Menningin veitir von þegar kreppir að Helen Sildna skrifar 4. mars 2022 10:31 Úkraínskur kollegi sendi mér þessi skilaboð: „Flestir tónlistarmenn eru í fremstu víglínu í augnablikinu. Ég hef það gott í neðanjarðarbyrgi. Við þurfum stuðning alþjóðlega menningargeirans við að vernda landið okkar núna.“ Rússneskur vinur minn sendi mér þessi skilaboð: „Ég er ekki neitt lengur. Ég rak tvær tónlistarhátíðir og ég var með teymi í kringum mig. Við unnum að því að koma á menningartengslum við Evrópu. Við áttuðum okkur á því að það var ekki nóg að vinna í Moskvu og Pétursborg þannig að við vorum nýbyrjuð að vinna í smærri borgum en við gerðum greinilega ekki nóg. Nú þarf enginn á mér að halda lengur. Ég skammast mín bara fyrir rússnesk yfirvöld og vona að börnunum okkar verði fyrirgefið.” Þetta eru tvö dæmi um samtöl við vini og samstarfsmenn undanfarna daga. Ég hef aldrei á ævinni séð jafn mikla angist. Ég hef aldrei upplifað stríð með þessum hætti. Ég fæddist inn í fjölskyldu tónlistarmanna. Bæði Sinfóníuhljómsveit Eistlands sem faðir minn starfaði við og Þjóðaróperan þar sem móðir mín starfaði tilheyrðu Sovétríkjunum þegar þau byrjuðu að vinna þar og fáir gátu farið til útlanda á þeim tíma. Þegar tónlistarmenn fengu að fara til Helsinki eða Parísar þurftu þeir að ferðast í hópum og það var fylgst með þeim hvert fótmál. Samt sem áður tóku þessir listamenn áhættuna á að smygla bréfum í ferðatöskunni sinni og afhentu ættingjum eða kunningjum erlendis til að koma skilaboðum til Vesturlanda. Bréfin voru til marks um frelsisvilja sem dreif andspyrnuhreyfinguna áfram. Fulltrúaráð skapandi greina var stofnað í Eistlandi árið 1988 og listamenn leiddu breytingar. Menningin var miðillinn sem kom á framfæri duldum skilaboðum til næmra viðtakanda. Í gegnum listina lærðum við að lesa á milli línanna. Við gátum komið mikilvægum skilaboðum áleiðs til Vesturlanda og til andófsmanna víðsvegar um Sovétríkin. Nú eru breyttir tímar og staðan er önnur. En leiktjaldið er fallið. Í Rússlandi eru flestir fjölmiðlar lokaðir eða undir stjórn yfirvalda. Aðgangur almennings að samfélagsmiðlum er takmarkaður og engin ferðalög eru í gangi. Við sjáum hryllinginn sem er að gerast í Úkraínu í heimsfjölmiðlum. En upplýsingar um það sem er að gerast hjá rússneskum borgurum eru af skornum skammti. Þúsundir borgara í nær 50 borgum hafa mótmælt á götum úti síðan 24. febrúar sl. Þeir verða fyrir kylfum lögreglu á hverjum degi, eru sektaðir og hótað. Sautján þúsund listamenn í Rússlandi hafa skrifað undir opinbera áskorun þar sem stjórnvöld eru hvött til að binda endi á stríðsátökin. Á sama tíma fordæma þeir innlimun Krímskaga í Rússland árið 2014 og lygum stjórnvalda. Yfir milljón Rússar hafa skrifað undir opinbera áskorun á yfirvöld. Hvað getum við gert? Við styðjum auðvitað Úkraínu á allan hátt! En eigum við líka að halda sambandi við almenning í Rússlandi? Viðskiptaþvinganir og viðurlög við framgangi rússneskra stjórnvalda eru nauðsynleg. Það er sjálfgefið að hætta hvers kyns stofnanasamstarfi. Það er óviðeigandi að stjarna Rússa skíni á alþjóðavettvangi sem stendur. En ákveðnir kimar menningarsamstarfs þurfa að fá að vera í höndum greinanna sjálfra. Frelsinu fylgir auðvitað ábyrgð en að deila reynslu og ólíkum sjónarmiðum með samstarfsfólki er dýrmætt. Ég finn líka fyrir ábyrgð gagnvart öðrum Evrópulöndum. Ég held að eistneska þjóðin og þar með talin við sem vinum í menningargeiranum séum í einstakri stöðu til að útskýra ástandið fyrir heiminum. Við getum veitt upplýsingar um hvernig hægt ert að styðja Úkraínu en um leið útskýrt það sem fram fer í Rússlandi. Þetta stríð varðar okkur öll. Það veitir heiminum von að andófsmenn í Rússlandi eru á götum úti að láta í sér heyra. Með því að halda samskiptunum opnum við þetta fólk getum við reitt okkur á áreiðanlegar heimildir frá þeim og fengið mikilvægar upplýsingar sem rússnesk yfirvöld reyna að fela fyrir okkur. Það var það sem gerðist á 9. áratugnum í Eistlandi. Það var fólkið í menningargeiranum sem kom skilaboðum til heimsins. Við getum ekki boðið rússneskum listamönnum til okkar sem stendur en ég vona að það verði hægt að taka upp þráðinn aftur þegar átökum linnir. Við eigum öll kollega og vini sem við getum horft í augun á og átt einlæg samtöl við þar sem hjörtu okkar slá í takt. Hættan er sú að einangrunin sem hlýst af því að banna listamönnum að koma á hátíðirnar okkar veiki þessa vini okkar og ræni þá voninni. Mig langar að við sem störfum í okkar geira séum skilningsrík og styðjum hvort annað. Til þess að veita löndum okkar innblástur þá þurfum við sjálf að vera sterk. Heimsfaraldurinn hefur tekið sinn toll og nú bætist þessi krísa við. Það minnsta sem við getum gert er að styðja hvort annað. Tölum saman í stað þess að fordæma. Sýnum samkennd og þolinmæði svo við tökum eftir blæbrigðunum. Eistar vita betur en flestir að menningin skiptir máli þegar það gefur á bátinn. Að ígrunda, skapa merkingu og eiga í vitrænum samskiptum. Tökum saman höndum og tengjumst. Vörpum ljósi á það sem verið er að fela. Höldum utanum um hvort annað og veitum von. Höfundur er framkvæmdastjóri Tallinn Music Week og Station Narva í Eistlandi Greinin var birt sem skoðun í menningarblaðinu Sirp í Eislandi í dag. Við birtum hér þýðingu sem Anna Hildur Hildibrandsdóttir vann með Páli Ragnari Pálssyni og Tui Hirv. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Úkraína Innrás Rússa í Úkraínu Menning Mest lesið Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Réttlæti hins sterka. Gildra dómarans Jörgen Ingimar Hansson Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson Skoðun Það sem Njáll sagði ykkur ekki Inga Lind Karlsdóttir Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Gildra dómarans Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Sjá meira
Úkraínskur kollegi sendi mér þessi skilaboð: „Flestir tónlistarmenn eru í fremstu víglínu í augnablikinu. Ég hef það gott í neðanjarðarbyrgi. Við þurfum stuðning alþjóðlega menningargeirans við að vernda landið okkar núna.“ Rússneskur vinur minn sendi mér þessi skilaboð: „Ég er ekki neitt lengur. Ég rak tvær tónlistarhátíðir og ég var með teymi í kringum mig. Við unnum að því að koma á menningartengslum við Evrópu. Við áttuðum okkur á því að það var ekki nóg að vinna í Moskvu og Pétursborg þannig að við vorum nýbyrjuð að vinna í smærri borgum en við gerðum greinilega ekki nóg. Nú þarf enginn á mér að halda lengur. Ég skammast mín bara fyrir rússnesk yfirvöld og vona að börnunum okkar verði fyrirgefið.” Þetta eru tvö dæmi um samtöl við vini og samstarfsmenn undanfarna daga. Ég hef aldrei á ævinni séð jafn mikla angist. Ég hef aldrei upplifað stríð með þessum hætti. Ég fæddist inn í fjölskyldu tónlistarmanna. Bæði Sinfóníuhljómsveit Eistlands sem faðir minn starfaði við og Þjóðaróperan þar sem móðir mín starfaði tilheyrðu Sovétríkjunum þegar þau byrjuðu að vinna þar og fáir gátu farið til útlanda á þeim tíma. Þegar tónlistarmenn fengu að fara til Helsinki eða Parísar þurftu þeir að ferðast í hópum og það var fylgst með þeim hvert fótmál. Samt sem áður tóku þessir listamenn áhættuna á að smygla bréfum í ferðatöskunni sinni og afhentu ættingjum eða kunningjum erlendis til að koma skilaboðum til Vesturlanda. Bréfin voru til marks um frelsisvilja sem dreif andspyrnuhreyfinguna áfram. Fulltrúaráð skapandi greina var stofnað í Eistlandi árið 1988 og listamenn leiddu breytingar. Menningin var miðillinn sem kom á framfæri duldum skilaboðum til næmra viðtakanda. Í gegnum listina lærðum við að lesa á milli línanna. Við gátum komið mikilvægum skilaboðum áleiðs til Vesturlanda og til andófsmanna víðsvegar um Sovétríkin. Nú eru breyttir tímar og staðan er önnur. En leiktjaldið er fallið. Í Rússlandi eru flestir fjölmiðlar lokaðir eða undir stjórn yfirvalda. Aðgangur almennings að samfélagsmiðlum er takmarkaður og engin ferðalög eru í gangi. Við sjáum hryllinginn sem er að gerast í Úkraínu í heimsfjölmiðlum. En upplýsingar um það sem er að gerast hjá rússneskum borgurum eru af skornum skammti. Þúsundir borgara í nær 50 borgum hafa mótmælt á götum úti síðan 24. febrúar sl. Þeir verða fyrir kylfum lögreglu á hverjum degi, eru sektaðir og hótað. Sautján þúsund listamenn í Rússlandi hafa skrifað undir opinbera áskorun þar sem stjórnvöld eru hvött til að binda endi á stríðsátökin. Á sama tíma fordæma þeir innlimun Krímskaga í Rússland árið 2014 og lygum stjórnvalda. Yfir milljón Rússar hafa skrifað undir opinbera áskorun á yfirvöld. Hvað getum við gert? Við styðjum auðvitað Úkraínu á allan hátt! En eigum við líka að halda sambandi við almenning í Rússlandi? Viðskiptaþvinganir og viðurlög við framgangi rússneskra stjórnvalda eru nauðsynleg. Það er sjálfgefið að hætta hvers kyns stofnanasamstarfi. Það er óviðeigandi að stjarna Rússa skíni á alþjóðavettvangi sem stendur. En ákveðnir kimar menningarsamstarfs þurfa að fá að vera í höndum greinanna sjálfra. Frelsinu fylgir auðvitað ábyrgð en að deila reynslu og ólíkum sjónarmiðum með samstarfsfólki er dýrmætt. Ég finn líka fyrir ábyrgð gagnvart öðrum Evrópulöndum. Ég held að eistneska þjóðin og þar með talin við sem vinum í menningargeiranum séum í einstakri stöðu til að útskýra ástandið fyrir heiminum. Við getum veitt upplýsingar um hvernig hægt ert að styðja Úkraínu en um leið útskýrt það sem fram fer í Rússlandi. Þetta stríð varðar okkur öll. Það veitir heiminum von að andófsmenn í Rússlandi eru á götum úti að láta í sér heyra. Með því að halda samskiptunum opnum við þetta fólk getum við reitt okkur á áreiðanlegar heimildir frá þeim og fengið mikilvægar upplýsingar sem rússnesk yfirvöld reyna að fela fyrir okkur. Það var það sem gerðist á 9. áratugnum í Eistlandi. Það var fólkið í menningargeiranum sem kom skilaboðum til heimsins. Við getum ekki boðið rússneskum listamönnum til okkar sem stendur en ég vona að það verði hægt að taka upp þráðinn aftur þegar átökum linnir. Við eigum öll kollega og vini sem við getum horft í augun á og átt einlæg samtöl við þar sem hjörtu okkar slá í takt. Hættan er sú að einangrunin sem hlýst af því að banna listamönnum að koma á hátíðirnar okkar veiki þessa vini okkar og ræni þá voninni. Mig langar að við sem störfum í okkar geira séum skilningsrík og styðjum hvort annað. Til þess að veita löndum okkar innblástur þá þurfum við sjálf að vera sterk. Heimsfaraldurinn hefur tekið sinn toll og nú bætist þessi krísa við. Það minnsta sem við getum gert er að styðja hvort annað. Tölum saman í stað þess að fordæma. Sýnum samkennd og þolinmæði svo við tökum eftir blæbrigðunum. Eistar vita betur en flestir að menningin skiptir máli þegar það gefur á bátinn. Að ígrunda, skapa merkingu og eiga í vitrænum samskiptum. Tökum saman höndum og tengjumst. Vörpum ljósi á það sem verið er að fela. Höldum utanum um hvort annað og veitum von. Höfundur er framkvæmdastjóri Tallinn Music Week og Station Narva í Eistlandi Greinin var birt sem skoðun í menningarblaðinu Sirp í Eislandi í dag. Við birtum hér þýðingu sem Anna Hildur Hildibrandsdóttir vann með Páli Ragnari Pálssyni og Tui Hirv.
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun
Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar
Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar
Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun