Ná þurfi verðbólguvæntingum niður til að stuðla að lægri verðbólgu Fanndís Birna Logadóttir skrifar 13. júlí 2022 18:13 Una Jónsdóttir, forstöðumaður hagfræðideildar Landsbankans. Vísir/Ívar Verðbólga kemur til með að hækka um nærri hálft prósentustig milli mánaða gangi spár eftir. Forstöðumaður hagfræðideildar Landsbankans segir húsnæðismál vega þyngst, þó merki séu um viðsnúning á fasteignamarkaði. Háar verðbólguvæntingar heimila og fyrirtækja valdi ákveðnum áhyggjum. Í nýrri Hagsjá Landsbankans, sem birtist í morgun, er því spáð að verðbólga verði 9,2 prósent í júlí en hún var 8,8 prósent í júní. Una Jónsdóttir, forstöðumaður hagfræðideildar Landsbankans, segir ýmsa liði vega til hækkunar og má rekja að mörgu leiti til uppsafnaðrar eftirspurnar í kerfinu öllu eftir Covid faraldurinn. „Þau áhrif eru svona enn þá til staðar, þó að ég geri ráð fyrir að þau fari að hjaðna. Seðlabankinn er búinn að hækka talsvert stýrivexti til þess að slá svolítið á þessa verðbólgu og þennan verðbólguþrýsting, en það tekur tíma fyrir þau áhrif að virka,“ segir Una en á síðustu tveimur mánuðum hafa stýrivextir hækkað um tvö prósentustig auk þess sem viðmið um greiðslumat á lánum voru hert verulega. Blikur á húsnæðismarkaði spila ekki inn í strax Í mánaðarskýrslu HMS sem kom út í gær kemur fram að merki séu um viðsnúning á fasteignamarkaði, meðal annars vegna þessara aðgerða. Framboð íbúða til sölu hafi aukist, færri íbúðir hafi farið yfir ásettu verði og meðalsölutími þeirra lengst. Það breytir þó ekki núverandi spám. „Í rauninni ekki. Við svona gerðum ráð fyrir því að hann færi að róast miklu fyrr, það hefur í rauninni komið okkur á óvart hversu mikill kraftur er til staðar, við sjáum kannski núna loksins einhver merki um að hann fari eitthvað að róast en eins og ég segi þetta er ekki enn komið fram í tölum um verðþróun,“ segir Una. Þannig vegi húsnæðisliðurinn enn hvað þyngst til hækkunar verðbólgu að þessu sinni, líkt og á fyrri mánuðum. „Það hafa komið einhverjar vísbendingar um það að markaðurinn sé eitthvað að fara að róast en við gerum ekki ráð fyrir því að það komi fram í tölum neitt alveg strax,“ segir hún. Þá eigi eftir að koma í ljós hvaða þýðingu núverandi þróun á fasteignamarkaði hafi á leiguverð, enda ekki endilega tengsl þar á milli. „Eftir því sem að atvinnulífið kemst á flug og við sjáum fleira fólk flytja hingað til starfa, þá gæti staðan aðeins breyst á leigumarkaði og við farið að sjá einhverjar verðhækkanir þar,“ segir Una. Verðbólga gæti hækkað vegna væntinga Aðrir liðir sem hafi áhrif til hækkunar séu hækkun flugferðargjalda, sem rekja megi til aukinnar eftirspurnar, hækkunar á eldsneytisverði og ýmissa annarra vandræða út í heimi, og hækkun á matar og drykkjaverði. Verð á fatnaði kemur til lækkunar, þar sem sumarútsölurnar spila sitt hlutverk. Samkvæmt helstu spám er gert ráð fyrir að verðbólga nái hámarki í ágúst og verði þá 9,5 prósent en lækki síðan mánuðina þar á eftir. Verðbólguvæntingar eru aftur á móti enn háar, bæði hjá fyrirtækjum og heimilum, sem gæti haft einhver áhrif. „Það gæti að einhverju leiti orðið til þess að verðbólga verði meiri, ef að fyrirtæki eru með væntingar um háa verðbólgu getur það orðið til þess að þau hækki aðeins verðið hjá sér, og að sama skapi þá fara heimilin með ákveðnar væntingar inn í launaviðræður og þess háttar,“ segir Una. „Þannig það er mjög mikilvægt að ná þessum væntingum niður ef að við ætlum að sjá aðeins hjaðnandi verðbólgu,“ segir hún enn fremur. Neytendur Verðlag Íslenska krónan Mest lesið Fokdýr jólagjöf til dætranna reyndist eintóm blekking Neytendur Verðbólga eykst hressilega og fer aftur yfir fjögur prósent Viðskipti innlent Kemur til móts við bílaframleiðendur vegna tolla Viðskipti erlent Ráðinn forstjóri Arctic Fish Viðskipti innlent Veitingamaður ákærður fyrir hundrað milljóna skattsvik Viðskipti innlent Býst ekki við að verðbólgan hafi áhrif á vaxtalækkunarferlið Viðskipti innlent Tæpur tveggja milljarða hagnaður á fyrsta ársfjórðungi Viðskipti innlent Gervigreindin: Stjórnendur framtíðarinnar verði þjálfarar Atvinnulíf Amazon í samkeppni við SpaceX í geimnum Viðskipti erlent Um þrjátíu prósent hafa miklar áhyggjur af áhrifum tolla á Ísland Viðskipti innlent Fleiri fréttir Býst ekki við að verðbólgan hafi áhrif á vaxtalækkunarferlið Um þrjátíu prósent hafa miklar áhyggjur af áhrifum tolla á Ísland Lauf Cycles lýkur tæplega 500 milljóna króna fjármögnun Verðbólga eykst hressilega og fer aftur yfir fjögur prósent Tæpur tveggja milljarða hagnaður á fyrsta ársfjórðungi Ráðinn forstjóri Arctic Fish Veitingamaður ákærður fyrir hundrað milljóna skattsvik Fokdýr dómsmál tjónka ekki við ÁTVR Veiðir hrefnu í sumar og selur kjötið á Íslandi Semja við Ístak um gerð mannvirkja fyrir fyrsta vindorkuver landsins Jón segir bull að FBI-kempa hafi óvænt bankað upp á með stefnu Ekki má vanmeta áhrifin af tollastríði á íslensk fyrirtæki Pizzur í stað smurbrauðs á nýrri Króníku Fjármögnun tryggð fyrir nýrri landeldisstöð Samherja Umræðan einkennist af rangfærslum um ofurhagnað Kaupsamningur undirritaður um Grósku Ísfélagið greiðir út tveggja milljarða arð Breyta Kaffi Kjós í íbúðarhús Reynst betur að kaupa fasteign en hlutabréf Nova eignast tuttugu prósenta hlut í Dineout Munu opna tvö Starbucks-kaffihús í miðborginni Nýjar íbúðir seljast verr en aðrar vegna stærðar Bærinn vildi húsið en þurfti svo að borga tvöfalt meira Aðalgeir frá Lucinity til Símans Latabæjarnammið vel þekkt um allan heim Ölgerðin ræður tvo markaðsstjóra Íslenskur kauphallarsjóður á markað í Bandaríkjunum Ekkert samtal í gangi milli stjórnvalda og sjávarútvegs VÍS opnar aftur skrifstofu á Akranesi KS fyrstir til að nýta sér nýja varaleið um gervihnetti Sjá meira
Í nýrri Hagsjá Landsbankans, sem birtist í morgun, er því spáð að verðbólga verði 9,2 prósent í júlí en hún var 8,8 prósent í júní. Una Jónsdóttir, forstöðumaður hagfræðideildar Landsbankans, segir ýmsa liði vega til hækkunar og má rekja að mörgu leiti til uppsafnaðrar eftirspurnar í kerfinu öllu eftir Covid faraldurinn. „Þau áhrif eru svona enn þá til staðar, þó að ég geri ráð fyrir að þau fari að hjaðna. Seðlabankinn er búinn að hækka talsvert stýrivexti til þess að slá svolítið á þessa verðbólgu og þennan verðbólguþrýsting, en það tekur tíma fyrir þau áhrif að virka,“ segir Una en á síðustu tveimur mánuðum hafa stýrivextir hækkað um tvö prósentustig auk þess sem viðmið um greiðslumat á lánum voru hert verulega. Blikur á húsnæðismarkaði spila ekki inn í strax Í mánaðarskýrslu HMS sem kom út í gær kemur fram að merki séu um viðsnúning á fasteignamarkaði, meðal annars vegna þessara aðgerða. Framboð íbúða til sölu hafi aukist, færri íbúðir hafi farið yfir ásettu verði og meðalsölutími þeirra lengst. Það breytir þó ekki núverandi spám. „Í rauninni ekki. Við svona gerðum ráð fyrir því að hann færi að róast miklu fyrr, það hefur í rauninni komið okkur á óvart hversu mikill kraftur er til staðar, við sjáum kannski núna loksins einhver merki um að hann fari eitthvað að róast en eins og ég segi þetta er ekki enn komið fram í tölum um verðþróun,“ segir Una. Þannig vegi húsnæðisliðurinn enn hvað þyngst til hækkunar verðbólgu að þessu sinni, líkt og á fyrri mánuðum. „Það hafa komið einhverjar vísbendingar um það að markaðurinn sé eitthvað að fara að róast en við gerum ekki ráð fyrir því að það komi fram í tölum neitt alveg strax,“ segir hún. Þá eigi eftir að koma í ljós hvaða þýðingu núverandi þróun á fasteignamarkaði hafi á leiguverð, enda ekki endilega tengsl þar á milli. „Eftir því sem að atvinnulífið kemst á flug og við sjáum fleira fólk flytja hingað til starfa, þá gæti staðan aðeins breyst á leigumarkaði og við farið að sjá einhverjar verðhækkanir þar,“ segir Una. Verðbólga gæti hækkað vegna væntinga Aðrir liðir sem hafi áhrif til hækkunar séu hækkun flugferðargjalda, sem rekja megi til aukinnar eftirspurnar, hækkunar á eldsneytisverði og ýmissa annarra vandræða út í heimi, og hækkun á matar og drykkjaverði. Verð á fatnaði kemur til lækkunar, þar sem sumarútsölurnar spila sitt hlutverk. Samkvæmt helstu spám er gert ráð fyrir að verðbólga nái hámarki í ágúst og verði þá 9,5 prósent en lækki síðan mánuðina þar á eftir. Verðbólguvæntingar eru aftur á móti enn háar, bæði hjá fyrirtækjum og heimilum, sem gæti haft einhver áhrif. „Það gæti að einhverju leiti orðið til þess að verðbólga verði meiri, ef að fyrirtæki eru með væntingar um háa verðbólgu getur það orðið til þess að þau hækki aðeins verðið hjá sér, og að sama skapi þá fara heimilin með ákveðnar væntingar inn í launaviðræður og þess háttar,“ segir Una. „Þannig það er mjög mikilvægt að ná þessum væntingum niður ef að við ætlum að sjá aðeins hjaðnandi verðbólgu,“ segir hún enn fremur.
Neytendur Verðlag Íslenska krónan Mest lesið Fokdýr jólagjöf til dætranna reyndist eintóm blekking Neytendur Verðbólga eykst hressilega og fer aftur yfir fjögur prósent Viðskipti innlent Kemur til móts við bílaframleiðendur vegna tolla Viðskipti erlent Ráðinn forstjóri Arctic Fish Viðskipti innlent Veitingamaður ákærður fyrir hundrað milljóna skattsvik Viðskipti innlent Býst ekki við að verðbólgan hafi áhrif á vaxtalækkunarferlið Viðskipti innlent Tæpur tveggja milljarða hagnaður á fyrsta ársfjórðungi Viðskipti innlent Gervigreindin: Stjórnendur framtíðarinnar verði þjálfarar Atvinnulíf Amazon í samkeppni við SpaceX í geimnum Viðskipti erlent Um þrjátíu prósent hafa miklar áhyggjur af áhrifum tolla á Ísland Viðskipti innlent Fleiri fréttir Býst ekki við að verðbólgan hafi áhrif á vaxtalækkunarferlið Um þrjátíu prósent hafa miklar áhyggjur af áhrifum tolla á Ísland Lauf Cycles lýkur tæplega 500 milljóna króna fjármögnun Verðbólga eykst hressilega og fer aftur yfir fjögur prósent Tæpur tveggja milljarða hagnaður á fyrsta ársfjórðungi Ráðinn forstjóri Arctic Fish Veitingamaður ákærður fyrir hundrað milljóna skattsvik Fokdýr dómsmál tjónka ekki við ÁTVR Veiðir hrefnu í sumar og selur kjötið á Íslandi Semja við Ístak um gerð mannvirkja fyrir fyrsta vindorkuver landsins Jón segir bull að FBI-kempa hafi óvænt bankað upp á með stefnu Ekki má vanmeta áhrifin af tollastríði á íslensk fyrirtæki Pizzur í stað smurbrauðs á nýrri Króníku Fjármögnun tryggð fyrir nýrri landeldisstöð Samherja Umræðan einkennist af rangfærslum um ofurhagnað Kaupsamningur undirritaður um Grósku Ísfélagið greiðir út tveggja milljarða arð Breyta Kaffi Kjós í íbúðarhús Reynst betur að kaupa fasteign en hlutabréf Nova eignast tuttugu prósenta hlut í Dineout Munu opna tvö Starbucks-kaffihús í miðborginni Nýjar íbúðir seljast verr en aðrar vegna stærðar Bærinn vildi húsið en þurfti svo að borga tvöfalt meira Aðalgeir frá Lucinity til Símans Latabæjarnammið vel þekkt um allan heim Ölgerðin ræður tvo markaðsstjóra Íslenskur kauphallarsjóður á markað í Bandaríkjunum Ekkert samtal í gangi milli stjórnvalda og sjávarútvegs VÍS opnar aftur skrifstofu á Akranesi KS fyrstir til að nýta sér nýja varaleið um gervihnetti Sjá meira