Sjónlýsing í fyrsta sinn Samúel Karl Ólason skrifar 9. október 2025 11:00 Myndin fjallar um Dagbjörtu Andrésdóttur, sem fæðist með heilatengda sjónskerðingu. Heimildarmyndin Fyrir allra augum, sem fjallar um Dagbjörtu Andrésdóttur, verður sýnd í dag á alþjóðlegum sjónverndardegi. Sýningin á Rúv markar tímamót, þar sem þetta verður í fyrsta sinn sem Ríkisútvarpið sýnir efni með sjónlýsingu sem hjálpar blindum og sjónskertum að njóta myndarinnar. Dagbjört fæddist með heilatengda sjónskerðingu, eða CVI, en það vísar til skemmda á þeim hlutum heilans sem vinna úr þeim upplýsingum sem berast milli augna og heilans. Því hafa skemmdirnar mikil áhrif á það hvernig fólk skynjar og túlkar umhverfi sitt. Í nýlegu viðtali við Vísi sagði Dagbjört frá því hvernig hún hefði farið í gegnum lífið með einungis fjögurra prósenta sjón, án þess að eftir því hefði verið tekið. Hún hefur engu að síður tekist á við sjúkdóminn af mikilli þrautseigju og náð að afreka ótrúlegustu hluti þrátt fyrir ýmsar hindranir. Þegar hún var barn benti ýmislegt til þess að það væri ekki allt með felldu; hún var seinna meir greind með röskun á einhverfurófi og með CP hreyfihömlun, auk þess sem hún var greind með sjóntaugarýrnun, sjónskekkju og reikniblindu. Hún var ekki greind með CVI, af því hún þótti ekki með týpísk einkenni. Flest hennar einkenni voru tengd við hreyfihömlunina og átti hún erfitt uppdráttar í grunnskóla. „Ég var rosalega góð í öllum lesfögum, ég þurfti ekkert að hafa fyrir þeim, en þegar kom að stærðfræði og rökgreinum þá var ég bara alveg úti á túni. Það er vegna þess að heilastöðin hjá mér sem sér um bókstafi, hún er ekki sködduð. Heilastöðin sem sér um tölur er hins vegar ónýt,“ sagði Dagbjört. Myndin um Dagbjörtu er enn sem komið er eina heimildarmyndin í heiminum um CVI, samkvæmt tilkynningu frá Blindrafélaginu. Þykir það nokkuð merkilegt þar sem allt að einn af hverjum þrjátíu sé með heilatengda sjónskerðingu. Flestir viti ekki af því. Samhliða sýningunni á Rúv verður sjónlýsingin sýnd á Rúv2 og verður hún sýnd klukkan níu í kvöld. Sjá má stiklu í spilaranum hér að neðan. Bíó og sjónvarp Mest lesið Kynþokkafyllstu karlmenn landsins Lífið Fresta GTA 6 aftur og um hálft ár Lífið Finnur fyrir skoðunum fólks á aldursmuninum Lífið Yfirgáfu salinn þegar gæslunni var sigað á „heimska“ ungfrú Mexíkó Lífið Bragðlaust eins og skyr með sykri Gagnrýni „Erfiðasti skóli sem ég hef farið í“ Menning Sóldís Vala hafnaði í öðru sæti í Miss Earth Lífið Bað fjóra menn um lífssýni en fékk föðurinn óvænt í fangið Lífið Love Island bomba keppir í Eurovision Lífið „Við vitum í raun ekkert hvað bíður okkar“ Lífið Fleiri fréttir Fresta GTA 6 aftur og um hálft ár Kynþokkafyllstu karlmenn landsins Love Island bomba keppir í Eurovision „Við vitum í raun ekkert hvað bíður okkar“ Finnur fyrir skoðunum fólks á aldursmuninum Öskraði „pegga“ og salurinn grét úr hlátri „Ég vil verða eins og þú þegar ég verð stór“ Yfirgáfu salinn þegar gæslunni var sigað á „heimska“ ungfrú Mexíkó Nablinn ræðir um naflann fræga: Enginn gröftur en stundum skvört Sóldís Vala hafnaði í öðru sæti í Miss Earth Klettaskóli og Langholtsskóli áfram í úrslit Skrekk Hálft ár af hári Draumur að vinna í listrænum heimi Stokkhólms Einstök ástarsaga: „Ástin okkar var nógu sterk til að yfirstíga hindranir“ Sköpunarkrafturinn var allsráðandi í Höfuðstöðinni Taka einbýlishús í Garðabænum í gegn Hélt að allir væru ættleiddir Rjóminn gleymdist en guð var að fylgjast með Bað fjóra menn um lífssýni en fékk föðurinn óvænt í fangið Keyptu 230 fermetra einbýlishús á Seltjarnarnesi Tjáir sig um auglýsinguna umdeildu og stuðning Trump Varð næstum fyrir bíl á Formúlunni Árbæjarskóli og Fellaskóli áfram í úrslit í Skrekk „Hann var bara draumur“ Tjáir sig í fyrsta sinn um bróður sinn Stjörnupar og hafnfirsk systkini sáu stærsta harmleik sögunnar Stórefnilegir skátar heiðraðir á Bessastöðum Rífandi stemning í Reykjadal Grateful Dead-söngkona látin Með heimsfræg verk sín í sumarbústað sem gerður er úr tveimur eldri húsum Sjá meira
Dagbjört fæddist með heilatengda sjónskerðingu, eða CVI, en það vísar til skemmda á þeim hlutum heilans sem vinna úr þeim upplýsingum sem berast milli augna og heilans. Því hafa skemmdirnar mikil áhrif á það hvernig fólk skynjar og túlkar umhverfi sitt. Í nýlegu viðtali við Vísi sagði Dagbjört frá því hvernig hún hefði farið í gegnum lífið með einungis fjögurra prósenta sjón, án þess að eftir því hefði verið tekið. Hún hefur engu að síður tekist á við sjúkdóminn af mikilli þrautseigju og náð að afreka ótrúlegustu hluti þrátt fyrir ýmsar hindranir. Þegar hún var barn benti ýmislegt til þess að það væri ekki allt með felldu; hún var seinna meir greind með röskun á einhverfurófi og með CP hreyfihömlun, auk þess sem hún var greind með sjóntaugarýrnun, sjónskekkju og reikniblindu. Hún var ekki greind með CVI, af því hún þótti ekki með týpísk einkenni. Flest hennar einkenni voru tengd við hreyfihömlunina og átti hún erfitt uppdráttar í grunnskóla. „Ég var rosalega góð í öllum lesfögum, ég þurfti ekkert að hafa fyrir þeim, en þegar kom að stærðfræði og rökgreinum þá var ég bara alveg úti á túni. Það er vegna þess að heilastöðin hjá mér sem sér um bókstafi, hún er ekki sködduð. Heilastöðin sem sér um tölur er hins vegar ónýt,“ sagði Dagbjört. Myndin um Dagbjörtu er enn sem komið er eina heimildarmyndin í heiminum um CVI, samkvæmt tilkynningu frá Blindrafélaginu. Þykir það nokkuð merkilegt þar sem allt að einn af hverjum þrjátíu sé með heilatengda sjónskerðingu. Flestir viti ekki af því. Samhliða sýningunni á Rúv verður sjónlýsingin sýnd á Rúv2 og verður hún sýnd klukkan níu í kvöld. Sjá má stiklu í spilaranum hér að neðan.
Bíó og sjónvarp Mest lesið Kynþokkafyllstu karlmenn landsins Lífið Fresta GTA 6 aftur og um hálft ár Lífið Finnur fyrir skoðunum fólks á aldursmuninum Lífið Yfirgáfu salinn þegar gæslunni var sigað á „heimska“ ungfrú Mexíkó Lífið Bragðlaust eins og skyr með sykri Gagnrýni „Erfiðasti skóli sem ég hef farið í“ Menning Sóldís Vala hafnaði í öðru sæti í Miss Earth Lífið Bað fjóra menn um lífssýni en fékk föðurinn óvænt í fangið Lífið Love Island bomba keppir í Eurovision Lífið „Við vitum í raun ekkert hvað bíður okkar“ Lífið Fleiri fréttir Fresta GTA 6 aftur og um hálft ár Kynþokkafyllstu karlmenn landsins Love Island bomba keppir í Eurovision „Við vitum í raun ekkert hvað bíður okkar“ Finnur fyrir skoðunum fólks á aldursmuninum Öskraði „pegga“ og salurinn grét úr hlátri „Ég vil verða eins og þú þegar ég verð stór“ Yfirgáfu salinn þegar gæslunni var sigað á „heimska“ ungfrú Mexíkó Nablinn ræðir um naflann fræga: Enginn gröftur en stundum skvört Sóldís Vala hafnaði í öðru sæti í Miss Earth Klettaskóli og Langholtsskóli áfram í úrslit Skrekk Hálft ár af hári Draumur að vinna í listrænum heimi Stokkhólms Einstök ástarsaga: „Ástin okkar var nógu sterk til að yfirstíga hindranir“ Sköpunarkrafturinn var allsráðandi í Höfuðstöðinni Taka einbýlishús í Garðabænum í gegn Hélt að allir væru ættleiddir Rjóminn gleymdist en guð var að fylgjast með Bað fjóra menn um lífssýni en fékk föðurinn óvænt í fangið Keyptu 230 fermetra einbýlishús á Seltjarnarnesi Tjáir sig um auglýsinguna umdeildu og stuðning Trump Varð næstum fyrir bíl á Formúlunni Árbæjarskóli og Fellaskóli áfram í úrslit í Skrekk „Hann var bara draumur“ Tjáir sig í fyrsta sinn um bróður sinn Stjörnupar og hafnfirsk systkini sáu stærsta harmleik sögunnar Stórefnilegir skátar heiðraðir á Bessastöðum Rífandi stemning í Reykjadal Grateful Dead-söngkona látin Með heimsfræg verk sín í sumarbústað sem gerður er úr tveimur eldri húsum Sjá meira