Kaup Landsbankans á TM tryggingum hafa verið mikið milli tannanna á fólki síðan tilkynnt var um þau á sunnudag. Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir, fjármála- og efnahagsráðherra, lýsti því yfir strax á sunnudagskvöld að hún myndi ekki samþykkja kaupin nema að til sölu Landsbankans kæmi.
Stefán Ólafsson, prófessor emeritus í félagsfræði, gerði kaupin að umfjöllunarefni sínu í aðsendi grein á Vísi, þeirri sem mesta athygli lesenda hefur vakið í dag.
Hann segir að Landsbankinn virðist hafa verið betur rekinn undanfarin ár en hinir bankarnir, einkabankinn Arion og Íslandsbanki sem hefur verið að hluta í einkaeigu. Afkoman hafi oft verið betri hjá Landsbankanum og hann hafi verið með langlægsta kostnaðarhlutfallið.
Augljós leið til að styrkja rekstur
Nú vilji stjórnendur bankans styrkja rekstur hans, eiganda hans, ríkinu, til hagsbóta.
„Augljós leið til þess er að kaupa starfandi tryggingafélag (TM) því mikil samlegðaráhrif fylgja því. Það getur bætt rekstur bankans, bætt þjónustuna við viðskiptavini og gert eign ríkisins enn verðmætari og skilað meiri arði í ríkiskassann, til að greiða fyrir sameiginlegar þarfir þjóðarinnar.“
Þetta hafi bankar erlendis gert og Arion banki hafi farið þessa leið. Þá hafi stjórnendur Íslandsbanka viljað kaupa TM.
„En Sjálfstæðismenn og Viðreisnarmenn (ESB-deildin í Sjálfstæðisflokknum) eru æfir yfir því að Landsbankinn vilji taka skynsamlega rekstrarlega ákvörðun með kaupum á TM. En sú ákvörðun bankans er samt í fullu samræmi við venjulegan málflutning rekstrarmanna í Sjálfstæðisflokknum og almennt á fjármálamarkaði.“
Vilji koma bankanum í hendur auðmanna
Stefán spyr sig hvers vegna tíðindi af kaupunum hafi valdið upphlaupi í pólitíkinni gegn ákvörðun stjórnenda Landsbankans.
„Jú það er vegna þess að sjálfgræðismennirnir í Sjálfstæðisflokknum eru með önnur áform en þau að láta rekstur Landsbankans skila góðum árangri á meðan hann er í eigu ríkisins. Þeir vilja koma honum í hendur einkarekinna auðmanna í flokknum - og það sem allra fyrst. Þeir vilja koma tugmilljarða hagnaði bankanna á ári hverju í vasa auðmanna flokksins.“
Góður árangur Landsbankans í rekstri, eins og verið hafi undanfarin ár, gangi gegn málflutningi Sjálfstæðismanna um að það sé betra og skynsamlegra að bankar séu í einkaeigu.
Ríkið sé góður eigandi bæði banka og orkufyrirtækja. Það hafi reynslan sýnt.
Þjóðin þurfi að verjast ásókn „sjálfgræðismanna“
Stefán segir að aldrei hafi verið gerð meiri mistök í rekstri fjármálafyrirtækja hér á landi en eftir að bankarnir voru allir komnir í hendur einkaeigenda árið 2003. Það hafi einungis tekið um fimm ár að reka þá alla í þrot. Á leiðinni hafi þeir náð því að drekkja stórum hluta atvinnulífsins í skuldum vegna ævintýralegs brasks og sett samfélagið næstum á hliðina. Þetta hafi allt verið gert til að hámarka gróða hinna nýju eigenda bankanna og annarra braskara.
„Og svo þurfti ríkið að koma til bjargar þegar allt var komið í óefni í hruninu. Sjálfstæðismenn eru enn á sömu vegferð. Þjóðin þarf að átta sig á því og verjast þessari ásókn sjálfgræðismanna í arðvænlegar eignir þjóðarinnar - hvort sem eru bankar eða orkufyrirtæki,“ segir Stefán að lokum.
