Héraðsdómur segir Brúneggjabræður geta sjálfum sér um kennt Hólmfríður Gísladóttir skrifar 23. desember 2022 11:16 Tryggvi hlaut blaðamannaverðlaunin fyrir umfjöllun sína um Brúnegg. Þegar endurrit Kastljósþáttarins frá 28. nóvember 2016 um dýrahald og eggjaframleiðslu Brúneggja ehf. er borið saman við þau gögn sem fyrir lágu frá Matvælastofnun, er ekki annað að sjá en að þar sé rétt farið með allar upplýsingar og staðreyndir. Þetta er niðurstaða héraðsdóms Reykjavíkur í skaðabótamáli Brúneggjabræðra gegn Matvælastofnun og Ríkisútvarpinu. Stefndu voru sýknaðir af öllum kröfum í málinu. Dómurinn kemst að þeirri niðurstöðu að auk þess að rétt var farið með í þættinum hafi umfjöllunin í garð Brúneggja ekki verið óvægnari en fyrirliggjandi gögn gáfu tilefni til. Margt bendi hins vegar til þess að „frumorsök tjóns Brúneggja ehf. sé sú hvernig að starfsemi félagsins var staðið“. Það voru Bali ehf. og Geysir-Fjárfestingafélag ehf. sem höfðuðu málið á hendur RÚV og MAST. Félögin eru í eigu bræðranna Kristins Gylfa og Björns Jónssona, sem voru eigendur Brúneggja ehf. Félögin kröfðust viðurkenningar á skaðabótaábyrgð RÚV og MAST vegna fyrrnefnds Kastljóssþáttar og byggðu meðal annars á því að starfsmenn bæði RÚV og MAST hefðu með saknæmri og ólögmætri háttsemi valdið Brúneggjum tjóni. Umræddir starfsmenn voru Jón Gíslason, fyrrverandi forstjóri MAST, og Sigurborg Daðadóttir yfirdýralæknir annars vegar og Tryggvi Aðalbjörnsson fréttamaður og Þóra Arnórsdóttir, fyrrverandi ritstjóri Kastljóss, hins vegar. Frávik og vandkvæði frá upphafi Í stefnunni var því meðal annars haldið fram að MAST hefði hefði sýnt af sér saknæma og ólögmæta háttsemi með afhendingu gagna til RÚV. Þá hefðu starfsmenn MAST ekki haft heimild til að tjá sig við RÚV um málefni Brúneggja. Því var einnig haldið fram að bæði MAST og RÚV hefðu horft fram hjá aðstæðum hjá öðrum eggjaframleiðendum, sem hefðu ekki verið skárri en hjá Brúneggjum. Frávik hjá Brúneggjum hefðu til að mynda verið flokkuð sem „alvarleg“ en aðeins sem „frávik“ hjá öðrum. Starfsmenn MAST eru í stefnunni sakaðir um að hafa vegið gróflega að æru og heiðri Brúneggja og farið út fyrir heimildir sínar. Þá er RÚV sakað um ósanngjarna, ranga og villandi umfjöllun. Meðal annars með umfjöllun um liðin atvik og með því að draga ranglega upp dökka mynd af aðbúnaði fugla hjá Brúneggjum. Í málsástæðum og lagarökum MAST er ásökunum stefnanda hafnað. Þar segir meðal annars að MAST hafi borið, samkvæmt upplýsingalögum, að afhenda RÚV umbeðin gögn og meira að segja meiri upplýsingar en upphalfega voru látin af hendi. Þá sé fjarri lagi að framleiðsla Brúneggja hafi, allt frá árinu 2007, fullnægt öllum skilyrðum til þess að mega merkja framleiðsluna sem vistvæna landbúnaðarafurð, „nema síður sé“. Strax við upphaf starfsemi Brúneggja á Stafholtsveggjum árið 2014 hafi komið fram veruleg frávik og vandkvæði við búfjárhaldið. MAST hafi „ítrekað þurft að hafa viðameiri afskipti af starfseminni en hjá öðrum framleiðendum, bæði með auknu eftirliti og til að þvinga fram úrbætur“. Í aðgerðaleysi Brúneggja vegna ítrekaðra, alvarlegra og langvarandi frávika bæði hvað varðar matvælaöryggi og dýravelferð hafi kristallast sá hugsunarháttur sem einkenndi alifuglahald fyrirtækisins; að gengið væri mjög langt í því að hámarka afrakstur á kostnað aðbúnaðar og umhirðu fugla. Frumorsök tjónsins sú hvernig að starfseminni var staðið RÚV bendir á að Brúnegg hafi aldrei krafist ógildingar á athöfnum eða ákvörðunum MAST eða annarra eftirlitsaðila og fyrirsvarsmaður Brúneggja staðfest í samtali við RÚV að honum þætti MAST hafa gengið fram af sanngirni. Þá sé síður en svo óeðlilegt, hvað þá saknæmt, að fjalla um áralöng afskipti eftirlitsaðila af eftirlitsskyldum aðila starfandi á neytendamarkaði vegna margháttaðra vankanta og frávika í rekstri. Leitað hafi verið sjónarmiða Brúneggja og forsvarsmönnum boðið að koma sjónarmiðum sínum á framfæri. RÚV segir saknæma og ólögmæta háttsemi stefnenda sjálfra hafa valdið þeim hinum meinta fjártjóni en ekki starfsmenn RÚV. Dómurinn komst að þeirri niðurstöðu að starfsmönnum MAST hefði sannarlega verið heimilt að tjá sig um þau mál sem fjallað var um í þættinum. Þá segir í dómnum að fréttamenn njóti meðal annars frelsis til að ákveðameta hvað er fréttnæmt og hvað eigi erindi við almenning. „Þeir njóta frelsis til að velja umfjöllunarefni og hafa svigrúm til að ákveða framsetningu efnis. Svo sem fyrr greinir þykir fullsannað að rétt hafi verið farið með staðreyndir í þættinum og þykir umfjöllun í garð Brúneggja ekki hafa verið óvægnari en fyrirliggjandi gögn og upplýsingar gáfu tilefni til,“ segir í dómnum. Þá segir einnig að stefnandi hafi ekki sýnt fram á orsakatengsl milli athafna eða athafnaleysis RÚV eða MAST og meints fjártjóns, margt bendi hins vegar til þess að frumorsök tjóns Brúneggja ehf. sé sú hvernig að starfsemi félagsins var staðið. Brúneggjamálið Matvælaframleiðsla Dómsmál Mest lesið Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Innlent Styttan tekin niður eftir harðar deilur um klúran barm Erlent Tveir fluttir með þyrlunni og fjórir með sjúkrabíl Innlent Tollarnir tilefni til hvorra tveggja örvæntingar og léttis Innlent Vörðuóðir ferðamenn fremji náttúruspjöll Innlent Þrýstu á yngsta sakborninginn um að taka á sig alla sök Innlent Segist eiga fund með Pútín Erlent Hvarf fyrir tæpum þrjátíu árum og fannst í hopandi jökli Erlent Fjarlægði nöfnin strax: „Ætlumst ekki til neins af þessu fólki“ Innlent Húsvíkingur á Norðurpólnum segir sögu merkustu landkönnuða 20. aldar Innlent Fleiri fréttir Tollarnir tilefni til hvorra tveggja örvæntingar og léttis Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Tveir fluttir með þyrlunni og fjórir með sjúkrabíl Vörðuóðir ferðamenn fremji náttúruspjöll Húsvíkingur á Norðurpólnum segir sögu merkustu landkönnuða 20. aldar Þrýstu á yngsta sakborninginn um að taka á sig alla sök Ákvörðun ráðherra muni seinka viðbragði við faröldrum framtíðar Þyrlan aftur á leið austur vegna umferðarslyss Ekki eigi að gera einstaklinga ábyrga fyrir gerðum ríkisstjórnar Tollahækkanirnar vonbrigði og þrýstir á um fund sem fyrst Forsætisráðherra ósátt með tolla og pólfarar á Húsavík Fyrirlestri ísraelsks fræðimanns aflýst eftir skamma stund Golfbolti hafnaði í manni „eftir óteljandi dæmi um óskiljanlega hegðun“ Tveggja bíla árekstur á Suðurlandi Svartaþoka gerir þyrlusveit í útkalli erfitt fyrir Innkalla sælgæti vegna köfnunarhættu Fjarlægði nöfnin strax: „Ætlumst ekki til neins af þessu fólki“ Öryggissérfræðingur hefur trú á boðuðum aðgerðum í Reynisfjöru Segir Höllu ekki skilja um hvað málið snýst Færa sig í Kringluna vegna bílastæðaskorts og framkvæmda Tollastríð, makríll og flutningur Blóðbankans Greina ekki frá tilkynntum kynferðisbrotum á Þjóðhátíð strax Segja Rafmennt auglýsa nöfn sín í blekkingarskyni Sektaður vegna kýr sem drapst á leið í sláturhús Minnsti þéttleiki makríls síðan 2010 Tveir skjálftar yfir þrír að stærð Hvar á að grípa niður í fækkun innflytjenda? Blóðbankinn á leið í Kringluna Nokkuð um hávaðaútköll Segja upp og draga úr útgáfu: Óvissan í rekstrinum „því miður aukist mikið“ Sjá meira
Þetta er niðurstaða héraðsdóms Reykjavíkur í skaðabótamáli Brúneggjabræðra gegn Matvælastofnun og Ríkisútvarpinu. Stefndu voru sýknaðir af öllum kröfum í málinu. Dómurinn kemst að þeirri niðurstöðu að auk þess að rétt var farið með í þættinum hafi umfjöllunin í garð Brúneggja ekki verið óvægnari en fyrirliggjandi gögn gáfu tilefni til. Margt bendi hins vegar til þess að „frumorsök tjóns Brúneggja ehf. sé sú hvernig að starfsemi félagsins var staðið“. Það voru Bali ehf. og Geysir-Fjárfestingafélag ehf. sem höfðuðu málið á hendur RÚV og MAST. Félögin eru í eigu bræðranna Kristins Gylfa og Björns Jónssona, sem voru eigendur Brúneggja ehf. Félögin kröfðust viðurkenningar á skaðabótaábyrgð RÚV og MAST vegna fyrrnefnds Kastljóssþáttar og byggðu meðal annars á því að starfsmenn bæði RÚV og MAST hefðu með saknæmri og ólögmætri háttsemi valdið Brúneggjum tjóni. Umræddir starfsmenn voru Jón Gíslason, fyrrverandi forstjóri MAST, og Sigurborg Daðadóttir yfirdýralæknir annars vegar og Tryggvi Aðalbjörnsson fréttamaður og Þóra Arnórsdóttir, fyrrverandi ritstjóri Kastljóss, hins vegar. Frávik og vandkvæði frá upphafi Í stefnunni var því meðal annars haldið fram að MAST hefði hefði sýnt af sér saknæma og ólögmæta háttsemi með afhendingu gagna til RÚV. Þá hefðu starfsmenn MAST ekki haft heimild til að tjá sig við RÚV um málefni Brúneggja. Því var einnig haldið fram að bæði MAST og RÚV hefðu horft fram hjá aðstæðum hjá öðrum eggjaframleiðendum, sem hefðu ekki verið skárri en hjá Brúneggjum. Frávik hjá Brúneggjum hefðu til að mynda verið flokkuð sem „alvarleg“ en aðeins sem „frávik“ hjá öðrum. Starfsmenn MAST eru í stefnunni sakaðir um að hafa vegið gróflega að æru og heiðri Brúneggja og farið út fyrir heimildir sínar. Þá er RÚV sakað um ósanngjarna, ranga og villandi umfjöllun. Meðal annars með umfjöllun um liðin atvik og með því að draga ranglega upp dökka mynd af aðbúnaði fugla hjá Brúneggjum. Í málsástæðum og lagarökum MAST er ásökunum stefnanda hafnað. Þar segir meðal annars að MAST hafi borið, samkvæmt upplýsingalögum, að afhenda RÚV umbeðin gögn og meira að segja meiri upplýsingar en upphalfega voru látin af hendi. Þá sé fjarri lagi að framleiðsla Brúneggja hafi, allt frá árinu 2007, fullnægt öllum skilyrðum til þess að mega merkja framleiðsluna sem vistvæna landbúnaðarafurð, „nema síður sé“. Strax við upphaf starfsemi Brúneggja á Stafholtsveggjum árið 2014 hafi komið fram veruleg frávik og vandkvæði við búfjárhaldið. MAST hafi „ítrekað þurft að hafa viðameiri afskipti af starfseminni en hjá öðrum framleiðendum, bæði með auknu eftirliti og til að þvinga fram úrbætur“. Í aðgerðaleysi Brúneggja vegna ítrekaðra, alvarlegra og langvarandi frávika bæði hvað varðar matvælaöryggi og dýravelferð hafi kristallast sá hugsunarháttur sem einkenndi alifuglahald fyrirtækisins; að gengið væri mjög langt í því að hámarka afrakstur á kostnað aðbúnaðar og umhirðu fugla. Frumorsök tjónsins sú hvernig að starfseminni var staðið RÚV bendir á að Brúnegg hafi aldrei krafist ógildingar á athöfnum eða ákvörðunum MAST eða annarra eftirlitsaðila og fyrirsvarsmaður Brúneggja staðfest í samtali við RÚV að honum þætti MAST hafa gengið fram af sanngirni. Þá sé síður en svo óeðlilegt, hvað þá saknæmt, að fjalla um áralöng afskipti eftirlitsaðila af eftirlitsskyldum aðila starfandi á neytendamarkaði vegna margháttaðra vankanta og frávika í rekstri. Leitað hafi verið sjónarmiða Brúneggja og forsvarsmönnum boðið að koma sjónarmiðum sínum á framfæri. RÚV segir saknæma og ólögmæta háttsemi stefnenda sjálfra hafa valdið þeim hinum meinta fjártjóni en ekki starfsmenn RÚV. Dómurinn komst að þeirri niðurstöðu að starfsmönnum MAST hefði sannarlega verið heimilt að tjá sig um þau mál sem fjallað var um í þættinum. Þá segir í dómnum að fréttamenn njóti meðal annars frelsis til að ákveðameta hvað er fréttnæmt og hvað eigi erindi við almenning. „Þeir njóta frelsis til að velja umfjöllunarefni og hafa svigrúm til að ákveða framsetningu efnis. Svo sem fyrr greinir þykir fullsannað að rétt hafi verið farið með staðreyndir í þættinum og þykir umfjöllun í garð Brúneggja ekki hafa verið óvægnari en fyrirliggjandi gögn og upplýsingar gáfu tilefni til,“ segir í dómnum. Þá segir einnig að stefnandi hafi ekki sýnt fram á orsakatengsl milli athafna eða athafnaleysis RÚV eða MAST og meints fjártjóns, margt bendi hins vegar til þess að frumorsök tjóns Brúneggja ehf. sé sú hvernig að starfsemi félagsins var staðið.
Brúneggjamálið Matvælaframleiðsla Dómsmál Mest lesið Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Innlent Styttan tekin niður eftir harðar deilur um klúran barm Erlent Tveir fluttir með þyrlunni og fjórir með sjúkrabíl Innlent Tollarnir tilefni til hvorra tveggja örvæntingar og léttis Innlent Vörðuóðir ferðamenn fremji náttúruspjöll Innlent Þrýstu á yngsta sakborninginn um að taka á sig alla sök Innlent Segist eiga fund með Pútín Erlent Hvarf fyrir tæpum þrjátíu árum og fannst í hopandi jökli Erlent Fjarlægði nöfnin strax: „Ætlumst ekki til neins af þessu fólki“ Innlent Húsvíkingur á Norðurpólnum segir sögu merkustu landkönnuða 20. aldar Innlent Fleiri fréttir Tollarnir tilefni til hvorra tveggja örvæntingar og léttis Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Tveir fluttir með þyrlunni og fjórir með sjúkrabíl Vörðuóðir ferðamenn fremji náttúruspjöll Húsvíkingur á Norðurpólnum segir sögu merkustu landkönnuða 20. aldar Þrýstu á yngsta sakborninginn um að taka á sig alla sök Ákvörðun ráðherra muni seinka viðbragði við faröldrum framtíðar Þyrlan aftur á leið austur vegna umferðarslyss Ekki eigi að gera einstaklinga ábyrga fyrir gerðum ríkisstjórnar Tollahækkanirnar vonbrigði og þrýstir á um fund sem fyrst Forsætisráðherra ósátt með tolla og pólfarar á Húsavík Fyrirlestri ísraelsks fræðimanns aflýst eftir skamma stund Golfbolti hafnaði í manni „eftir óteljandi dæmi um óskiljanlega hegðun“ Tveggja bíla árekstur á Suðurlandi Svartaþoka gerir þyrlusveit í útkalli erfitt fyrir Innkalla sælgæti vegna köfnunarhættu Fjarlægði nöfnin strax: „Ætlumst ekki til neins af þessu fólki“ Öryggissérfræðingur hefur trú á boðuðum aðgerðum í Reynisfjöru Segir Höllu ekki skilja um hvað málið snýst Færa sig í Kringluna vegna bílastæðaskorts og framkvæmda Tollastríð, makríll og flutningur Blóðbankans Greina ekki frá tilkynntum kynferðisbrotum á Þjóðhátíð strax Segja Rafmennt auglýsa nöfn sín í blekkingarskyni Sektaður vegna kýr sem drapst á leið í sláturhús Minnsti þéttleiki makríls síðan 2010 Tveir skjálftar yfir þrír að stærð Hvar á að grípa niður í fækkun innflytjenda? Blóðbankinn á leið í Kringluna Nokkuð um hávaðaútköll Segja upp og draga úr útgáfu: Óvissan í rekstrinum „því miður aukist mikið“ Sjá meira