Mafían, CIA eða Fidel Castro? Ný skjöl um morðið kynda undir samsæriskenningar Oddur Ævar Gunnarsson skrifar 3. apríl 2025 15:33 John F. Kennedy hefur löngum verið einn dáðasti forseti sem Bandaríkin hafa átt. Arnie Sachs/CNP/Getty Images Morðið á John F. Kennedy, forseta Bandaríkjanna, árið 1963 heldur áfram að hræra upp í fólki, hneyksla og æsa til umræðu – meira en hálfri öld síðar. Í nýjasta þætti hlaðvarpsins Skuggavaldið kafa prófessorarnir Hulda Þórisdóttir og Eiríkur Bergmann dýpra ofan í þetta hrollvekjandi sögulega dráp – var það kannski samsæri? Þetta er annar þáttur í þriggja þátta röð Skuggavaldsins um svokallaða Kennedy-bölvun. Morðið á John F. Kennedy, forseta Bandaríkjanna, árið 1963 heldur áfram að hræra upp í fólki, hneyksla og æsa til umræðu – meira en hálfri öld síðar. Í nýjasta þætti hlaðvarpsins Skuggavaldið kafa prófessorarnir Hulda Þórisdóttir og Eiríkur Bergmann dýpra ofan í þetta hrollvekjandi sögulega dráp – var það kannski samsæri? Þetta er annar þáttur í þriggja þátta röð Skuggavaldsins um svokallaða Kennedy-bölvun. Eiríkur og Hulda benda á að yfirvöld hafi frá upphafi ýtt undir tortryggni með leyndarhyggju sinni og ósamræmi í frásögnum. Þótt opinber niðurstaða Warren-nefndarinnar hafi verið skýr – að Lee Harvey Oswald hafi staðið einn að morðinu – telja margir að þar hafi aðeins yfirborðið verið klórað. Samkvæmt nýlegri Gallup-könnun telja 65% Bandaríkjamanna að fleiri hafi staðið að verki. Margir telja því morðið á JFK eina frægustu óleystu morðgátu sögunnar. Afléttu nýlega leynd af skjölum Nýlega var leynd aflétt af síðustu áður óbirtu skjölum úr bandarískum þjóðskjalasöfnum sem varða morðið. Þau virðast hafa virkað sem eldsneyti á gömul samsærisbál. Í nýjum skjölum sem Trump-stjórnin gerði opinber í mars 2025 má nú sjá minnisblað þar sem kemur fram að háttsettir embættismenn í stjórn John F. Kennedy höfðu áhyggjur af því hversu mikið leyniþjónustan skipti sér af utanríkisstefnu landsins – og að sambandið milli CIA og forsetans hafi verið kaldara en áður var viðurkennt. Einnig kemur fram að FBI og leyniþjónustan höfðu strax eftir morðið áhyggjur af því að almenning myndi gruna samsæri. „Það sem þessi gögn sýna okkur er að stofnanir á borð við CIA voru uppteknar af því að stýra frásögninni,“ segir Eiríkur Bergmann í þættinum. „Og þegar fólk finnur að ekki er alveg allur sannleikurinn sagður, þá fyllir það í eyðurnar sjálft – oft með samsæriskenningum.“ Ein áhugaverðasta samsæriskenningin um morðið snýr að mafíunni. Að hún hafi talið sig svikna af Kennedy bræðrunum, eftir að John F. Kennedy og bróðir hans dómsmálaráðherrann Robert F. Kennedy lýstu stríði á hendur skipulagðri glæpastarfsemi. Aðrir benda á CIA, sem hafði átt í útistöðum við JFK eftir misheppnaða innrás í Svínaflóa og aðra árekstra. Þá hefur einnig verið varpað fram vangaveltum um Fidel Castro eða kúbverska útlaga, sem hugsanlega hefðu átt hagsmuna að gæta – þó engin sannfærandi gögn hafi komið fram sem bendla þá né raun nokkurn annan en Oswald við morðið. Hulda Þórisdóttir segir að sálfræðin útskýri hvers vegna þessar kenningar lifa enn góðu lífi: „Við eigum erfitt með að sætta okkur við þá hugmynd að svona stórviðburður geti átt sér litla, ómerkilega orsök. Við leitum því ósjálfrátt stærri skýringa, eins og að valdastofnanir eða alþjóðleg samsæri hljóti að hafa verið á bak við þetta.“ Eiríkur Bergmann og Hulda Þórisdóttir stýra Skuggavaldinu.Vísir/Vilhelm Athyglin sem Kennedy-málið hefur vakið að undanförnu hefur líka endurvakið áhuga á öðrum sorgarsögum tengdum fjölskyldunni – og þeirri hugmynd að yfir henni hvíli bölvun. Einstaka meðlimir fjölskyldunnar hafa lýst efasemdum um opinberar skýringar, þar á meðal núverandi heilbrigðisráðherra Bandaríkjanna, Robert F. Kennedy Jr., sem heldur því fram að bæði faðir hans og frændi hafi verið fórnarlömb samsæra. Þannig halda gömlu kenningarnar áfram að lifa – og blómstra á ný í skugga nýrra opinberra skjala. Lokaþáttur þríleiks Skuggavaldsins um Kennedy-bölvunina birtist eftir tvær vikur – og þá verður grafið enn dýpra ofan í kanínuholuna. Skuggavaldið Bandaríkin Erlend sakamál Mest lesið Stefán Einar keypti 145 milljón króna þakíbúð Lífið Typpi í einu gati, tæki í öðru Lífið Háar hæðir og lágar lægðir Justins Bieber Lífið Daði Freyr og Árný keyptu einbýli á 86 milljónir Lífið Var ekki beðinn um að skrifa meira á RÚV eftir pistilinn 2022 Lífið Logi og Hallveig keyptu hús í 101 Lífið Afhjúpaði óléttuna á epískan hátt enn og aftur Tíska og hönnun Klækir, prettir og kardínálaklíkur í páfakjöri Gagnrýni Þau allra nettustu á Met Gala Tíska og hönnun Björgólfur og Kristín í fimmtugsafmæli Beckham Lífið Fleiri fréttir Arnór Ingvi og Andrea skinu skært í sænsku konungshöllinni Sjáðu þrjátíu sekúndur af atriði VÆB í Eurovision VÆB opnar verslun í Kringlunni Reyndi við þrjár milljónir Ný heimildarmynd Attenborough sýnir eyðileggingu í höfum jarðar Stefán Einar keypti 145 milljón króna þakíbúð Logi og Hallveig keyptu hús í 101 Jói Fel ástfanginn, trúlofaður og fluttur í Hveragerði Háar hæðir og lágar lægðir Justins Bieber Fleiri Eurovision-farar vilja Ísrael úr keppni Typpi í einu gati, tæki í öðru Ný stikla úr GTA VI Allt til alls til að kenna björgun mannslífa Daði Freyr og Árný keyptu einbýli á 86 milljónir Sígild sumarterta að hætti Dana Verzló vann MORFÍs Héldu upp á eins árs afmæli Heiðdísar Emblu Handtekinn eftir að hafa keyrt niður hliðið að heimili Aniston Jóhanna og Geir trúlofuðu sig við Eiffel-turninn Plönuðu skemmtileg stefnumót fyrir fjögur þúsund krónur Fyrsti opinberi kossinn í þrítugsafmælinu Réttarhöld yfir Diddy hafin: Á lífstíðarfangelsi yfir höfði sér Lára og lyfjaprinsinn eignuðust stúlku Stjörnulífið: Drottningar á Bessastöðum Áttu sturlaða stund á Times Square The Wire og Sopranos-leikari látinn Var ekki beðinn um að skrifa meira á RÚV eftir pistilinn 2022 Björgólfur og Kristín í fimmtugsafmæli Beckham Katrín Tanja og Brooks eiga von á barni Frábær þjóðbúningamessa í Fljótshlíð Sjá meira
Morðið á John F. Kennedy, forseta Bandaríkjanna, árið 1963 heldur áfram að hræra upp í fólki, hneyksla og æsa til umræðu – meira en hálfri öld síðar. Í nýjasta þætti hlaðvarpsins Skuggavaldið kafa prófessorarnir Hulda Þórisdóttir og Eiríkur Bergmann dýpra ofan í þetta hrollvekjandi sögulega dráp – var það kannski samsæri? Þetta er annar þáttur í þriggja þátta röð Skuggavaldsins um svokallaða Kennedy-bölvun. Eiríkur og Hulda benda á að yfirvöld hafi frá upphafi ýtt undir tortryggni með leyndarhyggju sinni og ósamræmi í frásögnum. Þótt opinber niðurstaða Warren-nefndarinnar hafi verið skýr – að Lee Harvey Oswald hafi staðið einn að morðinu – telja margir að þar hafi aðeins yfirborðið verið klórað. Samkvæmt nýlegri Gallup-könnun telja 65% Bandaríkjamanna að fleiri hafi staðið að verki. Margir telja því morðið á JFK eina frægustu óleystu morðgátu sögunnar. Afléttu nýlega leynd af skjölum Nýlega var leynd aflétt af síðustu áður óbirtu skjölum úr bandarískum þjóðskjalasöfnum sem varða morðið. Þau virðast hafa virkað sem eldsneyti á gömul samsærisbál. Í nýjum skjölum sem Trump-stjórnin gerði opinber í mars 2025 má nú sjá minnisblað þar sem kemur fram að háttsettir embættismenn í stjórn John F. Kennedy höfðu áhyggjur af því hversu mikið leyniþjónustan skipti sér af utanríkisstefnu landsins – og að sambandið milli CIA og forsetans hafi verið kaldara en áður var viðurkennt. Einnig kemur fram að FBI og leyniþjónustan höfðu strax eftir morðið áhyggjur af því að almenning myndi gruna samsæri. „Það sem þessi gögn sýna okkur er að stofnanir á borð við CIA voru uppteknar af því að stýra frásögninni,“ segir Eiríkur Bergmann í þættinum. „Og þegar fólk finnur að ekki er alveg allur sannleikurinn sagður, þá fyllir það í eyðurnar sjálft – oft með samsæriskenningum.“ Ein áhugaverðasta samsæriskenningin um morðið snýr að mafíunni. Að hún hafi talið sig svikna af Kennedy bræðrunum, eftir að John F. Kennedy og bróðir hans dómsmálaráðherrann Robert F. Kennedy lýstu stríði á hendur skipulagðri glæpastarfsemi. Aðrir benda á CIA, sem hafði átt í útistöðum við JFK eftir misheppnaða innrás í Svínaflóa og aðra árekstra. Þá hefur einnig verið varpað fram vangaveltum um Fidel Castro eða kúbverska útlaga, sem hugsanlega hefðu átt hagsmuna að gæta – þó engin sannfærandi gögn hafi komið fram sem bendla þá né raun nokkurn annan en Oswald við morðið. Hulda Þórisdóttir segir að sálfræðin útskýri hvers vegna þessar kenningar lifa enn góðu lífi: „Við eigum erfitt með að sætta okkur við þá hugmynd að svona stórviðburður geti átt sér litla, ómerkilega orsök. Við leitum því ósjálfrátt stærri skýringa, eins og að valdastofnanir eða alþjóðleg samsæri hljóti að hafa verið á bak við þetta.“ Eiríkur Bergmann og Hulda Þórisdóttir stýra Skuggavaldinu.Vísir/Vilhelm Athyglin sem Kennedy-málið hefur vakið að undanförnu hefur líka endurvakið áhuga á öðrum sorgarsögum tengdum fjölskyldunni – og þeirri hugmynd að yfir henni hvíli bölvun. Einstaka meðlimir fjölskyldunnar hafa lýst efasemdum um opinberar skýringar, þar á meðal núverandi heilbrigðisráðherra Bandaríkjanna, Robert F. Kennedy Jr., sem heldur því fram að bæði faðir hans og frændi hafi verið fórnarlömb samsæra. Þannig halda gömlu kenningarnar áfram að lifa – og blómstra á ný í skugga nýrra opinberra skjala. Lokaþáttur þríleiks Skuggavaldsins um Kennedy-bölvunina birtist eftir tvær vikur – og þá verður grafið enn dýpra ofan í kanínuholuna.
Skuggavaldið Bandaríkin Erlend sakamál Mest lesið Stefán Einar keypti 145 milljón króna þakíbúð Lífið Typpi í einu gati, tæki í öðru Lífið Háar hæðir og lágar lægðir Justins Bieber Lífið Daði Freyr og Árný keyptu einbýli á 86 milljónir Lífið Var ekki beðinn um að skrifa meira á RÚV eftir pistilinn 2022 Lífið Logi og Hallveig keyptu hús í 101 Lífið Afhjúpaði óléttuna á epískan hátt enn og aftur Tíska og hönnun Klækir, prettir og kardínálaklíkur í páfakjöri Gagnrýni Þau allra nettustu á Met Gala Tíska og hönnun Björgólfur og Kristín í fimmtugsafmæli Beckham Lífið Fleiri fréttir Arnór Ingvi og Andrea skinu skært í sænsku konungshöllinni Sjáðu þrjátíu sekúndur af atriði VÆB í Eurovision VÆB opnar verslun í Kringlunni Reyndi við þrjár milljónir Ný heimildarmynd Attenborough sýnir eyðileggingu í höfum jarðar Stefán Einar keypti 145 milljón króna þakíbúð Logi og Hallveig keyptu hús í 101 Jói Fel ástfanginn, trúlofaður og fluttur í Hveragerði Háar hæðir og lágar lægðir Justins Bieber Fleiri Eurovision-farar vilja Ísrael úr keppni Typpi í einu gati, tæki í öðru Ný stikla úr GTA VI Allt til alls til að kenna björgun mannslífa Daði Freyr og Árný keyptu einbýli á 86 milljónir Sígild sumarterta að hætti Dana Verzló vann MORFÍs Héldu upp á eins árs afmæli Heiðdísar Emblu Handtekinn eftir að hafa keyrt niður hliðið að heimili Aniston Jóhanna og Geir trúlofuðu sig við Eiffel-turninn Plönuðu skemmtileg stefnumót fyrir fjögur þúsund krónur Fyrsti opinberi kossinn í þrítugsafmælinu Réttarhöld yfir Diddy hafin: Á lífstíðarfangelsi yfir höfði sér Lára og lyfjaprinsinn eignuðust stúlku Stjörnulífið: Drottningar á Bessastöðum Áttu sturlaða stund á Times Square The Wire og Sopranos-leikari látinn Var ekki beðinn um að skrifa meira á RÚV eftir pistilinn 2022 Björgólfur og Kristín í fimmtugsafmæli Beckham Katrín Tanja og Brooks eiga von á barni Frábær þjóðbúningamessa í Fljótshlíð Sjá meira