Jákvæðni gagnvart Ísrael þarf ekki að fylgja pólitískum línum Finnur Thorlacius Eiríkssson skrifar 19. ágúst 2019 09:38 Þegar horft er yfir stjórnmálalandslagið blasir við sundraður veruleiki. Raunverulegir miðjuflokkar eru að hverfa og fólk velur sér í auknum mæli aðra hvora af tveimur steingerðum fylkingum. Þessar fylkingar eru gjarnan kenndar við hægri og vinstri og að tilheyra þeim felur það í sér að samþykkja langan lista ólíkra stefnumála. Til dæmis áttu ekki að óttast loftslagsbreytingar ef þú vilt takmarka fjölda kvótaflóttamanna. Sömuleiðis áttu ekki að efast um réttmæti þungunarrofs ef þú ert fylgjandi lögleiðingu vímuefna. En er þetta ekki óþarflega heftandi? Væri ekki skynsamlegra að taka afstöðu til einstakra málefna án þess að hugsa um hvaða hlið hefur eignað sér þau? Annað viðfangsefni sem skiptir fólki í fylkingar er deilan á milli Ísraels og Palestínu. Þeir hófsömu tala fyrir tveggja ríkja lausn á meðan þeir róttæku hafna tilverurétti annars hvors ríkisins. Á Íslandi og víðar á Vesturlöndum hafa fjölmiðlar (ýmist meðvitað eða ómeðvitað) talað máli þeirra sem hafna tilverurétti Ísraels. En þegar betur er að gáð hafa margir á þeirri hlið fullgildar ástæður fyrir jákvæðni gagnvart Ísrael.Tjáningar- og trúfrelsi Til dæmis má benda talsmönnum tjáningarfrelsis á neikvætt orðspor Palestínu í þeim efnum. Í fyrra birti Mannréttindavaktin (Human Rights Watch) skýrslu sem dró upp dökka mynd af ástandinu á sjálfstjórnarsvæðum Palestínumanna. Fólk hefur í auknum mæli verið handtekið og pyntað af yfirvöldum fyrir það að gagnrýna Hamassamtökin og Palestínsku heimastjórnina (PA).1 Þó fjölmiðlaumhverfið í Ísrael sé ekki fullkomið heyrast þar ólík sjónarmið í virkri samfélagsumræðu, fjöldi dagblaða er gefinn út á ýmsum tungumálum og fjölmiðlar njóta tjáningarfrelsis, sem stofnunin Fréttamenn án landamæra (Reporters without Borders) viðurkennir að sé annars sjaldgæft í Mið-Austurlöndum.2Einnig má færa rök fyrir því að trúleysingjar hafi góðar ástæður til að vera jákvæðari gagnvart Ísrael en Palestínu. Árið 2010 var trúleysinginn Waleed Al-Husseini handtekinn fyrir guðlast. Samkvæmt lögum heimastjórnarinnar er íslam ríkistrú Palestínu, en lögin heimila fólki einnig að aðhyllast kristni og gyðingdóm3 (þó gyðingum sé reyndar bannað að fara inn á sjálfstjórnarsvæðin). Lögin gefa hvorki heimild til að iðka fjölgyðistrú (líkt og hindúisma) né trúleysi. Eftir að hafa verið í fangelsi í tíu mánuði flúði Al-Husseini til Þýskalands.4 Á hinn bóginn eru engin lög sem hefta trúfrelsi fólks í Ísrael, og trúarleg fjölbreytni þar er töluvert meiri en í flestum grannríkjunum.5 Réttindi samkynhneigðra Talsmenn réttinda samkynhneigðra hafa einnig ríka ástæðu til að vera jákvæðari gagnvart Ísrael því það er alls óvíst að þeir fengju hlýjar viðtökur á palestínsku sjálfstjórnarsvæðunum. Á meðan eina gleðigangan í Mið-Austurlöndum er haldin árlega í Tel Aviv er samfélag Palestínumanna ekki opið gagnvart samkynhneigð. Rannsóknarstofan Pew Research leiddi í ljós að 93% íbúa palestínsku sjálfstjórnarsvæðanna hafi neikvætt álit á samkynhneigð.6 Þó almenningsálit í Ísrael sé klofið í málinu – á svipuðum slóðum og í Póllandi – eru lífsgæði samkynhneigðra talsvert meiri í Ísrael en í Palestínu. Á Gazaströndinni liggur í reynd dauðarefsing við samkynhneigð (þó orðalagið „siðferðisleg hnignun“ sé notað þegar dómar eru kveðnir upp). Mahmoud Ishtiwi, sem var liðsforingi hjá Hamas, var tekinn af lífi árið 2016 af þeim sökum.7 Sjálfstjórnarsvæðin á Vesturbakkanum eru litlu skárri þó þar liggi ekki dauðarefsing við samkynhneigð. Eftir að Palestínumaður málaði regnbogalitina á einn af veggjunum við Vesturbakkann tóku samlandar hans sig til og hvíttuðu vegginn. „Við getum ekki stutt réttindi samkynhneigðra,“ var haft eftir einum þeirra.8Nú er viðbúið að harðir stuðningsmenn Palestínu muni hrópa slagorð gegn þessum fullyrðingum og segja þennan samanburð ekki skipta máli því að sjálf tilurð Ísraels hafi verið „óréttlát“. En með því væru þeir að flýja af hólmi. Það er einfaldlega staðreynd að mannréttindi samkynhneigðra og trúlausra eru meiri í Ísrael en á palestínsku svæðunum. Þeir sem kalla slagorð gegn staðreyndum ógilda þær ekki, heldur afhjúpa þeir raunverulega afstöðu sína – að ekkert jákvætt við Ísraelsríki mun nokkurn tíma réttlæta tilvist þess. Er þetta skynsamleg afstaða sem mun stuðla að friði? Það verður að teljast ólíklegt. Það er skýrt merki um tvöfaldan staðal að allt sem mögulega geti talist neikvætt við Ísrael er blásið út í fjölmiðlum á meðan þagað er yfir mannréttindabrotum palestínskra yfirvalda. Þegar betur er að gáð er ekkert fjarstæðukennt við það að fólk á báðum vængjum stjórnmálanna geti verið jákvætt gagnvart Ísraelsríki. Margir sem telja sig vera andstæðinga Ísraels hafa í hávegum mannréttindi sem eru í betri farvegi þar en nokkurs staðar annars staðar í Mið-Austurlöndum. Það eina sem þarf að gera er að grafa aðeins undir yfirborðið til að komast að því að staðan er ekki eins svarthvít og hún er oft sett fram.Fyrir hönd MIFF (Með Ísrael fyrir friði) á Íslandi, Finnur Thorlacius Eiríksson.Heimildir1https://www.hrw.org/news/2019/05/29/palestine-no-letup-arbitrary-arrests-torture2https://www.bbc.com/news/world-middle-east-146296113https://fot.humanists.international/countries/asia-western-asia/palestine/4https://www.dw.com/en/when-muslims-renounce-their-faith/a-175741725https://www.pewforum.org/2016/03/08/religious-affiliation-and-conversion/6https://www.pewresearch.org/global/2013/06/04/the-global-divide-on-homosexuality/7https://www.nytimes.com/2016/03/02/world/middleeast/hamas-commander-mahmoud-ishtiwi-killed-palestine.html8https://www.apnews.com/e303cdebde114089a2f9555651550e08 Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Finnur Thorlacius Eiríksson Ísrael Palestína Mest lesið Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson Skoðun 76 dagar sem koma aldrei aftur Einar Guðnason Skoðun Bakslag í skoðanafrelsi? Kári Allansson Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga Skoðun Skoðun Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Segðu skilið við sektarkenndina Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar Skoðun Lög um vinnu og virknimiðstöðvar Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Áfram Breiðholt og Kjalarnes! Skúli Helgason skrifar Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Vesturlönd mega ekki leyfa Pútín að skrifa leikreglurnar Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson skrifar Skoðun Gulur september María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason skrifar Skoðun Sakborningur hjá saksóknara Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Reiði á tímum allsnægta Jökull Gíslason skrifar Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Tölur segja ekki alla söguna Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Enn úr sömu sveitinni Trausti Hjálmarsson skrifar Skoðun Palestínsk börn eiga betra skilið Anna Lúðvíksdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar Skoðun Umferðaröryggi barna í Kópavogi Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Öll dýrin í skóginum eiga að vera vinir Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Meira að segja Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 76 dagar sem koma aldrei aftur Einar Guðnason skrifar Skoðun Er popúlismi kenning um siðferði? Einar Gísli Gunnarsson skrifar Sjá meira
Þegar horft er yfir stjórnmálalandslagið blasir við sundraður veruleiki. Raunverulegir miðjuflokkar eru að hverfa og fólk velur sér í auknum mæli aðra hvora af tveimur steingerðum fylkingum. Þessar fylkingar eru gjarnan kenndar við hægri og vinstri og að tilheyra þeim felur það í sér að samþykkja langan lista ólíkra stefnumála. Til dæmis áttu ekki að óttast loftslagsbreytingar ef þú vilt takmarka fjölda kvótaflóttamanna. Sömuleiðis áttu ekki að efast um réttmæti þungunarrofs ef þú ert fylgjandi lögleiðingu vímuefna. En er þetta ekki óþarflega heftandi? Væri ekki skynsamlegra að taka afstöðu til einstakra málefna án þess að hugsa um hvaða hlið hefur eignað sér þau? Annað viðfangsefni sem skiptir fólki í fylkingar er deilan á milli Ísraels og Palestínu. Þeir hófsömu tala fyrir tveggja ríkja lausn á meðan þeir róttæku hafna tilverurétti annars hvors ríkisins. Á Íslandi og víðar á Vesturlöndum hafa fjölmiðlar (ýmist meðvitað eða ómeðvitað) talað máli þeirra sem hafna tilverurétti Ísraels. En þegar betur er að gáð hafa margir á þeirri hlið fullgildar ástæður fyrir jákvæðni gagnvart Ísrael.Tjáningar- og trúfrelsi Til dæmis má benda talsmönnum tjáningarfrelsis á neikvætt orðspor Palestínu í þeim efnum. Í fyrra birti Mannréttindavaktin (Human Rights Watch) skýrslu sem dró upp dökka mynd af ástandinu á sjálfstjórnarsvæðum Palestínumanna. Fólk hefur í auknum mæli verið handtekið og pyntað af yfirvöldum fyrir það að gagnrýna Hamassamtökin og Palestínsku heimastjórnina (PA).1 Þó fjölmiðlaumhverfið í Ísrael sé ekki fullkomið heyrast þar ólík sjónarmið í virkri samfélagsumræðu, fjöldi dagblaða er gefinn út á ýmsum tungumálum og fjölmiðlar njóta tjáningarfrelsis, sem stofnunin Fréttamenn án landamæra (Reporters without Borders) viðurkennir að sé annars sjaldgæft í Mið-Austurlöndum.2Einnig má færa rök fyrir því að trúleysingjar hafi góðar ástæður til að vera jákvæðari gagnvart Ísrael en Palestínu. Árið 2010 var trúleysinginn Waleed Al-Husseini handtekinn fyrir guðlast. Samkvæmt lögum heimastjórnarinnar er íslam ríkistrú Palestínu, en lögin heimila fólki einnig að aðhyllast kristni og gyðingdóm3 (þó gyðingum sé reyndar bannað að fara inn á sjálfstjórnarsvæðin). Lögin gefa hvorki heimild til að iðka fjölgyðistrú (líkt og hindúisma) né trúleysi. Eftir að hafa verið í fangelsi í tíu mánuði flúði Al-Husseini til Þýskalands.4 Á hinn bóginn eru engin lög sem hefta trúfrelsi fólks í Ísrael, og trúarleg fjölbreytni þar er töluvert meiri en í flestum grannríkjunum.5 Réttindi samkynhneigðra Talsmenn réttinda samkynhneigðra hafa einnig ríka ástæðu til að vera jákvæðari gagnvart Ísrael því það er alls óvíst að þeir fengju hlýjar viðtökur á palestínsku sjálfstjórnarsvæðunum. Á meðan eina gleðigangan í Mið-Austurlöndum er haldin árlega í Tel Aviv er samfélag Palestínumanna ekki opið gagnvart samkynhneigð. Rannsóknarstofan Pew Research leiddi í ljós að 93% íbúa palestínsku sjálfstjórnarsvæðanna hafi neikvætt álit á samkynhneigð.6 Þó almenningsálit í Ísrael sé klofið í málinu – á svipuðum slóðum og í Póllandi – eru lífsgæði samkynhneigðra talsvert meiri í Ísrael en í Palestínu. Á Gazaströndinni liggur í reynd dauðarefsing við samkynhneigð (þó orðalagið „siðferðisleg hnignun“ sé notað þegar dómar eru kveðnir upp). Mahmoud Ishtiwi, sem var liðsforingi hjá Hamas, var tekinn af lífi árið 2016 af þeim sökum.7 Sjálfstjórnarsvæðin á Vesturbakkanum eru litlu skárri þó þar liggi ekki dauðarefsing við samkynhneigð. Eftir að Palestínumaður málaði regnbogalitina á einn af veggjunum við Vesturbakkann tóku samlandar hans sig til og hvíttuðu vegginn. „Við getum ekki stutt réttindi samkynhneigðra,“ var haft eftir einum þeirra.8Nú er viðbúið að harðir stuðningsmenn Palestínu muni hrópa slagorð gegn þessum fullyrðingum og segja þennan samanburð ekki skipta máli því að sjálf tilurð Ísraels hafi verið „óréttlát“. En með því væru þeir að flýja af hólmi. Það er einfaldlega staðreynd að mannréttindi samkynhneigðra og trúlausra eru meiri í Ísrael en á palestínsku svæðunum. Þeir sem kalla slagorð gegn staðreyndum ógilda þær ekki, heldur afhjúpa þeir raunverulega afstöðu sína – að ekkert jákvætt við Ísraelsríki mun nokkurn tíma réttlæta tilvist þess. Er þetta skynsamleg afstaða sem mun stuðla að friði? Það verður að teljast ólíklegt. Það er skýrt merki um tvöfaldan staðal að allt sem mögulega geti talist neikvætt við Ísrael er blásið út í fjölmiðlum á meðan þagað er yfir mannréttindabrotum palestínskra yfirvalda. Þegar betur er að gáð er ekkert fjarstæðukennt við það að fólk á báðum vængjum stjórnmálanna geti verið jákvætt gagnvart Ísraelsríki. Margir sem telja sig vera andstæðinga Ísraels hafa í hávegum mannréttindi sem eru í betri farvegi þar en nokkurs staðar annars staðar í Mið-Austurlöndum. Það eina sem þarf að gera er að grafa aðeins undir yfirborðið til að komast að því að staðan er ekki eins svarthvít og hún er oft sett fram.Fyrir hönd MIFF (Með Ísrael fyrir friði) á Íslandi, Finnur Thorlacius Eiríksson.Heimildir1https://www.hrw.org/news/2019/05/29/palestine-no-letup-arbitrary-arrests-torture2https://www.bbc.com/news/world-middle-east-146296113https://fot.humanists.international/countries/asia-western-asia/palestine/4https://www.dw.com/en/when-muslims-renounce-their-faith/a-175741725https://www.pewforum.org/2016/03/08/religious-affiliation-and-conversion/6https://www.pewresearch.org/global/2013/06/04/the-global-divide-on-homosexuality/7https://www.nytimes.com/2016/03/02/world/middleeast/hamas-commander-mahmoud-ishtiwi-killed-palestine.html8https://www.apnews.com/e303cdebde114089a2f9555651550e08
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun
Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar
Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar
Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar
Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar
Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar
Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun