Flugvél Landhelgisgæslunnar hefur verið fjarri góðu gamni vegna bilunar undanfarna mánuði. Hún hefur einnig verið löngum stundum suður í Miðjarðarhafi við eftirlit fyrir Landamærastofnun Evrópu (Frontex). Georg Lárusson, forstjóri Landhelgisgæslunnar, sagði gloppur í starfsemi stofnunarinnar á meðan flugvélarinnar nyti ekki við í þættinum Reykjavík síðdegis á Bylgjunni í dag.
„Eins og aðstæður eru í veröldinni í dag þá teljum við þetta ekki fullnægjandi gæslu eins og hún er,“ sagði Georg.
Eins og gæslunni væri núna háttað gætu óprúttnir aðilar sem vilji fara huldu höfði auðveldlega komist upp að ströndum landsins og inn í afskekkta firði án þess að Landhelgisgæslan hefði hugmynd um það. Gæslan teldi sig meðal annars hafa nokkuð örugga vissu fyrir því að fíkniefni væru flutt sjóleiðina til landsins.
Oft fengið vitneskju um grunsamlegar skipaferðir við sæstrengi
Ýmsar aðrar ógnir steðjuðu að landinu, að sögn Georgs. Hingað gætu komið skip frá óvinveittum þjóðum í óþekktum tilgangi, smygskip, fiskiskip sem stunduðu ólöglegar veiðar og annars konar botnstarfsemi. Sem dæmi um botnstarfsemi nefndi Georg stór skip sem kæmu til þess að sækja verðmæti úr flökum, allt að þrjá kílómetra niður á hafsbotn. Ekki væri víst að Landhelgisgæslan yrði slíkra skipa vör.
„Við erum að tala um mengun líka, innviði okkar verðmætu sem eru sæstrengirnir sem eru ekki nógu vel varðir,“ sagði Georg
Gæslan hafi oft fengið vitneskju um grunsamlegar skipaferðir nálægt sæstrengjum við landið.
Óásættanleg staða að geta ekki haldið úti einni flugvél
Þrátt fyrir að TF-SIF, flugvél Landhelgisgæslunnar, væri orðin fimmtán ára gömul sagði Georg hana gríðarlega öfluga. Hún væri búin öflugum radar- og myndavélabúnaði, hitaskyjnara og öllu því sem til þyrfti til að finna skip og annað sem flýtur ávatni.
„Það má segja að hún geti fundið allt nema kafbáta,“ sagði forstjórinn.
Með því að fljúga vélinni um það bil tvisvar í viku væri hægt að ná góðri yfirsýn yfir alla umferð um lögsögu Íslands. Georg sagðist áætla að það kostaði á bilinu þjúhundruð og fimmtíu til fjögur hundruð milljónir króna á ári.
Flugvélin sinnti vissulega mikilvægu starfi, ekki síst yfir Miðjarðarhafi, og hún væri öflugt framlag landsins til Schengen-samstarfsins. Georg sagðist ekki telja óeðlilegt að vélin væri einn til tvo mánuði á ári í slíkum verkefnum.
„En ekki stærstan hluta ársins eins og nú er orðið,“ sagði hann.
Það væri lágmark að hans mati fyrir eyríki í miðju Atlantshafi sem eigi mikið undir hafinu að reka að minnsta kosti eina flugvél til þess að gæta landhelginnar.
„Þessi staða sem nú er að geta ekki haldið úti einni fimmtán ára gamalli vél er aldeilis óásættanleg.“
