Óskiljanlegt að sakborningarnir segi samræður sínar grín Jón Þór Stefánsson skrifar 13. febrúar 2024 12:15 Karl Ingi Vilbergsson sækir málið fyrir hönd héraðssaksóknara. Vísir/Vilhelm Saksóknari í hryðjuverkamálinu svokallaða gefur ekki mikið fyrir yfirlýsingar sakborninga um að fremja voðaverk hafi verið grín. Hann fer fram á fimmtán til átján mánaða refsingu fyrir vopnalagabrot en leggur í hendur dómsins að meta refsingu fyrir skipulagningu hryðjuverka enda engin fordæmi í slíkum málum hér á landi. Munnlegur málflutningur saksóknara og verjenda hófst í morgun. Um er að ræða síðustu skref aðalmeðferðarinnar sem hefur staðið yfir síðan um miðja síðustu viku. Málið er umfangsmikið, en saksóknari og verjendur í málinu töluðu sín á milli í gær um að gögn málsins séu rúmlega fimm þúsund blaðsíður. Sindri Snær Birgisson er ákærður fyrir skipulagningu hryðjuverka, og Ísidór Nathansson ákærður fyrir hlutdeild í því. Meint brot þeirra eru talin varða fyrsta, annan og fjórða tölulið hundruðustu málsgreinar almennra hegningarlaga. Þetta er í fyrsta skipti sem reynir á málsgreinina í íslenskri réttarfarssögu. Karl Ingi Vilbergsson, sem sækir málið fyrir hönd héraðssaksóknara, sagði að Sindri hafi sýnt í verki að hann hafi ætlað að fremja hryðjuverk með skotvopnum eða sprengingu, dulbúinn sem lögreglumaður. Til þess hafi hann orðið sér úti um skotvopn, sem séu árásarvopn en ekki veiðirifflar í neinum skilningi. Þá séu vopnin sem Sindri hafi orðið sér úti um svipuð þeim sem hafi verið notuð í öðrum hryðjuverkaárásum. Í því samhengi minntist Karl Ingi á Anders Behring Breivik sem framdi hryðjuverk í Noregi 2011, Brenton Tarrant sem framdi hryðjuverk í Nýja-Sjálandi árið 2019 og Payton Gendron sem framdi hryðjuverk í Buffalo í Bandaríkjunum 2022. Í málflutningi sínum lagði Karl Ingi til að mennirnir myndu fá fimmtán til átján mánaða fangelsisdóma fyrir vopnalagabrotin, en vegna þess að mál er varða hryðjuverk hafa ekki verið tekin fyrir áður lagði hann það fyrir dóminn að meta refsingu. Virðist sólginn í ofbeldismyndbönd Að mati Karls Inga er ekki hægt að ræða um orðræðu Sindra, þar sem hann talaði um að fremja voðaverk, sem grín, líkt og sakborningarnir hafa haldið fram. Ekki sé um að ræða samskipti sem áttu sér stað eina kvöldstund eða hjal, heldur hafi þetta verið margra mánaða samtal. „Þetta getur ekki flokkast sem innihaldslaust hjal eða ósmekkleg ummæli,“ sagði Karl Ingi sem minntist á að Ísidór væri viðurkenndur nasisti og kynþáttahatari og sagði að Sindri hefði augljósa andúð í garð samkynhneigðra. Þá sé ljóst að þeir hafi kynnt sér hugmyndafræði Anders Breivik, og að þeir hafi verið hugfangnir af honum. Þá hafi Sindri gúgglað hvernig ætti að fremja hið fullkomna morð og annað þess háttar. „Það er óskiljanlegt að menn haldi því fram að þegar menn eru með þetta efni að þetta sé eitthvað grín.“ „Hann virðist sólginn í að komast yfir ofbeldismyndbönd. Það virðist veita honum einhverja fullnægju,“ sagði saksóknari og bætti við að svo virtist sem um væri að ræða lið í skipulagningu hryðjuverkanna. „Við fyrstu sýn myndi maður halda að þetta sé fjarstæðukennd hugmynd,“ sagði Karl Ingi eftir að hafa reifað ummæli sem Sindri og Ísidór höfðu sín á milli um voðaverk framin með dróna. En ef maður hefði í huga að vinirnir hafi í kjölfar ummælanna farið að skoða hvernig þeir gætu orðið sér úti um dróna, og jafnvel smíða þá sjálfir, sé ljóst að hugmyndin hafi ekki verið fjarstæðukennd. Óumdeilt að Sindri hafi ætlað að dulbúa sig „Til hvers í ósköpunum þarf hann á lögreglufatnaði að halda?“ spurði Karl Ingi sem fór í nokkuð löngu máli yfir gögn málsins þar sem Sindri virðist vera að skoða lögregluklæðnað og annan búnað sem lögreglan gæti notað. Um það bil viku fyrir handtökuna hafi hann verið búinn að finna hluta búningsins og talað um að hann ætti bara „efri hlutann“ eftir. „Það er óumdeilt í málinu að það sé markmið hans að dulbúa sig sem lögreglumann,“ sagði saksóknari og minntist á orð Sindra: „Þau þurfa bara að trúa mér í tíu sekúndur.“ Með þessu segir Karl Ingi hafi Sindri ætlað að líkja eftir voðaverkum Breivik í Útey 2011, þar sem hann dulbjó sig sem lögreglumann. Undirróður Ísidórs Talandi um þátt Ísidórs segir Karl Ingi að Sindri hafi mikið leitað til hans. Ísidór hafi hrósað Sindra og sent honum ýmis öfgafull skilaboð. Um sé að ræða undirróður að hálfu Ísidórs sem hafi hvatt hann til að ganga sífellt lengra. Þá minntist hann á stefnuskrá sem fannst í tölvu Ísidórs undir heitinu Manifesto. Karl Ingi segir að skjalið hafi síðast verið opnað daginn áður en Sindri og Ísidór voru handteknir. Mánuðir í undirbúning en sekúndur í framkvæmd Í málflutningi sínum vísaði Karl Ingi til nokkurra danskra dóma í málum, sem hann sagði sambærileg hinu íslenska hryðjuverkamáli. Hann tók fram að í nánast öllum tilfellum hafi ekki legið fyrir hvar umrædd voðaverk hefðu átt að vera framin, en það er á meðal þess sem verjendur sakborninganna hafa bent á, að engin dagsetning meintra hryðjuverka hafi legið fyrir. „Það er hægt að hafa í huga að hér eru menn í marga mánuði eða ár að undirbúa hryðjuverk,“ sagði Karl Ingi, en sagði síðan að sjálft verkið gæti tekið örfáar sekúndur, þó að undirbúningurinn hefði tekið langan tíma. Lögreglan ætti engan möguleika á að stöðva hryðjuverk þegar þau væru komin á framkvæmdastig. Dómsmál Grunaðir um skipulagningu hryðjuverka Mest lesið Ein kært nauðgun og fjórar segjast hafa verið beittar ofbeldi Innlent Gummi Emil feginn að ekki fór verr eftir misheppnaðan sveppatúr Innlent Efna til söfnunar fyrir móður Kolfinnu Eldeyjar Innlent Verið að fara fram á rannsókn, ekki þöggun Innlent Gekk nakinn í veg fyrir bíla á Suðurlandsvegi Innlent Manndráp í Kiðjabergi komið til saksóknara Innlent Situr undir gelti, urri og að vera kölluð api Innlent Bíða gagna og tjá sig lítið um rannsóknina á meðan Innlent Brotist inn í tvær verslanir sömu nóttina Innlent Rússar gerðir afturreka með óvæntar tillögur á allsherjarþingi SÞ Erlent Fleiri fréttir Skilur að fólk sé hugsi yfir mögulegum skyldleika við sæðisgjöf Úkraínumenn berjist með „aðra hönd bundna fyrir aftan bak“ Ringulreið á lánamarkaði Jódís fer fram gegn Guðmundi Inga í varaformann VG Býður sig ekki fram til formanns og styður Svandísi Ótti um allsherjarstríð, ringulreið á lánamarkaði og íslenskir sæðisgjafar „Vonumst til að sem flestir fari svo í óverðtryggð íbúðalán“ Söfnuðu um níu milljónum í minningu Bryndísar Klöru Leituðu á stóru svæði en fundu ekki fleiri hvítabirni Situr undir gelti, urri og að vera kölluð api Telja Ísland með „hættuleg viðhorf“ gagnvart Rússlandi Með mörg þúsund evrur af illa fengnu fé Íslendingur í Ísrael óskaði eftir aðstoð utanríkisráðuneytisins Brotist inn í tvær verslanir sömu nóttina Guðrún skýst upp fyrir Katrínu Vetrarfærð á fjallvegum norðaustanlands Ein kært nauðgun og fjórar segjast hafa verið beittar ofbeldi Kanna hvort fleiri bjarndýr leynist fyrir vestan Manndráp í Kiðjabergi komið til saksóknara Máttu vita að eiturlyfjasalinn þeirra væri að flytja inn eiturlyf Ungmenni í viðkvæmri stöðu hagnýtt í afbrot hér á landi Ógn Rússa við Norðurlönd og Eystrasaltsríki rædd í HR Efna til söfnunar fyrir móður Kolfinnu Eldeyjar Lögreglan segir hóp ungmenna hagnýttan í skipulagða brotastarfsemi Bíða gagna og tjá sig lítið um rannsóknina á meðan Fylgjast grannt með ungmennum á Laufskálaréttarballi Bein útsending: Hnattrænar áskoranir Norðurlanda Verið að fara fram á rannsókn, ekki þöggun Synjanir farið úr tíu prósentum upp í tæp sextíu á tveimur árum Gummi Emil feginn að ekki fór verr eftir misheppnaðan sveppatúr Sjá meira
Munnlegur málflutningur saksóknara og verjenda hófst í morgun. Um er að ræða síðustu skref aðalmeðferðarinnar sem hefur staðið yfir síðan um miðja síðustu viku. Málið er umfangsmikið, en saksóknari og verjendur í málinu töluðu sín á milli í gær um að gögn málsins séu rúmlega fimm þúsund blaðsíður. Sindri Snær Birgisson er ákærður fyrir skipulagningu hryðjuverka, og Ísidór Nathansson ákærður fyrir hlutdeild í því. Meint brot þeirra eru talin varða fyrsta, annan og fjórða tölulið hundruðustu málsgreinar almennra hegningarlaga. Þetta er í fyrsta skipti sem reynir á málsgreinina í íslenskri réttarfarssögu. Karl Ingi Vilbergsson, sem sækir málið fyrir hönd héraðssaksóknara, sagði að Sindri hafi sýnt í verki að hann hafi ætlað að fremja hryðjuverk með skotvopnum eða sprengingu, dulbúinn sem lögreglumaður. Til þess hafi hann orðið sér úti um skotvopn, sem séu árásarvopn en ekki veiðirifflar í neinum skilningi. Þá séu vopnin sem Sindri hafi orðið sér úti um svipuð þeim sem hafi verið notuð í öðrum hryðjuverkaárásum. Í því samhengi minntist Karl Ingi á Anders Behring Breivik sem framdi hryðjuverk í Noregi 2011, Brenton Tarrant sem framdi hryðjuverk í Nýja-Sjálandi árið 2019 og Payton Gendron sem framdi hryðjuverk í Buffalo í Bandaríkjunum 2022. Í málflutningi sínum lagði Karl Ingi til að mennirnir myndu fá fimmtán til átján mánaða fangelsisdóma fyrir vopnalagabrotin, en vegna þess að mál er varða hryðjuverk hafa ekki verið tekin fyrir áður lagði hann það fyrir dóminn að meta refsingu. Virðist sólginn í ofbeldismyndbönd Að mati Karls Inga er ekki hægt að ræða um orðræðu Sindra, þar sem hann talaði um að fremja voðaverk, sem grín, líkt og sakborningarnir hafa haldið fram. Ekki sé um að ræða samskipti sem áttu sér stað eina kvöldstund eða hjal, heldur hafi þetta verið margra mánaða samtal. „Þetta getur ekki flokkast sem innihaldslaust hjal eða ósmekkleg ummæli,“ sagði Karl Ingi sem minntist á að Ísidór væri viðurkenndur nasisti og kynþáttahatari og sagði að Sindri hefði augljósa andúð í garð samkynhneigðra. Þá sé ljóst að þeir hafi kynnt sér hugmyndafræði Anders Breivik, og að þeir hafi verið hugfangnir af honum. Þá hafi Sindri gúgglað hvernig ætti að fremja hið fullkomna morð og annað þess háttar. „Það er óskiljanlegt að menn haldi því fram að þegar menn eru með þetta efni að þetta sé eitthvað grín.“ „Hann virðist sólginn í að komast yfir ofbeldismyndbönd. Það virðist veita honum einhverja fullnægju,“ sagði saksóknari og bætti við að svo virtist sem um væri að ræða lið í skipulagningu hryðjuverkanna. „Við fyrstu sýn myndi maður halda að þetta sé fjarstæðukennd hugmynd,“ sagði Karl Ingi eftir að hafa reifað ummæli sem Sindri og Ísidór höfðu sín á milli um voðaverk framin með dróna. En ef maður hefði í huga að vinirnir hafi í kjölfar ummælanna farið að skoða hvernig þeir gætu orðið sér úti um dróna, og jafnvel smíða þá sjálfir, sé ljóst að hugmyndin hafi ekki verið fjarstæðukennd. Óumdeilt að Sindri hafi ætlað að dulbúa sig „Til hvers í ósköpunum þarf hann á lögreglufatnaði að halda?“ spurði Karl Ingi sem fór í nokkuð löngu máli yfir gögn málsins þar sem Sindri virðist vera að skoða lögregluklæðnað og annan búnað sem lögreglan gæti notað. Um það bil viku fyrir handtökuna hafi hann verið búinn að finna hluta búningsins og talað um að hann ætti bara „efri hlutann“ eftir. „Það er óumdeilt í málinu að það sé markmið hans að dulbúa sig sem lögreglumann,“ sagði saksóknari og minntist á orð Sindra: „Þau þurfa bara að trúa mér í tíu sekúndur.“ Með þessu segir Karl Ingi hafi Sindri ætlað að líkja eftir voðaverkum Breivik í Útey 2011, þar sem hann dulbjó sig sem lögreglumann. Undirróður Ísidórs Talandi um þátt Ísidórs segir Karl Ingi að Sindri hafi mikið leitað til hans. Ísidór hafi hrósað Sindra og sent honum ýmis öfgafull skilaboð. Um sé að ræða undirróður að hálfu Ísidórs sem hafi hvatt hann til að ganga sífellt lengra. Þá minntist hann á stefnuskrá sem fannst í tölvu Ísidórs undir heitinu Manifesto. Karl Ingi segir að skjalið hafi síðast verið opnað daginn áður en Sindri og Ísidór voru handteknir. Mánuðir í undirbúning en sekúndur í framkvæmd Í málflutningi sínum vísaði Karl Ingi til nokkurra danskra dóma í málum, sem hann sagði sambærileg hinu íslenska hryðjuverkamáli. Hann tók fram að í nánast öllum tilfellum hafi ekki legið fyrir hvar umrædd voðaverk hefðu átt að vera framin, en það er á meðal þess sem verjendur sakborninganna hafa bent á, að engin dagsetning meintra hryðjuverka hafi legið fyrir. „Það er hægt að hafa í huga að hér eru menn í marga mánuði eða ár að undirbúa hryðjuverk,“ sagði Karl Ingi, en sagði síðan að sjálft verkið gæti tekið örfáar sekúndur, þó að undirbúningurinn hefði tekið langan tíma. Lögreglan ætti engan möguleika á að stöðva hryðjuverk þegar þau væru komin á framkvæmdastig.
Dómsmál Grunaðir um skipulagningu hryðjuverka Mest lesið Ein kært nauðgun og fjórar segjast hafa verið beittar ofbeldi Innlent Gummi Emil feginn að ekki fór verr eftir misheppnaðan sveppatúr Innlent Efna til söfnunar fyrir móður Kolfinnu Eldeyjar Innlent Verið að fara fram á rannsókn, ekki þöggun Innlent Gekk nakinn í veg fyrir bíla á Suðurlandsvegi Innlent Manndráp í Kiðjabergi komið til saksóknara Innlent Situr undir gelti, urri og að vera kölluð api Innlent Bíða gagna og tjá sig lítið um rannsóknina á meðan Innlent Brotist inn í tvær verslanir sömu nóttina Innlent Rússar gerðir afturreka með óvæntar tillögur á allsherjarþingi SÞ Erlent Fleiri fréttir Skilur að fólk sé hugsi yfir mögulegum skyldleika við sæðisgjöf Úkraínumenn berjist með „aðra hönd bundna fyrir aftan bak“ Ringulreið á lánamarkaði Jódís fer fram gegn Guðmundi Inga í varaformann VG Býður sig ekki fram til formanns og styður Svandísi Ótti um allsherjarstríð, ringulreið á lánamarkaði og íslenskir sæðisgjafar „Vonumst til að sem flestir fari svo í óverðtryggð íbúðalán“ Söfnuðu um níu milljónum í minningu Bryndísar Klöru Leituðu á stóru svæði en fundu ekki fleiri hvítabirni Situr undir gelti, urri og að vera kölluð api Telja Ísland með „hættuleg viðhorf“ gagnvart Rússlandi Með mörg þúsund evrur af illa fengnu fé Íslendingur í Ísrael óskaði eftir aðstoð utanríkisráðuneytisins Brotist inn í tvær verslanir sömu nóttina Guðrún skýst upp fyrir Katrínu Vetrarfærð á fjallvegum norðaustanlands Ein kært nauðgun og fjórar segjast hafa verið beittar ofbeldi Kanna hvort fleiri bjarndýr leynist fyrir vestan Manndráp í Kiðjabergi komið til saksóknara Máttu vita að eiturlyfjasalinn þeirra væri að flytja inn eiturlyf Ungmenni í viðkvæmri stöðu hagnýtt í afbrot hér á landi Ógn Rússa við Norðurlönd og Eystrasaltsríki rædd í HR Efna til söfnunar fyrir móður Kolfinnu Eldeyjar Lögreglan segir hóp ungmenna hagnýttan í skipulagða brotastarfsemi Bíða gagna og tjá sig lítið um rannsóknina á meðan Fylgjast grannt með ungmennum á Laufskálaréttarballi Bein útsending: Hnattrænar áskoranir Norðurlanda Verið að fara fram á rannsókn, ekki þöggun Synjanir farið úr tíu prósentum upp í tæp sextíu á tveimur árum Gummi Emil feginn að ekki fór verr eftir misheppnaðan sveppatúr Sjá meira