Að bera virðingu fyrir sjálfstæðisbaráttunni Anton Guðmundsson skrifar 2. janúar 2025 07:02 Sjálfstæðisbarátta Íslendinga er einn helsti hornsteinn íslenskrar sögu. Áratugalöng barátta fyrir sjálfsforræði á 19. og 20. öld tryggði fullveldi árið 1918 og varð hápunktur í stofnun lýðveldisins árið 1944. Þessi barátta var ekki aðeins tákn um sjálfstæði þjóðarinnar, heldur líka grundvöllur fyrir lýðræði, menningu og frelsi. Þjóðin stóð saman í þeirri trú að Íslendingar ættu að vera herrar í eigin landi, ráðstafa eigin auðlindum og ákvarða eigin framtíð. En nú, á tímum þar sem fullveldi okkar ætti að vera fast í sessi, virðist sjálfstæði Íslands standa frammi fyrir nýrri ógn. Ný ríkisstjórn Samfylkingar, Viðreisnar og Flokks fólksins hefur sett það á stefnu sína að taka upp viðræður við Evrópusambandið (ESB), sem felur í sér beina ógn við sjálfstæði þjóðarinnar. Frá fullveldi til lýðveldis - Barátta sem mótaði þjóðina Íslendingar háðu langa baráttu við að losa sig undan stjórn Dana og öðlast rétt til að ráða eigin málum. Árið 1918 varð Ísland fullvalda ríki með eigin stjórnarskrá og stjórnarhætti. Það var þó ekki fyrr en 1944, þegar lýðveldið Ísland var stofnað, að þjóðin varð algjörlega laus við erlend yfirráð. Þetta tímabil markaði upphaf nýrrar aldar, þar sem Ísland réði eigin málum og byggði upp samfélag í anda íslensks sjálfsforræðis. Þessi saga er ekki aðeins söguleg staðreynd, heldur sjálfsmynd þjóðarinnar. Sjálfstæðið hefur gert Íslandi kleift að nýta auðlindir sínar, stjórna eigin fiskimiðum og vera fyrirmynd í sjálfbærni og stjórnmálum á alþjóðavettvangi. Af hverju innganga í ESB er ógn við sjálfstæðið Nú virðist ríkisstjórnin tilbúin að kasta þessum grunni fyrir borð. Með því að taka upp viðræður við ESB er verið að undirbúa afsal á fullveldi til stórveldis sem hefur engan áhuga á sérstöðu Íslands. Aðild að ESB myndi fela í sér eftirfarandi: Tap á yfirráðum yfir auðlindum: Ísland myndi missa stjórn á fiskimiðunum sínum, sem hafa verið grundvöllur efnahagslegs sjálfstæðis okkar. Reglugerðir ESB myndu ráða för og veikja íslenska fiskveiðistjórnun. Minnkandi lýðræðislegt sjálfsforræði: Ísland yrði bundið af lögum og reglum sem eru settar í Brussel, oft án beins áhrifavalds Íslands í ákvarðanatökuferlinu. Skert sjálfstæði í utanríkismálum: Ísland yrði hluti af sameiginlegri stefnu ESB, þar sem minni þjóðir oft verða undir í samningum. Þetta er skýrt afsal á sjálfstæðinu sem forfeður okkar börðust fyrir af svo mikilli elju. Þjóð sem hefur verið frjáls í tæpa öld ætti ekki að samþykkja svo alvarlega skerðingu á fullveldi sínu. Af hverju sjálfstæði skiptir enn máli Sumir halda því fram að innganga í ESB sé nauðsynleg í heimi hnattvæðingar. En sannleikurinn er sá að Ísland hefur sýnt að sjálfstætt ríki getur þrifist í alþjóðlegu samhengi. Í gegnum EES-samninginn hefur Ísland aðgang að evrópskum mörkuðum án þess að fórna sjálfstæði sínu. Með því að standa utan ESB hefur Ísland líka getað tekið ákvarðanir sem henta best hagsmunum þjóðarinnar. Sjálfstæði er ekki gamaldags hugtak. Það er nauðsynleg forsenda þess að þjóðin geti viðhaldið eigin menningu, stjórnskipan og efnahagsstefnu. Þegar ríkisstjórn leggur til inngöngu í ESB, þá er hún ekki aðeins að fórna þessum grundvallarstoðum, heldur líka að svíkja arfleifð sjálfstæðisbaráttunnar. Þjóðin á krossgötum Ný ríkisstjórn vill nú feta braut sem gæti leitt Ísland í ógöngur. Það er á ábyrgð þjóðarinnar að hafna þessari stefnu og standa vörð um það sjálfstæði sem var svo dýru verði keypt. Íslendingar eiga ekki að sætta sig við að verða enn ein jaðarríkið í stórveldi þar sem hagsmunir stórra þjóða ráða ferðinni. Sjálfstæðisbarátta Íslands var ekki til einskis, og það er okkar að tryggja að hún verði ekki gleymd eða gerð að engu. Við eigum að varðveita þann rétt sem forfeður okkar unnu fyrir okkur: réttinn til að stjórna eigin landi, eigin auðlindum og eigin framtíð. Þetta er það sem sjálfstæði þýðir – og það skiptir enn máli. Ný ríkistjórn ætti að tileinka sér það að að bera virðingu fyrir sjálfstæðisbaráttunni. Höfundur er oddviti Framsóknar í Suðurnesjabæ Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Anton Guðmundsson Mest lesið Falin tækifæri til náms Heiða Ingimarsdóttir Skoðun Gervigreind í námi: 5 lykilskref fyrir öryggi nemenda Björgmundur Guðmundsson Skoðun Þjóðkirkja á réttri leið Þórður Guðmundsson Skoðun Staðreyndir um einfaldara regluverk Guðlaugur Þór Þórðarson Skoðun Við þurfum hagkvæmu virkjunarkostina Gunnar Guðni Tómasson Skoðun Opið bréf til Rósu Guðbjartsdóttur Margrét Kristín Blöndal Skoðun Veitingastaðir eru ekki kjarnorkuver Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun “Jákvæð viðbrögð” um veiðigjaldið? Heimir Örn Árnason Skoðun Halldór 21.06.2025 Halldór Rangfærslur Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson Skoðun Skoðun Skoðun Þjóðkirkja á réttri leið Þórður Guðmundsson skrifar Skoðun Staðreyndir um einfaldara regluverk Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar Skoðun Við þurfum hagkvæmu virkjunarkostina Gunnar Guðni Tómasson skrifar Skoðun Falin tækifæri til náms Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í námi: 5 lykilskref fyrir öryggi nemenda Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson skrifar Skoðun “Jákvæð viðbrögð” um veiðigjaldið? Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Skattgreiðendur látnir borga brúsann Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nokkur orð um Kúbudeiluna og viðskiptabannið Gylfi Páll Hersir skrifar Skoðun Ráðherrar með reiknivél og leyndarhyggju Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Gróf misbeiting illa fengins valds Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) grein 2 Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Pólítískt hugrekki Unnur Hrefna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Vísir að lægri orkureikningi Einar Vilmarsson skrifar Skoðun Frábær fundur, frábært framtak, vanvirk stjórnsýsla, meðvirk stjórnvöld Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Opið bréf til Rósu Guðbjartsdóttur Margrét Kristín Blöndal skrifar Skoðun Mikil réttarbót fyrir fatlað fólk mætir hindrunum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Verið brjáluð. Ég fer ekki neitt Ian McDonald skrifar Skoðun Hvernig eiga umsækjendur í opinbera sjóði að fylgja forsendum sem eru þversagnakenndar? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Vönduð vinnubrögð? Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Við viljum styðja ungmenni í að velja rétt fyrir sig og sína framtíð Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Veitingastaðir eru ekki kjarnorkuver Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Nýr vegvísir Evrópusambandsins um jafnrétti kynjanna Clara Ganslandt skrifar Skoðun Frá stjórnun til tengsla – Endurmat á atferlismeðferð í ljósi tilfinningagreindar Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Blaður 35 Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Kaldar kveðjur frá forsætisráðherrra til ferðaþjónustunnar Pétur Óskarsson skrifar Skoðun Nú hefst samræmt próf í stærðfræði Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sanngirni í Kópavogsmódelinu Eydís Inga Valsdóttir skrifar Sjá meira
Sjálfstæðisbarátta Íslendinga er einn helsti hornsteinn íslenskrar sögu. Áratugalöng barátta fyrir sjálfsforræði á 19. og 20. öld tryggði fullveldi árið 1918 og varð hápunktur í stofnun lýðveldisins árið 1944. Þessi barátta var ekki aðeins tákn um sjálfstæði þjóðarinnar, heldur líka grundvöllur fyrir lýðræði, menningu og frelsi. Þjóðin stóð saman í þeirri trú að Íslendingar ættu að vera herrar í eigin landi, ráðstafa eigin auðlindum og ákvarða eigin framtíð. En nú, á tímum þar sem fullveldi okkar ætti að vera fast í sessi, virðist sjálfstæði Íslands standa frammi fyrir nýrri ógn. Ný ríkisstjórn Samfylkingar, Viðreisnar og Flokks fólksins hefur sett það á stefnu sína að taka upp viðræður við Evrópusambandið (ESB), sem felur í sér beina ógn við sjálfstæði þjóðarinnar. Frá fullveldi til lýðveldis - Barátta sem mótaði þjóðina Íslendingar háðu langa baráttu við að losa sig undan stjórn Dana og öðlast rétt til að ráða eigin málum. Árið 1918 varð Ísland fullvalda ríki með eigin stjórnarskrá og stjórnarhætti. Það var þó ekki fyrr en 1944, þegar lýðveldið Ísland var stofnað, að þjóðin varð algjörlega laus við erlend yfirráð. Þetta tímabil markaði upphaf nýrrar aldar, þar sem Ísland réði eigin málum og byggði upp samfélag í anda íslensks sjálfsforræðis. Þessi saga er ekki aðeins söguleg staðreynd, heldur sjálfsmynd þjóðarinnar. Sjálfstæðið hefur gert Íslandi kleift að nýta auðlindir sínar, stjórna eigin fiskimiðum og vera fyrirmynd í sjálfbærni og stjórnmálum á alþjóðavettvangi. Af hverju innganga í ESB er ógn við sjálfstæðið Nú virðist ríkisstjórnin tilbúin að kasta þessum grunni fyrir borð. Með því að taka upp viðræður við ESB er verið að undirbúa afsal á fullveldi til stórveldis sem hefur engan áhuga á sérstöðu Íslands. Aðild að ESB myndi fela í sér eftirfarandi: Tap á yfirráðum yfir auðlindum: Ísland myndi missa stjórn á fiskimiðunum sínum, sem hafa verið grundvöllur efnahagslegs sjálfstæðis okkar. Reglugerðir ESB myndu ráða för og veikja íslenska fiskveiðistjórnun. Minnkandi lýðræðislegt sjálfsforræði: Ísland yrði bundið af lögum og reglum sem eru settar í Brussel, oft án beins áhrifavalds Íslands í ákvarðanatökuferlinu. Skert sjálfstæði í utanríkismálum: Ísland yrði hluti af sameiginlegri stefnu ESB, þar sem minni þjóðir oft verða undir í samningum. Þetta er skýrt afsal á sjálfstæðinu sem forfeður okkar börðust fyrir af svo mikilli elju. Þjóð sem hefur verið frjáls í tæpa öld ætti ekki að samþykkja svo alvarlega skerðingu á fullveldi sínu. Af hverju sjálfstæði skiptir enn máli Sumir halda því fram að innganga í ESB sé nauðsynleg í heimi hnattvæðingar. En sannleikurinn er sá að Ísland hefur sýnt að sjálfstætt ríki getur þrifist í alþjóðlegu samhengi. Í gegnum EES-samninginn hefur Ísland aðgang að evrópskum mörkuðum án þess að fórna sjálfstæði sínu. Með því að standa utan ESB hefur Ísland líka getað tekið ákvarðanir sem henta best hagsmunum þjóðarinnar. Sjálfstæði er ekki gamaldags hugtak. Það er nauðsynleg forsenda þess að þjóðin geti viðhaldið eigin menningu, stjórnskipan og efnahagsstefnu. Þegar ríkisstjórn leggur til inngöngu í ESB, þá er hún ekki aðeins að fórna þessum grundvallarstoðum, heldur líka að svíkja arfleifð sjálfstæðisbaráttunnar. Þjóðin á krossgötum Ný ríkisstjórn vill nú feta braut sem gæti leitt Ísland í ógöngur. Það er á ábyrgð þjóðarinnar að hafna þessari stefnu og standa vörð um það sjálfstæði sem var svo dýru verði keypt. Íslendingar eiga ekki að sætta sig við að verða enn ein jaðarríkið í stórveldi þar sem hagsmunir stórra þjóða ráða ferðinni. Sjálfstæðisbarátta Íslands var ekki til einskis, og það er okkar að tryggja að hún verði ekki gleymd eða gerð að engu. Við eigum að varðveita þann rétt sem forfeður okkar unnu fyrir okkur: réttinn til að stjórna eigin landi, eigin auðlindum og eigin framtíð. Þetta er það sem sjálfstæði þýðir – og það skiptir enn máli. Ný ríkistjórn ætti að tileinka sér það að að bera virðingu fyrir sjálfstæðisbaráttunni. Höfundur er oddviti Framsóknar í Suðurnesjabæ
Skoðun Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson skrifar
Skoðun Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Frábær fundur, frábært framtak, vanvirk stjórnsýsla, meðvirk stjórnvöld Ögmundur Jónasson skrifar
Skoðun Hvernig eiga umsækjendur í opinbera sjóði að fylgja forsendum sem eru þversagnakenndar? Bogi Ragnarsson skrifar
Skoðun Við viljum styðja ungmenni í að velja rétt fyrir sig og sína framtíð Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Frá stjórnun til tengsla – Endurmat á atferlismeðferð í ljósi tilfinningagreindar Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar