Bein útsending: Hættu við aðra tilraun vegna leka Samúel Karl Ólason skrifar 3. september 2022 14:30 Artemis-1 á skotpalli 39B í Flórída. Vonast er til þess að hægt verði að skjóta geimfarinu af stað til tunglsins á sjöunda tímanum í kvöld. NASA/Joel Kowsky Starfsmenn Geimvísindastofnunar Bandaríkjanna (NASA) eru hættir við að reyna að skjóta Artemis-1 af stað til tunglsins í kvöld. Hætt var við aðra tilraun til fyrsta tunglskots Artemis-áætlunarinnar vegna leka á einum af elsdneytistönkum Space Launch System-eldflaugarinnar. Lekinn greindist skömmu eftir að byrjað var að dæla fljótandi vetni á eldflaugina. Nokkrar tilraunir til að laga lekann skiluðu ekki árangri og því var hætt við geimskotið. Þetta segir Josef Aschbacher, yfirmaður Geimvísindastofnunar Evrópu (ESA), sem er samstarfsaðili NASA. Forsvarsmenn NASA hafa staðfest það. Official announcement and next steps to come from @NASA, stay tuned. https://t.co/1krcuvKhw7— Josef Aschbacher (@AschbacherJosef) September 3, 2022 Útlit er fyrir að ekki verði hægt að gera aðra tilraun fyrr en þann 19. september, í fyrsta lagi. Fréttin hefur verið uppfærð. Upprunalegu útgáfu hennar má sjá hér að neðan. Skotglugginn svokallaði opnast klukkan 18:17 að íslenskum tíma og verður opinn í um tvær klukkustundir. Veðurfræðingar Bandaríkjahers segja veðrið verða tiltölulega hagstætt og að það muni skána þegar líður á daginn. Á mánudaginn greindist leki á einum af eldsneytistönkum SLS-eldflaugarinnar og lak fljótandi vetni úr honum. Sá leki var talinn innan marka en ekki tókst að kæla einn af hreyflum eldflaugarinnar niður nægilega hratt. Nú stendur til að byrja það ferli þrjátíu til 45 mínútum fyrr, svo meiri tími gefist til að kæla hreyflana niður fyrir geimskotið. Vandamál kom þó upp fyrr í dag þegar verið var að fylla á eldsneytistanka eldflaugarinnar og hefur ekki tekist að laga hann. Vegna hans hefur hægt gengið að fylla á tankana og er hætta á að aftur þurfi að hætta við geimskotið. During tanking of the #Artemis I mission, a leak developed in the supply side of the 8-inch quick disconnect while attempting to transfer fuel to the rocket. Attempts to fix it so far have been unsuccessful. Stand by for updates. https://t.co/6LVDrA1toy— NASA (@NASA) September 3, 2022 Hægt er að fylgjast með útsendingu NASA frá geimskotinu í spilaranum hér að neðan. Formleg dagskrá NASA vegna geimskotsins á að hefjast upp úr klukkan fjögur. Þegar Orion-geimfarinu verður skotið á loft verður það ómannað og mun það ferðast rúmlega tvær milljónir kílómetra á rúmum 42 dögum og lenda í Kyrrahafinu. Eins og sjá má á myndinni hér að neðan mun Orion-geimfarið fara marga hringi í kringum tunglið. Hér má sjá helstu vendipunkta Artemis-1. Þetta geimskot kallast Artemis-1. Um borð í Orion-geimfarinu verður mikið af vísindabúnaði sem vísindamenn vonast til að geta notað við undirbúning mannaðra geimferða framtíðarinnar. Auk vísindabúnaðar verða þrjár gínur um borð. Þær kallast Commander Moonikin Campos, Helga og Zohar. Campos verður búinn fjölmörgum skynjurum og íklæddur sama búning og geimfarar munu vera í á næstu árum. Sjá einnig: NASA reynir aftur á laugardag Þessum skynjurum er meðal annars ætlað að greina þá þyngdarkrafta sem Campos verður fyrir við geimskotið og geimferðina og einnig verða geislunarskynjarar í gínunni sem ætlað er að varpa ljósi á það hve mikilli geislun geimfarar verða fyrir svo langt frá hlífðarhjúpi jarðarinnar. Um borð eru einnig smáir gervihnettir sem verða meðal annars notaðir til að leita að vatni á tunglinu og kortleggja yfirborð þess. Í næsta geimskoti áætlunarinnar, Artemis-2 verður farin svipuð ferð en þá verða menn um borð. Í Artemis-3 verður svo reynt að lenda mönnum á yfirborði og verður það í fyrsta sinn sem menn fara til tunglsins frá Appollo-17 árið 1972. Vonast er til þess að Artemis-3 fari á loft árið 2025 eða 2026. Gríska gyðjan Artemis er systir guðsins Apollos. Eins og frægt er var það nafn verkefnisins sem sneri að tunglferðunum sem farnar voru á árum áður. Hér að neðan má fylgjast með helstu vendingum frá Flórída. Tweets by NASAGroundSys Bandaríkin Geimurinn Tunglið Artemis-áætlunin Vísindi Mest lesið Fyrsta mannfall Rússa í umsátri í Malí Erlent Hringdi í norskan ráðherra til að ræða friðarverðlaun Nóbels Erlent Ráðist á Palestínumenn á Vesturbakkanum Erlent Þrír handteknir grunaðir um að hafa rænt mann Innlent „Tærnar á manni krullast þegar maður sér svona“ Innlent Gervigreindin býr til tvö ný sýklalyf gegn ónæmum bakteríum Erlent Öskurrifust við leigubílstjóra: „Farið til helvítis, þið munuð borga mér“ Innlent Segir 75 prósent líkur á árangursríkum fundi í kvöld Erlent Gular viðvaranir í dag en hiti að 27 stigum á morgun Veður Ungur leikskólastarfsmaður grunaður um kynferðisbrot gegn barni Innlent Fleiri fréttir Komu sér ekki saman um aðgerðir gegn plastmengun Ráðist á Palestínumenn á Vesturbakkanum Gervigreindin býr til tvö ný sýklalyf gegn ónæmum bakteríum Segir 75 prósent líkur á árangursríkum fundi í kvöld Fyrsta mannfall Rússa í umsátri í Malí Hringdi í norskan ráðherra til að ræða friðarverðlaun Nóbels Buffalo-morðinginn kvartar yfir skorti á þeldökku fólki „Gervigreindargeðrof“ hrellir sálfræðinga Samþykkti landtökubyggð til að fyrirbyggja palestínskt ríki Grindavík fær nafna í smástirnabeltinu Borgarstjóri Anchorage segir allt til reiðu fyrir leiðtogafund Nýr talnaspekingur Trump við þinghúsið þegar ráðist var á það Hækkun sjávarmáls ógnar styttum Páskaeyju Starmer og Selenskí funda í dag Trump tilkynnti um næstu heiðursfélaga Kennedy-miðstöðvarinnar Melania Trump hótar lögsókn á hendur Hunter Biden Vilja afvopna einangraða og veikburða Hezbollah-liða Sendu tvö herskip að umdeildu rifi eftir ásiglingu Kínverja Sprengingar eftir eldingu Rússar helsta ógnin sem Norðmenn standi frammi fyrir Kýrskýrt að aðeins Selenskíj geti samið um landsvæði Blaðamenn drepnir í tugatali: Banvænt mynstur misræmis og mótsagna Fundað í hverju horni fyrir Alaskahitting Trump og Pútín Öfgahægriflokkur mælist stærstur í Þýskalandi Hitamet falla og gróðureldar geisa í Evrópu og víðar Rússar myndu nota Donbas til að ráðast enn lengra inn í Úkraínu Ósköp venjuleg kona ráðin sem leigumorðingi eftir kynni á stefnumótaforriti Sendir frá Norður-Kóreu í „þrældóm“ í Rússlandi Greta Thunberg siglir á ný til Gasa Skoða að stofna viðbragðssveit gegn uppþotum í Bandaríkjunum Sjá meira
Lekinn greindist skömmu eftir að byrjað var að dæla fljótandi vetni á eldflaugina. Nokkrar tilraunir til að laga lekann skiluðu ekki árangri og því var hætt við geimskotið. Þetta segir Josef Aschbacher, yfirmaður Geimvísindastofnunar Evrópu (ESA), sem er samstarfsaðili NASA. Forsvarsmenn NASA hafa staðfest það. Official announcement and next steps to come from @NASA, stay tuned. https://t.co/1krcuvKhw7— Josef Aschbacher (@AschbacherJosef) September 3, 2022 Útlit er fyrir að ekki verði hægt að gera aðra tilraun fyrr en þann 19. september, í fyrsta lagi. Fréttin hefur verið uppfærð. Upprunalegu útgáfu hennar má sjá hér að neðan. Skotglugginn svokallaði opnast klukkan 18:17 að íslenskum tíma og verður opinn í um tvær klukkustundir. Veðurfræðingar Bandaríkjahers segja veðrið verða tiltölulega hagstætt og að það muni skána þegar líður á daginn. Á mánudaginn greindist leki á einum af eldsneytistönkum SLS-eldflaugarinnar og lak fljótandi vetni úr honum. Sá leki var talinn innan marka en ekki tókst að kæla einn af hreyflum eldflaugarinnar niður nægilega hratt. Nú stendur til að byrja það ferli þrjátíu til 45 mínútum fyrr, svo meiri tími gefist til að kæla hreyflana niður fyrir geimskotið. Vandamál kom þó upp fyrr í dag þegar verið var að fylla á eldsneytistanka eldflaugarinnar og hefur ekki tekist að laga hann. Vegna hans hefur hægt gengið að fylla á tankana og er hætta á að aftur þurfi að hætta við geimskotið. During tanking of the #Artemis I mission, a leak developed in the supply side of the 8-inch quick disconnect while attempting to transfer fuel to the rocket. Attempts to fix it so far have been unsuccessful. Stand by for updates. https://t.co/6LVDrA1toy— NASA (@NASA) September 3, 2022 Hægt er að fylgjast með útsendingu NASA frá geimskotinu í spilaranum hér að neðan. Formleg dagskrá NASA vegna geimskotsins á að hefjast upp úr klukkan fjögur. Þegar Orion-geimfarinu verður skotið á loft verður það ómannað og mun það ferðast rúmlega tvær milljónir kílómetra á rúmum 42 dögum og lenda í Kyrrahafinu. Eins og sjá má á myndinni hér að neðan mun Orion-geimfarið fara marga hringi í kringum tunglið. Hér má sjá helstu vendipunkta Artemis-1. Þetta geimskot kallast Artemis-1. Um borð í Orion-geimfarinu verður mikið af vísindabúnaði sem vísindamenn vonast til að geta notað við undirbúning mannaðra geimferða framtíðarinnar. Auk vísindabúnaðar verða þrjár gínur um borð. Þær kallast Commander Moonikin Campos, Helga og Zohar. Campos verður búinn fjölmörgum skynjurum og íklæddur sama búning og geimfarar munu vera í á næstu árum. Sjá einnig: NASA reynir aftur á laugardag Þessum skynjurum er meðal annars ætlað að greina þá þyngdarkrafta sem Campos verður fyrir við geimskotið og geimferðina og einnig verða geislunarskynjarar í gínunni sem ætlað er að varpa ljósi á það hve mikilli geislun geimfarar verða fyrir svo langt frá hlífðarhjúpi jarðarinnar. Um borð eru einnig smáir gervihnettir sem verða meðal annars notaðir til að leita að vatni á tunglinu og kortleggja yfirborð þess. Í næsta geimskoti áætlunarinnar, Artemis-2 verður farin svipuð ferð en þá verða menn um borð. Í Artemis-3 verður svo reynt að lenda mönnum á yfirborði og verður það í fyrsta sinn sem menn fara til tunglsins frá Appollo-17 árið 1972. Vonast er til þess að Artemis-3 fari á loft árið 2025 eða 2026. Gríska gyðjan Artemis er systir guðsins Apollos. Eins og frægt er var það nafn verkefnisins sem sneri að tunglferðunum sem farnar voru á árum áður. Hér að neðan má fylgjast með helstu vendingum frá Flórída. Tweets by NASAGroundSys
Bandaríkin Geimurinn Tunglið Artemis-áætlunin Vísindi Mest lesið Fyrsta mannfall Rússa í umsátri í Malí Erlent Hringdi í norskan ráðherra til að ræða friðarverðlaun Nóbels Erlent Ráðist á Palestínumenn á Vesturbakkanum Erlent Þrír handteknir grunaðir um að hafa rænt mann Innlent „Tærnar á manni krullast þegar maður sér svona“ Innlent Gervigreindin býr til tvö ný sýklalyf gegn ónæmum bakteríum Erlent Öskurrifust við leigubílstjóra: „Farið til helvítis, þið munuð borga mér“ Innlent Segir 75 prósent líkur á árangursríkum fundi í kvöld Erlent Gular viðvaranir í dag en hiti að 27 stigum á morgun Veður Ungur leikskólastarfsmaður grunaður um kynferðisbrot gegn barni Innlent Fleiri fréttir Komu sér ekki saman um aðgerðir gegn plastmengun Ráðist á Palestínumenn á Vesturbakkanum Gervigreindin býr til tvö ný sýklalyf gegn ónæmum bakteríum Segir 75 prósent líkur á árangursríkum fundi í kvöld Fyrsta mannfall Rússa í umsátri í Malí Hringdi í norskan ráðherra til að ræða friðarverðlaun Nóbels Buffalo-morðinginn kvartar yfir skorti á þeldökku fólki „Gervigreindargeðrof“ hrellir sálfræðinga Samþykkti landtökubyggð til að fyrirbyggja palestínskt ríki Grindavík fær nafna í smástirnabeltinu Borgarstjóri Anchorage segir allt til reiðu fyrir leiðtogafund Nýr talnaspekingur Trump við þinghúsið þegar ráðist var á það Hækkun sjávarmáls ógnar styttum Páskaeyju Starmer og Selenskí funda í dag Trump tilkynnti um næstu heiðursfélaga Kennedy-miðstöðvarinnar Melania Trump hótar lögsókn á hendur Hunter Biden Vilja afvopna einangraða og veikburða Hezbollah-liða Sendu tvö herskip að umdeildu rifi eftir ásiglingu Kínverja Sprengingar eftir eldingu Rússar helsta ógnin sem Norðmenn standi frammi fyrir Kýrskýrt að aðeins Selenskíj geti samið um landsvæði Blaðamenn drepnir í tugatali: Banvænt mynstur misræmis og mótsagna Fundað í hverju horni fyrir Alaskahitting Trump og Pútín Öfgahægriflokkur mælist stærstur í Þýskalandi Hitamet falla og gróðureldar geisa í Evrópu og víðar Rússar myndu nota Donbas til að ráðast enn lengra inn í Úkraínu Ósköp venjuleg kona ráðin sem leigumorðingi eftir kynni á stefnumótaforriti Sendir frá Norður-Kóreu í „þrældóm“ í Rússlandi Greta Thunberg siglir á ný til Gasa Skoða að stofna viðbragðssveit gegn uppþotum í Bandaríkjunum Sjá meira