Segir sorg­legt að líf­eyris­sjóðir standi með stór­fyrir­tækjum en ekki launa­fólki

„Þetta er grafalvarleg staða. Eins og í þessu tilfelli högnuðust Hagar um fjóra milljarða og ætla að greiða eigendum tvo milljarða í arðgreiðslur á meðan við erum að horfa á hækkanir á vöruverði eins og enginn sé morgundagurinn. Þetta kemur helst niður á neytendum,“ segir Vilhjálmur Birgisson formaður Starfsgreinasambandsins í samtali við fréttastofu. 

Greint var frá því í dag að eigendur Haga stefni að því að greiða sér út tvo milljarða í arð í ár. Þá hefur verðbólga hækkað upp í 7,2 prósent, það mesta sem mælst hefur í tólf ár, og matur og drykkjarvara hækkað um 5,2 prósent á einu ári. 

Spyr hvers vegna lífeyrissjóðir mótmæli ekki hækkunum

„Almenningur í landinu þarf að taka á sig kostnaðarhækkanir en á sama tíma eru fyrirtækin að hagnast gríðarlega. Mér finnst það siðferðisleg skylda stórfyrirtækja að draga úr kostnaðarhækkunum, ekki bara varpa þeim miskunnarlaust út í verðlagið til þess eins að skila inn hagnaði og greiða út arð,“ segir Vilhjálmur. 

Hann segist sérstaklega hugsi yfir stöðunni vegna aðildar lífeyrissjóða að rekstri þessara fyrirtækja. Hann bendir á að lífeyrissjóðirinir í landinu eigi 50-70 prósent í öllum helstu fyrirtækjunum landsins, til dæmis Festi, Högum og Eimskipafélaginu. 

„Það hefur líka komið fram að Eimskip skilaði sex milljörðum í hagnað og það liggur fyrir að flutningskostnaður á vörum til Íslands hefur margfaldast á síðustu tveimur árum. Það virðist ekki vera neinn vilji hjá eigendum þessara fyrirtækja að taka þátt í að milda áhrifin svo að neytendur verði ekki fyrir barðinu á þeim,“ segir Vilhjálmur.

„Það er umhugsunarefni að það skuli vera lífeyrissjóðir launafólks sem virðist öskra á aukna arðsemi og vilji meiri arðsemi í dag en í gær. Það þýðir ekkert annað en að það er verið að lúberja neytendur og launafólk, sem eiga þessa sjóði. Mér finnst lífeyrissjóðirnir þurfa að spyrna við þessu því þeir eru aðaleigendur þessara fyrirtækja.“

Verkalýðshreyfingin þurfi að grípa inní

Hann segir að neytendur geti því miður lítið gert í þessum verðlagshækkunum, annað en að ræða þær á opinberum vettvangi og mótmælt. Vilhjálmur skrifaði í dag færslu á Facebook þar sem hann sagði löngu tímabært að verkalýðshreyfingin gripi inn í. 

„Enda er verið að níðast á neytendum í gegnum þessi stórfyrirtæki vegna þeirrar arðsemisgræðgi sem heltekið hefur eigendur stórfyrirtækja,“ skrifaði Vilhjálmur í dag. 

„Hvað neytendur geta gert... þeir geta því miður rosalega lítið gert en það er hlutverk okkar í verkalýðshreyfingunni og fjölmiðla að benda á þessar staðreyndir hví í ósköpunum þessi stórfyrirtæki eru að skila svona miklum hagnaði á meðan þessar hækkanir eru að gerast á sama tíma.“