Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir skrifar 4. október 2024 15:01 Það er kominn tími til að við spyrjum okkur: Er íslenskt samfélag að þjóna hagsmunum fólksins í landinu, eða er kerfið orðið gegnsýrt af hagsmunum fjármála- og stjórnmálaafla? Fjármálakerfið, stjórnmálin og orkumálin virðast allt of oft vinna gegn okkur – almenningi – og við verðum að vakna til vitundar Fjármálakerfið: Fyrir hvern er það raunverulega að vinna? Það sést glöggt á því vaxtaokri sem hefur fengið að þrífast á Íslandi undanfarin ár. Bankarnir hagnast um þúsundir milljóna á ári á kostnað almennings, og fólk stendur frammi fyrir því að sjá stóran hluta launa sinna hverfa í ofurvexti. Það er eins og fjármálakerfinu sé stillt upp þannig að allt venjulegt fólk í landinu sé í stöðugum skuldafjötrum á meðan bankarnir og fjármálafyrirtækin blómstra sem aldrei fyrr. Hvernig má það vera í landi eins og Íslandi, þar sem auðlindir eru í ríkum mæli, eru vextir svo háir að fólk á erfitt með að halda í við húsnæðislánin sín? Hagsmunir bankanna eru alltaf settir ofar hagsmunum almennings. Lífeyrissjóðirnir: fyrir hverja eru þeir að vinna? Lífeyrissjóðirnir, sem eiga að vera okkar fjárhagslega öryggisnet, eru í raun peningauppspretta þar sem valdamiklir aðilar hagnast á fjárfestingum lífeyrissjóðanna. Við borgum þangað ríflegan hluta af launum okkar, en þegar á reynir virðast lífeyrishagsmunir okkar víkja fyrir hagsmunum fjármagnseigenda. Hver græðir? Það er spurning sem við þurfum að svara af fullri alvöru. Ragnar Þór Ingólfsson, formaður VR og baráttumaður gegn spillingu í fjármálakerfinu, hefur ítrekað bent á hvernig þetta kerfi er ekki hannað til að þjóna almenningi. Í staðinn virðist það þjóna þeim sem eru efst í valdastiganum. Á málþingi sem verður haldið þann 10. október kl. 18:00 á Reykjavík Natura, mun Ragnar ræða þessi mál frekar og varpa ljósi á það hvernig fjármálakerfið hefur brugðist fólkinu sem það á að vernda. Stjórnmál: Hverra hagsmuna er verið að gæta? Það eru ekki lengur hagsmunir almennra borgara sem ráða ferðinni.Stjórnmálamenn virðast æ oftar beygja sig undir þrýsting fjármálaafla og stórfyrirtækja. Hvers vegna er það svo erfitt að tryggja réttindi almennings í samfélagi sem á að byggja á lýðræði? Við höfum séð á heimsvísu hvernig alþjóðleg fyrirtæki og stofnanir hafa áhrif á stefnu stjórnvalda, og því miður virðist Ísland ekki vera undanskilið. Dr. Astrid Stuckelberger, sem hefur afhjúpað spillingu innan Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO), hefur varpað ljósi á hvernig alþjóðastofnanir hafa látið fjármálahagsmuni trufla vinnu sína. Spurningin er: Erum við að sjá svipaða þróun á Íslandi? Vindorka: Græn lausn eða fjárhagslegt tækifæri? Græn orka, og þá sérstaklega vindorka, hefur verið kynnt sem lausn við loftslagsvandanum. En reynslan frá Noregi sýnir að á meðan fjárfestar hagnast á vindorkuverum, er það náttúran og samfélagið sem sitja uppi með neikvæð áhrifin. Sveinulf Vågene hefur rannsakað vindorkuver í Noregi og varað við því hvernig fjárhagslegir hagsmunir eru látnir ráða ferðinni, á kostnað náttúrunnar og fólksins. Það er mikilvægt að við lærum af reynslu Norðmanna áður en við förum sömu leið. Það er ekki nóg að tala um græna orku ef hagsmunir fólksins eru ekki hafðir í fyrirrúmi. Hver á að græða á vindorkunni á Íslandi? Hvað er best fyrir land og þjóð, að halda áfram að virkja háhita og vatnsafl eða bæta við vindorku, hvernig erum við betur eða verr sett með vindorkunni? Þetta er spurning sem við verðum að spyrja okkur áður en við tökum stórar ákvarðanir um framtíðina Hvert stefnum við? Við erum á krossgötum. Ef við vöknum ekki til vitundar um hvernig kerfið vinnur gegn almenningi, þá munum við á endanum missa enn meira vald yfir okkar eigin samfélagi. Fjármálaöflin og stjórnkerfið virðast oft vinna saman á bak við tjöldin, og það er fólk eins og þú og ég sem töpum á því. Frelsi og ábyrgð, félagið sem stendur fyrir málþinginu í október, hefur það að markmiði að vekja athygli á þessum málum. Þetta málþing gefur okkur tækifæri til að rýna dýpra í spillingu, hagsmunatengsl og þau kerfi sem ættu að þjóna okkur, en virðast gera það síður og síður. Frekari upplýsingar um málþingið má finna á heimasíðu félagsins, frelsiogabyrgd.is, þar sem einnig er hægt að skrá sig og fylgjast með framtíðarráðstefnum og öðrum viðburðum sem varpa ljósi á þessi mikilvægu samfélagsmál. Lokaorð: Við verðum að taka afstöðu Spilling er ekki lengur eitthvað sem gerist í fjarlægum löndum eða í erlendum fréttum. Hún er raunveruleg hér og nú, og hún snertir okkur öll. Það er kominn tími til að við tökum afstöðu. Við verðum að spyrja okkur: Hver ber ábyrgð? Hver græðir á kerfinu eins og það er í dag? Og hvernig getum við tryggt að það vinni í raun fyrir fólkið? Málþingið í október er tækifæri til að skoða þessi mál í dýpt. Það má ekki horfa fram hjá þessu lengur. Ef við krefjumst ekki breytinga, mun ástandið halda áfram að versna. Þetta er ákall til okkar allra. Höfundur er í samtökunum Frelsi og ábyrgð. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Land rutt fyrir þúsundir íbúða í Úlfarsárdal Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Hver er þessi Davíð Oddsson? Daði Freyr Ólafsson Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson Skoðun „Lánin hækka – framtíðin minnkar“ Sveinn Óskar Sigurðsson Skoðun Dýrmæt þjóðfélagsgerð Eva Björk Valdimarsdóttir Skoðun Geymt en ekki gleymt Ástþór Ólafsson Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Hey Pawels í harðindunum Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason Skoðun Skoðun Skoðun Minna tal, meiri uppbygging Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Ný nálgun – sama markmið: Heimili fyrir fólkið í borginni Heiða Björg Hilmisdóttir skrifar Skoðun Geymt en ekki gleymt Ástþór Ólafsson skrifar Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir skrifar Skoðun „Lánin hækka – framtíðin minnkar“ Sveinn Óskar Sigurðsson skrifar Skoðun Hey Pawels í harðindunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Land rutt fyrir þúsundir íbúða í Úlfarsárdal Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Dýrmæt þjóðfélagsgerð Eva Björk Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Hver er þessi Davíð Oddsson? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson skrifar Skoðun Þjóðkirkjan engu svarar – hylur sig í fræðilegri þoku Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Borgarstefna kallar á aðgerðir og fjármagn Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Skjáheimsókn getur dimmu í dagsljós breytt Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru álverin á Íslandi útlensk? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Öryggisgæslu í Mjódd, núna, takk fyrir! Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Erum við ennþá hrædd við Davíð Oddsson? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Saman getum við komið í veg fyrir slag Alma D. Möller skrifar Skoðun Lýðræði eða hópeinelti? Margrét Pétursdóttir,Þórarinn Haraldsson,Þórdís Guðjónsdóttir,Sigurveig Benediktsdóttir skrifar Skoðun Blóðtaka er ekki landbúnaður Guðrún Scheving Thorsteinsson,Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Svar til stjórnunarlegs ábyrgðarmanns frá Keflavík Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórnin ræðst gegn launafólki og atvinnulausum Finnbjörn A. Hermannson skrifar Skoðun 764/O9A: Kannt þú að vernda barnið á netinu? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Opinberir starfsmenn kjósa síður áminningarskyldu Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Einkavæðing orkunnar, skattasniðganga og lífeyrissjóðir Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Er gervigreindarprestur trúlaus eða trúaður? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Skattaferðalandið Ísland Björn Ragnarsson skrifar Skoðun Til hamingju Víkingur Heiðar! Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Það er kominn tími til að við spyrjum okkur: Er íslenskt samfélag að þjóna hagsmunum fólksins í landinu, eða er kerfið orðið gegnsýrt af hagsmunum fjármála- og stjórnmálaafla? Fjármálakerfið, stjórnmálin og orkumálin virðast allt of oft vinna gegn okkur – almenningi – og við verðum að vakna til vitundar Fjármálakerfið: Fyrir hvern er það raunverulega að vinna? Það sést glöggt á því vaxtaokri sem hefur fengið að þrífast á Íslandi undanfarin ár. Bankarnir hagnast um þúsundir milljóna á ári á kostnað almennings, og fólk stendur frammi fyrir því að sjá stóran hluta launa sinna hverfa í ofurvexti. Það er eins og fjármálakerfinu sé stillt upp þannig að allt venjulegt fólk í landinu sé í stöðugum skuldafjötrum á meðan bankarnir og fjármálafyrirtækin blómstra sem aldrei fyrr. Hvernig má það vera í landi eins og Íslandi, þar sem auðlindir eru í ríkum mæli, eru vextir svo háir að fólk á erfitt með að halda í við húsnæðislánin sín? Hagsmunir bankanna eru alltaf settir ofar hagsmunum almennings. Lífeyrissjóðirnir: fyrir hverja eru þeir að vinna? Lífeyrissjóðirnir, sem eiga að vera okkar fjárhagslega öryggisnet, eru í raun peningauppspretta þar sem valdamiklir aðilar hagnast á fjárfestingum lífeyrissjóðanna. Við borgum þangað ríflegan hluta af launum okkar, en þegar á reynir virðast lífeyrishagsmunir okkar víkja fyrir hagsmunum fjármagnseigenda. Hver græðir? Það er spurning sem við þurfum að svara af fullri alvöru. Ragnar Þór Ingólfsson, formaður VR og baráttumaður gegn spillingu í fjármálakerfinu, hefur ítrekað bent á hvernig þetta kerfi er ekki hannað til að þjóna almenningi. Í staðinn virðist það þjóna þeim sem eru efst í valdastiganum. Á málþingi sem verður haldið þann 10. október kl. 18:00 á Reykjavík Natura, mun Ragnar ræða þessi mál frekar og varpa ljósi á það hvernig fjármálakerfið hefur brugðist fólkinu sem það á að vernda. Stjórnmál: Hverra hagsmuna er verið að gæta? Það eru ekki lengur hagsmunir almennra borgara sem ráða ferðinni.Stjórnmálamenn virðast æ oftar beygja sig undir þrýsting fjármálaafla og stórfyrirtækja. Hvers vegna er það svo erfitt að tryggja réttindi almennings í samfélagi sem á að byggja á lýðræði? Við höfum séð á heimsvísu hvernig alþjóðleg fyrirtæki og stofnanir hafa áhrif á stefnu stjórnvalda, og því miður virðist Ísland ekki vera undanskilið. Dr. Astrid Stuckelberger, sem hefur afhjúpað spillingu innan Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO), hefur varpað ljósi á hvernig alþjóðastofnanir hafa látið fjármálahagsmuni trufla vinnu sína. Spurningin er: Erum við að sjá svipaða þróun á Íslandi? Vindorka: Græn lausn eða fjárhagslegt tækifæri? Græn orka, og þá sérstaklega vindorka, hefur verið kynnt sem lausn við loftslagsvandanum. En reynslan frá Noregi sýnir að á meðan fjárfestar hagnast á vindorkuverum, er það náttúran og samfélagið sem sitja uppi með neikvæð áhrifin. Sveinulf Vågene hefur rannsakað vindorkuver í Noregi og varað við því hvernig fjárhagslegir hagsmunir eru látnir ráða ferðinni, á kostnað náttúrunnar og fólksins. Það er mikilvægt að við lærum af reynslu Norðmanna áður en við förum sömu leið. Það er ekki nóg að tala um græna orku ef hagsmunir fólksins eru ekki hafðir í fyrirrúmi. Hver á að græða á vindorkunni á Íslandi? Hvað er best fyrir land og þjóð, að halda áfram að virkja háhita og vatnsafl eða bæta við vindorku, hvernig erum við betur eða verr sett með vindorkunni? Þetta er spurning sem við verðum að spyrja okkur áður en við tökum stórar ákvarðanir um framtíðina Hvert stefnum við? Við erum á krossgötum. Ef við vöknum ekki til vitundar um hvernig kerfið vinnur gegn almenningi, þá munum við á endanum missa enn meira vald yfir okkar eigin samfélagi. Fjármálaöflin og stjórnkerfið virðast oft vinna saman á bak við tjöldin, og það er fólk eins og þú og ég sem töpum á því. Frelsi og ábyrgð, félagið sem stendur fyrir málþinginu í október, hefur það að markmiði að vekja athygli á þessum málum. Þetta málþing gefur okkur tækifæri til að rýna dýpra í spillingu, hagsmunatengsl og þau kerfi sem ættu að þjóna okkur, en virðast gera það síður og síður. Frekari upplýsingar um málþingið má finna á heimasíðu félagsins, frelsiogabyrgd.is, þar sem einnig er hægt að skrá sig og fylgjast með framtíðarráðstefnum og öðrum viðburðum sem varpa ljósi á þessi mikilvægu samfélagsmál. Lokaorð: Við verðum að taka afstöðu Spilling er ekki lengur eitthvað sem gerist í fjarlægum löndum eða í erlendum fréttum. Hún er raunveruleg hér og nú, og hún snertir okkur öll. Það er kominn tími til að við tökum afstöðu. Við verðum að spyrja okkur: Hver ber ábyrgð? Hver græðir á kerfinu eins og það er í dag? Og hvernig getum við tryggt að það vinni í raun fyrir fólkið? Málþingið í október er tækifæri til að skoða þessi mál í dýpt. Það má ekki horfa fram hjá þessu lengur. Ef við krefjumst ekki breytinga, mun ástandið halda áfram að versna. Þetta er ákall til okkar allra. Höfundur er í samtökunum Frelsi og ábyrgð.
Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir Skoðun
Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson Skoðun
Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun
Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason skrifar
Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson skrifar
Skoðun Lýðræði eða hópeinelti? Margrét Pétursdóttir,Þórarinn Haraldsson,Þórdís Guðjónsdóttir,Sigurveig Benediktsdóttir skrifar
Skoðun Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir skrifar
Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir Skoðun
Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson Skoðun
Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun