Er gott að búa í Túnunum? Harpa Fönn Sigurjónsdóttir skrifar 19. apríl 2023 11:30 Vinkona mín skutlaði mér heim um daginn og kvaddi mig með þessum orðum: „Já, býrðu hér? Ég hef alltaf átt erfitt með að ímynda mér þetta hverfi sem íbúðarhverfi, hvað þá fjölskylduhverfi.“ Ég bý í 105 Reykjavík. Ekki í Norðurmýri, Hlíðunum, Hlíðarenda né Holtunum, ekki í Laugardalnum, né við Laugarnesið og ekki við Hlemm. Ég vel að búa í Túnunum, vegna nálægðar við vinnu og fjölskyldu, og þar sem börnin mín ganga í skóla í Sóltúninu. Í Græna Planinu, stefnumörkun borgarinnar fram til ársins 2030, kemur fram um Græna Borg að eitt aðalmarkmið í átt að heilbrigði og bættri lýðheilsu, er að tryggja gott aðgengi að útivistarsvæðum frá heimilum. Þannig hefur það talist óskráð regla að miða helst við 500 m fjarlægð frá heimili að grænu heilnæmu svæði („Græna Borgin“, sjá bls 93). Rétturinn til heilnæms umhverfis (sem Sameinuðu Þjóðirnar hafa viðurkennt sem hluta af mannréttindum) og rétturinn til lífs (sem er grundvöllur annarra mannréttinda) styður við þessa stefnumótun borgarinnar og svarar þeirri þörf almennings að geta gengið að útivist og hreinu lofti, heilnæmu umhverfi og náttúru í nálægð við heimilið, og þá skyldu yfirvalda til að stuðla að slíku. Það nútímasamfélag sem við búum við í dag, og þau áhrif sem slíkir lifnaðarhættir hafa á umhverfið og náttúruna, kalla einnig á ríkari varðveislu og uppbyggingu grænna svæða. Að lokum ber að nefna að þétting byggðar, sem vissulega er þarft markmið með hliðsjón af umhverfisvænni samgöngum, ýtir enn frekar undir mikilvægi þess að tryggja varðveislu og uppbyggingu grænna svæða inn í borginni. Í Túnunum búa í dag hátt í 3000 manns, og fer hratt fjölgandi. Til samanburðar búa um 5000 manns í Hlíðunum. Hér í hverfinu eru fyrirhuguð hver blokkin á fætur annarri, hásýsi, steypa, kranar og pallar, bílastæðahús, bílastæði og malbik. Hvar eru grænu svæðin? Klambratún og Laugarnesið er í ca 1,5 km fjarlægð, Grasagarðurinn í 2 km fjarlægð, en varla er eitt frímerki eftir af grænu grasi eða náttúru í Túnunum sjálfum, innan um alla steypuna. Hinn svokallaði Ármannsreitur í Sóltúninu er í raun eina frímerkið eftir í þessu sístækkandi hverfi. Svæðið er í dag að mestu eitt moldarflag, með nokkrum grastoppum, nýgræðingum sem eru að berjast við að skjóta upp kollinum, frábærri brekku sem er nýtt á veturna fyrir börnin, hrörlegum rólum og leiktækjakastala. Þar er kyrrlátt, við hliðin á leikskóla og skóla, í fjarlægð frá umferð og mengun Borgartúnsins, og er þó afar miðsvæðis í hverfinu. Íbúar, bæði úr nærliggjandi blokkum, af hjúkrunarheimilinu og skólabörn, nota svæðið til útivistar, eftir bestu getu. Þónokkrir íbúar í Túnunum hafa í áranna rás barist fyrir því að varðveita þennan reit með alls konar fyrirspurnum inn á Betri Reykjavík, hugmyndum inn á Hverfið mitt, fundum með skipulagsnefnd og pólitíkinni, tölvupóstum og erindum. Árið 2020 var sett hugmynd inn á Betri Reykjavík um almenningsgarð í Túnunum, sem lenti í efstu sætum í kosningu alls Laugardalsins. Samt var hugmyndinni vikið frá og komst ekki áfram, af einhverjum óskiljanlegum ástæðum. Í fyrra (árið 2022) var aftur reynt að setja sömu hugmynd fram, og er hugmyndin í 7. sæti yfir samtals 209 hugmyndir í Laugardalnum. Sjónarmið íbúa og óskir eru greinilega á kristaltæru, en allt kemur fyrir ekki. Hvers vegna og hvað stendur til? Skammsýnt gróðarsjónarmið borgarinnar hefur haft vinninginn. Að selja reitinn undir enn fleiri steypuklumpa vegur greinilega hærra en raddir 3000 íbúa, og skilst okkur íbúunum að ekkert sé hægt að gera. Búið er að ganga frá sölunni. Framkvæmdir fara að hefjast. Við íbúarnir höfum reynt að mæta borginni með lausnir og tillögur, bent á að hægt sé að kaupa aftur reitinn, (sem borgar sig til langs tíma), minnka byggingarmagnið eða færa bygginguna norðar og mjókka hana, svo unnt verði amk að hafa stóran sameiginlegan bakgarð sunnan megin við bygginguna. Höfum við íbúar ekki nægilega sterka rödd? Greinilega ekki þegar fjármálaöflin eru annars vegar. Almenningsgarður í Sóltúni yrði til mikils sóma, ekki bara íbúum Túnanna, heldur einnig allri Reykjavík. Ég skora á Borgaryfirvöld að skoða hér lausnir og tækifæri, og endurskoða málið. Höfundur er lögfræðingur og forkona SUM - samtaka um áhrif umhverfis á heilsu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reykjavík Skipulag Mest lesið Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ríkisstjórnin seilist í sjóði erfiðisvinnufólks Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Fjárfesting í háskólum Magnús Karl Magnússon Skoðun Þar sem náttúran tapar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Gætum við verið betri hvert við annað? Jakob Frímann Magnússon Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Gætum við verið betri hvert við annað? Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Ríkisstjórnin seilist í sjóði erfiðisvinnufólks Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þar sem náttúran tapar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Fjárfesting í háskólum Magnús Karl Magnússon skrifar Skoðun Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Grímulaus grænþvottur Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Þegar sorgin bankar upp á Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Alzheimer - mennska og mildi Ragnheiður Ríkharðsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Sjá meira
Vinkona mín skutlaði mér heim um daginn og kvaddi mig með þessum orðum: „Já, býrðu hér? Ég hef alltaf átt erfitt með að ímynda mér þetta hverfi sem íbúðarhverfi, hvað þá fjölskylduhverfi.“ Ég bý í 105 Reykjavík. Ekki í Norðurmýri, Hlíðunum, Hlíðarenda né Holtunum, ekki í Laugardalnum, né við Laugarnesið og ekki við Hlemm. Ég vel að búa í Túnunum, vegna nálægðar við vinnu og fjölskyldu, og þar sem börnin mín ganga í skóla í Sóltúninu. Í Græna Planinu, stefnumörkun borgarinnar fram til ársins 2030, kemur fram um Græna Borg að eitt aðalmarkmið í átt að heilbrigði og bættri lýðheilsu, er að tryggja gott aðgengi að útivistarsvæðum frá heimilum. Þannig hefur það talist óskráð regla að miða helst við 500 m fjarlægð frá heimili að grænu heilnæmu svæði („Græna Borgin“, sjá bls 93). Rétturinn til heilnæms umhverfis (sem Sameinuðu Þjóðirnar hafa viðurkennt sem hluta af mannréttindum) og rétturinn til lífs (sem er grundvöllur annarra mannréttinda) styður við þessa stefnumótun borgarinnar og svarar þeirri þörf almennings að geta gengið að útivist og hreinu lofti, heilnæmu umhverfi og náttúru í nálægð við heimilið, og þá skyldu yfirvalda til að stuðla að slíku. Það nútímasamfélag sem við búum við í dag, og þau áhrif sem slíkir lifnaðarhættir hafa á umhverfið og náttúruna, kalla einnig á ríkari varðveislu og uppbyggingu grænna svæða. Að lokum ber að nefna að þétting byggðar, sem vissulega er þarft markmið með hliðsjón af umhverfisvænni samgöngum, ýtir enn frekar undir mikilvægi þess að tryggja varðveislu og uppbyggingu grænna svæða inn í borginni. Í Túnunum búa í dag hátt í 3000 manns, og fer hratt fjölgandi. Til samanburðar búa um 5000 manns í Hlíðunum. Hér í hverfinu eru fyrirhuguð hver blokkin á fætur annarri, hásýsi, steypa, kranar og pallar, bílastæðahús, bílastæði og malbik. Hvar eru grænu svæðin? Klambratún og Laugarnesið er í ca 1,5 km fjarlægð, Grasagarðurinn í 2 km fjarlægð, en varla er eitt frímerki eftir af grænu grasi eða náttúru í Túnunum sjálfum, innan um alla steypuna. Hinn svokallaði Ármannsreitur í Sóltúninu er í raun eina frímerkið eftir í þessu sístækkandi hverfi. Svæðið er í dag að mestu eitt moldarflag, með nokkrum grastoppum, nýgræðingum sem eru að berjast við að skjóta upp kollinum, frábærri brekku sem er nýtt á veturna fyrir börnin, hrörlegum rólum og leiktækjakastala. Þar er kyrrlátt, við hliðin á leikskóla og skóla, í fjarlægð frá umferð og mengun Borgartúnsins, og er þó afar miðsvæðis í hverfinu. Íbúar, bæði úr nærliggjandi blokkum, af hjúkrunarheimilinu og skólabörn, nota svæðið til útivistar, eftir bestu getu. Þónokkrir íbúar í Túnunum hafa í áranna rás barist fyrir því að varðveita þennan reit með alls konar fyrirspurnum inn á Betri Reykjavík, hugmyndum inn á Hverfið mitt, fundum með skipulagsnefnd og pólitíkinni, tölvupóstum og erindum. Árið 2020 var sett hugmynd inn á Betri Reykjavík um almenningsgarð í Túnunum, sem lenti í efstu sætum í kosningu alls Laugardalsins. Samt var hugmyndinni vikið frá og komst ekki áfram, af einhverjum óskiljanlegum ástæðum. Í fyrra (árið 2022) var aftur reynt að setja sömu hugmynd fram, og er hugmyndin í 7. sæti yfir samtals 209 hugmyndir í Laugardalnum. Sjónarmið íbúa og óskir eru greinilega á kristaltæru, en allt kemur fyrir ekki. Hvers vegna og hvað stendur til? Skammsýnt gróðarsjónarmið borgarinnar hefur haft vinninginn. Að selja reitinn undir enn fleiri steypuklumpa vegur greinilega hærra en raddir 3000 íbúa, og skilst okkur íbúunum að ekkert sé hægt að gera. Búið er að ganga frá sölunni. Framkvæmdir fara að hefjast. Við íbúarnir höfum reynt að mæta borginni með lausnir og tillögur, bent á að hægt sé að kaupa aftur reitinn, (sem borgar sig til langs tíma), minnka byggingarmagnið eða færa bygginguna norðar og mjókka hana, svo unnt verði amk að hafa stóran sameiginlegan bakgarð sunnan megin við bygginguna. Höfum við íbúar ekki nægilega sterka rödd? Greinilega ekki þegar fjármálaöflin eru annars vegar. Almenningsgarður í Sóltúni yrði til mikils sóma, ekki bara íbúum Túnanna, heldur einnig allri Reykjavík. Ég skora á Borgaryfirvöld að skoða hér lausnir og tækifæri, og endurskoða málið. Höfundur er lögfræðingur og forkona SUM - samtaka um áhrif umhverfis á heilsu.
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun
Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun