íslenskt samfélag. Þess vegna leggja Sósíalistar til eflingu innlendrar matvælaframleiðslu og orkuskipta. Þetta eru aðgerðir til að spara gjaldeyri á sama tíma og þær eru aðgerðir í loftslagsmálum. Orkan og náttúran skapar okkur líka gjaldeyristekjur, eins og tæknigreinar og hugbúnaðargerð. Það gerist innan hins stórkostlega samfélags miklu fremur en innan nýfrjálshyggjunnar. Það er fráleitt að halda því fram að veiking almannavaldsins styrki samfélagið. Það er einmitt í afli þess sem tækifæri næstu ára og áratuga liggja. Með styrkingu almannavaldsins og virkari þátttöku þess við uppbyggingu samfélagsins munum við ekki aðeins fá betri grunnkerfi og meiri jöfnuð heldur öflugra atvinnulíf og aukin gjaldeyrisskapandi tækifæri. Ekki hlusta á Bjarna Það er mikilvægt að fólk átti sig á þessum vatnaskilum. Ekki láta hræða ykkur frá því að byggja upp stórkostlegt samfélag. Ekki missa aflið í hendurnar á fólki sem vill aðeins nota það til að auðgast enn meira persónulega. Notum þetta afl til að skapa stórkostlegt samfélag fyrir okkur öll. Höfundur er félagi í Sósíalistaflokknum og er í framboði fyrir hann í Reykjavíkurkjördæmi norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gunnar Smári Egilsson Skoðun: Kosningar 2021 Sósíalistaflokkurinn Mest lesið Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Skoðun Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra jedúdímíaði sig í umræðuþættinum á Stöð 2 í gærkvöldi yfir einföldu reikningsdæmi sem ég lagði fram. Hrópaði að við Sósíalistar vildum láta almenning bera 1000 milljarða skuldir. Dæmið er svona: Þegar flokkurinn hans Bjarna setti þær reglur um opinber fjármál að ríkissjóður mætti ekki skulda nema 30% af landsframleiðslu voru vextir um 6%. Vextir eru nú 2%. Byrði almennings af skuldum upp á 30% af landsframleiðslu þegar vextir eru 6% er jafn mikil og byrði almennings af skuldum upp á 90% þegar vextirnir eru 2%. Eftir kórónafaraldurinn hafa skuldir ríkisins vaxið, eru farnar að nálgast 50% af landsframleiðslu. Munurinn á 50% og 90% af landsframleiðslu eru um 1200 milljarðar króna. Það er um það bil upphæðin sem Bjarni jedúdímíaði sig yfir í gærkvöldi. Miðað við sömu skuldabyrði og var fyrir kórónafaraldur gætum við því fjárfest í orkuskiptum og uppbyggingu matvælaframleiðslu, skógrækt og tilheyrandi atvinnurekstri, rannsóknum og þróun í háskólasamfélaginu, uppbyggingu starfræns Íslands og stuðningi við nýsköpun á sama tíma og við myndum styrkja heilbrigðis- og menntakerfin, lyfta lágtekjufólki upp úr fátækt og innleiða hér jöfnuð, réttlæti og samkennd sem fólk kallar eftir. Þjóðir heims eru að vakna Þetta eru þjóðir heimsins að átta sig á. Við lifum tímamót, vatnaskil í hugmyndum keimlík því þegar nýfrjálshyggjan drapst síðast, fyrir um níutíu árum. Þá tók við tímabil stórkostlegrar samfélagsuppbyggingar í okkar heimshluta. Samfélagið eins og við þekkjum var byggt upp með skýrri stefnu almannavaldsins, innviðir lagðir og grunnkerfi samfélagsins færð upp á nýtt stig, gerð að almannakerfum öllum aðgengileg. Þetta voru stórkostlegir tímar, allt aðrir en við síðustu vatnaskil þegar nýfrjálshyggjan tók við af jafnaðarkerfi eftirstríðsáranna. Á eftir þeim komu ár niðurbrots opinberrar þjónustu, gjaldtöku fyrir innviði, hækkunar á sköttum á lágtekjuhópanna, eyðileggingar félagslega húsnæðiskerfisins, minnkandi félagslegs hreyfanleika, aukins vantraust á stjórnvöldum og stjórnlausrar siðspilling auð- og valdastéttanna. Nú er grýla hins vegar dauð og því eigum við að fagna. Það er almennt viðurkennt, þótt Bjarni fatti það ekki, að nú hefur almannavaldið fundið afl sitt. Það er ekki lengur tjóðrað innan heimskulegra reglna nýfrjálshyggju-peningamálastefnunnar og hárra vaxta sem ætlað var að kveða niður verðbólgu, sem enginn óttast lengur. Og fólk veit að hækkun vaxta mun ekki lækka verðbólgu. Það hefur orðið valdatilflutningur við heimsfaraldurinn; frá auðvaldinu, sem dró til sín völd, fé og auðlindir almennings með því að veikja og múlbinda almannavaldið, yfir til almannavaldsins, sem nú stendur frammi fyrir því gleðilega verkefni að byggja upp samfélag framtíðarinnar. Auðvaldið mun ekki færa okkur neina framtíð, það eina sem það kann er að flytja linnulaust fé frá fjöldanum til hinna fáu. Aðeins almannavaldið, sameign okkar allra, hefur máttinn og innrætið til að byggja upp hið stórkostlega samfélag sem við eigum skilið. Bjarni baular á efnahagsstefna Biden Ríkisstjórn Biden er byrjuð á sínu starfi, kallar það að byggja aftur upp betra samfélag. Segja má að Biden hafi tekið að miklu leyti upp efnahagsstefnu sósíalistans Bernie Sanders. Markmiðið er endurreisn með þeim hætti að úr verði jafnara og réttláta samfélag, grænna og ekki eins grimmt. Það á að hækka skatta á hin ríku og stórefla grunnkerfin, byggja félagslegt húsnæði, leikskóla og flýta orkuskiptum. En við hér heima? Því miður er það svo að aðeins Sósíalistar virðast hafa áttað sig á þessum vatnaskilum. Flestir hinna flokkanna eru enn bundnir á klafa úreltu nýfrjálshyggjunnar, keppast við að banka niður kröfur almennings og sætta sig jafnvel við Bjarna Benediktsson í fjármálaráðuneytinu, mann sem telur það hlutverk sitt í samtímanum að neita fólki um jöfnuð og samkennd. Reyndar grunar mig að Bjarni sé búinn að fatta þetta. Þess vegna leggur hann ekki fram önnur loforð en um halda óbreyttri stefnu. Óbreytt stefna merkir að svigrúmið sem er í ríkissjóði vegna lækkunar vaxta verður notað til að lækka enn frekar skatta á fjármagns- og fyrirtækjaeigendur, styrkja þá til allskonar hluta, veikja skatteftirlit með hinum auðugu og færa sem mest fé, völd og auðlindir til hinna fáu ríku. Þess vegna reynir Bjarni að jedúdímía hugmyndir Sósíalista burt. Bjarni vill hræða almenning svo hann fari ekki að velta fyrir sér hvernig samfélag hann vilji byggja upp. Þess vegna ruglar Bjarni saman stöðustærð, sem er heildarskuldir ríkissjóðs, og flæðistærð, sem er vaxtagreiðslur af skuldunum. Hann vill ekki að fólk fatti að það getur raunverulega byggt upp miklu betra samfélag. Eftirmáli um sköpun auðs Lærdómur eftirstríðsáranna var að innviðauppbygging samfélagsins, velferðar-, heilbrigðis- og menntakerfin auk harðra innviða á borð við húsnæði, samgöngur, orku, fjarskipti o.s.frv. var grunnur að öflugra atvinnulífi og skapaði því auð. Í nýfrjálshyggjunni, sem keyrð var yfir okkur frá um 1980-2008, var þessu snúið á haus; sagt var að auðurinn yrði til hjá þeim sem komust yfir hann og að þau sköpuðu störf sem síðan sköpuðu skatttekjur fyrir ríkissjóð, sem síðan stæðu undir opinberri þjónustu. Á fyrra tímabilinu óx landsframleiðsla á mann hins vegar tvöfalt meira en á því síðara. Það sýnir mikilvægi virkrar beitingar afls almannavaldsins. Í þessu fellst ekki að við eigum ekki að gæta að gjaldeyrisöflun. Þess vegna leggja Sósíalistar til að stjórn verði komið á spillingu sjávarútvegs og fiskeldis þannig að allur arður af þessum greinum renni inn í íslenskt samfélag. Þess vegna leggja Sósíalistar til eflingu innlendrar matvælaframleiðslu og orkuskipta. Þetta eru aðgerðir til að spara gjaldeyri á sama tíma og þær eru aðgerðir í loftslagsmálum. Orkan og náttúran skapar okkur líka gjaldeyristekjur, eins og tæknigreinar og hugbúnaðargerð. Það gerist innan hins stórkostlega samfélags miklu fremur en innan nýfrjálshyggjunnar. Það er fráleitt að halda því fram að veiking almannavaldsins styrki samfélagið. Það er einmitt í afli þess sem tækifæri næstu ára og áratuga liggja. Með styrkingu almannavaldsins og virkari þátttöku þess við uppbyggingu samfélagsins munum við ekki aðeins fá betri grunnkerfi og meiri jöfnuð heldur öflugra atvinnulíf og aukin gjaldeyrisskapandi tækifæri. Ekki hlusta á Bjarna Það er mikilvægt að fólk átti sig á þessum vatnaskilum. Ekki láta hræða ykkur frá því að byggja upp stórkostlegt samfélag. Ekki missa aflið í hendurnar á fólki sem vill aðeins nota það til að auðgast enn meira persónulega. Notum þetta afl til að skapa stórkostlegt samfélag fyrir okkur öll. Höfundur er félagi í Sósíalistaflokknum og er í framboði fyrir hann í Reykjavíkurkjördæmi norður.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun