1000 milljarðarnir sem Bjarni fattar ekki Gunnar Smári Egilsson skrifar 24. september 2021 07:16 Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra jedúdímíaði sig í umræðuþættinum á Stöð 2 í gærkvöldi yfir einföldu reikningsdæmi sem ég lagði fram. Hrópaði að við Sósíalistar vildum láta almenning bera 1000 milljarða skuldir. Dæmið er svona: Þegar flokkurinn hans Bjarna setti þær reglur um opinber fjármál að ríkissjóður mætti ekki skulda nema 30% af landsframleiðslu voru vextir um 6%. Vextir eru nú 2%. Byrði almennings af skuldum upp á 30% af landsframleiðslu þegar vextir eru 6% er jafn mikil og byrði almennings af skuldum upp á 90% þegar vextirnir eru 2%. Eftir kórónafaraldurinn hafa skuldir ríkisins vaxið, eru farnar að nálgast 50% af landsframleiðslu. Munurinn á 50% og 90% af landsframleiðslu eru um 1200 milljarðar króna. Það er um það bil upphæðin sem Bjarni jedúdímíaði sig yfir í gærkvöldi. Miðað við sömu skuldabyrði og var fyrir kórónafaraldur gætum við því fjárfest í orkuskiptum og uppbyggingu matvælaframleiðslu, skógrækt og tilheyrandi atvinnurekstri, rannsóknum og þróun í háskólasamfélaginu, uppbyggingu starfræns Íslands og stuðningi við nýsköpun á sama tíma og við myndum styrkja heilbrigðis- og menntakerfin, lyfta lágtekjufólki upp úr fátækt og innleiða hér jöfnuð, réttlæti og samkennd sem fólk kallar eftir. Þjóðir heims eru að vakna Þetta eru þjóðir heimsins að átta sig á. Við lifum tímamót, vatnaskil í hugmyndum keimlík því þegar nýfrjálshyggjan drapst síðast, fyrir um níutíu árum. Þá tók við tímabil stórkostlegrar samfélagsuppbyggingar í okkar heimshluta. Samfélagið eins og við þekkjum var byggt upp með skýrri stefnu almannavaldsins, innviðir lagðir og grunnkerfi samfélagsins færð upp á nýtt stig, gerð að almannakerfum öllum aðgengileg. Þetta voru stórkostlegir tímar, allt aðrir en við síðustu vatnaskil þegar nýfrjálshyggjan tók við af jafnaðarkerfi eftirstríðsáranna. Á eftir þeim komu ár niðurbrots opinberrar þjónustu, gjaldtöku fyrir innviði, hækkunar á sköttum á lágtekjuhópanna, eyðileggingar félagslega húsnæðiskerfisins, minnkandi félagslegs hreyfanleika, aukins vantraust á stjórnvöldum og stjórnlausrar siðspilling auð- og valdastéttanna. Nú er grýla hins vegar dauð og því eigum við að fagna. Það er almennt viðurkennt, þótt Bjarni fatti það ekki, að nú hefur almannavaldið fundið afl sitt. Það er ekki lengur tjóðrað innan heimskulegra reglna nýfrjálshyggju-peningamálastefnunnar og hárra vaxta sem ætlað var að kveða niður verðbólgu, sem enginn óttast lengur. Og fólk veit að hækkun vaxta mun ekki lækka verðbólgu. Það hefur orðið valdatilflutningur við heimsfaraldurinn; frá auðvaldinu, sem dró til sín völd, fé og auðlindir almennings með því að veikja og múlbinda almannavaldið, yfir til almannavaldsins, sem nú stendur frammi fyrir því gleðilega verkefni að byggja upp samfélag framtíðarinnar. Auðvaldið mun ekki færa okkur neina framtíð, það eina sem það kann er að flytja linnulaust fé frá fjöldanum til hinna fáu. Aðeins almannavaldið, sameign okkar allra, hefur máttinn og innrætið til að byggja upp hið stórkostlega samfélag sem við eigum skilið. Bjarni baular á efnahagsstefna Biden Ríkisstjórn Biden er byrjuð á sínu starfi, kallar það að byggja aftur upp betra samfélag. Segja má að Biden hafi tekið að miklu leyti upp efnahagsstefnu sósíalistans Bernie Sanders. Markmiðið er endurreisn með þeim hætti að úr verði jafnara og réttláta samfélag, grænna og ekki eins grimmt. Það á að hækka skatta á hin ríku og stórefla grunnkerfin, byggja félagslegt húsnæði, leikskóla og flýta orkuskiptum. En við hér heima? Því miður er það svo að aðeins Sósíalistar virðast hafa áttað sig á þessum vatnaskilum. Flestir hinna flokkanna eru enn bundnir á klafa úreltu nýfrjálshyggjunnar, keppast við að banka niður kröfur almennings og sætta sig jafnvel við Bjarna Benediktsson í fjármálaráðuneytinu, mann sem telur það hlutverk sitt í samtímanum að neita fólki um jöfnuð og samkennd. Reyndar grunar mig að Bjarni sé búinn að fatta þetta. Þess vegna leggur hann ekki fram önnur loforð en um halda óbreyttri stefnu. Óbreytt stefna merkir að svigrúmið sem er í ríkissjóði vegna lækkunar vaxta verður notað til að lækka enn frekar skatta á fjármagns- og fyrirtækjaeigendur, styrkja þá til allskonar hluta, veikja skatteftirlit með hinum auðugu og færa sem mest fé, völd og auðlindir til hinna fáu ríku. Þess vegna reynir Bjarni að jedúdímía hugmyndir Sósíalista burt. Bjarni vill hræða almenning svo hann fari ekki að velta fyrir sér hvernig samfélag hann vilji byggja upp. Þess vegna ruglar Bjarni saman stöðustærð, sem er heildarskuldir ríkissjóðs, og flæðistærð, sem er vaxtagreiðslur af skuldunum. Hann vill ekki að fólk fatti að það getur raunverulega byggt upp miklu betra samfélag. Eftirmáli um sköpun auðs Lærdómur eftirstríðsáranna var að innviðauppbygging samfélagsins, velferðar-, heilbrigðis- og menntakerfin auk harðra innviða á borð við húsnæði, samgöngur, orku, fjarskipti o.s.frv. var grunnur að öflugra atvinnulífi og skapaði því auð. Í nýfrjálshyggjunni, sem keyrð var yfir okkur frá um 1980-2008, var þessu snúið á haus; sagt var að auðurinn yrði til hjá þeim sem komust yfir hann og að þau sköpuðu störf sem síðan sköpuðu skatttekjur fyrir ríkissjóð, sem síðan stæðu undir opinberri þjónustu. Á fyrra tímabilinu óx landsframleiðsla á mann hins vegar tvöfalt meira en á því síðara. Það sýnir mikilvægi virkrar beitingar afls almannavaldsins. Í þessu fellst ekki að við eigum ekki að gæta að gjaldeyrisöflun. Þess vegna leggja Sósíalistar til að stjórn verði komið á spillingu sjávarútvegs og fiskeldis þannig að allur arður af þessum greinum renni inn í íslenskt samfélag. Þess vegna leggja Sósíalistar til eflingu innlendrar matvælaframleiðslu og orkuskipta. Þetta eru aðgerðir til að spara gjaldeyri á sama tíma og þær eru aðgerðir í loftslagsmálum. Orkan og náttúran skapar okkur líka gjaldeyristekjur, eins og tæknigreinar og hugbúnaðargerð. Það gerist innan hins stórkostlega samfélags miklu fremur en innan nýfrjálshyggjunnar. Það er fráleitt að halda því fram að veiking almannavaldsins styrki samfélagið. Það er einmitt í afli þess sem tækifæri næstu ára og áratuga liggja. Með styrkingu almannavaldsins og virkari þátttöku þess við uppbyggingu samfélagsins munum við ekki aðeins fá betri grunnkerfi og meiri jöfnuð heldur öflugra atvinnulíf og aukin gjaldeyrisskapandi tækifæri. Ekki hlusta á Bjarna Það er mikilvægt að fólk átti sig á þessum vatnaskilum. Ekki láta hræða ykkur frá því að byggja upp stórkostlegt samfélag. Ekki missa aflið í hendurnar á fólki sem vill aðeins nota það til að auðgast enn meira persónulega. Notum þetta afl til að skapa stórkostlegt samfélag fyrir okkur öll. Höfundur er félagi í Sósíalistaflokknum og er í framboði fyrir hann í Reykjavíkurkjördæmi norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gunnar Smári Egilsson Skoðun: Kosningar 2021 Sósíalistaflokkurinn Mest lesið Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir Skoðun „Þú þarft ekki að skilja, bara virða“ Hanna Birna Valdimarsdóttir Skoðun Halldór 25.10.2025 Halldór Ósýnilegu bjargráð lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson Skoðun Stjórnmálaklækir og hræsni Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir Skoðun Óttast Þorgerður úrskurð EFTA-dómstólsins? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke Skoðun Er biðin á enda? Halla Thoroddsen Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar Skoðun Lýðræði og samfélagsmiðlar Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun „Þú þarft ekki að skilja, bara virða“ Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Þetta er ekki tölfræði, heldu líf fólks Sandra B. Franks skrifar Skoðun Stjórnmálaklækir og hræsni Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Samfélag sem stendur saman Benóný Valur Jakobsson skrifar Skoðun Er biðin á enda? Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hærri skattar á ferðamenn draga úr tekjum ríkissjóðs Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Ósýnilegu bjargráð lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Óttast Þorgerður úrskurð EFTA-dómstólsins? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson skrifar Skoðun Hver er að væla? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke skrifar Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Konan - Vinnan - Kjörin í 40 ár Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Íslenskur her og íslensk leyniþjónusta Steingrímur Jónsson skrifar Skoðun Er jafnrétti fyrir allar? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Ættu konur að fara í háskólanám? Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Íris Björk Ágústsdóttir skrifar Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpunarlaust haust Jón Gunnarsson skrifar Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar Skoðun Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Einfaldar lausnir á vaxtamálavanda bankanna Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er sköpun í skólastarfi? Bryngeir Valdimarsson skrifar Sjá meira
Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra jedúdímíaði sig í umræðuþættinum á Stöð 2 í gærkvöldi yfir einföldu reikningsdæmi sem ég lagði fram. Hrópaði að við Sósíalistar vildum láta almenning bera 1000 milljarða skuldir. Dæmið er svona: Þegar flokkurinn hans Bjarna setti þær reglur um opinber fjármál að ríkissjóður mætti ekki skulda nema 30% af landsframleiðslu voru vextir um 6%. Vextir eru nú 2%. Byrði almennings af skuldum upp á 30% af landsframleiðslu þegar vextir eru 6% er jafn mikil og byrði almennings af skuldum upp á 90% þegar vextirnir eru 2%. Eftir kórónafaraldurinn hafa skuldir ríkisins vaxið, eru farnar að nálgast 50% af landsframleiðslu. Munurinn á 50% og 90% af landsframleiðslu eru um 1200 milljarðar króna. Það er um það bil upphæðin sem Bjarni jedúdímíaði sig yfir í gærkvöldi. Miðað við sömu skuldabyrði og var fyrir kórónafaraldur gætum við því fjárfest í orkuskiptum og uppbyggingu matvælaframleiðslu, skógrækt og tilheyrandi atvinnurekstri, rannsóknum og þróun í háskólasamfélaginu, uppbyggingu starfræns Íslands og stuðningi við nýsköpun á sama tíma og við myndum styrkja heilbrigðis- og menntakerfin, lyfta lágtekjufólki upp úr fátækt og innleiða hér jöfnuð, réttlæti og samkennd sem fólk kallar eftir. Þjóðir heims eru að vakna Þetta eru þjóðir heimsins að átta sig á. Við lifum tímamót, vatnaskil í hugmyndum keimlík því þegar nýfrjálshyggjan drapst síðast, fyrir um níutíu árum. Þá tók við tímabil stórkostlegrar samfélagsuppbyggingar í okkar heimshluta. Samfélagið eins og við þekkjum var byggt upp með skýrri stefnu almannavaldsins, innviðir lagðir og grunnkerfi samfélagsins færð upp á nýtt stig, gerð að almannakerfum öllum aðgengileg. Þetta voru stórkostlegir tímar, allt aðrir en við síðustu vatnaskil þegar nýfrjálshyggjan tók við af jafnaðarkerfi eftirstríðsáranna. Á eftir þeim komu ár niðurbrots opinberrar þjónustu, gjaldtöku fyrir innviði, hækkunar á sköttum á lágtekjuhópanna, eyðileggingar félagslega húsnæðiskerfisins, minnkandi félagslegs hreyfanleika, aukins vantraust á stjórnvöldum og stjórnlausrar siðspilling auð- og valdastéttanna. Nú er grýla hins vegar dauð og því eigum við að fagna. Það er almennt viðurkennt, þótt Bjarni fatti það ekki, að nú hefur almannavaldið fundið afl sitt. Það er ekki lengur tjóðrað innan heimskulegra reglna nýfrjálshyggju-peningamálastefnunnar og hárra vaxta sem ætlað var að kveða niður verðbólgu, sem enginn óttast lengur. Og fólk veit að hækkun vaxta mun ekki lækka verðbólgu. Það hefur orðið valdatilflutningur við heimsfaraldurinn; frá auðvaldinu, sem dró til sín völd, fé og auðlindir almennings með því að veikja og múlbinda almannavaldið, yfir til almannavaldsins, sem nú stendur frammi fyrir því gleðilega verkefni að byggja upp samfélag framtíðarinnar. Auðvaldið mun ekki færa okkur neina framtíð, það eina sem það kann er að flytja linnulaust fé frá fjöldanum til hinna fáu. Aðeins almannavaldið, sameign okkar allra, hefur máttinn og innrætið til að byggja upp hið stórkostlega samfélag sem við eigum skilið. Bjarni baular á efnahagsstefna Biden Ríkisstjórn Biden er byrjuð á sínu starfi, kallar það að byggja aftur upp betra samfélag. Segja má að Biden hafi tekið að miklu leyti upp efnahagsstefnu sósíalistans Bernie Sanders. Markmiðið er endurreisn með þeim hætti að úr verði jafnara og réttláta samfélag, grænna og ekki eins grimmt. Það á að hækka skatta á hin ríku og stórefla grunnkerfin, byggja félagslegt húsnæði, leikskóla og flýta orkuskiptum. En við hér heima? Því miður er það svo að aðeins Sósíalistar virðast hafa áttað sig á þessum vatnaskilum. Flestir hinna flokkanna eru enn bundnir á klafa úreltu nýfrjálshyggjunnar, keppast við að banka niður kröfur almennings og sætta sig jafnvel við Bjarna Benediktsson í fjármálaráðuneytinu, mann sem telur það hlutverk sitt í samtímanum að neita fólki um jöfnuð og samkennd. Reyndar grunar mig að Bjarni sé búinn að fatta þetta. Þess vegna leggur hann ekki fram önnur loforð en um halda óbreyttri stefnu. Óbreytt stefna merkir að svigrúmið sem er í ríkissjóði vegna lækkunar vaxta verður notað til að lækka enn frekar skatta á fjármagns- og fyrirtækjaeigendur, styrkja þá til allskonar hluta, veikja skatteftirlit með hinum auðugu og færa sem mest fé, völd og auðlindir til hinna fáu ríku. Þess vegna reynir Bjarni að jedúdímía hugmyndir Sósíalista burt. Bjarni vill hræða almenning svo hann fari ekki að velta fyrir sér hvernig samfélag hann vilji byggja upp. Þess vegna ruglar Bjarni saman stöðustærð, sem er heildarskuldir ríkissjóðs, og flæðistærð, sem er vaxtagreiðslur af skuldunum. Hann vill ekki að fólk fatti að það getur raunverulega byggt upp miklu betra samfélag. Eftirmáli um sköpun auðs Lærdómur eftirstríðsáranna var að innviðauppbygging samfélagsins, velferðar-, heilbrigðis- og menntakerfin auk harðra innviða á borð við húsnæði, samgöngur, orku, fjarskipti o.s.frv. var grunnur að öflugra atvinnulífi og skapaði því auð. Í nýfrjálshyggjunni, sem keyrð var yfir okkur frá um 1980-2008, var þessu snúið á haus; sagt var að auðurinn yrði til hjá þeim sem komust yfir hann og að þau sköpuðu störf sem síðan sköpuðu skatttekjur fyrir ríkissjóð, sem síðan stæðu undir opinberri þjónustu. Á fyrra tímabilinu óx landsframleiðsla á mann hins vegar tvöfalt meira en á því síðara. Það sýnir mikilvægi virkrar beitingar afls almannavaldsins. Í þessu fellst ekki að við eigum ekki að gæta að gjaldeyrisöflun. Þess vegna leggja Sósíalistar til að stjórn verði komið á spillingu sjávarútvegs og fiskeldis þannig að allur arður af þessum greinum renni inn í íslenskt samfélag. Þess vegna leggja Sósíalistar til eflingu innlendrar matvælaframleiðslu og orkuskipta. Þetta eru aðgerðir til að spara gjaldeyri á sama tíma og þær eru aðgerðir í loftslagsmálum. Orkan og náttúran skapar okkur líka gjaldeyristekjur, eins og tæknigreinar og hugbúnaðargerð. Það gerist innan hins stórkostlega samfélags miklu fremur en innan nýfrjálshyggjunnar. Það er fráleitt að halda því fram að veiking almannavaldsins styrki samfélagið. Það er einmitt í afli þess sem tækifæri næstu ára og áratuga liggja. Með styrkingu almannavaldsins og virkari þátttöku þess við uppbyggingu samfélagsins munum við ekki aðeins fá betri grunnkerfi og meiri jöfnuð heldur öflugra atvinnulíf og aukin gjaldeyrisskapandi tækifæri. Ekki hlusta á Bjarna Það er mikilvægt að fólk átti sig á þessum vatnaskilum. Ekki láta hræða ykkur frá því að byggja upp stórkostlegt samfélag. Ekki missa aflið í hendurnar á fólki sem vill aðeins nota það til að auðgast enn meira persónulega. Notum þetta afl til að skapa stórkostlegt samfélag fyrir okkur öll. Höfundur er félagi í Sósíalistaflokknum og er í framboði fyrir hann í Reykjavíkurkjördæmi norður.
Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun
Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar
Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar
Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun