Hagsmunir heildarinnar - Þriðji kafli: Skálmöld Hannes Örn Blandon skrifar 17. maí 2025 13:01 Í Völuspá segir á einum stað: Bræður munu berjast og að bönum verðast, [...] (vers 44) Ég uggi orðið mjög um framtíð barna minna og reyndar allra barna í þessum heimi. Það eru víða kolsvartar blikur á lofti og um næstum allan heim berast menn á banaspjót. Enginn veit fyrir víst hvenær maðurinn birtist fyrst á fold, en eitt er ljóst að hann lærði fljótt að drepa sér til matar og síðar fóru ættbálkar að ráða hver á annan í baráttu um svæði og gæði og stendur sú barátta enn. Hefur maðurinn síðan þroskast eitthvað eða erum við andlega enn á steinaldarstigi? Fyrir um það bil sexþúsund árum kom fram á sjónarsviðið þjóð við ósa Efrat og Tígris eru kölluðust Súmerar. Þeir tóku aldeilis til höndinni. Byggðu borgir en ein af þeim hét Úr (meira um hana í næsta pistli). Þeir byggðu skóla, sjúkrahús, hallir og heimili. Þeir lögðu stund á læknisfræði, lögfræði og landbúnað. Þeir veltu vöngum yfir gæðum lands, vökvuðu akra og engi og tömdu sér húsdýr. Þeir hugðu að gangi himintungla og fetuðu guðavegi og ákölluðu guði er þessa þjóð hafði skapað (meira um þá síðar). Friðsamir voru þeir og fengu lengi vel að una í friði frá sínum herskáu grönnum, Assýringum og Babýlóníumönnum sem þurftu síðar nauðsynlega að leggja undir sig grannþjóðir og hneppa í ánauð og gerast stórveldi. Af þeirra völdum og annarra hurfu Súmerarar af sjónarsviðinu. Á hverri öld hafa heimsveldi risið til lengri eða skemmri tíma og hnigið og ekki þarf upp að telja. Diktatorar og týrannar taka völd á hverju árhundruði og stundum margir í senn. Þessa stundina er þeir nánast um allan heim og þar sem þeir ríkja má ekki hafa skoðanir hvað hafa uppi gagnrýni. Dæmi: Í Kína situr einn og hugar að landvinningum. Hann gerir kröfur til Kínahafs. Annar trónir í Tyrklandi og verða Kúrdar að þjóna og þeyja, sitja og standa eins og hann vill. Rússlandi stjórnar nú nýr Stalín og í skjóli hans öskrar Kremlarbjörn í vestur og berar tennur og mundar klær. Hann á sér leynda vini í Evrópu svo sem Ungverja og Slóvaka sem langar að því er virðist að ganga erinda Kremlarbjössa. Ísrael er undir stjórn heittrúðaðra leiddir af manni, sem hagar sér eins og fasisti, eða hvað annað á að kalla þjóðarmorðingja? Í Bandaríkjunum er stórfurðu- og hættulegur forseti sem gefur frat í mannréttindi og lýðræði í landinu sem jafnrétti og trúfrelsi var sett í sjórnarskrá. Yfir hana telur hann sig hafinn sem og lög og rétt. Allir þessir aðilar gefa dauðann og djöfulinn í frelsi, jafnrétti og bræðalag en það sem verra er að mannslíf eru einskis virði í þeirra hugum. Þá vilja þeir sýnast trúaðir sumir því þeir sjást stöku sinnum í kirkjum, moskum og sýnagógum. Leiðtogi ísraelsmanna hefur það á stefnuskrá að bola öllum palestínumönnum burt úr Ísrael þvert á alþjóðleg lög. Þetta hafa landar hans raunar haft að leiðarljósi allar götur síðan ríki gyðinga var stofnað árið 1948. Týranninn í Kreml fetar dyggilega í slóð forvera sinna og beinir spjótum sínum Evrópu í sama mund og hann murkar lífið úr frændum sínum í Úkraínu og ef verðandi diktator Bandaríkjanna kemur ekki til hjálpar ef og þegar styrjöld brýst út verða ráðamenn vesturlanda að herða vopnaframleiðslu sem ákafast. Og ef diktatorinn áðurnefndur ákveður að sölsa undir sig Grænland hvort mun þá Nató bregðast við? Í framhjáhlaupi er stutt yfir sundið til Íslands og Jörgen heitinn hundadagakóngur þurfti ekki nema 150 manns til þess til þess að leggja undir sig land og þjóð. Og ég spyr enn: Erum við þá enn á andlegu steinaldarstigi, herskáir hirðingjar og safnarar ef ekki víkingar? Hver er þroskinn, þróunin, hin andlega vakning? Sagan endurtekur sig í sífellu og mannkyn hefur ekkert lært í Völuspá segir: [...] skeggöld, skálmöld, skildir eru klofnir, vindöld, vargöld, áður veröld steypist, mun engi maður öðrum þyrma. Völuspá ku vera ort a.m.k. fyrir landnám íslands. Höfundur er Praep.hon.emeritus Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey Skoðun Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson Skoðun Skoðun Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Sjá meira
Í Völuspá segir á einum stað: Bræður munu berjast og að bönum verðast, [...] (vers 44) Ég uggi orðið mjög um framtíð barna minna og reyndar allra barna í þessum heimi. Það eru víða kolsvartar blikur á lofti og um næstum allan heim berast menn á banaspjót. Enginn veit fyrir víst hvenær maðurinn birtist fyrst á fold, en eitt er ljóst að hann lærði fljótt að drepa sér til matar og síðar fóru ættbálkar að ráða hver á annan í baráttu um svæði og gæði og stendur sú barátta enn. Hefur maðurinn síðan þroskast eitthvað eða erum við andlega enn á steinaldarstigi? Fyrir um það bil sexþúsund árum kom fram á sjónarsviðið þjóð við ósa Efrat og Tígris eru kölluðust Súmerar. Þeir tóku aldeilis til höndinni. Byggðu borgir en ein af þeim hét Úr (meira um hana í næsta pistli). Þeir byggðu skóla, sjúkrahús, hallir og heimili. Þeir lögðu stund á læknisfræði, lögfræði og landbúnað. Þeir veltu vöngum yfir gæðum lands, vökvuðu akra og engi og tömdu sér húsdýr. Þeir hugðu að gangi himintungla og fetuðu guðavegi og ákölluðu guði er þessa þjóð hafði skapað (meira um þá síðar). Friðsamir voru þeir og fengu lengi vel að una í friði frá sínum herskáu grönnum, Assýringum og Babýlóníumönnum sem þurftu síðar nauðsynlega að leggja undir sig grannþjóðir og hneppa í ánauð og gerast stórveldi. Af þeirra völdum og annarra hurfu Súmerarar af sjónarsviðinu. Á hverri öld hafa heimsveldi risið til lengri eða skemmri tíma og hnigið og ekki þarf upp að telja. Diktatorar og týrannar taka völd á hverju árhundruði og stundum margir í senn. Þessa stundina er þeir nánast um allan heim og þar sem þeir ríkja má ekki hafa skoðanir hvað hafa uppi gagnrýni. Dæmi: Í Kína situr einn og hugar að landvinningum. Hann gerir kröfur til Kínahafs. Annar trónir í Tyrklandi og verða Kúrdar að þjóna og þeyja, sitja og standa eins og hann vill. Rússlandi stjórnar nú nýr Stalín og í skjóli hans öskrar Kremlarbjörn í vestur og berar tennur og mundar klær. Hann á sér leynda vini í Evrópu svo sem Ungverja og Slóvaka sem langar að því er virðist að ganga erinda Kremlarbjössa. Ísrael er undir stjórn heittrúðaðra leiddir af manni, sem hagar sér eins og fasisti, eða hvað annað á að kalla þjóðarmorðingja? Í Bandaríkjunum er stórfurðu- og hættulegur forseti sem gefur frat í mannréttindi og lýðræði í landinu sem jafnrétti og trúfrelsi var sett í sjórnarskrá. Yfir hana telur hann sig hafinn sem og lög og rétt. Allir þessir aðilar gefa dauðann og djöfulinn í frelsi, jafnrétti og bræðalag en það sem verra er að mannslíf eru einskis virði í þeirra hugum. Þá vilja þeir sýnast trúaðir sumir því þeir sjást stöku sinnum í kirkjum, moskum og sýnagógum. Leiðtogi ísraelsmanna hefur það á stefnuskrá að bola öllum palestínumönnum burt úr Ísrael þvert á alþjóðleg lög. Þetta hafa landar hans raunar haft að leiðarljósi allar götur síðan ríki gyðinga var stofnað árið 1948. Týranninn í Kreml fetar dyggilega í slóð forvera sinna og beinir spjótum sínum Evrópu í sama mund og hann murkar lífið úr frændum sínum í Úkraínu og ef verðandi diktator Bandaríkjanna kemur ekki til hjálpar ef og þegar styrjöld brýst út verða ráðamenn vesturlanda að herða vopnaframleiðslu sem ákafast. Og ef diktatorinn áðurnefndur ákveður að sölsa undir sig Grænland hvort mun þá Nató bregðast við? Í framhjáhlaupi er stutt yfir sundið til Íslands og Jörgen heitinn hundadagakóngur þurfti ekki nema 150 manns til þess til þess að leggja undir sig land og þjóð. Og ég spyr enn: Erum við þá enn á andlegu steinaldarstigi, herskáir hirðingjar og safnarar ef ekki víkingar? Hver er þroskinn, þróunin, hin andlega vakning? Sagan endurtekur sig í sífellu og mannkyn hefur ekkert lært í Völuspá segir: [...] skeggöld, skálmöld, skildir eru klofnir, vindöld, vargöld, áður veröld steypist, mun engi maður öðrum þyrma. Völuspá ku vera ort a.m.k. fyrir landnám íslands. Höfundur er Praep.hon.emeritus
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun