„Þetta er ótrúlegt og maður trúði ekki þessum fréttum þegar maður heyrði þær fyrst,“ segir Stefán Vagn sem ræddi voðaverkin á Blönduósi í Reykjavík síðdegis á Bylgjunni í dag.
Karlmaður um þrítugt skaut hjón á Blönduósi á heimili þeirra í gærmorgun. Konan er látin og eiginmaður hennar alvarlega særður á sjúkrahúsi. Skotárásarmanninum var ráðinn bani á sama vettvangi.
„Samfélagið er náttúrulega í rúst, miður sín og við erum það öll á þessu svæði. Einhvern veginn ímyndaði maður sér aldrei, þegar maður var hér í lögreglunni, að maður ætti eftir að upplifa svona hlut á þessu svæði. En svona er staðan í dag.“
Hann segir löngu orðið tímabært að grípa inn í þróun í vopnaeign hér á landi.
„Ef þú skoðar skýrslu greiningardeildar síðustu árin þá hafa komið athugasemdir frá lögreglunni um ákveðin hættumerki,“ segir Stefán Vagn. Um 87 þúsund skotvopn eru skráð hér á landi sem Stefán Vagn segir gríðarlega mikinn fjölda samanborið við nágrannalöndin.
„Því miður er staðan sú að við getum sennilega aldrei tryggt að svona voðaverk gerist ekki. En við eigum að fara í aðgerðir til að tryggja að svona gerist ekki aftur. Ef ekki núna, hvenær þá?“
Bretta verði upp ermarnar, þeir hagaðilar sem geta komið að borðinu í þessum málum, og setja þunga í þau.
„Við verðum að gera eitthvað. Við eigum engan kost í stöðunni.“
Stefán Vagn nefnir að auk þeirra skotvopna sem séu skráð sé töluverður fjöldi óskráður.
„Miðað við þjóð sem telur 370 þúsund þá er þetta skotvopn á þriðja hvern einstakling sem er brjálæðisleg tala. Við þurfum að fara í alla þætti á þessu máli. Geðheilbrigðismál, skotvopnalöggjöfin, forvarnir og ekki síst þátt lögreglunnar. Við þurfum að bregðast við breyttu ástandi. Við verðum að vera fólk til að fara í þetta verkefni af fullum þunga og alvöru.“
Skiptar skoðanir hafa verið um hvort lögregla hér á landi skuli vopnbúast og þá að hve miklu leyti.
„Ég held það hafi verið stigið rétt skref á sínum tíma að auka þjálfunarstig hjá hinum almenna lögreglumanni. Svo hún ætti auðveldara með að bregðast við atburðum sem þessum,“ segir Stefán Vagn. Sú breyting hafi orðið í framhaldi af voðaverkunum í Útey í Noregi þar sem almennir lögreglumenn þurftu að bíða eftir vopnuðum sérsveitarmönnum til að geta brugðist við.
„Sú þróun að þjálfa almenna lögreglumenn og að aðgengi að vopnum sé betra er jákvæð þróun. Við eigum að halda áfram á þeirri vegferð. Vandamálið er að það vantar fleiri skólagengna lögreglumenn út á land. Þú getur ekki sett óskólagengna lögreglumenn í þá stöðu að þurfa að vopnast og fara inn í aðstæður eins og þessar.“
Árásarmaðurinn var áhugamaður um skotvopn en í ferli var að svipta hann skotvopnaleyfi. Skráð skotvopn hans höfðu þó verið tekin af honum. Ekki hafa fengist upplýsingar um hvar hann komst yfir byssuna sem hann notaði aðfaranótt sunnudag.
„Ég held því miður að varsla skotvopna í heimahúsum sé mjög ábótavant,“ segir Stefán Vagn.
„Ef þú átt fleiri en þrjú skotvopn þarftu læstan skáp. En ekki ef þú átt eitt eða tvö. Við þurfum að fara að hugsa þetta allt frá grunni. Hvernig getum við lágmarkað líkur á að svona gerist aftur í okkar samfélagi?“
Hann reiknar með umræðu um þessi mál á Alþingi.
„Ef ekki mun ég sjálfur kalla eftir henni. Við verðum að fara yfir þessi mál. Ég trúi ekki öðru en félagar mínir á Alþingi taki undir það með mér.“
