Okkur blæðir hjúkrunarfræðingum Guðlaug Ásta Gunnarsdóttir skrifar 2. desember 2023 08:00 Það eru rúm níu ár frá því ég útskrifaðist sem hjúkrunarfræðingur. Ég hef misst af jólum, áramótum, íþróttamótum og allskyns viðburðum sem flesta langar til að upplifa með sínum nánustu. Ég elska vinnuna mína en ein lítil mistök í starfi geta auðveldlega rústað lífum annarra og mínu eigin. Fyrir þetta fæ ég laun sem geta tæpleg framfleytt mér og börnunum mínum þrátt fyrir að ég sé í 100% vaktavinnu. Hvað um það, öllum er sama ekki satt? Síðastliðið vor upplifði ég í fyrsta skipti að vinna undir kjarasamning sem ég sjálf tók þátt í að samþykkja, þó það sé einungis stuttur samningur sem rennur út næsta vor. Forsendur fyrir því að samþykkja þennan samning var að með honum fylgdi verkáætlun þar sem átti að vinna að ýmsum mikilvægum atriðum fram að næsta samningi, það verður fróðlegt að sjá hvernig það fer. Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga sendi út viðhorfskönnun til alla starfandi hjúkrunarfræðinga í byrjun haustsins. Niðurstöðurnar eru alveg í takt við mína upplifun. Þrír af hverjum fjórum hjúkrunarfræðingum eru ánægðir í starfi en á sama tíma hafa rúm 64% hjúkrunarfræðinga alvarlega íhugað að hætta í starfi síðustu tvö árin. Ástæðurnar fyrir því eru helst tvær, álag og launakjör. Framboð og eftirspurn? Vilji fólks almennt er að geta fengið heilbrigðisþjónustu þegar þess gerist þörf. Það er eins og búið sé að kippa úr sambandi lögmáli framboðs og eftirspurnar þegar kemur að hjúkrunarfræðingum. Reglulega er talað um að fjölga rýmum, reisa húsnæði fyrir sjúkrastofnanir og byggja hjúkrunarheimili, aldrei fylgir sögunni hver á að vinna þarna. Eftirspurnin eftir hjúkrunarfræðingum er gríðarleg, framboðið er mun minna. Miðað við hagfræðilögmálið þá ætti verðið á okkur að hækka en þvert á móti erum við að leita í önnur störf. Af hverju? Því vinnuumhverfið er óviðunandi. Álagið er gríðarlegt. Ofan á það getum við gert eitthvað annað við líf okkar og fengið betri laun. Þegar hjúkrunarfræðingur hættir þá verður vinnuumhverfið verra fyrir hina, álagið verður meira og þjónustan versnar. Í niðurstöðum könnunarinnar sem ég vísaði í áðan kemur í ljós að tæplega 80% hjúkrunarfræðinga í vaktavinnu hafa áhyggjur af því að lenda í alvarlegu atviki í vinnunni. Tökum dæmi. Ég er búin að vinna allar mínar vaktir og dauðþreytt eftir því, samt er ég beðin um að vinna aukalega og vinna lengur því enginn annar getur komið í minn stað. Ég veit að enginn annar getur komið, ef ég mæti ekki þá mun samstarfsfólk mitt finna fyrir enn meira álagi. Álagið er mikið, þreytan bætist ofan á það, við þekkjum flest hvernig við erum í kollinum þegar við vinnum of lengi og skyndilega á sér stað atvik sem eyðileggur líf allra sem að því koma. Markmið kjarabaráttu hjúkrunarfræðinga er að fá laun á við sambærilegar háskólamenntaðar stéttir, útrýma kynbundnum launamun og að fá laun í samræmi við ábyrgð starfsins. Það er nefnilega þannig að sem hjúkrunarfræðingur þá vinn ég hvenær sem er sólarhringsins alla daga ársins. Þetta er ótrúlega spennandi, skemmtilegt og fjölbreytt starf. Fjölmargir hjúkrunarfræðingar sem hafa þegar leitað í önnur störf hafa sagt að þeir væru til í að koma til baka ef vinnuumhverfið og kjörin væru ásættanleg. Þetta mun kosta Ég fylltist von, eins og svo oft áður, þegar ég sá samstöðuna sem myndaðist í Kvennaverkfallinu í lok október. Auðvitað stigu fram raddir um að jafnrétti væri náð og hjúkrunarfræðingar væru með góð laun ef þeir myndu vinna miklu meira en aðrir. Bæði forsætisráðherra og ráðherra vinnumarkaðarins settu markmiðið á að ná fullu jafnrétti árið 2030. Það er ánægjulegt að það sé komið ártal. Það væri óskandi að umræðan um heilbrigðismál hætti tímabundið að snúast um framkvæmdir og snerist um það sem er raunverulega aðkallandi sem er fyrst og fremst mannauðurinn, vinnuumhverfið og launin. Okkur blæðir hjúkrunarfræðingum. Það er augljóst hvað þarf að gerast, það þarf bara að gera það. Fólk vill góða heilbrigðisþjónustu og þar vill Ísland vera á heimsmælikvarða. Ef við ætlum að koma í veg fyrir frekari hnignun heilbrigðiskerfisins þá mun það kosta. Þetta er bara spurning um forgangsröðun, hvar viljum við Íslendingar leggja áherslurnar? Höfundur er hjúkrunarfræðingur og situr í stjórn Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilbrigðismál Kjaramál Mest lesið Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Sjá meira
Það eru rúm níu ár frá því ég útskrifaðist sem hjúkrunarfræðingur. Ég hef misst af jólum, áramótum, íþróttamótum og allskyns viðburðum sem flesta langar til að upplifa með sínum nánustu. Ég elska vinnuna mína en ein lítil mistök í starfi geta auðveldlega rústað lífum annarra og mínu eigin. Fyrir þetta fæ ég laun sem geta tæpleg framfleytt mér og börnunum mínum þrátt fyrir að ég sé í 100% vaktavinnu. Hvað um það, öllum er sama ekki satt? Síðastliðið vor upplifði ég í fyrsta skipti að vinna undir kjarasamning sem ég sjálf tók þátt í að samþykkja, þó það sé einungis stuttur samningur sem rennur út næsta vor. Forsendur fyrir því að samþykkja þennan samning var að með honum fylgdi verkáætlun þar sem átti að vinna að ýmsum mikilvægum atriðum fram að næsta samningi, það verður fróðlegt að sjá hvernig það fer. Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga sendi út viðhorfskönnun til alla starfandi hjúkrunarfræðinga í byrjun haustsins. Niðurstöðurnar eru alveg í takt við mína upplifun. Þrír af hverjum fjórum hjúkrunarfræðingum eru ánægðir í starfi en á sama tíma hafa rúm 64% hjúkrunarfræðinga alvarlega íhugað að hætta í starfi síðustu tvö árin. Ástæðurnar fyrir því eru helst tvær, álag og launakjör. Framboð og eftirspurn? Vilji fólks almennt er að geta fengið heilbrigðisþjónustu þegar þess gerist þörf. Það er eins og búið sé að kippa úr sambandi lögmáli framboðs og eftirspurnar þegar kemur að hjúkrunarfræðingum. Reglulega er talað um að fjölga rýmum, reisa húsnæði fyrir sjúkrastofnanir og byggja hjúkrunarheimili, aldrei fylgir sögunni hver á að vinna þarna. Eftirspurnin eftir hjúkrunarfræðingum er gríðarleg, framboðið er mun minna. Miðað við hagfræðilögmálið þá ætti verðið á okkur að hækka en þvert á móti erum við að leita í önnur störf. Af hverju? Því vinnuumhverfið er óviðunandi. Álagið er gríðarlegt. Ofan á það getum við gert eitthvað annað við líf okkar og fengið betri laun. Þegar hjúkrunarfræðingur hættir þá verður vinnuumhverfið verra fyrir hina, álagið verður meira og þjónustan versnar. Í niðurstöðum könnunarinnar sem ég vísaði í áðan kemur í ljós að tæplega 80% hjúkrunarfræðinga í vaktavinnu hafa áhyggjur af því að lenda í alvarlegu atviki í vinnunni. Tökum dæmi. Ég er búin að vinna allar mínar vaktir og dauðþreytt eftir því, samt er ég beðin um að vinna aukalega og vinna lengur því enginn annar getur komið í minn stað. Ég veit að enginn annar getur komið, ef ég mæti ekki þá mun samstarfsfólk mitt finna fyrir enn meira álagi. Álagið er mikið, þreytan bætist ofan á það, við þekkjum flest hvernig við erum í kollinum þegar við vinnum of lengi og skyndilega á sér stað atvik sem eyðileggur líf allra sem að því koma. Markmið kjarabaráttu hjúkrunarfræðinga er að fá laun á við sambærilegar háskólamenntaðar stéttir, útrýma kynbundnum launamun og að fá laun í samræmi við ábyrgð starfsins. Það er nefnilega þannig að sem hjúkrunarfræðingur þá vinn ég hvenær sem er sólarhringsins alla daga ársins. Þetta er ótrúlega spennandi, skemmtilegt og fjölbreytt starf. Fjölmargir hjúkrunarfræðingar sem hafa þegar leitað í önnur störf hafa sagt að þeir væru til í að koma til baka ef vinnuumhverfið og kjörin væru ásættanleg. Þetta mun kosta Ég fylltist von, eins og svo oft áður, þegar ég sá samstöðuna sem myndaðist í Kvennaverkfallinu í lok október. Auðvitað stigu fram raddir um að jafnrétti væri náð og hjúkrunarfræðingar væru með góð laun ef þeir myndu vinna miklu meira en aðrir. Bæði forsætisráðherra og ráðherra vinnumarkaðarins settu markmiðið á að ná fullu jafnrétti árið 2030. Það er ánægjulegt að það sé komið ártal. Það væri óskandi að umræðan um heilbrigðismál hætti tímabundið að snúast um framkvæmdir og snerist um það sem er raunverulega aðkallandi sem er fyrst og fremst mannauðurinn, vinnuumhverfið og launin. Okkur blæðir hjúkrunarfræðingum. Það er augljóst hvað þarf að gerast, það þarf bara að gera það. Fólk vill góða heilbrigðisþjónustu og þar vill Ísland vera á heimsmælikvarða. Ef við ætlum að koma í veg fyrir frekari hnignun heilbrigðiskerfisins þá mun það kosta. Þetta er bara spurning um forgangsröðun, hvar viljum við Íslendingar leggja áherslurnar? Höfundur er hjúkrunarfræðingur og situr í stjórn Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga.
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun