Leiguþak er lífsnauðsynleg kjarabót fyrir verkafólk Anna Steina Finnsdóttir skrifar 15. febrúar 2022 09:30 Langvarandi húsnæðisskortur á Íslandi hefur gert leigumarkaðinn að kjöraðstæðum fyrir fjármagnseigendur til þess að okra á þeim eignaminni. Lágtekjufólki er gert ómögulegt að kaupa sér húsnæði vegna ríkulegra áætlana á útgjöldum einstaklings við greiðslumat en á sama tíma er þeim gert að greiða húsaleigu sem er langtum hærri en afborganir og rekstur húsnæðis gæti verið. Margar breytingar hafa orðið á húsnæðiskerfinu á undanförnum áratugum og erum við nú komin á byrjunarreit. Verkalýðurinn á hvorki möguleika á að leigja né kaupa fasteign nema fórna þeim lúxus að borða heita máltíð á hverjum degi. Öll viljum við búa okkur og fjölskyldum okkar öruggt heimili, en því miður er það ekki möguleiki fyrir alla. Á Íslandi er húsnæðiskostnaður helsta ástæða fátæktar. A-listinn sem er í framboði til stjórnar Eflingar leggur mikla áherslu á umbætur á húsnæðismarkaði til að vernda ávinninga kjarasamninga frá því að hverfa í vasa auðmanna. Við viljum auka vernd leigjenda og byggja upp tryggt leiguumhverfi. Víða um heim hefur verið komið á leiguþaki og leigubremsum til að beisla okur sem viðgengst og teljum við mikilvægt að verkalýðsfélög berjist fyrir slíku kerfi hérlendis. Við viljum koma á fót bremsu á leigusamningum þannig að leigusalar geti ekki hækkað leiguverðið án rökstuðnings. Við þurfum ekki að leita lengra en til frændfólks okkar í Danmörku til þess að finna góða fyrirmynd að lögum og reglugerðum er snúa að verndun leigutaka, regluverk sem virka líka sanngjörn fyrir leigusala. Þar er skýrt regluverk þar sem hámarks leiguverð er reiknað út frá mörgum þáttum eins og staðsetningu, stærð, gerð og ástandi eignar. Leigutakar geta sótt aðstoð frá sérstökum lögfræðistofum telji þeir að verið sé að svindla á þeim, til dæmis með of hárri leigu eða ef leigusalar sinna ekki nauðsynlegu viðhaldi á eignum. Einnig geta leigusalar leitað sér aðstoðar hjá slíkum stofnunum ef þeir telja leiguna of lága. Húseigendum er heimilt að hækka leigu, ef gæði húsnæðis eru bætt, eins og ef eldhús er endurinnrétt. Regluverkið gætir ekki aðeins að hagsmunum leigutaka heldur er leigusala tryggður sá réttur að reka leigjenda úr íbúð ef greiðslur á leigu tefjast eða ef leigjandi gerist að öðru leiti brotlegur við leigusamning. Við upphaf leigutíma er leigjanda boðið að gera ástandsskoðun á íbúðinni og koma með ábendingar til leigusala ef hann telur að eitthvað sé ábótavant. Við skil á íbúð á leigjandi að skila henni í sama ástandi og hann tók við henni. Ef íbúðin var til Dæmis Nýmáluð getur leigusali krafist þess að leigutaki máli áður en hann skilar eða dregið af tryggingu fé sem nemur málningarkostnaði, en leigusali getur krafist tryggingarfjár að upphæð sem nemur að hámarki 3 mánaða leigu við upphafi leigutíma. Þessar reglur veita leigutaka og leigusala langtímaöryggi og stuðla að virkum og heilbrigðum leigumarkaði. Í haust var rætt á Alþingi um þak sem gerði ráð fyrir 10% hámarkshækkun árlega. Slík hækkun er ekki skynsamleg, enda hefur leiguverð fengið að hækka óhindrað síðustu ár. Sú hækkun sem orðið hefur á íslenskum leigumarkaði er að sliga íslensk heimili og hafa af verkafólki allann ágóða lífskjarasamningsins. Hætt var við þessi áform, enda 10% hækkun árlega allt of hátt þak. Við í Eflingarlistanum ætlum að vera leiðandi afl í umræðu um leigubremsu þar sem leigusalar mættu aðeins hækka leiguna að ákveðnum skilyrðum uppfylltum eins og endurnýjun íbúðar, hækkun vaxtarstigs eða hækkun verðlags. Hinn almenni leigumarkaður annar þó ekki eftirspurn og því er mikilvægt að auka verulega uppbyggingu hjá óhagnaðardrifnum leigufélögum. Saman mun aukin uppbygging á ódýru leiguhúsnæði með aðkomu lífeyrissjóða okkar og skýrt regluverk skapa jafnvægi og öryggi á leigumarkaði. Það mun hækka ráðstöfunartekjur verkafólks og vera dýrmæt kjarabót til viðbótar við þær launahækkanir sem við förum fram á í komandi kjarasamningum. Nú standa yfir stjórnarkosningar hjá Eflingu, en þeim lýkur í dag klukkan átta, og því fer hver að verða síðastur til þess að kjósa. Farðu á efling.is til að taka þátt og kjósa Eflingarlistann X-A fyrir framtíð þar sem hagsmunir verkafólks eru í fyrirrúmi. Höfundur er frambjóðandi á Eflingarlistanum (X-A) í stjórnarkosningu Eflingar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólga innan Eflingar Stéttarfélög Leigumarkaður Húsnæðismál Mest lesið Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson skrifar Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Fjármögnuðu stríðsvél Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugleiðingar á páskum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar Skoðun Móttaka skemmtiferðaskipa - hlustað á íbúa Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar Skoðun Þegar mannshjörtun mætast Jóna Hrönn Bolladóttir,Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Kristján á Sprengisandi lendir í ágjöf Björn Ólafsson skrifar Sjá meira
Langvarandi húsnæðisskortur á Íslandi hefur gert leigumarkaðinn að kjöraðstæðum fyrir fjármagnseigendur til þess að okra á þeim eignaminni. Lágtekjufólki er gert ómögulegt að kaupa sér húsnæði vegna ríkulegra áætlana á útgjöldum einstaklings við greiðslumat en á sama tíma er þeim gert að greiða húsaleigu sem er langtum hærri en afborganir og rekstur húsnæðis gæti verið. Margar breytingar hafa orðið á húsnæðiskerfinu á undanförnum áratugum og erum við nú komin á byrjunarreit. Verkalýðurinn á hvorki möguleika á að leigja né kaupa fasteign nema fórna þeim lúxus að borða heita máltíð á hverjum degi. Öll viljum við búa okkur og fjölskyldum okkar öruggt heimili, en því miður er það ekki möguleiki fyrir alla. Á Íslandi er húsnæðiskostnaður helsta ástæða fátæktar. A-listinn sem er í framboði til stjórnar Eflingar leggur mikla áherslu á umbætur á húsnæðismarkaði til að vernda ávinninga kjarasamninga frá því að hverfa í vasa auðmanna. Við viljum auka vernd leigjenda og byggja upp tryggt leiguumhverfi. Víða um heim hefur verið komið á leiguþaki og leigubremsum til að beisla okur sem viðgengst og teljum við mikilvægt að verkalýðsfélög berjist fyrir slíku kerfi hérlendis. Við viljum koma á fót bremsu á leigusamningum þannig að leigusalar geti ekki hækkað leiguverðið án rökstuðnings. Við þurfum ekki að leita lengra en til frændfólks okkar í Danmörku til þess að finna góða fyrirmynd að lögum og reglugerðum er snúa að verndun leigutaka, regluverk sem virka líka sanngjörn fyrir leigusala. Þar er skýrt regluverk þar sem hámarks leiguverð er reiknað út frá mörgum þáttum eins og staðsetningu, stærð, gerð og ástandi eignar. Leigutakar geta sótt aðstoð frá sérstökum lögfræðistofum telji þeir að verið sé að svindla á þeim, til dæmis með of hárri leigu eða ef leigusalar sinna ekki nauðsynlegu viðhaldi á eignum. Einnig geta leigusalar leitað sér aðstoðar hjá slíkum stofnunum ef þeir telja leiguna of lága. Húseigendum er heimilt að hækka leigu, ef gæði húsnæðis eru bætt, eins og ef eldhús er endurinnrétt. Regluverkið gætir ekki aðeins að hagsmunum leigutaka heldur er leigusala tryggður sá réttur að reka leigjenda úr íbúð ef greiðslur á leigu tefjast eða ef leigjandi gerist að öðru leiti brotlegur við leigusamning. Við upphaf leigutíma er leigjanda boðið að gera ástandsskoðun á íbúðinni og koma með ábendingar til leigusala ef hann telur að eitthvað sé ábótavant. Við skil á íbúð á leigjandi að skila henni í sama ástandi og hann tók við henni. Ef íbúðin var til Dæmis Nýmáluð getur leigusali krafist þess að leigutaki máli áður en hann skilar eða dregið af tryggingu fé sem nemur málningarkostnaði, en leigusali getur krafist tryggingarfjár að upphæð sem nemur að hámarki 3 mánaða leigu við upphafi leigutíma. Þessar reglur veita leigutaka og leigusala langtímaöryggi og stuðla að virkum og heilbrigðum leigumarkaði. Í haust var rætt á Alþingi um þak sem gerði ráð fyrir 10% hámarkshækkun árlega. Slík hækkun er ekki skynsamleg, enda hefur leiguverð fengið að hækka óhindrað síðustu ár. Sú hækkun sem orðið hefur á íslenskum leigumarkaði er að sliga íslensk heimili og hafa af verkafólki allann ágóða lífskjarasamningsins. Hætt var við þessi áform, enda 10% hækkun árlega allt of hátt þak. Við í Eflingarlistanum ætlum að vera leiðandi afl í umræðu um leigubremsu þar sem leigusalar mættu aðeins hækka leiguna að ákveðnum skilyrðum uppfylltum eins og endurnýjun íbúðar, hækkun vaxtarstigs eða hækkun verðlags. Hinn almenni leigumarkaður annar þó ekki eftirspurn og því er mikilvægt að auka verulega uppbyggingu hjá óhagnaðardrifnum leigufélögum. Saman mun aukin uppbygging á ódýru leiguhúsnæði með aðkomu lífeyrissjóða okkar og skýrt regluverk skapa jafnvægi og öryggi á leigumarkaði. Það mun hækka ráðstöfunartekjur verkafólks og vera dýrmæt kjarabót til viðbótar við þær launahækkanir sem við förum fram á í komandi kjarasamningum. Nú standa yfir stjórnarkosningar hjá Eflingu, en þeim lýkur í dag klukkan átta, og því fer hver að verða síðastur til þess að kjósa. Farðu á efling.is til að taka þátt og kjósa Eflingarlistann X-A fyrir framtíð þar sem hagsmunir verkafólks eru í fyrirrúmi. Höfundur er frambjóðandi á Eflingarlistanum (X-A) í stjórnarkosningu Eflingar.
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar
Skoðun Námsfærni nemenda í íslenskum skólum: Eigum við að lækka rána? Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Snorri byggir skoðun á skólakerfinu á reynslusögum annarra en Guðrún vitnar í ritrýndar heimildir Davíð Routley skrifar
Skoðun Horft til einkunna og annarra þátta við innritun í framhaldsskóla Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar