Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir skrifar 4. október 2024 15:01 Það er kominn tími til að við spyrjum okkur: Er íslenskt samfélag að þjóna hagsmunum fólksins í landinu, eða er kerfið orðið gegnsýrt af hagsmunum fjármála- og stjórnmálaafla? Fjármálakerfið, stjórnmálin og orkumálin virðast allt of oft vinna gegn okkur – almenningi – og við verðum að vakna til vitundar Fjármálakerfið: Fyrir hvern er það raunverulega að vinna? Það sést glöggt á því vaxtaokri sem hefur fengið að þrífast á Íslandi undanfarin ár. Bankarnir hagnast um þúsundir milljóna á ári á kostnað almennings, og fólk stendur frammi fyrir því að sjá stóran hluta launa sinna hverfa í ofurvexti. Það er eins og fjármálakerfinu sé stillt upp þannig að allt venjulegt fólk í landinu sé í stöðugum skuldafjötrum á meðan bankarnir og fjármálafyrirtækin blómstra sem aldrei fyrr. Hvernig má það vera í landi eins og Íslandi, þar sem auðlindir eru í ríkum mæli, eru vextir svo háir að fólk á erfitt með að halda í við húsnæðislánin sín? Hagsmunir bankanna eru alltaf settir ofar hagsmunum almennings. Lífeyrissjóðirnir: fyrir hverja eru þeir að vinna? Lífeyrissjóðirnir, sem eiga að vera okkar fjárhagslega öryggisnet, eru í raun peningauppspretta þar sem valdamiklir aðilar hagnast á fjárfestingum lífeyrissjóðanna. Við borgum þangað ríflegan hluta af launum okkar, en þegar á reynir virðast lífeyrishagsmunir okkar víkja fyrir hagsmunum fjármagnseigenda. Hver græðir? Það er spurning sem við þurfum að svara af fullri alvöru. Ragnar Þór Ingólfsson, formaður VR og baráttumaður gegn spillingu í fjármálakerfinu, hefur ítrekað bent á hvernig þetta kerfi er ekki hannað til að þjóna almenningi. Í staðinn virðist það þjóna þeim sem eru efst í valdastiganum. Á málþingi sem verður haldið þann 10. október kl. 18:00 á Reykjavík Natura, mun Ragnar ræða þessi mál frekar og varpa ljósi á það hvernig fjármálakerfið hefur brugðist fólkinu sem það á að vernda. Stjórnmál: Hverra hagsmuna er verið að gæta? Það eru ekki lengur hagsmunir almennra borgara sem ráða ferðinni.Stjórnmálamenn virðast æ oftar beygja sig undir þrýsting fjármálaafla og stórfyrirtækja. Hvers vegna er það svo erfitt að tryggja réttindi almennings í samfélagi sem á að byggja á lýðræði? Við höfum séð á heimsvísu hvernig alþjóðleg fyrirtæki og stofnanir hafa áhrif á stefnu stjórnvalda, og því miður virðist Ísland ekki vera undanskilið. Dr. Astrid Stuckelberger, sem hefur afhjúpað spillingu innan Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO), hefur varpað ljósi á hvernig alþjóðastofnanir hafa látið fjármálahagsmuni trufla vinnu sína. Spurningin er: Erum við að sjá svipaða þróun á Íslandi? Vindorka: Græn lausn eða fjárhagslegt tækifæri? Græn orka, og þá sérstaklega vindorka, hefur verið kynnt sem lausn við loftslagsvandanum. En reynslan frá Noregi sýnir að á meðan fjárfestar hagnast á vindorkuverum, er það náttúran og samfélagið sem sitja uppi með neikvæð áhrifin. Sveinulf Vågene hefur rannsakað vindorkuver í Noregi og varað við því hvernig fjárhagslegir hagsmunir eru látnir ráða ferðinni, á kostnað náttúrunnar og fólksins. Það er mikilvægt að við lærum af reynslu Norðmanna áður en við förum sömu leið. Það er ekki nóg að tala um græna orku ef hagsmunir fólksins eru ekki hafðir í fyrirrúmi. Hver á að græða á vindorkunni á Íslandi? Hvað er best fyrir land og þjóð, að halda áfram að virkja háhita og vatnsafl eða bæta við vindorku, hvernig erum við betur eða verr sett með vindorkunni? Þetta er spurning sem við verðum að spyrja okkur áður en við tökum stórar ákvarðanir um framtíðina Hvert stefnum við? Við erum á krossgötum. Ef við vöknum ekki til vitundar um hvernig kerfið vinnur gegn almenningi, þá munum við á endanum missa enn meira vald yfir okkar eigin samfélagi. Fjármálaöflin og stjórnkerfið virðast oft vinna saman á bak við tjöldin, og það er fólk eins og þú og ég sem töpum á því. Frelsi og ábyrgð, félagið sem stendur fyrir málþinginu í október, hefur það að markmiði að vekja athygli á þessum málum. Þetta málþing gefur okkur tækifæri til að rýna dýpra í spillingu, hagsmunatengsl og þau kerfi sem ættu að þjóna okkur, en virðast gera það síður og síður. Frekari upplýsingar um málþingið má finna á heimasíðu félagsins, frelsiogabyrgd.is, þar sem einnig er hægt að skrá sig og fylgjast með framtíðarráðstefnum og öðrum viðburðum sem varpa ljósi á þessi mikilvægu samfélagsmál. Lokaorð: Við verðum að taka afstöðu Spilling er ekki lengur eitthvað sem gerist í fjarlægum löndum eða í erlendum fréttum. Hún er raunveruleg hér og nú, og hún snertir okkur öll. Það er kominn tími til að við tökum afstöðu. Við verðum að spyrja okkur: Hver ber ábyrgð? Hver græðir á kerfinu eins og það er í dag? Og hvernig getum við tryggt að það vinni í raun fyrir fólkið? Málþingið í október er tækifæri til að skoða þessi mál í dýpt. Það má ekki horfa fram hjá þessu lengur. Ef við krefjumst ekki breytinga, mun ástandið halda áfram að versna. Þetta er ákall til okkar allra. Höfundur er í samtökunum Frelsi og ábyrgð. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Leiðtogi sem nær árangri Birkir Jón Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Sjá meira
Það er kominn tími til að við spyrjum okkur: Er íslenskt samfélag að þjóna hagsmunum fólksins í landinu, eða er kerfið orðið gegnsýrt af hagsmunum fjármála- og stjórnmálaafla? Fjármálakerfið, stjórnmálin og orkumálin virðast allt of oft vinna gegn okkur – almenningi – og við verðum að vakna til vitundar Fjármálakerfið: Fyrir hvern er það raunverulega að vinna? Það sést glöggt á því vaxtaokri sem hefur fengið að þrífast á Íslandi undanfarin ár. Bankarnir hagnast um þúsundir milljóna á ári á kostnað almennings, og fólk stendur frammi fyrir því að sjá stóran hluta launa sinna hverfa í ofurvexti. Það er eins og fjármálakerfinu sé stillt upp þannig að allt venjulegt fólk í landinu sé í stöðugum skuldafjötrum á meðan bankarnir og fjármálafyrirtækin blómstra sem aldrei fyrr. Hvernig má það vera í landi eins og Íslandi, þar sem auðlindir eru í ríkum mæli, eru vextir svo háir að fólk á erfitt með að halda í við húsnæðislánin sín? Hagsmunir bankanna eru alltaf settir ofar hagsmunum almennings. Lífeyrissjóðirnir: fyrir hverja eru þeir að vinna? Lífeyrissjóðirnir, sem eiga að vera okkar fjárhagslega öryggisnet, eru í raun peningauppspretta þar sem valdamiklir aðilar hagnast á fjárfestingum lífeyrissjóðanna. Við borgum þangað ríflegan hluta af launum okkar, en þegar á reynir virðast lífeyrishagsmunir okkar víkja fyrir hagsmunum fjármagnseigenda. Hver græðir? Það er spurning sem við þurfum að svara af fullri alvöru. Ragnar Þór Ingólfsson, formaður VR og baráttumaður gegn spillingu í fjármálakerfinu, hefur ítrekað bent á hvernig þetta kerfi er ekki hannað til að þjóna almenningi. Í staðinn virðist það þjóna þeim sem eru efst í valdastiganum. Á málþingi sem verður haldið þann 10. október kl. 18:00 á Reykjavík Natura, mun Ragnar ræða þessi mál frekar og varpa ljósi á það hvernig fjármálakerfið hefur brugðist fólkinu sem það á að vernda. Stjórnmál: Hverra hagsmuna er verið að gæta? Það eru ekki lengur hagsmunir almennra borgara sem ráða ferðinni.Stjórnmálamenn virðast æ oftar beygja sig undir þrýsting fjármálaafla og stórfyrirtækja. Hvers vegna er það svo erfitt að tryggja réttindi almennings í samfélagi sem á að byggja á lýðræði? Við höfum séð á heimsvísu hvernig alþjóðleg fyrirtæki og stofnanir hafa áhrif á stefnu stjórnvalda, og því miður virðist Ísland ekki vera undanskilið. Dr. Astrid Stuckelberger, sem hefur afhjúpað spillingu innan Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO), hefur varpað ljósi á hvernig alþjóðastofnanir hafa látið fjármálahagsmuni trufla vinnu sína. Spurningin er: Erum við að sjá svipaða þróun á Íslandi? Vindorka: Græn lausn eða fjárhagslegt tækifæri? Græn orka, og þá sérstaklega vindorka, hefur verið kynnt sem lausn við loftslagsvandanum. En reynslan frá Noregi sýnir að á meðan fjárfestar hagnast á vindorkuverum, er það náttúran og samfélagið sem sitja uppi með neikvæð áhrifin. Sveinulf Vågene hefur rannsakað vindorkuver í Noregi og varað við því hvernig fjárhagslegir hagsmunir eru látnir ráða ferðinni, á kostnað náttúrunnar og fólksins. Það er mikilvægt að við lærum af reynslu Norðmanna áður en við förum sömu leið. Það er ekki nóg að tala um græna orku ef hagsmunir fólksins eru ekki hafðir í fyrirrúmi. Hver á að græða á vindorkunni á Íslandi? Hvað er best fyrir land og þjóð, að halda áfram að virkja háhita og vatnsafl eða bæta við vindorku, hvernig erum við betur eða verr sett með vindorkunni? Þetta er spurning sem við verðum að spyrja okkur áður en við tökum stórar ákvarðanir um framtíðina Hvert stefnum við? Við erum á krossgötum. Ef við vöknum ekki til vitundar um hvernig kerfið vinnur gegn almenningi, þá munum við á endanum missa enn meira vald yfir okkar eigin samfélagi. Fjármálaöflin og stjórnkerfið virðast oft vinna saman á bak við tjöldin, og það er fólk eins og þú og ég sem töpum á því. Frelsi og ábyrgð, félagið sem stendur fyrir málþinginu í október, hefur það að markmiði að vekja athygli á þessum málum. Þetta málþing gefur okkur tækifæri til að rýna dýpra í spillingu, hagsmunatengsl og þau kerfi sem ættu að þjóna okkur, en virðast gera það síður og síður. Frekari upplýsingar um málþingið má finna á heimasíðu félagsins, frelsiogabyrgd.is, þar sem einnig er hægt að skrá sig og fylgjast með framtíðarráðstefnum og öðrum viðburðum sem varpa ljósi á þessi mikilvægu samfélagsmál. Lokaorð: Við verðum að taka afstöðu Spilling er ekki lengur eitthvað sem gerist í fjarlægum löndum eða í erlendum fréttum. Hún er raunveruleg hér og nú, og hún snertir okkur öll. Það er kominn tími til að við tökum afstöðu. Við verðum að spyrja okkur: Hver ber ábyrgð? Hver græðir á kerfinu eins og það er í dag? Og hvernig getum við tryggt að það vinni í raun fyrir fólkið? Málþingið í október er tækifæri til að skoða þessi mál í dýpt. Það má ekki horfa fram hjá þessu lengur. Ef við krefjumst ekki breytinga, mun ástandið halda áfram að versna. Þetta er ákall til okkar allra. Höfundur er í samtökunum Frelsi og ábyrgð.
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun